Datasets:

sinonimayzer

/

mixed-data

like 0

S-vazifa. ri bo‘limdagi materialni qayta o‘qib chiqing. Ikki biologik hodisani taqqoslang: DNK ni o‘z-o‘zidan ikkilanishi va gibridizatsiyasi. Har ikkala hodisa asosida yotgan jarayonlarni analiz qilib chiqing. Bu jarayonlarda DNK molekulasi qanday holatda bo‘ladi? O‘tqazilgan qiyosiy analiz natijalaridan foydalanib, quyida keltirilgan jadvalni to‘ldiring? Siz taqqoslagan va analiz qilgan ikki biologik hodisaning o‘xshashlik darajasiga o‘zingizni bahoingizni bering. DNK ni o‘z-o‘zidan ikkilanishi va gibridizatsiyasi orasidagi 6-vazifa. Nanostrukturalarni konstruksiya qilish bosqichlarining nomini, amalga oshirilishi tartibi asosida qo‘yib chiqing! DNK ni krestsimon fazoviy strukturasini shakllanishi; DNK fragmentlarini a o‘xshashlik va farq DNK holati va ) DNK holati va jarayonlarni jarayonlarni farqi o‘xshashligi («t» («-» bilan bilan belgilanadi) belgilanadi) DNK ni dastlabki holati. Hodisa tugagandan keyin DNK ni holati: a) birinchi holat b) ikkinchi holat Birinchi jarayon (o‘zgarish) Ikkinchi jarayon o‘zgarish) 103

Toshkent shahrida fuqarolarni Koreya Respublikasiga ishga jo‘natishni va'da qilgan shaxs ushlandi Bu haqda Bosh prokuratura huzuridagi Iqtisodiy jinoyatlarga qarshi kurashish departamenti xabar bermoqda Qayd etilishicha, Bosh prokuratura huzuridagi departamentning Yangihayot tuman bo‘limi tomonidan tezkor tadbir o‘tkazilgan Davomida davomida, fuqaro K A fuqaro U A ning ishonchiga kirib, uni va o‘g‘lini yuqori lavozimda ishlovchi tanishlari orqali Koreya Respublikasiga ishga jo‘natib berishni va'da qilib, evaziga 8 000 AQSh dollarini firibgarlik yo‘li bilan olgan vaqtida ashyoviy dalillar bilan ushlangan Mazkur holat yuzasidan K A ga nisbatan Jinoyat kodeksining 168-moddasi (firibgarlik) va 28, 211-moddasi (pora berish) bilan jinoyat ishi qo‘zg‘atilgan Tergov harakatlari o‘tkazilmoqda, deyiladi xabarda

Bor va fosfor elementlarining bittadan atomlari o‘zaro birikib, bor fosfidi (BP) hosil qiladi Bor fosfidi mikroelektronika sohasi uchun benazir birikma sanaladi Chunki, BP dan tayyorlangan tranzistorlar kremniy, yoki, germaniydan tayyorlangan oddiy tranzistorlarga qaraganda yuqori haroratga chidamlilik darajasi nihoyatda yaxshi bo‘lib, undan tez qiziydigan turli elektron vositalarni tayyorlashda keng foydalaniladi

6 loyiq!2. Jo‘ybor xo‘jalari xonadoni tarixini o‘rganish P.P.Ivanov ilmiy faoliyatida asosiy o‘rinlardan birini egallaydi. «Matlab at-tolibin» qo‘lyozma asarini tadqiq qilish asosida olim Jo‘ybor xo‘jalari xonadonining ijtimoiy-iqtisodiy faoliyatini batafsil yoritadi. Jo‘ybor xo‘jalarining uch vakili–Xo‘ja Islom (1493-1563), Xo‘ja Sa’d (1531-1589) va Xo‘ja Tojiddinning (1574-1646) iqtisodiy-xo‘jalik faoliyati to‘g‘risida atroflicha ma’lumot beradi. P.P. Ivanov tomonidan Jo‘ybor xo‘jalari xonadoni xo‘jalik hayotini tadqiq qilish boshlangan davrda fanda birgina qo‘lyozma asar «Matlab at-tolibin» asari ma’lum edi. Olim shu imkoniyatdan kelib chiqib, xo‘jazodalar xonadoni ijtimoiy-iqtisodiy hayotini mazkur asarga suyangan holda tadqiq etgan va ko‘p jihatdan V.L.Vyatkin fikrlarini to‘ldirgan. Asar yozilgan sanaga aniqlik kiritgan!3. Olimning qiziqish doirasi Jo‘ybor xo‘jalari xo‘jaligining tashkil topishi va rivojlanishi masalalarini qamrab oladi. Xo‘ja Islomning Buxoro xoni Abdullaxonga bo‘lgan ta’sirining moddiy va ma’naviy sabablarini ochib berish jarayonida xonadonga tegishli yerlarning miqdori to‘g‘risida ma’lumot beradi!4. Umuman, Xo‘ja Islom tomonidan xonadon iqtisodiy poydevorining yaratilishi va mustahkamlanishini misollar bilan ko‘rsatib o‘tadi. Xo‘ja Sa’d xo‘jalik faoliyati P.P.Ivanov diqqat markazidagi alohida masalalardan biri bo‘lgan. Uning qaramog‘idagi yerlar va ularning hajmi, joylashgan o‘rni, yirik mulklarni boshqarish maqsadida Xo‘ja Sa’d tomonidan joriy etilgan tizim kabi qator masalalar P.P.Ivanov tadqiqot obyektini tashkil etadi!5. «Matlab at-tolibin» asarida keltirilgan Xo‘ja Sa’dning ko‘plab ziyofatlar uyushtirishi to‘g‘risidagi ma’lumotlarni e’tirof etgan holda bu ziyofatlarga ketgan xarajatlar miqdoriga shubha bildiradi!6. Jo‘ybor xo‘jalarining navbatdagi yirik vakili Xo‘ja Tojiddin ijtimoiy-xo‘jalik faoliyati P.P.Ivanov tomonidan XVI asr oxiri va XVII asr birinchi yarmida Movarounnahrda yuz bergan siyosiy voqealar fonida beriladi. Harbiy-feodal doiralarning Jo‘ybor xo‘jalari mulklariga daxl qilishga intilishi kuchayganini ta’kidlab, bu intilish Xo‘ja Tojiddin tomonidan qarshilikka uchrganligini e’tirof etadi!7. Hatto bunday shaxslar egallab turgan lavozimi va amaliga qaramasdan Xo‘ja Tojiddin ko‘rsatmasi bilan o‘ldirilganligini qayd etadi!8. Hukmron mafkura ta’siri ostida P.P.Ivanov shunday xulosaga kelganligi, shubhasiz. U Xo‘ja Tojiddin tomonidan joriy etilgan o‘ziga xos iqtisodiy tizim va uning mohiyatini ochib berishga harakat qiladi. Xo‘jalik devonida xizmat qilgan 12 Ivanov P.P. Xozyaystvo djuybarskix sheyxov. M.-L., 1954. 13 Tam je. S. 18. 14 Tam je. S. 50-52. 15 Tam je. S. 55-58. 16 Tam je. S. 66. 17 Ivanov P.P. Xozyaystvo djuybarskix sheyxov. M.-L., 1954. S. 71. 18 Tam je. S. 71.

Xo‘sh, yangi qonun O‘zbek jamiyatini naqadar ochiq qiladi, amaldorlarni "hokimiyatning asosiy manbasi bo‘lgan xalq"qa hisobot berishga undaydi? BBC ushbu savol bilan Ochiq Jamiyat Institutining Toshkentdagi vakolatxonasi sobiq rahbari, bugun Londonda istiqomat qilayotgan siyosiy tahlilchi Alisher Ilhomovga murojaat qildi

Oddiy ko`rinish Oq-qora ko`rinish Qorong`ilashgan ko`rinish Bosh sahifa Chingiz Aytmatov asarlari - jahon madaniyati boyligi Yozuvchi, mutafakkir, jamoat va siyosiy arbob Chingiz Aytmatov milliy va jahon miqyosida tan olingan yozuvchilardan biridir Ular tomonidan yaratilgan "Birinchi o'qituvchi", "Jamila", "Alvido, Gulsari", "Ona dalasi", "Asrga tatigulik kun”, “Manqurt” va boshqalar, ХХ asrning mumtoz durdonalarini tashkil etadi, ular asosida turli millat va xalqlarning avlodlari tarbiyalangan

Ishtirokchilar chiqishida patronaj hamshiraning xonadondagi ijtimoiy holat, yosh oilalar, yolg‘iz qariyalar va nogironlar, surunkali kasalliklar patronaji yo‘nalishlarida hamshiralik nazorati bo‘yicha bilim va malakasi davr talabiga mos yuksalib borayotgani o‘z ifodasini topdi

ten twenty 26 { = Write the numbers. 38 Play “Numbers”. Wz Ec 55 41, $, Play More. Less”.

O‘zbekistonga birinchi yarim yillik ichida 3 mlndan ko‘proq sayyoh tashrif buyurdi Senatorlar O‘zbekiston Respublikasi Turizmni rivojlantirish davlat qo‘mitasi va boshqa daxldor vazirlik va idoralarning turizmni rivojlantirish sohasidagi islohotlarning amalga oshirilishi bo‘yicha axborotini tinglashdi. Ta'kidlanishicha, O‘zbekiston eng erkin viza tartiblari reytingida MDH davlatlari orasida 2-o‘rinni egallagan. Birinchi yarim yillik natijalariga ko‘ra, O‘zbekistonga ilk 6 oy ichida 3 mlndan ko‘proq xorijiy sayyoh tashrif buyurgan, bu esa 2018 yilning shu davriga nisbatan 31 foiz ko‘proqdir. Shuningdek, sayyohlik xizmatlari eksporti oshmoqda, u 2018 yilda 1 mlrd 40 mln dollargacha ko‘paygan. 2019 yilning birinchi yarmida esa bu ko‘rsatkich 590,5 mln dollarni tashkil qilgan. Yuqoridagi tendensiyalar va miqdoriy natijalar ham sayyohlik infratuzilmasi obektlari rivojiga ta'sir ko‘rsatadi. Misol uchun, xorijiy sayyohlarning O‘zbekistonda qolishi davomiyligi oshishi bilan joylashtirish vositalari yuklangani ham o‘smoqda, bu esa sayyohlik infratuzilmasi obektlaridagi bandlikka ijobiy ta'sir ko‘rsatadi. Shu bilan birga, ushbu sohada bir qator muammolar ham mavjud. Ta'kidlanishicha, bir qator daxldor vazirliklar va idoralarda turizmni rivojlantirish faqatgina Turizmni rivojlantirish davlat qo‘mitasi zimmasida degan yanglish nuqtai nazar vujudga kelgan. Shu sababli zaif idoralararo muvofiqlashtirish qayd qilinib, u ko‘pincha turizm sohasidagi davlat siyosatiga to‘g‘ri kelmaydigan ba'zi me'yoriy-huquqiy hujjatlar ishlab chiqilishi va qabul qilinishi bilan ifodalangan.

Samuel Oluwaseyi Adegoke — nigeriyalik va amerikalik aktyor. „Dynasty reboot“ seriyasidagi Jeff Colbi roli orqali mashhurlikka erishgan. Shaxsiy hayoti Adegoke Nigeriyaning Lagos shahrida tugʻilgan, lekin Minnesota shtatidagi Minneapolis va St.Paulda ulgʻaygan. Ota-onasi missionerlik vazirlari boʻlgan va u yoshligida Qoʻshma Shtatlarga kelgan. U yetti nafar farzandning eng kichigi hisoblanadi. Adegoke Minnesota universitetida marketing va moliya boʻyicha tahsil olgan va Qora tanli talabalar ittifoqi prezidenti boʻlgan, shuningdek, talabalar hukumatida xizmat qilgan. Filmografiyasi Film Manbalar Havolalar Amerikalik aktyorlar Yashayotgan insonlar WikiSan'at

Vazirlar Mahkamasining qarori bilan 2019−2020 yillarda Xorazm viloyatida turizm sohasini rivojlantirish bo‘yicha chora-tadbirlar tasdiqlandi. Bu haqda Norma xabar berdi. Qarorga muvofiq, Urganchda Shovot kanali bo‘yida “Shovot” kichik turizm zonasi (bundan keyin — KTZ), Xivada esa “G‘ovuk ko‘l” KTZ tashkil etiladi. U yerda zamonaviy mehmonxona komplekslari, madaniy-sog‘lomlashtirish, savdo-ko‘ngilochar va turizm ahamiyatiga ega bo‘lgan boshqa ob’ektlar quriladi. 2 oy muddatda KTZning aniq chegaralari belgilanadi. Xorazm viloyati EIZ va KSZ ma’muriy kengashi turizm zonalarida investorlar uchun yer ajratilishini ta’minlaydi. Viloyat hokimligi Turizmni rivojlantirish davlat qo‘mitasi bilan birgalikda 2 oy muddatda Xorazm viloyatida turizm sohasini rivojlantirish bo‘yicha amalga oshiriladigan qo‘shimcha investitsiya loyihalarining manzilli ro‘yxatini shakllantirib, tasdiqlash uchun kiritadi. Hujjatga ilovada 2019−2020 yillarda Xorazm viloyatida turizm sohasini rivojlantirish bo‘yicha chora-tadbirlar kompleksi taqdim etilgan. Ular jumlasida: “Ichan-qal'a” majmuasi hududida yashayotgan tub aholini Xiva atrofida barpo etiladigan yangi ko‘p qavatli uylarga bosqichma-bosqich ko‘chirish. Ushbu chora tarixiy majmuaning umumbashariy bemisl ahamiyatini, “tirik muzey-shahar” maqomini saqlab qolish, aholining turmush tarzini yaxshilash, oilalarning o‘ziga xos hunarmandchilik va qadimiy kasb turlari bilan shug‘ullanishi uchun sharoit yaratish imkonini beradi;Urganchda mahalliy (Samarqand, Buxoro, Farg‘ona va Namangandan) hamda Frankfurt, Istanbul, Anqara, Izmir, Volgograd, Dehli, Futszyandan xalqaro aviareyslarni yo‘lga qo‘yish;Xiva temir yo‘l vokzalidan “Ichan-qal'a” majmuasigacha bo‘lgan ko‘chadagi barpo etilayotgan obyektlarda hududning tarixiy-madaniy muhitiga uyg‘un holda har xil ko‘ngilochar maskanlar va savdo shoxobchalarini joylashtirish.

9 . “O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi ma’lumotlar. 301

— chiziqlarni o‘rganib, kesimda turli turdagi jinslarni–qum; qumtosh, gil, ohaktoshlarni, katta qarshiliklar bo‘yicha mahsuldor. gorizontlarni ko‘rsatadilar, chunki. neft va gaz dizlektriklardir. " Sodda, shu. bilan. birga: juda foydali Usul kovak. o‘lchash (kavernometriya). O‘s) ulidir.-Bunda maxsus asbob bilan quduq diametri o‘lchanadi. Jins qancha zich. bo‘lsa, u burg‘u-diametriga. "shuncha. aqin! "bo‘ladi. :

Soliqlar bolalar nigohida - O’zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo’mitasi Korxona va tashkilotlar rahbarlari diqqatiga! Baliq chavaqchalari yetishtiruvchi xo’jaliklar diqqatiga! Soliq savodxonligi va qonunchiligi bo‘yicha fuqarolarda yoshlikdan ko‘nikma hosil qilib borish soliq targ‘ibotidagi eng maqbul usuldir. Shuni inobatga olgan holda Respublika Davlat soliq qo‘mitasi Oliy va o‘rta maxsus kasb-hunar ta’limi vazirligi, Xalq ta’limi vazirligi bilan hamkorlikda maktablarda, kasb-hunar ta’limi kollejlari hamda oliy ta’lim muassasalarining noiqtisodiy yo‘nalishlarida soliq savodxonligi bo‘yicha maxsus o‘quv rejalari ishlab chiqildi. Ushbu rejaga muvofiq 1-sinfdan 9-sinfgacha bo‘lgan maktab o‘quvchilar uchun lotin alifbosida o‘quv darsliklari yaratildi va 2008-2009 o‘quv yilidan boshlab ta’lim muassasalari o‘quv rejasiga kiritildi. Ushbu kitoblar 1-4 sinf o‘quvchilari uchun «Iqtisod va soliq alifbosi», 5-7-sinflarga «Iqtisod va soliq saboqlari», 8-9 sinf o‘quvchilari uchun esa «Soliqqa tortish asoslari» nomlari ostida chiqarilgan. Noiqtisodiy yo‘nalishdagi oliy ta’lim muassasalari uchun esa o‘quv qo‘llanmasi «Soliq va soliqqa tortish» darsligi sifatida o‘z ifodasini topadi. Mazkur qo‘llanmalar umumiy o‘rta ta’lim muassasalari fanlar tarkibida 38 soat, oliy ta’lim muassasalarining ta’lim yo‘nalishlarida 36 soat, o‘rta maxsus kasb-hunar muassasalarining noiqtisodiy yo‘nalishlarida esa 20 soatga mo‘ljallangan. Bundan tashqari kasb-hunar kollejlari professor – o‘qituvchilari va talabalariga, shuningdek, biznes maktablari o‘qituvchilari va tinglovchilari, tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘ullanuvchi kichik biznes xodimlari hamda tadbirkorlik va biznes bilan qiziquvchi keng jamoatchilikka mo‘ljallangan «Tadbirkorlik va biznes asoslari» nomli o‘quv qo‘llanmasiga «Tadbirkorlik sub’ektlarini soliqqa tortish tartibi» deb nomlanuvchi maxsus bob kiritildi. Soliq savodxonligi va qonunchiligini o‘quvchi yoshlar o‘rtasida keng targ‘ib qilishda turli seminar hamda ko‘rik-tanlovlar o‘tkazishning ahamiyati kattadir. Ana shu maqsadda Davlat soliq qo‘mitasi tomonidan Oliy va o‘rta maxsus kasb-hunar ta’limi vazirligi, Xalq ta’limi vazirligi bilan hamkorlikda umumta’lim maktablari, akademik litseylar va kasb-hunar kollejlari o‘quvchilari o‘rtasida «Soliq bilimlari-bolalarga» nomli ijodiy ko‘rik-tanlovi, yozgi bolalar oromgohlarida xordiq chiqarayotgan o‘quvchi yoshlar o‘rtasida «Soliq haqida Siz nimani bilasiz», Oliy ta’lim muassasalari talabalari o‘rtasida «Soliq bilimdonlari» ko‘rik tanlovlari o‘tkazib kelinmoqda.

KA’BA QAYERDA? Created on Wednesday, 22 February 2017 11:40 Ilon izi kabi egilib-burilib borib, tog‘ yon-bag‘rida ikkiga bo‘lingan, biri Qo‘rg‘oncha daryosi bo‘ylab Dehibolo qishlog‘igacha cho‘zilgan qarovsiz so‘qmoqda yurish jon azobi edi. Nazardan uzoq so‘qmoqni ifoqaga keltirish kimning xayolida? Dehibolo qishlog‘ida yashovchi Ziynat Murtazoqulova bir kuni qing‘ir-qiyshiq joydan zo‘rg‘a o‘tayotib shu haqda o‘yladi. “O‘zim shu ishni qilsam-chi?” Yo‘lsozlikni, shu tariqa, 63 yoshli Ziynat opa o‘z zimmasiga oldi. Hajga borish niyatida g‘amlab qo‘ygan 13 million so‘m shaxsiy mablag‘ini yo‘l qurishga sarfladi... Haj qilish islomdagi besh faroizning eng oxirgisi. Lekin Haj ziyorati o‘ziga to‘q musulmonga farz qilingan. Shunga qaramay, Ka’bani ziyorat qilmoq har mo‘min-musulmon orzusi. Yetganlar bor, yetmaganlar bor... Mustaqillik sharofati bilan Haj safariga borib kelish muammosi yechimini topdi. Birgina men tug‘ilib-o‘sgan joy – So‘x tumanidagi Yangiariq qishlog‘idan o‘nlab kishilar muborak joylarni tavof etish baxtiga muyassar bo‘ldilar. Makkai mukarrama va Madinai munavvarada bo‘lib, hojilik darajasiga ko‘tarilganlar (har kimning ham haji qabul bo‘lsin!) – el ardog‘ida. Lekin ayol boshi bilan aynan payg‘ambar yoshida bunyodkorlikka qo‘l urgan, bor mablag‘ini xayrli ishga sarflab, xalq duosini olgan Ziynat Murtazoqulovaning himmati alohida tahsinga sazovor. Shu o‘rinda Haj qilish niyatida yurgan bir davlatmand va uning qashshoq qo‘shnisi haqidagi ibratli rivoyat xotiramizda jonlanadi. Boy saxiy edi, kambag‘al qo‘shnisi uchun eshigi hamisha ochiq. O‘zi ham qo‘shninikiga o‘tar, suhbatlashib o‘tirar, ul-bul kerak bo‘lib qolsa, tortinmay aytishini bot-bot uqtirardi. Bir kuni kambag‘alning qozoni qaynayotganda boyning erkatoy o‘g‘ilchasi kirib keladi. Yoqimli hid ishtahani qitiqlar, boyvachcha qozonga qarar, avzoyi o‘zgargan uy egasi esa o‘zini qo‘yarga joy topolmay, bezovtalanardi. Boyvachcha uy egasining o‘ng‘aysizligini o‘zicha anglab, ranjigan holda ortiga qaytadi. Borib otasiga shikoyat qiladi. Boyning jahli chiqqan: “Uning bolalarini ozmuncha yedirdimmi? Bir martagina ovqat paytida uyiga kirgan bolamni malol ko‘ripti-da, nokas!” Endi kambag‘alni ko‘rsa alami qo‘zg‘ar, yuzini teskari olib o‘tardi. U bir kuni uyiga kirib kelganda ham qo‘shnining betiga emas, devorga qaradi. – Xo‘sh, xizmat? – O‘g‘lingizga qosh-qovoq solganim yo‘q, men... bezovta edim. – Bezovta? Kambag‘al nigohini yerga qadadi. – U ovqat mening bolalarim uchun halol, lekin sizning o‘g‘lingiz uchun... harom edi, taqsir, kechiring. Boy yalt etib qaradi: – Qanaqa... halol va harom, tushuntiribroq gapiring. Bir muddat xayolga cho‘mgan qo‘shni hammasini tushuntirdi: – Uyda hech narsa qolmagandi. Bolalar och, nima qilarimni bilmay sarson ko‘cha kezayotgandim, yo‘l chetida cho‘zilib yotgan bir qo‘yga ko‘zim tushdi. Harom o‘lganidan va egasi uni ko‘mib tashlamoqchi ekanidan xabar topdim-u... och-nahor bolalarim esimga tushdi. Keyin... – Xudoyim! – hayajonlandi boy, gap nimadaligini anglab. Ul-bul kerak bo‘lib qolsa, bemalol kiravering, deb necha marta aytdim? – Shundog‘am kam kirdimmi, kam u-bu narsa so‘radimmi? – Qo‘ying-e!.. Boy bir necha yildan beri Haj qilish uchun mablag‘ yig‘ar, safar tadorigini ko‘rar edi. “Mahalladoshlarim bir burda nonga zor-u, men hoji bo‘lish ilinjida so‘mimga so‘m qo‘shish g‘amida yursam Xudoga xush kelarmikin?” Shu xayol bir necha yil davomida yiqqan mablag‘ini xayriya ishlarga sarf qilishga undadi. Och-nahorlarni to‘yg‘izdi, beva-bechoralar duosini oldi. Haji qabul qilingani esa tushida ayon bo‘ldi. Bu bir rivoyat. Ammo zamirida hikmat ko‘p. Hajga bormay, shu yerning o‘zida haj savobini olganlar esa voqelikda bo‘lgan. Bir vaqtlar Farg‘onaning So‘x tumanidan Saudiya Arabistoniga borib kelgan bir nafar edi, xolos – otamning amakilari. U kishini Avo Hoji deb atardik. (So‘x va Rishtonda “avo” – bu amaki, arabchaning “abo” so‘zidan kelib chiqqan, ma’nosi – ota). Asl ismlari – Ibni Yamin, lekin ko‘pchilik, xususan, yoshlar nomlarini Hoji deb o‘ylar, ehtirom bilan Hoji bobo derdi. Hoji amakim bolalik chog‘imda anchagina qarib qolgan, yuzlaridan nur yog‘ardi. Ellik-oltmish yil ilgari bo‘lib o‘tgan voqealardan, Haj safaridagi azob-uqubatlaridan aytib berardilar. – Otam bilan yo‘lga chiqqandim, bir o‘zim qaytdim, – ko‘zlarida yosh aylanardi. — Goho piyoda, goho suvori. Goh issiq, goh sovuq. Yo‘l g‘oyat xatarliligidan dil tahlikada – har qadamda bir qaroqchi. Cho‘lu biyobonda och-nahor. Pulsizlik g‘ami. Lekin gohida pul bilan ham ish bitmasdi. Masalan, Hindistonda kuchli odamgina olomonni surib, surilib tiqilinchda oldinga o‘tishi, kemaga chiqib olishi mumkin edi. – Hindistonda? – hayron bo‘lamiz. U paytlar Arabistonga Sharqning yarmini kezib, Hindiston orqali borish mumkinligini bilmasdik-da. Ota-bola, nihoyat, murod manzilining eshigini ochib, Ka’bani ziyorat qiladilar. – Lekin otam bemor bo‘lib qoldilar. Hali yoshman, o‘n olti-o‘n yettida. Boshim qotgan. Qaerga boray, nima qilay? “Hech qaerga borishning hojati yo‘q, – dedilar otam. – Yonimda o‘tiring, kalima qaytaring”. “Nima?” – dedim dahshat ichida. “Mard bo‘ling. Keyin... xabar bering. Masjidga borib vatandoshlarimizga ayting”. “Dadajon, qo‘rqitmang! – yig‘ladim. – Men nima qilaman?” “Siz vatanga qayting. Albatta, qayting!” Devor tagida bandalikni bajo keltirgan dadamning jag‘larini boylab masjidga yugurdim. Yig‘lab-yig‘lab... Qaytish kerak. Yana yo‘l azobi. Oq podsho davrida chiqib ketgan Hoji amakimiz, oradan bir necha yil o‘tgach, sho‘rolar davrida So‘xga qaytadilar. So‘roq boshlanadi: qaerda eding, mullavachcha? Nimalar qilib yurding? Hoji amakimizni qamoqqa oladilar. Sovuq mintaqalaridan birida jazo muddatini o‘tadilar. Muzlab, akashak bo‘lib qoladi oyoqlari. Shukr, boshqa zamonda yashayapmiz. Bir necha marotaba muborak Ka’bani tavof qilgan ham bor. Intilganga tole yor. Takrorlab haj qilish – ma’murchilik alomati, albatta. Ammo (xudo rahmatli) Nuruloh hoji Abdullaevning shunday imkoniyati bo‘lsa-da, undan foydalanmadi. Makkai mukarramadan, Qo‘qondan qaytganida, uni ko‘rgani kelgan qo‘shnilardan biri: – Hajlari qabul bo‘lgan bo‘lsin, iloyo, – dedi uni mehr bilan bag‘riga bosarkan. – Sizga havas qilaman, tasadduq. Qaniydi, u joylarni ko‘rish, Makkatullohni ziyorat etish bizga ham nasib qilsa. – Nasib qiladi, – dedi Nurulloh aka. – Inshoolloh, siz ham hoji bo‘lib qaytasiz. Qo‘shni ko‘nglidan o‘tkazdi: “Men qaydavu Makkai mukarrama? Qani pul?..” – Hozirlik ko‘ravering, xarj mendan. Qo‘shni quloqlariga ishonmasdi. “Nahot...” Nurulloh hoji so‘zida turdi – yo‘l xarji va boshqa to‘lovlarni to‘liq bo‘yniga olib, bechorahol qo‘shnisini Ka’baga jo‘natdi. Bu ham bir haj! Hajga borishning o‘ziga yarasha tashvishi bor. Rasmiyatchilik. Savol-javoblar. Lekin mas’ul idora mutasaddisi bo‘lg‘usi hojidan “qishloq yo guzaringizda nogiron, muhtoj odam bormi? Ularga biror nima qilganmisiz?” deb ham so‘raydimi? Yo‘q. Haqqi yo‘q bunday savol berishga. Yo o‘ziga ep ko‘rmaydi. Hikoyat qilishlaricha, hajga borish hazrat Navoiyning ham ko‘nglida bor edi. Bir marta emas, bir necha marotaba haj qilishga qurbi yetmasmidi. Ammo nima qildi? Bor mablag‘ini xayriya va obodonchilik ishlariga sarfladi. Beva-bechoralarning ko‘nglini oldi. Rivoyat qilishlaricha, shoira Zebunniso ham Makkaga bormagan bo‘lsa-da, har yili bir necha faqirni hajga yuborib turgan. Makkai mukarrama va Madinai munavvaraning muborak eshiklari mo‘min ahli uchun hamisha ochiq. Koshkiydi, Ka’batulloh ostonasiga bosh urish, shu tafayli bir umr sarfaroz yashash saodati hammamizga nasib qilsa. Aytmoqchi bo‘lganimiz, uzoq Ka’badan tashqari yon-verimizda boshqa ka’ba ham mavjud-ku?! Lekin bu ka’baga – ko‘ngilga yo‘l topish unchalik mushkulmas, goho kishilarni baxtiyor qilish, bir olam savob olish uchun bir tabassum, bir og‘iz shirin so‘z kifoya! Obodonchilik va bunyodkorlikka intilish-chi? Himmat va saxovat oliy ibodat emasmi? Boysunlik Ziynat opa Murtazoqulova hajga atab g‘amlab qo‘ygan bor mablag‘ini yo‘l qurishga sarflabdi. “Hoji xola” degimiz keladi u oliyhimmatni.

DSENM shifokori o‘z faoliyati davomida qanday korxsna, aholi-yashash obyektlari qurilishi kerakligini bilishi lozim. Bu ma’lumot mansabi bo‘lib, viloyat, shahar, tuman mahalliy hokimiyati ijroqo‘mining rejalashtiruvchi hay’ati, ma’sul vazirliklar, boshqarmalar, sanoat korxonasi va qishloq xo‘jaligi boshqarmasi hisoblanadi. Aholi yashash uylari va korxonalarni loyihalashtirish shahar, qishloqning tasdiqlangan bosh loyihasiga asosan olib boriladi. Aholi yashash uylari, korxonalar va boshqa maqsadda foydalaniladigan binolarni ko‘rish TIA sida quyidagilar e’tiborga olinishi kerak: a) shahar qurilishi va arxitektur yechimlarini yuqori darajada bo‘lishi, hozirgi zamon sanoat estetikasini e’tiborga olgan xolda ishchilarni ish sharoiti va maishiy holatini chxshilanishi; b) aholi yashash uylarini va ijtimoiy maishiy obyektlarini sisratini yaxshilash va loyihasini mukammallashtirish; v) bir turdagi proyektlarni keng miqyosida ishlatish; g) yerdan ratsional foydalanish, atrofdagi tabiatni muhofaga qilish, hamda binoni zilzilaga chidamliligi, yong‘indan va portlashdan xavfsizligi; d) tabiiy resurslardan ratsional foydalanish hamda ashyoviy, yoqilg‘i-energetik va mehnat resurslardan tejam-krrlik bilan foydalanish-e ye) ishlabchiqarishda; texnika va texnologiya ta’minotida, kurilish konstruksiyalari va materiallarda yangi ixtirolarning qo‘llanilishi. Gbosqich. Loyihalashtirish va qurishdagi OCH OSN ning 1 bosqichida gigiyenist shifokor ko‘rilayotgan obyekt uchun yer maydonini tanlash va ajratish hay’atda ishlilok etadi. Loyihalashtirilayotgan qurilish uchun yer maydonini tanlash 2 ta bosqichda olib boriladi. Avvaliga loyiha buyurtmachisi, loyihalashtirilgan muassasa -bosh loyiha bilan birgalikda, kerak bo‘lgan xollarda maxsus loyihalashtiruvchi va izlanuvchi muassasa ishtirokida kuyidagi ishlarni bajaradi: 143

Qiziriq tumani hokimining iqtisodiyot va tadbirkorlik masalalari bo‘yicha birinchi o‘rinbosari O‘tkir Choriyev Surxondaryo viloyatida yangi tashkil etilgan Bandixon tumani hokimi lavozimiga tayinlandi. Surxondaryo viloyatida qaytadan tashkil etilgan Bandixon tumanida Xalq deputatlari tuman Kengashining navbatdan tashqari birinchi sessiyasi bo‘lib o‘tdi. Unda viloyat hokimi To‘ra Bobolov, viloyatdan saylangan Oliy Majlis Senati a'zolari, tumandan saylangan Xalq deputatlari viloyat Kengashi, tuman Kengashi deputatlari, faollari va viloyat tashkilotlari rahbarlari ishtirok etdi. Sessiyada Surxondaryo viloyati hokimi To‘ra Bobolov prezident Shavkat Mirziyoyevning 2019 yil 17-18 oktabr kunlari viloyatga tashrifi chog‘ida Bandixon tumanini qayta tashkil etib, hududni yanada rivojlantirish yuzasidan tegishli topshiriqlar bergani, shunga muvofiq Oliy Majlis Senatining qarori qabul qilinib, qayta tiklanayotgan tumanning hududi belgilangani, bu masala Qiziriq, Boysun va Qumqo‘rg‘on tumanlari aholisi, xalq deputatlari tumanlar va viloyat kengashlari sessiyalarida atroflicha muhokama etilganini ta'kidladi. Surxondaryo viloyati hokimligi matbuot xizmati Kun.uz’ga xabar berishicha, sessiyada tashkiliy masala ko‘rilib, shu vaqtgacha Qiziriq tumani hokimining birinchi o‘rinbosari lavozimida ishlab kelayotgan O‘tkir Abduzoirovich Choriyev Bandixon tumani hokimi etib tasdiqlandi. Ma'lumot o‘rnida, Choriyev O‘tkir Abduzoirovich 1977 yilning 30 martida  Sherobod tumanida tug‘ilgan. 2001 yilda Toshkent davlat agrar universitetini tamomlagan. Ma'lumoti bo‘yicha mutaxassisligi – iqtisodchi. Faoliyati davomida Sherobod tumani moliya bo‘limi mudiri o‘rinbosari, bo‘lim mudiri, viloyat hokimligi moliya boshqarmasi boshlig‘i o‘rinbosari, viloyat bo‘yicha G‘aznachilik boshqarmasi boshlig‘i, Qiziriq tumani hokimining iqtisodiyot va tadbirkorlik masalalari bo‘yicha birinchi o‘rinbosari lavozimlarida ishlagan. Sessiyada shuningdek, tuman prokurori, ichki ishlar bo‘limi va davlat soliq inspeksiyasi boshliqlari, tuman hokimi o‘rinbosarlari tayinlangan. Kun tartibida ko‘rilgan masala yuzasidan tegishli qaror qabul qilingan. «Surxondaryo viloyatida bundan 28 yil muqaddam tashkil etilgan mazkur tuman tugatilib, qo‘shni tumanlarga qo‘shilganiga 8 yil bo‘ldi. Biroq, shu davrda hudud ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishdan ancha ortda qolib ketdi. Aholining turmush sharoitida tub o‘zgarishlar sezilmadi. Xususan, 76 ming nafardan ortiq aholi istiqomat qiladigan hududda 41ta umumta'lim maktabi, uchta o‘rta maxsus, kasb-hunar ta'limi, 1ta tibbiyot, 3ta maktabgacha ta'lim muassasasi mavjud bo‘lib, shu yillarda mazkur sohalarda birorta yangi muassasa qurilmagan. Yo‘llar o‘nqir-cho‘nqir bo‘lib qolgan. Madaniyat, sport, tadbirkorlik sohalari rivojlanmadi. Aholini toza ichimlik suvi bilan ta'minlash ayanchli ahvolga kelgan», deyiladi Surxondaryo viloyati hokimligi matbuot xizmati xabarida. Qayta tiklanayotgan tumanni 2020-2022 yillarda kompleks ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish dasturi doirasida keyingi 2-3 yil ichida hududda sanoat, xizmatlar va servis infratuzilmasi, qishloq xo‘jaligi sohalarini rivojlantirish bo‘yicha 130ga yaqin loyihani amalga oshirish orqali 1 ming 200dan ortiq yangi ish o‘rinlarini yaratish, tuman hududidan o‘tuvchi davlat va mahalliy ahamiyatdagi yo‘llarning 85 kilometr qismini ta'mirlash, ichki avtomobil yo‘llarining 50 kilometr qismiga asfalt va 309 kilometr tuproqli yo‘llarga shag‘al qoplama yotqizish, 38,4 kilometr elektr uzatish tarmoqlarini yangidan tortish va rekonstruksiya qilish, 15 dona transformator punktlarini o‘rnatish, 91 kilometr ichimlik suvi tarmoqlari, 11 dona suv quduqlarini qurish va ta'mirlash singari ko‘plab tadbirlarni amalga oshirish rejalashtirilgan. Eslatib o‘tamiz, 2019 yilning 30 noyabrida Surxondaryo viloyati tarkibida Bandixon tumanini tashkil etish bo‘yicha Oliy Majlis Qonunchilik palatasi hamda Senatning qarorlari qabul qilingandi. 2020 yilning 31 yanvarida «Surxondaryo viloyati tarkibida tashkil etilgan Bandixon tumani hokimligining tashkiliy masalalari hamda 2020—2022 yillarda tumanni kompleks ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi Hukumat qarori qabul qilindi va yangi tuman rasman tashkil etildi. Ma'lumot uchun, hukumatning 2010 yil 24 dekabrdagi qarori bilan Surxondaryo viloyatining Bandixon tumani tugatilib, uning hududi Qiziriq tumaniga birlashtirilgandi.

Shu yil 26 oktyabr kuni O‘zbekiston yoshlar ittifoqi Markaziy Kengashi binosida onlayn muloqot tashkil qilindi Unda O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining yoshlar masalalari bo‘yicha Davlat Maslahatchisi, Markaziy Kengash raisi Qahramon Quronboyev yoshlar tomonidan yo‘llangan savollarga to‘g‘ridan-to‘g‘ri javob berib bordi

Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi: Bir kovshli ekskavatorning kovsh tishlarini yoyilishga bardoshliligini oshirish uchun, ekskavator kovsh tishlarining kesuvchi qismlarini geometrik parametrlarini va shakllarini takomillashtirish bo‘yicha olingan natijalar asosida: – EKG-5A rusumli ekskavator kovshi tajriba nusxa tishlarini tayyorlash texnologiyasi "Navoiy KMK” JIK “Nol gidrometallurgiya zavodining qon boshqarmasi"ga joriy qilingan ("Navoiy kon-metallurgiya kombinati" davlat korxonasining 2020-yil 13-iyuldagi 02-06-0777686-son ma’lumotnomasi). Natijada, kovsh tishlarini ishlab chiqarishda energiya sarfini 8-1096 kamaytirish imkonini bergan; - EKG-5A rusumli ekskavator kovshi tishlarining uch qirrali shakli konstruksiyasi "Navoiy KMK" DK "UZ! gidrometallurgiya zavodining qon boshqarmasi"ga joriy qilingan ("Navoiy kon-metallurgiya kombinati" davlat korxonasining 2020- yil 13- iyuldagi 02-06-0777686-son ma’lumotnomasi). Natijada, kovsh ish resursini 1,2-1,25 baravar oshirish imkonini bergan; - kovsh tishlarining ish jarayoni dinamiklik darajasi inobatga olingan holdagi ularning yeyilish parametrlarini hisoblashning matematik modeli "Navoiy KMK” JIK “Nol gidrometallurgiya zavodining qon boshqarmasi"ga joriy qilingan ("Navoiy kon-metallurgiya kombinati" davlatkorxonasining 2020- yil 13- iyuldagi 02-06-0777686-son ma’lumotnomasi). Natijada, ekskavator ishchi organining 18-2096 abraziv yeyilishini keltirib chiqaradigan dinamiklik darajasini hisobga olgan holda ishchi organning yeyilishini bashorat qilishni tezlashtirish imkonini bergan. Tadqiqot natijalarining aprobatsiyasi: Dissertatsiyaning tadqiqot natijalari 9 ta, jumladan 7 ta xalqaro va 2 ta Respublika ilmiy-amaliy anjumanlarida muhokamadan o‘tkazilgan. Tadqiqot natijalarining chop etilishi: Dissertatsiya mavzusi bo‘yicha jami 20 ta ilmiy ish chop etilgan, O‘zbekiston Respublikasi Oliy attestatsiya komissiyasining texnika fanlari bo‘yicha falsafa doktori (REO) dissertatsiyalari asosiy ilmiy natijalarini chop etish tavsiya etilgan ilmiy nashrlarda 9 ta maqola, jumladan, 5 tasi Respublika va 5 tasi xorijiy jurnallarda va 1 ta O‘zbekiston Respublikasi Intellektual Mulk Agentligi tomonidan foydali modelga patent olingan. (Patent Me G‘AR 01419) Tadqiqot natijalari o‘quv jarayonida "Qon mashinalarining nazariyasi, hisobi va loyihalash", "Qon mashinalarining ishonchliligi" o‘quv fani bo‘yicha ma’ruza mashg‘ulotlarini o‘tishda foydalaniladi. Dissertatsiyaning tuzilishi va hajmi: Dissertatsiya ishi kirish, to‘rt bob, xulosa, foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxatidan va ilovalardan iborag. Dissertatsiya hajmi 129 varaqni tashkil qiladi. 10

{ т.ё, = Ё. 4 Ё.; , эe - 12 Mma.A, 2 Fo 4 FE; 5 эe э тa = E. –E.; 1737 3 ? (4.78) (4.78) tenglamalar, mexanik sistema harakatining vektor ko‘rinishdagi differentsial tenglamalari deb ataladi. Oxirgi ifodalarni x,y,z oqlariga proyeksiyalab, 37 ta tenglamalar sistemasi hosil qilinadi. Sistema qismlari soni ko‘p bo‘lib, kuchlarning shakli murakkab bo‘lsa, bunday tenglamalarni yechish vaqt va kuch talab qiladi. Shuning uchun bu masalalar maxsus dasturlar asosida kompyuter yordamida yechiladi. Lekin juda ko‘p mexanika masalalarida alohida qismlarning harakati va kattaliklari emas, balki butun sistemaning harakati va kattaliklari so‘raladi. Shu sababli sistemaning harakatini tekshirish soddalashtirish uchun uning massa markazi harakatiga fikran keltiriladi, yoki dinamikaning umumiy teoremalari yordamida yechiladi. D. MEXANIK SISTEMA MASSALAR MARKAZINING HARAKATI HAQIDAGI TEOREMA. (4.74) tenglamani MT. —Y, тyб) ko‘rinishida yozib olib, ikki marotaba vaqt t bo‘yicha hosila olinadi: MF. —Xi, mf, yoki Mac —Y тyap. (4.79) (4.78) tenglamalar sistemasi o‘ng va chap tomonlarini hadma-had qo‘shib, bunda X2, F, —0 va (4.79) dan 234

56 2000—2010 va undan key y r-yeyingi yillar ichida Qoraqalio; i RISTONNING Rn sohalarini garmonik shaklda rivojlantirish uchun 12 r dochonilan yirik mablag‘larning ajratilish hajmi orttiri — U bilan bir qatorda ayrim sanoat tarmoqlarini, ayniqsa neft —xim. a yeft. Iya va rangli metallurgiya sanoati tarmoqlarini » Ji da chet el investitsiya: (si respublika iqtisodiyotiga il! I I QA transport va madaniyat ini ou icha A yelgilangan rejalarni amalga 4,2. QORAQALPOG‘ISTON RESPUBLIKASI SANOAT MAJMUASINING RIVOJLANISH JARAYONLARI VA OMILLARI", 4,21. Qoraqalpog‘istonda sanoat majmuasining rivojlanishi va Hududiy tarkibi. «rul rkibi. Qoraqalpog‘iston. xalq xo‘jaligining tarkibida. lashda yetakchi rol o‘ynaydi. Bi Ba xalq xo‘jaligini izma—iz rejaga jlan natijasida Og‘ir va yengil sanoat Tora n rivojlanishi bo‘yicha katta yutuqlarni qo‘lga kiritdi. «ga yillarda sanoat tarkibini takomillashtirish yoki aniqroq ye o i o 4, 2 rivojlanishiga alohida etibor 3- yanvar yildagi ma’lumot bo‘yich y materiallarda qurish mumkin (10—jadval). 7 O‘Z ay ingi yillar ichida respublikada yuzlab sanoat ko; e e xonalari. aa foydalanishga toshpirildi. Shuningdek, Taxiatosh tasi, 4 uy A katta fanelli joy qurilish zavodlari, To‘rtko‘l, » —obod, Ellikqalia, Shumanay paxta tozalash zavodlari, Nukus, » ayli, Qo‘ng‘arot sut—yor zavodlari, Taxiatosh guruzni qayta vzi kombinatlari va korxonalari shular jumlasidandir. «ovi o = tarmoqlarida ham miqdor va sifat o‘zgarishlari «ini oxi Atap 1965- yillarda Qoraqalpog‘istonda sanoat Va — o‘yicha yetishtirilgan umumiy mahsulotlardan og‘ir sanoat ti dan ortig‘ini yetishtirgan bo‘lsa, 2000-yillarga kelib bu har: I g o‘yicha yetishtirilgan mahsulot 2895 ga ko‘tarildi. «un m yillar ichida mashina ishlab chiqarish va metall — qayta in?! chiqaradigan tarmoqlarda umumiy hajmi marta kuta) sanoati esa 4,2 hissaga arra Mari aa, ki Ioni rivojlantirishga kelajakda katta e’tibor Sariladi. BunING uchun avval elektr energetika sanoati, gaz I, qurilish materiallari sanoati, mashinasozlik va metallni 782 bo‘lin (56—75 b.) Bayram Umarov bilan hammuallifda yozildi. » qayta ishlash sanoati tarmoqlarini tez sur’atlar bilan rivojlantirish talab etilmoqda. 10-jadval Qoraqalpog‘iston Respublikasi sanoati tarmoqlarining tuzilishi. — (2602-yil 1-yanvardagi ma’lumot bo‘yicha).

ll thin 1 O‘ZBEKISTONDA TARQALGAN MAHALLIY VA INTRODUKSIYA QILINGAN DORIVOR DARAXT-BUTALAR VA DORIVOR O‘T O‘SIMLIKLARNING O‘ZBEKCHA, RUSCHA HAMDA LOTINCHA NOMLARINING RO‘YXATI 1106" O‘RMONLARINING DORIVOR DARAXT VA BUTA O‘SIMLIKLARI Sarvidoshlar Kипapиcoвъe Cupressaceae Kyпpэccaция Archa Moжжeвeлъниk Juniperus Юнипepyc Qoraarcha M.зepaвшaнckий J.seravsshanika Ю.зepaвшaниka Saurarcha M.лoлyшapoвид-J.semiglobosa Ю.ceмиглoбoзa O‘rikarcha M.тypkecтaнckий J.turkestanika IO.typkecranaka Pistadoshlar Cyмaxoвъe Aпacaғ aceae Aнakapдиaция Pista Фиcтaшka Pistacia Пиcтaциa Xandonpista Ф.нacтoяшaя P.yeгa П.вepa Toй Cyмax Rhus Pyc Oshlovchi toti C.дyбилний E.coпaпa P.kopиapиa "Yoп2 "04905 Шaг Opexoвъe Juglandaceae Юглaндaция "Yпp 04 Opex Juglans Юглaнc Grek yong‘og‘i Opex гpeцkий J.regia Ю.peгиa Ra’noguldoshlar Poзoцвeтилe Koзaccac Poзaция Bodom Mиндaлъ Amygdalus Aмигдaлюc Shirin bodom M.odsrronenisiy TA.coттигиз A.koммyниc Achchiq bodom M.бyxapckий A bucharica A.бyxapиka Bodomcha M.koлБючeйший A.spinosissima A.cпинocиccимa Olma Яблoня Malus Maлюc Yovvoyi olma Я.Cивepca M.Sieversii M.cивepcи Qizil olma Я.Heдзвeцkoгo MЛC2eй2иeKyaпa { M.нeдзвeцkиaнa Qora olma Я.kиpгизoв M.kirghisorum M.kиpгиcopyм Cxo"п Cливa Prunus Пpyнyc Top CБa C.coгдийckaя P.вopФaпa П.coгдиaнa ЮoЧaпa Бoяpъииниk Crataegus Kpaтaзгyc Sariq do‘lana Б.пoнтийckий C.poпйca K.пoнтиka 261

razlichn’ge energiyi. Odnako, poskolvku vliyaniye prirod’ ximicheskogo okrujeniya atoma na smesheniye yadernix energeticheskix urovney srav-nitel’no malo, mojno dobityeya rezonansnogo poglosheniya 7-kvantov, neskolvko izmeniv ix energiyu. Dlya etogo dostatochno peremeshat’ istochnik (ili poglotitel’) 7-izlucheniya otnositel’no priyemnika (istochnika) izlucheniya. V etom sluchaye energiya 7-kvantov uvelichivayet-sya ili umen’shayegsya na velichinu kineticheskoy energii. Pri nekoto-roy skorosti dvijeniya nachinayetsya rezonansnoye poglosheniye, t.ye. nab-lyudayetsya effekt Messbauzra. Ponyatno, chto effekt Messbauzra mojno nablyudat’ lishB dlya izotopov, dlya kotorix vozmojn’g obuslovlenniye 7-izlucheniyem yadernye perexodi. Ustanovka dlya izucheniya 7-poglosheniya (ris. 97) sostoit iz konteynera s istochnikom izlucheniya 1 (naprimer, yader 57G‘e, 1195, 1291, 122He, CHO‘K.-i dr.), konteynera s issleduyemim obrazsom 2— poglotitelem izlucheniya —i regist-ratora proshedshego cherez poglotitelB t-izlucheniya 3. Na ris. 98 pokazani u-rezonansnme spektr’g poglosheniya nekotorix soyedineniy olova. Po osi abssiss otlojena skorost’ dvijeniya is-tochnika u-izlucheniya, po OCH ordinat — otnositelBnaya intensivnost’ HZ ! = (2) (2) —— ji –! Ris. 97. Sxema ustanovki pri izuchenii poglosheniya Y-KBAHTOB = Yo s 2 194 « 1 Yo Ya Yoz U x yo o yo «Ye 1 q 82 6; . Ya yo 2 « I va—— —— «5 «! 85 Yo» «» yo 85 yo yoz yo yog‘ yo ut «» 6 I Se «Yo YOZ Skoroste dvijeniya si

Men shunday deya o‘sha xaridor tishlarini ko‘rayotgan bolaning yuzini ko‘rish uchun bo‘ynimni cho‘zdim Ammo xaridor judayam semiz bo‘lib uning orqa tomonidan boyagi bolani ko‘rishning iloji yo‘q edi Yaqinroq borib ko‘rish uchun endi yo‘lga tushgan edim hamki, otam urishib berdi: Joyimda to‘xtadim O‘sha xaridor esa yana qoraygan va qurt yegan tishlarga uchradi chog‘i, indamasdan karvonsaroydan chiqib ketdi Men o‘sha xaridor tishlarini ko‘rgan o‘smir qiz bola ekanini endigina ko‘zim tushgan edi Qizcha haligina xaridor ushlab siqqan jag‘larini silar, yuzidan qo‘rqqani ko‘rinib turardi Yosh qiz uni bu yerga olib kelgan, bilmadim, otasi yoki bobosi bo‘lgan bir keksa kishi bilan birga tosh ustida o‘tirishardi

Ishlabchiqarishni texnologik tayyorlash bir-biri bilan uzviy bog‘langan jarayonlar majmuasi bo‘lib, unda korxona tomonidan ko‘zda tutilgan darajadagi sifatga ega bo‘lgan buyumlarni belgilangan muddatlarda, hajmda va ma’lum xarajat qilib ishlabchiqarishga texnologik jihatdan tayyor ekanligini ko‘rsatadi. Detallarni ta’mirlash texnologik jarayonini ishlab chiqishda operatsiyalar sonini aniqlash muhim ahamiyatga ega. Operatsiyalar soniga ko‘ra ta’mirlash jarayoni bo‘laklarga bo‘lib yuboriladi. Ishlabchiqarish xususiyati va mahsulot ishlabchiqarish hajmi texnologik jarayonning differensiallashganlik darajasini belgilovchi asosiy omil bo‘lib hisoblanadi. Ishlabchiqarish hajmi deganda, ta’mirlash korxonasi tomonidan rejalashtirilgan vaqt oralig‘i davomida ishlab chiqilgan muayyan o‘lchamdagi va yasalishdagi mahsulot miqdori tushuniladi. Ta’mirlash texnologiyalarini tanlashda ishlabchiqarish miqyosi katta bo‘lsa, operatsion texnologiya, kicliik bo‘lsa ma’lum yo‘nalishli texnologiya qo‘llaniladi. (4.2.) Texnologik jarayonlarni turkumlashtirish va standartlash Texnalogik jarayonlarni soddalashtirish jarayonlarni loyihalash samaradorligini oshirish yo‘llaridan biri hisoblanadi. Texnologik soddalashtirish ishlabchiqarish muddatini qisqartirish imkonini beradi va uni yuqoriroq tashkiliy-texnik darajada, kam mablag‘ va mehnat sarflab amalga oshirilishini ta’minlaydi. Texnologik jarayonlarni turkumlash va detallarga guruhlab ishlov berish usullari texnologik soddalashtirishning keng 40"Пa-niladigan asosiy yo‘nalishi hisoblanadi. Texnologik jarayonlarni turkumlashtirish deganda, detallarni konstruktiv-texnolagik sinflarga bo‘lish va ularning har biri uchun alohida turdagi texnologik jarayon tuzish tushuniladi. Texnologik jarayonlarni turkumlashtinsh quyidagilarni o‘z ichiga oladi: I. Turli xildagi buyumlar detallari tuzilishi, o‘lchami, aniq-fik darajasi va yuzasining sifatiga qarab sinflarga, sinfchalarga va turkumlarga bo‘linadi. Masalan, vallar, tishli g‘ildiraklar, vtulkalar, korpuslar sinflari mavjud. Bu sinflar detallarning shakliga qarab sinfchalarga bo‘linishi ham mumkin (vallaming sinfchalariga ularning silliqliligi va bosqichliligi kiradi). Sinfchalar tiplarga bo‘linadi. Tiplarga bir-birlaridan farq qiluvchi bir xil turkumdagi detallar kiradi, bunday detallar bir-biridan faqat o‘lchamlari bilan farqlanadi. 121

«Ukraina havo kengliklarida fuqarolar foydalanayotgan havo harakatlariga xizmat ko‘rsatish to‘xtatildi. Ukraina havo kengliklaridan foydalanishga tegishli bo‘lgan o‘zgarishlar bo‘lsa qo‘shimcha ma’lum qilinadi” deyiladi xabarda.

Namangan viloyat hokimi qarori bilan Musoxon Oppoqov viloyat hokimi o‘rinbosari – Mahalla va oilani qo‘llab-quvvatlash vazirligi Namangan viloyati boshqarmasiga rahbar etib tayinlandi. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020 yil 18 fevraldagi «Jamiyatda ijtimoiy-ma'naviy muhitni sog‘lomlashtirish, mahalla institutini yanada qo‘llab-quvvatlash hamda oila va xotin-qizlar bilan ishlash tizimini yangi darajaga olib chiqish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi farmoni asosida tashkil etilgan Mahalla va oilani qo‘llab-quvvatlash vazirligi Namangan viloyati boshqarmasiga rahbarlar tayinlandi. Viloyat hokimligi axborot xizmati Kun.uz’ga xabar berishicha, viloyat hokimligida O‘zbekiston Prezidentining jamoat va diniy tashkilotlar bilan hamkorlik masalalari bo‘yicha maslahatchisi o‘rinbosari Olim Soliyev va viloyat hokimi Xayrullo Bozorov ishtirokida faollar yig‘ilishi bo‘lib o‘tdi. Yig‘ilishida viloyat hokimi o‘rinbosari – Viloyat mahalla va oilani qo‘llab-quvvatlash boshqarmasi boshlig‘i lavozimiga Musoxon Po‘latovich Oppoqov tayinlandi. Musoxon Oppoqov / Namangan viloyati hokimligi U shu vaqtgacha Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari faoliyatini muvofiqlashtirish bo‘yicha Namangan viloyat Kengashi raisining birinchi o‘rinbosari lavozimida ishlab kelayotgan edi. Shuningdek, tayinlov doirasida boshqarma boshlig‘ining xotin-qizlarning ijtimoiy-siyosiy faolligini oshirish bo‘yicha birinchi o‘rinbosari, boshqarma boshlig‘ining xavfsiz mahalla faoliyatini tashkil etish va muvofiqlashtirish, keksalar va faxriylarni qo‘llab-quvvatlash va ijtimoiy faolligini oshirish bo‘yicha o‘rinbosarlari ham tayinlangan. #Musoxon Oppoqov Namanganda virus aniqlangan ilk bemor bilan aloqada bo‘lgan 54 kishi izolyatsiya qilindi

Toʻy muborak, ustoz! | oriftolib.uz Bosh sahifa Yangiliklar Toʻy muborak, ustoz! Bugun, 2017 yil 6 yanvar kuni soat 15:00 da Oʻzbekiston Yozuvchilar uyushmasida Anvar Obidjon tavalludining 70 yilligiga bagʻishlangan adabiy-badiiy kecha boshlandi. Tadbirda ustoz adiblar, sanʼatkorlar, jurnalistlar va adabiyot muxlislari ishtirok etdi. Hazil-mutoyiba, yumor Anvar Obidjon ijodining xarakterli belgilaridan biridir. Shoirning Usta Gulmat va Kulkul afandi tilidan yozgan hajviy sheʼrlari, hikoyalari oʻzbek adabiyotida katta voqea boʻlgan. Adabiy-badiiy kecha ham hazil-mutoyibaga boy boʻldi. Nosir Fozilov, Xudoyberdi Toʻxtaboyev, Muhammad Ali, Ahmadjon Meliboyev kabi adiblarning shoir hayoti va ijodi bilan bogʻliq shingil hikoyalarini zaldagilar katta zavq-shavq bilan eshitdilar. Shuningdek, tadbirda shoir va yozuvchilar Mahmud Toir, Minhojiddin Mirzo, Shodmon Otabek, Ismoil Mahmud, adabiyotshunos Zamira Ibrohimova, groysmeyster Hulkar Tohirjonova soʻz olib, ustoz adibni qutlugʻ yoshi bilan tabrikladilar. Oʻzbekiston xalq hofizi Mahmud Tojiboyev Anvar Obidjon soʻzi bilan aytiladigan qoʻshigʻini ijro etib, yigʻilganlarni xushnud etdi. Suratlarni Rustam Nazarmat olgan. Oldingi sahifaAdabiy-badiiy kechaga marhamat! Keyingi sahifaSheʼrlar tanlovi eʼlon qilindi

1 2 3 1, / «Darya» firmasi (muzlatilgan yarimtayyor mahsulotlarni ishlab chiqaruvchi Rossiya — –плaз ) «Yuqon sifatli, tez tayyorlanadigan mahsulotlarni ishlab chiqarib, iste’-molchilaming qimmatli vaqtlarini sarflashdan ozod qilish». «Nokia» firmasi «Odamlarni birlashtirish va yaqinlashtirish bizning vazifamiz!» 5S. 1 LG firmasi «Havot go‘zal!» б. 1 «ARMANTUR» turistlik «Sayohatni tashkil qilish—san’ati». firmasi 4 «Asin Discovery travel» «Bizning vazifa 5 sayobatingizni shunday ea g tayyorlayomizki, undasiz o‘z uyingizdagi-turistlik firmasi ФY G dek his qilasiz!» I 8, 1 «Sam Tur» turistik Turistlar ehtiyojlarini maksimal firmasi darajada qondirish 9) «Turxavf» firmasi Biz sizga to‘la xavfsizlikni ta’minlaymiz! I ’Muhabbat” aviakassasi Sizlarga erkin parvoz tilaymiz! «Malika» mehmonxona Bizning mehmonxonada o‘z uyingizdagidek his qiling! з 12 «Humkorbank» bank Biz sizning barcha xizmatlaringizga : tayyormiz! 13. ) Oriflame -kosmetika M ти aд va I ba Biz bilan tabuiylikni his qiling! Дa «Sapfir» xususiy shifoxona zg sog‘ligini saqlash bizning y vazifamiz! 15, Turoperatorlik firmasi Oltin lahizalarni his qiling! 16. 1 “Shodiyona” restorani Shodligingizga shodlik qo‘shaylik! 17.) “Nussa Dua” mebhunonxonasi ) Yaxshi xizmat yaxslu hordiq garovi! 18, Xonangizdagi shinamlik va ko‘rkamlikni Mebel ishlabchiqarish firmasi ta’minlaymiz! 19, ("7 o‘xtaniyoz Ota” kolbasa 1 ishlabchiqarish firmasi Hallolik va sifat bizning shiorimiz! 20, “Darakchi” gazetasi Butun olam kaftdek namovon! "1, { "Mo "1227 гeмoгaш Hayotdan lazzatlaning! Missiya nima uchun kerak? Endisiz missiya nima ekanligini bilasiz. Birdaniga “u nima uchun karak?” degan savol tug‘ilishi tabiiydir. Lekin biz missiyasiz shuncha yillar yaxshigina ishlab keldik. Missiya ishlab chiqish nimaga kerak bo‘lib qoldi? Ikkala vaziyatni ham: korxonada missiya mavjud bo‘lgan va bo‘lmagan holatni ham ko‘rib chiqamiz. 211

1) og‘zaki tekshirish va o‘zini o‘zi nazorat qilish darslari: 2) yozma ravishda tekshirish va o‘zini o‘zi nazorat qilish usullari; 3) laboratoriya va amaliy mashg‘ulotlar orqali tekshirish hamda o‘zini o‘zi nazorat qilish usullari. Tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, usullar asosan quyidagi funksiyalarni bajaradi: o‘qitish, rivojlantirish, tarbiyalash, o‘qishga qiziqishni rag‘batlantirish, nazorat qilish va tuzatish. Pedagogik usullar yordamida maorifiy maqsadga erishiladi. Aytib o‘tilgan pedagogik usullarning birontasi ham kamchiliklardan xoli emas. Shuning uchun usullar nazariyasi ti-: nimsiz taraqqiy etib, barcha o‘qituvchi va pedagoglar talabiga birday javob beruvchi usullar izlanmoqda. Shu izlanishlar natijasi sifatida o‘quv jarayonining texnologiyalashgan usuli vujudga keladi. «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi»da, ko‘p marotaba ilg‘or pedagogik texnologiyalarni o‘rganib, ularni o‘quv muassasalariga olib kirish zarurligi uqtirilgan. Keyingi o‘n yil ichida yaratilgan, pedagogikaga bag‘ishlangan adabiyotlarda «Pedagogik texnologiya», «Yangi pedagogik texnologiya», «Ilg‘or pedagogik texnologiya», «Progressiv pedagogik texnologiya» kabi tushunchalar ko‘p uchrab turgani bilan, ularning o‘zbek tilidagi maromiga yetgan ta’rifi hali tuzilmagan. Respublikamizning pedagogik olim va amaliyotchilari ilmiy asoslangan hamda O‘zbekistonning ijtimoiy-pedagogik sharoitiga moslashgan ta’lim texnologiyalarini yaratish va ularni ta’lim-tarbiya amaliyotida qo‘llashga intilmoqdalar. Bu yerda, «Nima uchun bugungi kunda pedagogik texnologiyalarning milliy nazariy asosini yaratish va amaliyotga tatbiq etish zarurati tug‘ildi?» degan savol paydo bo‘lishi mumkin. «Jamiyatimizga qanchadan-qancha bilimli kadrlarni va yuqori malakali olimlarni yetishtirib kelgan pedagogika usullari mavjud-ku, ularning eskirib, talabga javob bermay qolgan va mafkuralashtirilgan joylarini o‘zgartirib, milliy tus. berib, foydalanaversa bo‘lmaydimi" —degan mulohazalar ham yo‘q emas. O‘zbekistonning shu kundagi pedagogik jamoatchiligining aksariyati, aynan mana shu yo‘ldan bormoqda. Bu yo‘l ilojsizlikdan izlab topilgan bo‘lib, qisqa muddat xizmat qilishi mumkin. Mustaqillikni qo‘lga kiritgan va buyuk kelajak sari intilayotgan jamiyatga bu yo‘l uzoq xizmat Kr maydi. Chunki: 152

c^ e o c 4 ^ ,tjC’c<‘C<)c*3cCOc*3C*n«^c^^ tigtO H ll ///##» Sarvar g‘orning og‘zi kengaytirilganini payqadi. Demak kimdir bu ish bilan uzoq shug‘ullangani aniq. Buni Sabohat qilgan albatga. Lekin inson izi va isi sezilmasdi. —Sabohat! —deya qichqirdi yigit bor ovozda. Biroq hech kim javob qaytarmadi. “Ichkarida uxlab yotgandir” degan o‘yga bordi uva kovakdan kirib bordi. “Sabohat! Safaryor tog‘a!” —deya qichqirdi u kira solib. Yorug‘likdan g‘or ichiga kirib borgani uchun ko‘ziga dastlab hech nima ko‘rinmadi. Tepadagi tuynukni mo‘ljalga olib buloq oldiga bordi va to‘satdan bir qabrga ro‘para bo‘lib yuragi orqaga tortib ketdi. “Nahotki u o‘lgan bo‘lsa”, degan o‘ga noxush xayolga bordi uva “Sabohat!” deya qichqirdi-da, ikki qabr oldiga tizzalab o‘tirib qoldi. Faqdt ortidan kirib kelgan uchuvchilardan biri “Chto sluchilos, Sohib?” deya so‘ragandagina o‘ziga keddi. -Oni umerli. -K to? -M oy rodnыe, - deya oldi u arang. —Chto, oni jivыmi bыli?.. -Da. -A tog‘da kak drug-druga zakopali? Sarvarni o‘rinli savol o‘ylantirib qo‘ydi. “Ha-ya. Safaryor o‘lgandir. Sabohat uni ko‘mgandir. Lekin unda Sabohat qayerda?” U shunday o‘yga borgach, darhol uchuvchidan so‘radi: —U vas lopata yest? —A chto, xotite raskopat? —Da. Eto ochen vajno. —Seychas prinesu, —dedi uva ko‘p o‘tmay asbobni ko‘tarib keldi. —Sashka, zdes doljnы bыt zolotыe ukrasheniye. Dam tvoyu dolyu, poiщi-ka, pojaluysta. Uchuvchi bu gapdan so‘ng kurtkalarini yechib tashladi-da, ishga astoydil kirishib ketdi. Hatgo “Prosti menya gospodi” deya cho‘qinib oldi.

Kirish A'zo bo'lish – Asal qizlar rasmlari (+18) AQSh Tehronga qarshi sanktsiyalarni yanada qat'iylashtirmoqchi Bu haqda Oq uyning milliy xavfsizlik bo'yicha maslahatchisi Jon Bolton Eronning neft savdosi va bank ishi bo'yicha taqiqlovlarni cheklab o'tishga urinishlariga izoh berish vaqtida ma'lum qildi

1963 — AQSHning 35-prezidenti Jon Kennedi suiqasd qurboni bo’ldi

Ho Baza uzunligi ! F, F, Ғ., Ғ x= 5. ; oo B г O‘rta chiziq - - Q - a 1 . = 0 SHN ЖMAД OҲ Y 1 4 Y (175 So , "T E. 7—7 = E ’ ; ac ’“ i Er ’“ = oi o = v = u —Y

356 Ishq aro vasling tilab, hajringda bo‘ldum dardnok. Xasta yanglig‘kim hayot ummididin bulg‘ay halok. Yo‘q ajab, gar ul quyosh navhangga boqmas, ey ko‘ngul, O‘tqa ne g‘am, garchi kuygan nola aylar dardnok?! Tikkanin yetgach ochar paykoni ko‘ksum chokining, Ul kalid ulmish, ajal darvozasi go‘yo bu chok. Aylar erduk pok ishq o‘tiga kuymak orzu, Shukrlillah, oqibat kuydurdi ishqing bizni pok. Soldi may ul hur shavqin ko‘ngluma, ey bog‘bon, Berding o‘xshar parvarish kavsar ziloli birla tok. Ishq aro do‘zaxdin, ey zohid, meni qo‘rqutmakim, Hajr o‘tin ko‘rgan samandarga sharardin qayda bok?! To taning avji hayot ustidadur sen xok bo‘l, Istasangkim avj tutqaysen taning bo‘lganda xok. Ey Navoiy, shomi g‘amdin ayru yo‘qtur subhi vasl, Oq erur, lekin qarortur har neni rang etsa zok. 357 Ishqim ortar xatti zohir bo‘lg‘ali jononaning, Sham’ dudi shu’lasin afzun qilur parvonaning. Hardam ashkim kelturur yuz ta’n majnun ko‘ngluma, Jismi yoshlardin hamisha tosh erur devonaning. Orazingning naqshidin butxonadur ko‘nglum uyi, Ishq bo‘lmish barhaman ichinda ul butxonaning. Shomi hajrim sharhi elni bexud etsa, ne ajab, Uyqu kelturmakdurur xosiyati afsonaning. Suvdurur bag‘rimki, paykoni ko‘nguldin chekti bosh, Nam havoda sabza chiqqandek uchidin donaning. Yiqmadi ko‘k gunbazin yog‘ib havodis yomg‘uri, Kim suzar erkin chiqib tomini bu koshonaning? O‘qlaring chok ettilar har yon Navoiy ko‘nglini,

Sho`rchi tumanidagi “Jarqishloq” mahallasida yashovchi Ozoda (ismlar o`zgartirilgan) farzandi uchun ikki yoshgacha bola parvarishi uchun nafaqa pulini olish maqsadida, tuman pensiya jamg`armasi bo`limi sobiq bosh huquqshunos maslahatchisi Nargizaga murojaat qiladi. Nasiba esa tayyor xo`rak topilganidan foydalanmoqchi bo`ladi. U nafaqa pulini tayinlab berishni va`da qiladi, albatta, faqat ta`ma evaziga. Ozoda uning gaplarini eri Odiljonga aytadi. Odiljon esa bu haqida huquq tartibot idoralariga murojaat qiladi. Departamentning tuman bo`limi, tuman prokuraturasi va tuman IIB xodimlari tomonidan tumanning “Ko`klam” MFY hududida joylashgan Sho`rchi tumani pensiya jamg`armasida o`tkazilgan tezkor tadbirda maslahatchi Nargiza 450 ming so`m pulni olgan vaqtida ashyoviy dalil bilan ushlandi. Hozirda unga nisbatan jinoiy ish qo`zg`atilgan bo`lib, dastlabki tergov harakatlari olib borilmoqda.

katsiya, nitrifikatsiya va denitrifikatsiya jarayonlari mikroorganizmlarsiz sodir bo‘lmaydi. Mikroorganizmlar hujayralaridagi barcha kimyoviy va biokimyoviy jarayonlar namlik tuproq to‘la nam sig“imining 50—609 iga teng bo‘lgan sharoitda sodir bo‘ladi, anaerob mikroorganizmlar esa 80—90, hatto 100 foiz namlikda (sholipoyada) ham yashaydi. Barcha mikroorganizmlarni o‘simliklar uchun foydali deb bo‘lmaydi. Ularning ayrimlari o‘simliklar uchun zararli moddalarni ajratishi va kasalliklarni qo‘zg‘atishi mumkin. 2.3.6. O‘simliklarning rivojlanish davrlari va oziqlanishi o‘rtasidagi munosabat O‘simliklarning oziq moddalarga bo‘lgan talabi o‘sish davrining turli davrlarida turlicha bo‘ladi. Rivojlanishning ilk davrlarida o‘simliklar oziq moddalarni kam miqdorda talab qiladi. Lekin ularning tuproqda kam yoki ko‘p miqdorda bo‘lishi nihollarga kuchli ta’sir ko‘rsatadi. Rivojlanishning “dastlabki davrlarida tuproqda fosforning me’yorida bo‘lishi o‘simliklarning yaxshi ildiz otishiga yordam beradi. Boshoqli don ekinlari to‘planish davrida azot bilan yaxshi ta’minlanmasa, boshoqlar soni kam bo‘lib, hosil keskin kamayadi. Poya va barglar jadal rivojlanadigan davrlarda o‘simliklarning oziq moddalarga talabi kuchayadi. Azot bilan yetarli oziqlantirish vegetativ organlarning jadal o‘sishi va assimilyatsiya apparatining shakllanishiga yordam beradi. Gullash va meva tugish davriga kelib aksariyat o‘simliklarning azotga bo‘lgan talabi kamayadi. Lekin fosfor va kaliyga ehtiyoji ortadi. O‘sish organlari rivojlanishdan: to‘xtagan paytda o‘simliklar tomonidan oziq moddalarni o‘zlashtirilishi ham asta-sekin susayadi va to‘xtaydi. Bu davrda organik moddalarning to‘planishi va boshqa hayotiy jarayonlar o‘simlikda ilgari to‘plangan oziq moddalardan takror foydalanish(reutilizatsiya) hisobiga ta’minlanadi. Qishloq xo‘jalik ekinlari vegetatsiya davrida oziq moddalarni yutish miqdori va tezligi jihatidan bir-biridan farq qiladi. Barcha boshoqli don ekinlari, zig‘ir, kanop, ertagi kartoshka jadal oziqlanish davrining qisqaligi bilan ajralib turadi. Masalan, kuzgi javdar kuz faslining o‘zidayoq barcha oziq moddalarning 25-309 ini yutadi, bu davrda o‘simlikning quruq massasi oxirgi massaning 1094 iga yetadi xolos. Kartoshkaning o‘rta va kechpishar navlari oziq moddalarni asosan iyul oyida o‘zlashtiradi. Shu muddatda azotning 40, fosforning 50 va kaliyning 60 foizi o‘zlashtiriladi. 30

Ushbu dastur jiddiy izlanish va tadqiqotlarning, jahondagi taraqqiy topgan ilg‘or mamlakatlar tajribasini umumlashtirishning natijasi sifatida o‘tmishda majburan singdirilgan kommunistik mafkuraning qolip va andozalaridan butunlay voz kechish, odamlarning, birinchi navbatda, unib-o‘sib kelayotgan avlodning ongida demokratik qadriyatlarni mustahkamlashga qaratilgan bo‘lib, qisqacha aytganda, bu dastur hayotda o‘z fikriga, o‘zining qarashlari va qat’iy grajdanlik pozitsiyasiga ega bo‘lgan, har tomonlama yetuk va mustaqil fikrlaydigan shaxsni shakllantirishni maqsad qilib qo‘yadi

2021-yilda urfda bo‘ladigan ranglar sirasida to‘q sariq rangini ham uchratish mumkin Atrofdagilar e’tiboridan chetda qolmaydigan ushbu rang sovuq haroratda kishi kayfiyatini ko‘tarish xususiyatiga ega ekani bilan ham ahamiyatlidir Buni yaxshi bilgan mashhur dizaynerlar o‘z kolleksiyalarida to‘q sariq rangdagi kiyim-kechaklar taqdim qila boshladi Fendi, Burberry, Marc Jacobs, Acne Studios va boshqa brendlarning namoyishlari buning isboti Mazkur rangdagi liboslarni kiyish va aksessuarlardan foydalanish uchun bahor kelishini kutishga hojat yo‘q Moslash borasida esa street style yulduzlaridan ilhomlanish mumkin Ammo obraz borasida yaxshisi kichik detallarni tanlashdan boshlagan yaxshi Masalan, shapka, sharf yoki shu rangdagi sumka xarid qiling To‘q sariq rangli krossovka yoki botinka tanlasangiz bormi, obrazingiz noodatiy va o‘ziga xos ko‘rinadi Bunday poyabzalni bazaviy trench va trikotaj ko‘ylak bilan moslash mumkin Aksessuarlardan o‘zingizni cheklamasangiz ham bo‘ladi Ushbu mavsumda vodolazkalar, eko-charmdan tikilgan shubalar va boshdan oyoq ham shu rangda kiyinish mumkin Agar obrazingiz to‘liq bunday rangdan tashkil topishini istamasangiz, midi uzunligidagi to‘q sariq rangli charm yubka yoki qulay trikotaj jogerlarga e’tibor qarating Bunday kiyinish kun davomida kayfiyatingiz a’lo bo‘lishga hissa qo‘shadi Mavzuga doir:

KOLRAUSH QONUNI 669 Rossiya muvaqqat hukumati) tarkibiga harbiy va dengiz vaziri qilib kiri-tildi. 18 noyab. da Omskda harbiy to‘nta-rish qilib, Ufa direktoriyasini tar-qatib yubordi va Butun Rossiya Omsk hukumatini tuzdi (rais— Vologodskiy P.), o‘zini «Rossiya davlatining oliy hukmdori» deb atadi. K. Sibir, Ural, Uzoq Sharqda qattiqqo‘llik b-n tartib o‘rnatdi. U Rossiyaning quruq-lik va dengizdagi butun qurolli kuch-lari Oliy bosh qo‘mondoni unvoniga sazovor bo‘lgan. K. Turkistondagi sho‘ro-larga qarshilik harakati rahbarlari-dan Madaminbek, Katta Ergash, Juna-idxon b-n aloqalar o‘rnatib, ularni o‘z rahbarligida «Yagona Rossiya uchun sovet rejimiga qarshi kurash»ga da’vat qildi. Biroq, uning bu da’vatlarini milliy yetakchilar qat’iy rad qilib, Turkiston mustaqilligi uchun qurashdilar. K. 1919 y. noyab.da qizil armiya qo‘shinlaridan mag‘lubiyatga uchrab, Omskdan Irkutskka chekingan. 1920 y. 4 yanv.da Oliy bosh qo‘mondonlik vako-latini sirtdan Denikinga topshirdi. 15 yanv.da Irkutskda oq chexlar tomo-nidan asir olinib, bolsheviklarga berildi, 7 fev.da Irkutsk Favqulod-da komissiyasi (CHK) tomonidan otib o‘ldirildi. Ad.: Grajdanskaya voyna v Rossii: perekrestok mneniy, M., 1994. KOLCHEDANLAR (Kichik Osiyo ya.o.da-gi joy nomidan) —rudali mineral-lar: temir, mis, kobalt, nikel va b.ning oltingugurtli (sulfidli), bisulfidli, kam hollarda monosul-fidli birikmalarining umumiy nomi. K.ning ko‘p tarqalgan turlari—oltingugurtli kolchedan— FeS2 (pirit), mis kolchedani— CuFeS2 (xalkopirit) va b. K. qattiq, metalldek yalti-roq, murakkab kompleksli rudadir. Pirit tarkibida 53,4% oltingugurt, 46,6% temir mavjud. K. konlari turli geologik jarayonlar, maye, magmaning kristallanishida (mis-nikelli kolchedan) va skarnlarnsng paydo bo‘lishida (mis, oltin kolchedani) hosil bo‘ladi. K. vulkan mintaqalari orasida uzun-ligi bir necha ming km li uyumlar hosil qiladi. Vulkan otilishidan chiq-qan eritmalar katta miqdorda metal-larni olib chiqadi, ular oltingugurt bug‘lari b-n birikib sulfidli K. qonlarini hosil qiladi. Kolchedan konlari dunyo bo‘yicha keng tarqalgan. O‘zbekistonda (Olmaliq) polimetall, qo‘rg‘oshin, mis-rux va b. kolchedan konlari bor. K. metallurgiya sanoati uchun muhim ahamiyatga ega. Piritdan, aso-san, oltingugurt «-tasi olishda foydalaniladi. Shuningdek, uni qayta ishlash natijasida olinadigan oltin, kumush, nikel, kobalt, vismut va b. qimmatbaho metallarning konsentra-tori ham hisoblanadi. KOL (Kohl) Gelmut (Xelmut) (1930.3.4, Lyudvigsxafen sh.) — GFR kansleri (1982—98). Xristian-demok-ratik ittifoqi (XDI) a’zosi (1947 y.dan), raisi (1973—76). Raynland-Pfals federal yeri bosh vaziri (1969—76). Germaniya bundestagi deputata (1976 y.dan). Bundestagdagi XDI va Xristian-sotsial ittifoqi (XSI) birlashgan fraksiyasi raisi (1976—82). K. davrida nemis xalqining birlashish orzusi 1989 y.da Berlin devorining qulatilishi b-n ushaldi. 1990 y. 12 sen-t.da Moskvada Germaniya masalasini uzil-kesil hal etish to‘g‘risidagi shar-tnoma imzolandi, yagona Germaniya dav-lati tashkil topdi. KOLMATAJ (ital. colmata — to‘ldi-rish) — agroirrigatsion oqiziqlarning shag‘alli va qumli tuproq qatlam-lari ustida to‘planib qatlam hosil qilishi. K. tabiiy va sun’iy bo‘ladi. Tabiiy K. qorlarning erishi, kuch-li yomg‘ir va toshqinlardan keyin daryo suvlarida loyqa va oqiziqlar ko‘pay-ganda yuz beradi. Sug‘oriladigan zona-larda loyqa va oqiziqlar suv b-n bir-ga dalalarga oqib keladi va cho‘kib, muayyan qalinlikda qatlam hosil qila-di. O‘rta Osiyoda sun’iy K. —loyqa-dan foydalanish qadimdan keng qo‘llanilgan. Pol olingan maydonlarga loyqa suvni ko‘llatib quyib, loyqa cho‘kkanidan keyin suvni chiqarib yubo-rish yo‘li b-n yer unumdorligi oshiril-gan. Shuningdek, ariqva zovurlarni to-zalashda chiqadigan oqiziqlar (loyqa), eski paxsa devorlar va b.lardan o‘g‘it sifatida foydalanilgan. K. natijasida ko‘pincha shag‘al va qumlar yuzasida yengil va o‘rta qumoqli yoki qumloqi tuproqlar hosil bo‘ladi. KOLPIT (yun. kolpos —qin, itis —yallig‘lanish) —q. Vaginit. KOLRABI, Kolrabi karami (Brassica gongyloides L.) —ikki yil-lik sabzavot ekini, karamning bir turi. Birinchi yili poyameva beradi; ikkinchi yili esa gul novdalar chiqa-rib, gul va urug‘ hosil qiladi. 2 ta ken-ja turi: osiyo kenja turi (ssp.asiatica Lizg.) va g‘arbiy yevropa kenja turi (ssp.occidentali — europaea Lizg.) bor. Ildiz tizimi kuchli rivojlangan. Poya—meva shakllanishida 7—8 chin-barg chiqaradi. Tubbargi kichkina. Bargi bandli, uchburchak yoki tuxumsimon. Di-ametri 10—15 sm yo‘g‘onlashgan, shakli Kolrabi sholg‘omni eslata-digan poya mevasi b-n qolgan barcha karamlardan ajra-lib turadi. Rangi och-ko‘kimtir, binafsha yoki qizg‘ish. Tuproq quruq, na-mlik kam bo‘lsa po-yamevasi mayda, dag‘al bo‘ladi. Ekin juda ertapishar, nihollar paydo bo‘lganidan keyin 65—80 kundan so‘ng hosil yig‘ishtiriladi. Kechpishar na-vlarining o‘suv davri 120—150 kun. Ertapishar navlarining hosildorligi 120—240 s/ga, kechpisharlariniki 500—600 s/ga. O‘zbekistonda Oq Vena 1350 ertagi navi ekiladi. K.ning ekish muddati va parvarishlash texnologiya-si oddiy karamnikiga o‘xshash. Ad.: Lebedeva A.T., Yorshov I.I., Bunin M.S., Vash ogorod. Kolrabi, M., 1994. KOLRAUSH QONUNI-ionlar harakatining bir-biriga bog‘liq emas-lik yoki elektrolitlar eritmasi elektr o‘tkazuvchanligining cheksiz suyultiril-gandagi additivlik qonuni. 1879 y.da nemis fizigi F. Kolraush tomonidan tajriba natijalari asosida tasdiq-langan. K.q.ga muvofiq cheksiz suyulti-rilgan elektrolitlar eritmasining ekvivalent (molyar) elektr o‘tkazuvchan-ligi (XJ kationlar va anionlar harakatchanligi tufayli sodir bo‘ladigan elektr o‘tkazuvchanliklar (Xk va A.a) yi-g‘indisidan iborat, ya’ni: X^=Xk+Ha te-gishli ionning cheksiz suyultirilgan-dagi elektr o‘tkazuvchanligi bo‘lib, eritmadagi kationlar va anionlar harakatchanligining (/k va /d) yig‘indisiga moye keladi (Xj=lA+lK). K.q. fa-qat o‘ta suyultirilgan eritmalarga xos-dir. Ya’ni elektrolitlar eritmasi ma’-lum darajada suyultirilgandan so‘ng

beriladi. Dasturda bu yoshdagilar uchun kerakli harakatli o‘yinlar va raqs mashqlariga kengroq joy ajratilgan. Olingan o‘yinlar bu yoshdagilar uchun qoidasini soddaligi g‘olibni aniqlashni osonligi bilan farqlanadi va asosan turli obrazlar timsolida, taqlid tarzida o‘ynaladi (qushlar hayvonar vah.k.). 3 yoshdan 7 yoshgacha bo‘lgan bolalardagi mashg‘ulotlarga o‘rgatiladi, amalda esauni bolalar faoliyatini tashkillashning “frontal” uslubiyati deb aytishadi. Masalan, bajarilishi kerak bo‘lgan mashqni ayrim elementlariga ko‘proq e’tibor beriladi. Uzoqqa uloqtirishni ko‘rsatayotib oldin dastlabki holatga, so‘ng qolgan elementlarga e’tibor beriladi.Bu davrda bolalarni tartib va gigiena qoidalariga rioya qilishga, kattalarga hurmat, o‘yin qoidalarini buzmaslik, buyumlarni asrashga o‘rgatish muhimdir. Bu davrda bolalarning bo‘yi yiliga o‘rtacha 6 sm, og‘irligi 1 -2 kg o‘sadi. Ularning faoliyati asosan o‘yin orqali namoyon bo‘ladi. Shuning uchun ham o‘yinlarning rang « barang turli bo‘lishiga e’tiborni qaratish kerak. Bolalar bog‘chasida oyida ikki marta jismoniy tarbiya dam olishlari yilida ikki marta jismoniy tarbiya bayramlari yoz va qishda o‘tkazilib, unda bolalar o‘z ko‘nikmalarini namoyish qiladilar, tezlik va chaqqonlik bo‘yicha musobaqalashadilar. Kichik maktab yoshi davri. (6 yoshdan 11 -12 yoshgacha) -bu davr odatda boshlang‘ich maktab davriga to‘g‘ri keladi. Bu davrning ahamiyatli tomoni shundaki, bolaning bog‘cha yoshi davrida to‘plangan shaxsiy tajribasi, til boyligi, bilish imkoniyatlari endi tartibga tusha boshlaydi, u ham intellektual, ham axloqan, ham ijtimoiy tomondan rivojlanib ulg‘aya boshlaydi. Boshlang‘ich maktabda o‘qiyotgan bola uchun shaxsiy yutuqlari -o‘qishda, sportda, bolalar orasidagi nufuzi va obro‘si katta ahamiyat kasb eta boradi. Bu davrda bolalar o‘zlarining qaysi jinsga taaluqli ekanini teran anglab, maktabda “o‘g‘il bolalar” va “qiz bolalar” guruhi shakllanadi. Har bir guruhning o‘ziga yarasha qiziqishlari, mashg‘ulotlari bo‘lib, qizlarning davrasida bo‘lish, masalan, o‘g‘il bola uchun xattoki noqulay bo‘lib qoladi. 327

Hecooтвeтcтвиe пepeceчeния oceй oтвepcтий мakc. нa 0,06 mm Oтkлoнeниe OT Cвepлeниe пoвepxнocти Б paдиaлънoгo oтнocитeлънo Aи Б cвepлeния "7—— —–T мakc. нa 204 тиш 1 ў NE AЛ U Heпapaллeлънocти Oтkлoнeниe oт пapaллeлънocти

Mis.kin Hasson Ho – li labing 1} 8 x 68, } u. 52 i ——? te — — — «—— E! T b y yo

WBO Fyuri Klichko bilan jang o‘tkazishdan yana bir marta bosh tortsa, chempionlik kamaridan mahrum etilishidan ogohlantirdi Butunjahon bokschilar tashkiloti (WBO) jahon chempioni Tayson Fyuriga ukrainalik Vitaliy Klichkoga qarshi jang o‘tkazmaslik qarorini tibbiy jihatdan asoslash uchun o‘n kun muxlat berdi. Bu haqda “Interfaks” xabar bermoqda. Fyurining Klichkoga qarshi o‘tkazishi kutilayotgan jangi bir necha marotaba ko‘chirilgan edi. 9-iyulga mo‘ljallangan uchrashuv britaniyalik sportchining jarohati tufayli ortga surilgan edi. Ushbu jang uchun sotilgan chiptalar 29-oktabrga qadar amal qiladi. Shunga qaramay, Fyuri bu safar ham sog‘lig‘i bilan bog‘liq sabablarni ro‘kach qilib, jangni qoldirdi. Xabarnomada ta’kidlanishicha, agar Fyuri rad javobini sabab bo‘ladigan hujjatlarni o‘z muddatida taqdim etmasa, chempionlik kamaridan judo bo‘lishi mumkin, Klichko esa bo‘shagan rutba uchun boshqa nomzodga qarshi ringga tushadi. Agar Fyurining dalillari ishonchli deb topilsa, jangni eng uzog‘i bilan 180 kunga qoldirishga ruxsat beriladi.

Agar histerektomi Yo'xim trachelectomy so'ng olti hafta qin oqindi belgilangan Bu foydalanish tampon oldini olish va bu vaqtda jinsiy Aloqa qilish tavsiya etiladi

Yozilganlarni tushunishda balki qiynalarsan Biroq bu qiyinchilik kelajakda senga ko‘p huzur keltiradi Shu paytgacha yozganlarim orasida tushunarsiz bo‘lgan joylar bo‘lsa, albatta so‘ra Zero, nasib bo‘lsa, keyingi maktubimda juda muhim bir masala ustida so‘z yuritaman Unda ham anglasha olsak, bu yog‘iga muammolarimizni ma’lum asosga ko‘ra hal etishiga tayyormiz demakdir

Xromosomaning uzunligi bo‘yicha uning irsiy jihatdan faolligi bir xil emas, xromosomalarni maxsus buyoqlar bilan bo‘yalganda, uning ayrim qismlari to‘q bo‘yalib, boshqa qismlari esa och bo‘yaladi, ya’ni geteroxromatin va euxromatin hosil qiladi. Geteroxromatin qismida xromosomalar qattiq spirallashgani uchun to‘q bo‘yaladi, bu yerda asosan nofaol genlar joylashgan. Euxromatin qismida esa faol genlar joylashadi va bu yerda xromosomalar spirallashishi bo‘shroq bo‘ladi. Shuning uchun och bo‘yaladi. Geteroxromatin uchastkalari telomerlar, sentromeralar, yadrocha markazi atrofida uchraydi. Fakultativ va strukturaviy geteroxromatin ajratiladi. Fakultativ geteroxromatin vaqtinchalik kondensatsiya holatiga o‘tadi, bunda uning yuzasida sintez jarayonlari to‘xtaydi. Lekin bu holat vaqtinchalik bo‘lib, funksional faolligi tiklanganda yana euxromtinga aylanadi. Strukturaviy geteroxromatin bunday holatga o‘tmaydi. Unda hech qanday sintez jarayonlari bormaydi. Geteroxromatinning ba’zi bo‘laklari yadro ichki membranasida joylashadi. Uning bu aloqasi shunchalik mustahkamki sentrifugalash natijasida ham uzilmaydi. Bog‘lanishlar yadro poralari joyida yo‘q. Xromosomalarning uzunligi 0,2-5,0mkm, eni 0,2-3,0mkm bo‘lishi mumkin. Ayrim hasharot va amfibiyalarning xromosomalari yirik, zamburug” va suvo‘tlarining xromosomalari esa mayda bo‘ladi. Odam xromosomalarining kattaligi 1-10 mkm ga teng. Bir hujayradagi barcha xromosomalar yig‘indisi xromosoma to‘plami deyiladi. Ikki xil to‘plam farqlanadi— gaploid- “ n” va diploid- “2n”. 4. Kariotip. Turning bir somatik hujayrasidagi xromosomalari soni, ularning katta-kichikligi, tuzilishi, har bir xromosomada sentromerani joylashishi hammasi birgalikda tur kariotipini hosil qiladi. O‘zaro yaqin turlar ham kariotipi bo‘yicha farq qiladi. Kariotip har bir tur uchun doimiy bo‘lib, shu turning asosiy belgilaridan biri hisoblanadi. Kariotipda autosomalar va jinsiy xromosomalar alohida ko‘rsatiladi. Masalan, odamning somatik hujayralarida kariotip 46 (2n) xromosomalar to‘plamida bo‘lib, autosomalari 44, jinsiy xromosomalari ayolda-XX va erkakda-XY ko‘rinishda bo‘ladi. Juda yaqin turlar ham xromosomalar to‘plami bilan farq qiladi. Bu farq bir xromosoma soni yoki o‘lchami, shakli ko‘rinishida namoyon 133

O'zbеkistonda Qur'on chop etiladi O`qilganlik soni: 722 Muhr va tamg‘alarni tayyorlash Muhr va tamg‘larni tayorlash bilan shug‘ullanayotgan korxonalar uchun "yagona oyna" tizimi bilan ishlash bo‘yicha qo‘llanma id gov uz saytida ro'yxatdan o'tish bo'yicha qo'llanma Aqliy qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan (qiziqarli fizika, matematika, kimyo, kashfiyotlar va hokazo… Boshqa yo‘nalish Jismoniy va yuridik shaxslarning murojaatlari bilan ishlash tartibi to'g'risida Nizom O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Matbuot xizmati O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatas O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Senati O‘zbekiston Respublikasining Hukumat portali O'zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo'yicha Harakatlar strategiyasi O‘zbekiston milliy axborot agentligi "Turkiston-press" nodavlat axborot agentligi "O‘zbekiston" nashriyot-matbaa ijodiy uyi "O‘qituvchi" nashriyot-matbaa ijodiy uyi G‘afur G‘ulom nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi Cho‘lpon nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi "O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi" davlat ilmiy nashriyoti Ushbu saytdan olingan ma’lumotlardan foydalanilganda, O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi rasmiy saytidan olinganligi ko‘rsatib o‘tilishi shart

Test sinovlarining oʻn oltinchi kuni qanday oʻtdi? DTM oliy taʼlim muassasalariga oʻqishga kirish uchun oʻtkazilayotgan test sinovlarining oʻn oltinchi kuni haqida maʼlumot berdi. DTM test sinovlarining oʻn beshinchi kuni haqida maʼlumot berdi Unda qayd etilishicha, 2019-yil 13-avgust kuni respublika boʻyicha 8 ta hududda 1-smenadagi test sinovlari bir vaqtda soat 08:00 da boshlandi. Showing 141-160 of 922 items.

o‘zgartirish va o‘qitish va tarbiyalashning belgilangan vazifalariga moslashtirish qobiliyatlari. Qobiliyatlarni rivojlantirish kognitiv jarayonlarni, his-tuyg‘ularni, irodani rivojlantirish uchun sharoit yaratadi, mustaqillik va ijodiy fikrlashni, individual xususiyatlarni va boshqalarni rag‘batlantiradi. Yo‘naltirish qobiliyatlari. Ular axloqiy va qadriyatli munosabatlarni, ilmiy dunyoqarashni, o‘quv va kasbiy faoliyatga qiziqishni shakllantiradi. O‘qituvchining kommunikativ mahorati: pertseptiv, pedagogik muloqot qobiliyatlari bo‘lib hisoblanadi. Sezgi qobiliyatlari: -birgalikdagi faoliyat davomida aloqa sheriklaridan ma’lumot olish; -boshqa odamlarning shaxsiy mohiyatiga kirib borish; -shaxsning turini, temperamentini, xarakterini aniqlash; -odamda asosiy narsani ko‘rish; -uning ijtimoiy qadriyatlarga munosabatini aniqlash vah.k. Idrok etish qobiliyatlaridan foydalanish ma’lumotlarini o‘rganish muvaffaqiyatli pedagogik muloqotning asosini tashkil etadi. Pedagogik muloqot qobiliyatlari: - kommunikatsion modellashtirish (auditoriya xususiyatlarini tahlil qilish, yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan qiyinchiliklar va boshqalar); - kommunikativ faollikni amalga oshirish (sinfni ishga tez kiritish); -bolalar bilan psixologik aloqani o‘rnatish (ijod uchun muhit yaratish va hk); -aloqani boshqarish (organik va doimiy ravishda jamoat muhitida harakat qilish, aloqani saqlash va hk); - aloqa jarayonida teskari aloqa o‘rnatish (sinfning umumiy kayfiyatini ushlab turish, umumiy faoliyatdan uzilib qolganlarni ko‘rish) va boshqalar. 14

Matn Creative Commons Attribution-ShareAlike litsenziyasi boʻyicha ommalashtirilmoqda, alohida holatlarda qoʻshimcha shartlar amal qilishi mumkin (batafsil)

O‘quvchilarning musiqiy faoliyatida qobiliyatlarning etarli d ! his qilishga imkon yaratadi va ular orqali musiqiy qobiliyatlarni rivojlanmaganligi kuzatilsa, o‘qituvchi tuzatish (korrekstion) w lantirish mumkin (2-nota misoliga qaralsin). rivojlantirish mazmuniga ega bo‘lgan vazifalarni qo‘yish orqali mun eixomotor (harakatlarning ruhiy jihatdan boshqarilishi) qobiliyatlar ta’lim va tarbiyaning rivojlantiruvchi xususiyatini ta’minlashi mumki Б, тa xususiyatlar natijasida, ham hayot davomida, ijtimoiy Musiqiy qobiliyati nisbatan past ifodalangan o‘quvchilar bil !m natijasida hosil bo‘ladi. Insonning teri-muskul (mushak) tuzilmasi alohida korrekstion ishlar olib borish zarur, Bu esa, avvalo yuksak dil qiy -ijrochilikning har qanday ko‘rinishida tovushlarning ritmik tinglovchini tarbiyalashda muhim ahamiyatga egadir. i (tashkil etilishi) orqali ishtirok etadi. Maktab boshlang‘ich sinflar darsliklarida bolalarning QO‘ʻ’G‘IRCHOG‘IM qobiliyatlarini rivojlantirishga xizmat qiluvchi ko‘pgina qo

. » F (?) to‘plamda o‘lchovli bo‘ladi. Teoremaning isboti, agar a = 0 BO‘LSA-E Ye (= GA-E= Ye (09) F a tenglikdan; agar a=s0 BO‘LSA-E Ye (ira) = El 0u Yer) tenglikdan; agar a = 0 BO‘LSA-E Ye (=2a)= Ye {F2 0) tenglikdan kelib chiqadi. Chunki bu tengliklarning o‘ng tomonidagi to‘plamlarning har biri o‘lchovli. 32,10-teorema. Dgar { (x) va f (x) FUNKSIYALAR-E to‘plamda o‘lchovli bo‘lib, Ye da F (x) 580 bo‘lsa, u holda—? funksiya ham Ye to‘plamda o‘lchovli bo‘ladi. Isbot. Bu teoremaning to‘g‘riligi ushbu 1) 1 ——— X— FE) 109 qp (x) munosabatdan hamda 32.8 va 32.9-teoremalardan bevosita kelib chiqadi.. 10—418 32,11-teorema. Agar { (x) FUNKSIYA-E to‘plamda uzluksiz bo‘lsa, u holda F(x) bu to‘plamda o‘lchovli bo‘ladi. Isbot. AVVALO-YE-E { = sr to‘plamning yopiqligini isbot qilamiz. Darhaqiqat, x. YoE bu to‘plam uchun limit nuqta bo‘lsin. U HOLDA-E to‘plamda h, nuqtaga yaqinlashuvchi {h.) ketma-ketlik mavjud bo‘lib, ixtiyoriy p—1, 2,3.. uchun {(x.) = = s tengsizlik o‘rinli. U holda { (x) funksiyaning uzluksizligiga muvofiq: { (Ho) == s, bundan x,. YOR, demak, G‘ yopiq to‘plam. Endi teoremaning TO‘G‘RILIGI-EE { s) = YeYO-YE-E{ { =) = Ye-R tenglikdan kelib chiqadi, chunki Ye va Ye to‘plamlarning har biri o‘lchovli. 2-ta’rif. Agar 1 (Ye {1 42 F})) = 0 bo‘lsa, F(x) va F (x) finksiyalar Ye to‘plamda ekvivalent deyiladi. f(x) Ba Q(x) funksiyalarning ekvivalentligi 7 = f ko‘rinishda yoziladi. Ikki ekvivalent FUNKSIYA-E to‘plamda bir vaqtda o‘lchovli yoki o‘lchovsiz bo‘lishi ta’rifdan bevosita ko‘rinadi. 3-ta’rif. Biror O‘LCHOVLI-E to‘plam berilgan bo‘lib, I-EE) 20 bo‘lsin. Agar biror xossa o‘lchovi nolga teng AS Ye to‘plamda BAJARILMAY-E Ye to‘plamning qolgan qismida (ya’ni Ye—A to‘plamda) bajarilsa, u holda bu XOSSA-E to‘plamda deyarli bajariladi deyiladi. Masalan, Ye to‘plamda ekvivalent bo‘lgan ikki funksiya bir-biriga deyarli teng deyiladi. 4-ta’rif. Biror O‘LCHOVLI-E to‘plam berilgan bo‘lib, p (Ye) 50 bo‘lsin. Agar Ye to‘plamda aniqlangan. {{, (X)) funksiyalar ketma-ketligi o‘lchovi nolga teng bo‘lgan. biror A to‘plamning tashqarisida (ya’ni Yo.A to‘plamda) { (x) funksiyaga yaqinlashsa, u holda {}. (X)) funksiyalar ket maketligi F(x) funksiyaga deyarli yaqinlashuvchi deyiladi. Boshqacha aytganda {x: Sht}, (2) 55 { (X)) to‘plamning o‘lchovi P—oo nolga teng. ) F, 5-ta’rif. Agar biror O‘LCHOVLI-E to‘plamda {(x) unksiyaning cheksiz qiymatga ega bo‘lgan nuqtalaridan iborat to‘plamning o‘lchovi nolga teng bo‘lsa, {(x) FUNKSIYANI-E to‘plamda deyarli chekli deyiladi 338. O‘lchovli funksiyalar ketma-ketligi. Lebeg, Riss, Yegorov teoremalari Ilgarigi paragrafdagi teoremalardan ko‘rinadiki, o‘lchovli funksiyalar ustidagi arifmetik amallarning natijasi yana o‘lchovli funksiyadir. Endi o‘lchovli funksiyalar sinfida bir necha xil limitga o‘tish amalini ko‘rib, ularning xossalarini o‘rganamiz. 33.1-teorema. O‘LCHOVLI-EE to‘plamda o‘lchovli F(x), }, (x),... funksiyalar ketma-ketligi berilgan bo‘lsin. Agar Ye to‘plamning har bir x nuqtasida 69 = It), 9 tenglik bajarilsa, u xorda F(x) FUNKSIYA-EE to‘plamda o‘lchovli bo‘ladi. Isbot. Ixtiyoriy o‘zgarmasa sonni olib, Ena Vrach—), t = 1,9, 2,1 = 1,2, ... va Gil 2. Yo.i to‘plamlarni tuzamiz. , funksiya o‘lchovli bo‘lgani UCHUN-E.s. to‘plamlar o‘lchovli. 20.5-teoremaga muvofiq, R,,, to‘plamlar ham o‘lchovli bo‘ladi. Agar P Ye{{ a) = Fan == tenglikni isbot qilsak, u holda 20.3-teoremaga asosan teorema isbot qilingan bo‘ladi. Bu tenglikni isbot qilish uchun quyidagi ikki munosabatning to‘g‘riligini ko‘rsatish KIFOYA-E Ye { 2a) sr. F min? (1) U Ff, , EE Elf a). (2) tish " Faraz qilaylik, xo nuqta Yo {{ = a) to‘plamning ixtiyoriy elementi bo‘lsin, ya’ni } (Ho) —a; bu tengsizlikdan foydalanib, yetarli katta t natural son uchun ushbu 1 (20) 2 aa – tengsizlikni yozishimiz mumkin. Ammo It, (X0) = } (26); demak, K—oo shunday p natural sonni topish mumkinki, barcha Yop uchun 1 }, (Ho) a» – e YA’NI x ER, munosabat o‘rinli bo‘ladi. Bundan ko‘rinadiki, Xo YOP-E.» = F nun =0 F MIN-E Ye=p tp=—1 ya’ni Ye (G‘ a) to‘plamning ixtiyoriy x-u elementi F. Fan TIF lamga ham kirar ekan. Demak, (1) munosabat isbot bo‘ldi. Endi (2) munosabatni isbotlaymiz. xo CU nn bo‘lsin; u holda shunday t va p natural sonlar mavjudki, ular uchun «ER,, munosabat o‘rinli. So‘nggi munosabatdan BARCHA-E p uchun xoye Ye.a ya’ni (9) 2 a 4— munosabat kelib CHIQADI-E Ye ga nisbatan limitga o‘tsak, quyidagi tengsizlikka kelamiz: 1 (20) gan — la, ya’ni Xo € E (f ar. Bu bilan (2) munosabat ham isbot bo‘ldi.. 33,2-izoh. Agar Tit), (0) = 109 MUNOSABAT-E to‘plamning har bir nuqtasida emas, balki Ye to‘plamda deyarli bajarilganda ham (ya’ni bu munosabat bajarilmagan nuqtalardan iborat bo‘lgan to‘plamning o‘lchovi nolga teng bo‘lsa) teorema o‘z kuchini saqlaydi. Haqiqatan, {XEE: Shp }, (2) 281 (2)) = 0 bo‘lsa, E, 2 EST Elim f, (x) A f(x) to‘plamning har "BIR-EYE-E. nuqtasida Sht }, (X) = } (x) tenglik nas o‘rinli. {«YeE: ti, (2) =5 { (X)) to‘plamning o‘lchovi nol bo‘lgani uchun f(x) FUNKSIYA-E, to‘plamda o‘lchovli. U holda U-E to‘plamda ham o‘lchovli bo‘ladi. 1-ta’rif (F. Riss). O‘l«OVLI-E to‘plamda deyarli chekli, o‘lchovli { (!) funksiya va deyarli chekli, o‘lchovli 1f,(x)) funksiyalar ketma-ketligi berilgan bo‘lsin. Agar har qanday musbat v son uchun ushbu Shar), —2 o)) =0 munosabat bajarilsa, u holda { }, (X)) funksiyalar ketma-ketligi F(x) funksiyaga o‘lchov bo‘yicha yaqinlashuvchi deyiladi va {, =2 { ko‘rinishda yoziladi. Quyidagi Lebeg, Yegorov, Luzin teoremalaridagi barcha funksiyalarni deyarli chekli deb faraz qilamiz va uni bundan keyin alohida aytib o‘tirmaymiz. 33.3-Teopema (A. Lebeg). F(x) funksiyaga O‘LCHOVLI-EE to‘plamda deyarli yaqinlashuvchi o‘lchovli {. (X) funksiyalar ketma-ketligi berilgan bo‘lsin. U holda {{, (x)} funksiyalar ketma-KETLIGI-E to‘plamda f(x) funksiyaga o‘lchov bo‘yicha ham yaqinlashuvchi bo‘ladi. Isbot. 33.1-teorema va 33,2-izohga binoan { (x) FUNKSIYA-E to‘plamda o‘lchovli bo‘ladi. Quyidagi to‘plamlarni tuzamiz: A = { = 4 so), A. = Ye {= 0), V=Ye (}, —1-1), S = ASH(SA,)UV, Ye, (0) = EIA— Ro) K. (0) = Sh. Ye, (2), R = P.K. (0). Teoremaning shartlariga ko‘ra bu to‘plamlarning har biri o‘lchovli va n (S) = O. (3) Ushbu K. (0) 2 V. (6)... munosabatlarga va 20.7-teoremaga muvofiq lim u(R, (o) = i(R). (4) 1 Agar x-u nuqtada }, (ho) va f (xo) funksiyalar cheksiz qiymatga ega bo‘lib, ishoralari bir xil bo‘lsa, aniqmaslikka yo‘l qo‘ymaslik uchun oxo NUQTANI-E {{, —D 20). to‘plamga kiritamiz. Endi RSS (5) munosabatni isbot qilamiz. Buning uchun R to‘plamdan ixtiyoriy x-u elementni olamiz. Agar x, YOS bo‘lsa, u holda Jim }, (20). = } (0) bo‘ladi. Demak, shunday p natural son topiladiki, uning uchun M. (0) lig Un) tengsizlik bajariladi yoki boshqacha aytganda, x YeE., (o) (kn). Bundan XI ER, (o) va x ER munosabatlar olinadi. Shu bilan (5) munosabat isbot bo‘ldi. (3) — (5) munosabatlardan Shpru(K, (0) = 0 tenglik kelib chiqadi. Shu bilan o‘lchov bo‘yicha yaqinlashishning F. Riss ta’rifiga muvofiq teorema ham isbot etildi, chunki Ye. (0) S.K. (2) va demak, n (Ye. (8) = i (YoSH, —Y.-2 9) = ri. (K, (0) —0, p-oo., Izoh. Teoremaning teskarisi to‘g‘ri emas, ya’ni o‘lchov bo‘yicha yaqinlashishdan deyarli yaqinlashish kelib chiqmaydi. Misol. Har bir natural Yo va 1 = T, Ye sonlar uchun 10,1) yarim oraliqda ushbu 1. ke 2), — kok) (1= 1,8) ——! { 0, X-E = e 7) tenglik bilan aniqlangan {" (x) funksiyani tuzamiz. Bu (9 (x) funksiyalarni ushbu F. (2) = D2 (2), 92 (2) = 12 (2), F; (2) = 12 (9), fa (X) = 1 (2), -.. ketma-ketlik ko‘rinishida yozamiz. Bu funksiyalar ketma-ketli- gi o‘lchov bo‘yicha nolga intiladi; darhaqiqat, agar F, (X) = = 19 (x) bo‘lsa, u holda har qanday s(0 = 0 551) son uchun 150 GA 69) =

nazorat qilishga, o‘z-o‘zini baholashga va mustaqil ta’lim olishga asos bo‘lishi kerak. Respublikamizda o‘quv faoliyatini boshqarish muammosi E.G‘.G‘oziyev va uning shogirdlari X.Ruxiyeva, Sh.V.Azizovalar tomonidan o‘rganilgan.Sh. Azizova tadqiqotida yuqori sinf o‘quvchilarida o‘quv faoliyatini boshqarishning psixologik xususiyatlari tadqiq etilgan. Muallifning ta’kidlashicha, o‘quv faoliyatini boshqarish tarkiblarini egallash muayyan bosqichma-bosqich amalga oshadi, turli xususiyatli materiallarni o‘zlashtirish negiziga quriladi. Egallangan usullar va tarkiblarni yangi vaziyatga ko‘chirish boshqarish jarayoni vujudga kelganligini bildiradi. 7.Pedag‘gogik baho psixologiyasi Bolalar ta’limi va tarbiyasining muvaffaqiyati motivatsiyaga. ya’ni bilimlarni o‘zlashtirish ko‘nikma va malakalarni shakllantirish uchun stimullar mavjudligiga to‘g‘ridan to‘g‘ri bog‘liq bo‘ladi. Bolalar ta’limi va tarbiyasida namoyon bo‘ladigan motivlar va qiziqishlar rag‘batlantirish va jazolash tizimiga olib keladi. Rag‘batlantirish ijobiy xislatlarni vujudga keltirsa, jazolash salbiy xislatlarning paydo bo‘lishiga to‘sqinlik qiladi. Bunday holat rag‘batlantirish va jazolash to‘g‘ri amalga oshirilgan taqdirdagina amalga oshadi. Baho o‘zida rag‘batlantirish va jazolashni birlashtirgan pedagogik stimul hisoblanadi: yaxshi baho rag‘batlantiradi, yomon baho jazolash uchun xizmat qiladi. Shuni esda tutish lozim-ki, eng quyi baho ham, eng yuqori baho ham undovchi vazifani bajarmaydi. Masalan, muvafaqqiyatga undovchi eng yaxshi stimul 5 emas, 4 baho, 2,1 emas, 3 baho hisoblanadi. 5 baho olgan o‘quvchi yanada yaxshiroq o‘qishga harakat qilmay qo‘yadi. Ijobiy yoki salbiy bahoni doimiy qo‘yish ham undovchi funksiyasini yo‘qotadi.

4.3-jadval Birinchi guruh chegaraviy holatlar uchun turli markadagi betonning hisobiy qarshiligi, mPal10-1 Hisobiy Siqilishga bo‘lgan mustahkamlik markalari дaтe ИK) M75 { M100 { M150 { M200 { M250 { M300 1 M350 { м400 { м451 M 500 { M600 O"фy —— 51148 { 35 45 70 90 110 135 155 175 { 195) 215 { 245 bo‘yicha O"Фy cБo"2 18 3,8 4,8 6,3 7,5 8,8 10,0 { 11,0, 12,0 { 12,81 13,5 { 14,5 bo‘yicha 4.4-jadval O‘qiy cho‘zilishga bo‘lgan mustahkamlik bo‘yicha betonning me’yoriy va hisobiy qarshiligi, mPa10-1 O‘’qiy cho‘zilishga bo‘lgan mustahkamlik bo‘yicha Qarshilik markalari R10 Ё15 K20 Ё25 R30 RIS Ikkinchi guruh chegaraviy holatlar uchun 7,8 11,7 15,6 19,5 23,5 27,0 me’yoriy va hisobiy Birinchi guruh chegraviy 6,0 9,0 12,0 15,0 18,0 21,0 holatlar uchun hisobiy 4.3-ifodadan umumlashtirilgan zaxira koeffitsiyentiga ega bo‘lish mumkin, chunki RIN, Kn, /m, yoki RIN,» K nyu unda K=K.п. Yт;. (4.4) Umumlashtirilgan zaxira koeffitsiyenti tushunchasining qo‘llanilishi bir yoki turli xil to‘g“on variantlarini, hisoblar va modelda o‘tkazilgan tadqiqotlar natijalari asosida aniqlangan zaxira koeffitsiyentlarini; yangi va ilgari qurilgan inshootlarni o‘zaro taqqoslash imkonini beradi. NAZORAT SAVOLLARI 1. Dimlovchi inshootlar konstruksiyalarini yaratishda qanday hisoblar amalga oshiriladi? 150

Qiziqarli ma’lumotlar O‘zbek xalq og‘zaki ijodi O‘zbek xalq maqollari O‘zbek xalq ertaklari O‘zbek xalq topishmoqlari O‘zbek she’riyati O‘zbek mumtoz adabiyoti Zamonaviy o‘zbek she’riyati O‘zbek ziyolilari O‘zbek nasri antologiyasi Bosh sahifa Matbuot Mustaqillik matbuoti Ozod Otamirzayev Abduhakim Qayumov Turkiston aholisi: uydirma va haqiqat (1992) Ozod Otamirzayev Abduhakim Qayumov Turkiston aholisi: uydirma va haqiqat (1992) Hurmatli muharririyat! Qeyingi paytda sobiq Ittifoq markazidagi bir qator oynoma va ruznomalarda O‘rta Osiyo jumhuriyatlarida, xususan O‘zbekistonda yashovchi slavyan millatiga mansub aholi ommaviy ko‘chib ketayotganligi, shuningdek sobiq Ittifoqni tark etib, chet ellarga ketayotgan kishilar miqdori ham tobora ortib borayotganligi haqida maqola va axborotlar chop etilmoqda Ularning ba’zilarini o‘qib, rostligiga shubhalansangiz, ba’zilariga ishongingiz keladi Shu munosabat bilan sevimli oynomamiz sahifasida O‘rta Osiyo aholisi, mintaqadagi migratsiya jarayonlari, bu boradagi gap-so‘zlar haqiqatga qay darajada to‘g‘ri kelishi haqida bir maqola berilishini istar edik

Shuningdek, 205 milliard so'm mablag' sarflanib, 56 kilometr xalqaro va davlat ahamiyatidagi avtomobil yo'llari, 5 ta yangi ko'prik qurildi, 12,3 milliard so'm mablag' hisobiga 173 ta qishloqda 120 kilometr ichki yo'llar ta'mirlandi

2 a 12 12.9-rasm. Yupqa tirgak devorlarning turlari: 1—fundament plitasi; 2—devor plitasi; 3— kontrofos; 4—anker tortqich. 0, an) (12.2) bu yerda 9—gruntning ichki ishqalanish burchagi. Nofaol holat uchun - QP an) (12.3) Gruntning devorga bosimi uning pastda joylashgan z masofaga bog‘liq. Devorga ta’sir qiladigan bosim miqdori uchburchak qonuniga ko‘ra 6, = muzlar 2) (12.4) To‘liq faol bosimning devorga ta’siri uchburchak yuzasidan B, = ёши" yюkи Б, = y ГA (4597—35). (125) Nofaol holat uchun esa 1 2,42 (450,9 . En зyH"a (45 4$). (12.6) Bunda E. ya E,, teng ta’sir etuvchisining qo‘yilgan nuqtasi ;H masofada bo‘ladi. Misol tariqasida temirbetondan tayyorlangan burchakli tirgak devorning hisobini ko‘rib chiqamiz. 288

Ammo norasmiy manbalar "o‘nlab inson" o‘lgani haqida xabar berishmoqda Shetpeda kamida 11 odam jarohat olgan

134 —ud. islohotini sobitqadamlik bilan. amalga oshirish, sud hokimiyatini yanada mustahkamlash masalalari Preaidentimia I.A.Karimovning hamisha diqqat markazida turibdi: Oliy Majlisning nafaqat 4-sessiyasida, balki. b-sessiyasidagi ma’ruzalarida ham bu dolzarb masalaga katta e’tibor qaratib, sud va sud xiamatchila-ri obro‘sini ko‘tarish zarurligi. masalasiga alohida. to‘xtaldilar. Davlatimiz rahbari Oliy Majlisning b-sessiyasida. sud hokimiyatning uchinchi, mustaqil va qaram bo‘lmagan tarmog‘i ekanligini yana. bir bor ta’kidlab, odil suddov tizimini. kengaytirish va. demokratlashtirish lozimligini ko‘rsatdi. Shunda biz huquqiy davlatni muyetahkamlashdagi muhim bir yo‘nalishni amal-ta oshirishga erishishimiz mumkinligini uqtirdi; Shuning uchun ham sudning ahamiyati, "uni obro‘yi jiddiy oshirilishi zarur ekanligini talab qildilar. Fuqarolarning qonuniy huquqlarini va erkinliklarini himoya qilish, ayniqsa, sudlar faoliyatining asosiy mazmunini tashkil etishi zarurligi ham qonun talablariga mos bo‘lib, yuqoridagi fikrni yana. TAKOMILI. lashtiradi. Sud. kishilarning huquqlari. va manfaatlarini himoya qiluvchi hokimiyatga aylanishi lozim: ligiga erishish zarur,bu masalada sud mustaqil harakat. qilishi kerak deb aytdilar. Xalq maslahatchilari. haqiqiy odil, tajribali, hurmatga: sazovor bo‘lgan. shaxslar bo‘lishi kerakligiga jiddiy e’tibor berish davlatimiz boshlig‘i tomonidan talab qilinishi ayni muddao bo‘ldi. Sudlar tarmog‘ini kengaytirish transport va, soliq. sudlari va hakamlar sudlarini tashkil etish masada-sini qo‘yilganligi davlatimiada sud hokimiyati shakllanishi tobora chuqurlashib borayotganligidan da-ayulat beradi; 155

sizlanish darajasi ortib borishi munosabati bilan daromadlarning eng kam va o‘rtacha darajasini muntazam oshirib borish; = Ф Maгxaг eгkиПaз Ит 807 ya pштшap дaдг-y

— Miloddan avvalgi UT asrning ikkinchi yarmida (540-530-522- yillar davomida) O‘rta Osiyo viloyatlari ahamoniylar hukmronligi ostiga tushib qoladi. Ular O‘rta Osiyoda ikki yuz yilcha hukmronlik qilganlar. Erondagi qadimgi Persepol shahri saroyining devorlarida baqgriyaliklar, xorazmliklar, sug‘dlar va saklarning o‘yib ishlangan bo‘rtma rasmlari topilgan (Doro 1 va Kserks podsholar saroy devorlaridagi bo‘rtma rasmlarida turli xalqlarning xiroj keltirishi manzarasi tasvirlangan). Bu rasmlar O‘rta Osiyoda yashagan xalqlarning o‘ziga xos qurollari, kiyim-boshlari va qiyofasini ko‘rsatib turadi. Persepol saroylari devorlariga solingan bo‘rtma rasmda Xorazm, Sug‘d, Baktriya va saklar viloyatlaridan xiroj to‘lovchilar shohga turli xil idishlar, kiyim-kechaklar, gazmollar, zeb-ziynatlar, harbiy qurollar yoki ot, tuya hamda qo‘yolib kelayotganligi ko‘rsatilgan. Qadimgi yunon tarixchilari Gekatey, Gerodot va Ktesiy asarlari O‘rta Osiyo xalqlarinish tarixiy va geografik qiyofasini ko‘rsatib beradi. Ko‘chmanchi qabilalarni yunon tarixchilari skiflar va sarmat-lar, saklar va massatetlar deb ataganlar. Ahamoniylar davri yozuvlarida esa ular «shak»saqlar deb yoritilgan va to‘rt katta guruhga bo‘lingan: saka-xaumovarka, saka-tigraxauda, saka-tiay-para so‘gdam va saka-tiay-darayyo. Ahamoniy podsholariga tegishli bo‘lgan eng muhim yozuvlar – Behistun yozuvlari bo‘lib, ular Doro 1 buyrug‘iga ko‘ra, qoyaga o‘yib yozilgan (bu qoya Karmon-Hamadon yo‘lida joylashgan). Naqshi Rustam, Suza, Hamadon yozuvlari hamda Doro 1 haykalidagi yozuvlar shu podshoh hukmronlik qilgan yillarga mansubdir. Bu yozuvlarning barchasi qadimgi fors, elom va akkad tillarida bitilgan. «Devlarga qarshi» Kserks davri yozuvlari (mil. avv. 486465 y.) hamda Artakserks PT (mil. avv. 359-358 y.) yozuvlari bir muncha keyingi davrga taalluqlidir. Shuningdek, Ur va Urukdan topilgan, akkad tilida bitilgan Kir P (mil. avv. 559-530 y.) qisqa matnlari, Quddusdagi ibodatxonaning tiklanishi to‘g‘risidagi qadimgi yahudiy va oromiy tillarida bitilgan. Qadimgi Fors yozuvlari turli xildagi tarixiy tadqiqotlar uchun katta ahamiyatga ega bo‘lib, bu sohada ko‘plab tadqiqotchilar asarlari mavjud. Soliq to‘lovchilar viloyatlarning umumiy ro‘yxatini hisobga olmagan holda (Doro 1 va Kserks hukmronligi davrlari) bu yozuvlar, asosan O‘rta Osiyo o‘lkalari to‘g‘risida juda ham kam ma’lumot beradi. V!

tekshirish boshlanishidan oldin hamma boshqaruvchi knopkalarni chap tomonga burib qo’yish kerak; Yuqori chastotali generatorni “0” holatidan “1” holatiga o’tkazish kerak

ШOK: 821512,1331 726 apab, KBK: 5 (O‘zb 7) N13

Tramp Falastin—Isroil mojarosini barqarorlashtirish bo‘yicha o‘z rejasini taqdim etdi AQSh prezidenti Donald Tramp Yaqin Sharqdagi vaziyatni barqarorlashtirish rejasini taqdim etdi, deb xabar beradi Meduza. Tramp Oq uyda Isroil bosh vaziri Benyamin Netanyaxu bilan chiqish qildi. Falastin administratsiyasi rahbari Mahmud Abbos esa uchrashuvda ishtirok etmagan. Donald Tramp Sharqiy Quddusda poytaxti bo‘lgan Falastin davlatini yaratish taklifini bildirib, Quddus Isroilning “ajralmas poytaxti” ekanligini ma’lum qilgan. Biroq bu qanday amalga oshirilishiga AQSh prezidenti izoh bermagan. Trampning rejasiga ko‘ra, falastinliklar Isroilni yahudiylar davlati deya tan olishi kerak. Isroil esa Iordan daryosining g‘arbiy qirg‘og‘idagi yirik qishloqlarni saqlab qoladi, biroq besh yil ichida yangi qishloqlar qurmaslik majburiyatini zimmasiga oladi. Trampning ma’lum qilishicha, falastinliklar nazorati ostidagi hudud ikki barobarga oshadi. Biroq bu qanday amalga oshishiga aniqlik kiritilmagan. AQSh prezidentining so‘zlariga ko‘ra, mazkur taklifni amalga oshirilishi Falastin iqtisodiyotiga 50 milliard dollar investitsiya jalb etadi.  Trampning Putinga sovg‘asi. Rossiya Yaqin Sharqda hukmronligini o‘rnatadimi? Jahon matbuoti sharhi Netanyaxu Tramp tomonidan bildirilgan taklifga asosan falastinliklar bilan muzokaralar boshlashga tayyor ekanligini bildirgan. Jurnalistlar esa Falastin AQSh prezidentining taklifini rad etishini taxmin qilmoqda.

—Men rozimen. Baxtli bo‘lishsin, —deya qo‘lini fotihaga tortdi. O‘ljoy Temurni faqat shahlo ko‘zlari, timqora sochlari —umuman, husn-malohati bilangina emas, balki dadilligi, o‘z qadr-qimmatini tushunishi va nomusi uchun Kurashga qodirligi bilan maftun qildi. Yigit uning siymosida go‘zal yordan tashqari sadoqatli do‘st, baxtda ham, kulfatda ham hamisha birga bo‘la oladigan safdoshini ko‘rgan edi. — Singlimning qalini uchun Balx shahrini so‘rayman, — dedi Husayn sovchilarga. Balx mustaqil shahar bo‘lib, Qozog‘onga bo‘ysunmas edi. Uni hujum bilan olish zarur. Temur rozi bo‘ldi. Tez orada Shahrisabz atrofida ovoza tarqaldi. Qandaydir savdogar hajga borish uchun talabgorlarni to‘playotgan emish. Ziyoratchilar safida keksalarga qaraganda yoshlar ko‘proq edi. Barchasi yaxshi qurollangan. Hajga borish yo‘lida xavf-xatar ko‘p. Shuning uchun qurolli ziyoratchilarga hech kim ajablanmadi. Karvondan ancha oldin yo‘lga tushgan qalandarlar ziyorat haqida ovoza qilib borishar edi. Keshdan ancha uzoqlashgan karvon birinchi manzilda biroz kamayib qoldi. Zaif, yomon qurollanganlar, keksalarni karvon shayxi safdan chiqardi. : — Yo‘l uzoq, toliqib qolasizlar, –dedi shayx Yo‘l-yo‘lakay karvonga yoshlar qo‘shilib bordi. Ikkinchi manzilda shayx ziyoratchilarni bir safga tizdi. O‘nboshi va yuzboshilar tayinlanib, tuyalardagi yuklar ochildi. Don-dunlar solingan qoplardan qilichlar va o‘q-yoylar olindi. Endi karvon ziyoratchilar to‘dasidan bus-butun lashkarga, shayx esa sarkardaga aylandi. 49

olinadi. Uni sog‘ishdan avval xurmachani suv bilan yuvish kerak, agar xurmachaga ilgari sut sog‘ilgan bo‘lsa, uni issiq suv bilan yuvib ichiga yana issiq suv quyiladi va ichidagi narsalar suvga erib chiqsin uchun qo‘yib qo‘yiladi. Keyin uni yana issiq va sovuq suv bilan yuviladi. So‘ngra xurmachani issiq suvga qo‘yib, unga yarim sukurraja sut sog‘iladi, kasallik bexavotir bo‘lsa, birinchi kunda ichiladigan sut shu miqdorda bo‘ladi. Aks holda mo‘ljalga qarab keragicha ichiriladi. Doimo sutni har kuni yarim sukurraja dan orttirib boriladi. Oltinchi kunga borganda ham ich yumshamasa, uch sukurra-ja sutni olib unga shakar, tuz, bodom yog‘i va kraxmal aralashtirasan, Agar bemor shu tadbir bilan foydalansa, sutni uch hafta ichir. Tabobatni kamolga yetkazuvchilardan birining aytishicha, eshak yoki boshqa hayvonlarning sutini ichirishda ularni yog‘och idishda saqlash yaxshiroq "7 Ovqatlarga kelsak, ularni oq non, umoch oshi va qo‘noq oshi kabi yopishtiruvchi narsalar bilan ovqatlantirish kerak. Guruch ham tozalaydi va et undiradi. Yaxshi qaynatilgan arpa oshi yopishtiruvchi va tozalovchi bo‘lib, u isitma qattiqlashgan paytda ham foyda beradi, ayniqsa uni qo‘l-oyoqlari yulinib, kul va suv bilan qayta-qayta yuvilgan qisqichbaqalar, xususan sovuqlik sabzavotlar hamda yasmiq bilan yeyish yaxshi. I Kasalning jigarida tiqilmalar bo‘lmasa, uni ovqatdan oldin yoki keyin hammomga tushirish mumkin. Hammom ularni semirtiradi va kuchli qiladi. Ular ichadigan suv yomg‘ir suvi bo‘lsin, v YURAK QASALLIQLARI Yurakda hamma xil kasalliklar—masalan, har xil mizoj buzilishlari paydo bo‘ladi. Mizoj buzilishi goho moddali; goho moddasiz sodda bo‘ladi. Modda esa, ayniqsa rutubat, yurakning tomirlarida, goho uning tanasi bilan g‘ilofi orasida bo‘ladi. Ko‘pincha o‘sha joyda rutubat paydo bo‘ladi, ma’lumki rutubat ko‘payganda yurakni siqadi va uning erkin yoyilishiga yo‘l qo‘ymaydi. Goho yurakda shishlar va tiqilmalar paydo bo‘ladi, goho ba’zi bir vaziyat kasalliklari paydo bo‘ladi, masalan, yurak o‘zini siquvchi va yoyilishiga to‘sqinlik qilib kishini o‘ldiruvchi rutubat ichida bo‘g‘ilib qoladi. Yurakda yana uzluksizlikning buzilish kasalliklari yuz beradi, bu yo yurakning o‘zida yoki g‘ilofida paydo bo‘ladi.

[OKOZ:1.08.00.00.00 Uy-joy qonunchiligi. Kommunal xo‘jalik / 08.09.00.00 Mehmonxona xo‘jaligi;2.14.00.00.00 Sog‘liqni saqlash. Jismoniy tarbiya. Sport. Turizm / 14.03.00.00 Turizm. Ekskursiyalar. Mehmonxona xo‘jaligi / 14.03.05.00 Mehmonxona xo‘jaligi][TSZ:1.Ijtimoiy-madaniy masalalar / Umumiy masalalar]O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar MahkamasiningqaroriToshkent shahrida xalqaro toifadagi mehmonxona majmuasi faoliyatini samaradorligini oshirish bilan bog‘liq ayrim masalalar to‘g‘risidaHujjat matni rus tilida berilgan.O‘zbekiston Respublikasining Bosh vaziri A. ARIPOVToshkent sh.,2017-yil 7-dekabr,970-son

foydasiga byudjet mexanizmi orqali moliyaviy resurslarni qayta taqsimlash kabilarni amalga oshirishi mumkin. Shu bilan birga bunda davlatning ma’muriy usullaridan foydalanish o‘rinlidir. Aytaylik, investitsiya loyihalarini ekologik muhofaza maqsadida ekspertiza qilish, inson sog‘ligiga zarar keltiruvchi texnologiyani taqiqlash, Milliy resurslarni saqlab qolish va ulardan tijorat yo‘lida foydalanishni taqiqlash kabilar. Bunday choralar bozor manfaatiga zarar keltirmaydi. Binobarin, bu choralar bozor mexanizmi ta’sir eta olmaydigan va kuchi yetmaydigan sohaga qaratilgan hamda inson ehtiyojidan kelib chiqadigan choralardir. Rivojlangan mamlakatlarda resurslardan foydalanishning yuqori samarali darajaga erishuvi, tabiIY boyliklardan juda ehtiyotkorlik bilan foydalanish bunga yaqqol misol bo‘la oladi. AQSHda bir necha o‘n yillardan buyon qazilma boyliklar manbalari hisobiga ishlabchiqarish birmuncha qisqartirilib, vaqtincha to‘xtatilgan. Neft manbalarining ancha qismi qayta bekitilib, qazib olish to‘xtatilgan. Asosiy talab chet mamlakatlar xomashyolariga qaratilgan. Bunday xususiyatli va "ijtimoiy tovarlar" mazmuniga P. Samuzl’son (Nobel’ mukofoti egasi, "Ekonomiks" darsligi muallifi) tibbiyot va maorif kabilarni ham qo‘shadi. Chunki bu tarmoqlarda ham sof ijtimoiy tovar xususiyati kuchli bo‘lib, davlat faoliyati bozorga nisbatan samaralidir va bu sohada bozor davlatga tenglasha olmaydi. Shu bilan birga bularga bozor munosabatlarining ishtiroki va talabning ozaga kelishi alomatlarining mavjudligi ham xosdir. Chunki davlat ixtiyorida bo‘lishiga qaramasdan moddiy ne’matlar tekinga iste’mol etilmasdan to‘lovga asoslanishi albatta xususiylik alomatining ta’sirini ko‘rsatadi va u bozorga xos baho, taklif va talab mexanizmlari amali asosida iste’mol qilinadi. Bulardan tashqari davlat bozor ishtirokchisi sifatida taklif va talab subyekti ham, ya’ni davlat tadbirkorligi mavjud bo‘lib, bu bir necha tarmoqlarga taalluqlidir. Ular asosan "xususiy bozordan qolgan" tarmoqlardir. Bu albatta o‘rtacha foydani ta’minlash darajasida bo‘ladi (chunki bular haqiqatan ham xususiy tadbirkorlikka nisbatan umuman past samaralidir). 23

Pishloq, shirinlik va kechasi iste’mol qilinganida uyqu sifatiga ta’sir ko‘rsatadigan boshqa mahsulotlar Uzoq vaqt davomida uxlay olmaslik faqat yotoqxonani tartibga solish yoki kuchli stress tufayli emas. Aslida, bu tunda sog‘lom uyquga xalaqit beradigan taomlarni iste’mol qilish bilan bog‘liq. Yetarlicha dam olish uchun ko‘pchilik o‘z yotoqxonasini tartibga soladi, yumshoq yostiq va ko‘rpachalar sotib oladi, ekologik toza choyshablarga buyurtma beradi, uyqu dasturlarini o‘rnatadi, gadjetlardan yotishdan oldin hech bo‘lmaganda bir soat davomida foydalanmaslik orqali uyqu gigiyenasiga amal qiladi. Ammo shuncha urinishlarga qaramay, hamma ham yaxshi uxlay olmaydi. Ammo mukammal uyqu siri yotoqxonani tartibga solish va kechki odatlarga rioya qilishda bo‘lmasa-chi? Balki bu nima iste’mol qilish bilan bog‘liqdir?! Yangi tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, insonning nima iste’mol qilayotgani uyqu sifatiga sezilarli ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Yaqinda Annual Review of Nutrition jurnalida chop etilgan va Nyu-Yorkdagi Kolumbiya universitetida olib borilgan tadqiqotlarga asoslangan tadqiqot natijasiga ko‘ra, meva va sabzavotlar, shuningdek,  dukkaklilarga boy ratsion uyqu sifatini yaxshilaydi. Diyetolog va “Uxlash san’ati” kitobi muallifi Rob Xobson tadqiqot natijalari uning amaliy kuzatishlarini tasdiqlaydi: “Ko‘proq meva va sabzavotlarni iste’mol qiladigan odamlar, odatda, sog‘lom hayot kechiradi”, – deb ta’kidlaydi mutaxassis. Shuningdek, kamroq shakar va spirtli ichimliklar ichish kerak. Bundan tashqari, ko‘plab o‘simlik ovqatlarida magniy, triptofan va B6 vitaminida uyquni yaxshilaydigan oziq moddalar mavjud. Uyqu sifatini yaxshilash uchun qanday ovqatlardan voz kechish kerak? Shakarni o‘z ichiga olgan mahsulotlar Oziqlanish tadqiqotlari shuni ko‘rsatdiki, kattalar kuniga tavsiya etilgan maksimal shakar miqdorini ikki baravarini iste’mol qiladi. Maksimal miqdor olti choy qoshiq, lekin har kuni bundan ko‘p shirinliklar iste’mol qilinadi. Ular nafaqat shirinlik va gazlangan suvlardan, balki taomlardan ham olinadi. Oq shakar “bo‘sh” shakar deb ataladi va barcha ta’m beruvchi, jumladan asal va meva siroplarida mavjud. Kun davomida ko‘p shakar iste’mol qilish uyqu sifatiga ta’sir qilishi mumkin. Bir tadqiqot shuni ko‘rsatdiki, shakarni ko‘p iste’mol qilish kam uxlashga va tez-tez uyg‘onishga olib keladi. Shakar uyquga xalaqit beradi, chunki u miyani rag‘batlantirishi mumkin bo‘lgan norepinefrin gormonining chiqarilishiga olib keladi. Go‘sht Ko‘p go‘sht iste’mol qiladiganlar keragidan ortiq kaloriya yig‘adi, natijada vazn ortishi mumkin, bu esa uyquni buzadi. Agar hazm bilan bog‘liq muammolar bo‘lsa, og‘ir ovqat iste’mol qilish yaxshi emas. Bu birinchi o‘rinda uyquga ham ta’sir qiladi. Eng yaxshi tanlov salat va ozgina garnir bilan kabi yog‘siz go‘shtdir. Agar parranda go‘shti iste’mol qilinsa, kechki ovqat sog‘lom bo‘ladi. Pishloq va yogurt Yog‘li ovqatlar oshqozon va hazm bilan bog‘liq muammolarni yanada kuchaytiradi. Yog‘li sut mahsulotlari ham kilogramm ortishiga va uyquning sifatiga salbiy ta’sir qilishi mumkin. Tiramin – bu pishloqda mavjud bo‘lgan aminokislotadir. Umuman olganda, bu kechki ovqat uchun mos keladigan mahsulot emas. Bundan tashqari, kofein va spirtli ichimliklar sog‘lom uyquga to‘sqinlik qiladi. Uxlashga yordam beradigan mahsulotlar Diyeta yordamida uyquni qanday yaxshilash mumkin? O‘rta Yer dengizi diyetasida ortiqcha vazn, charchoq va boshqa bezovtalik belgilari bilan bog‘liq muammolar osongina bartaraf etadi. Uning sog‘liq uchun foydalari keng o‘rganilgan va zaytun moyi, avokado, yong‘oq va urug‘larda mavjud bo‘lgan to‘yinmagan yog‘larning to‘yingan yog‘larga nisbati haqiqiy topilma hisoblanadi. Meva, sabzavot, dukkakli va donli mahsulotlarni ko‘proq iste’mol qilish, sut mahsulotlarini kam va o‘rtacha, mol va parranda go‘shtini kam tanovul qilish yanada foydalidir.

FAQFOH JAMO SIS Prokurorning achchiq so‘zlari qonxo‘rni qattiq g‘azablantirdi. Qaysar, birso‘zli Huvaydullasvni o‘z tomonlariga og‘dira olisholmasligini tushundi va yarim tupda yovuzlarcha o‘ldirishdi. Bu voqea Ergashboyning qalbida unutilib borayotgan qasos va alam o‘tiii yoqib, dushmanlaridan o‘cholishga undadi. Huvaydullayevning o‘limini eshitgach huzuriga Cho‘tirni chaqirtirdi. – Tayyorgarlikii ko‘r, ertaga O‘zbekistonga jo‘naysan, – dedi Odilov. Cho‘tir sezdi: boshliqning yuragi g‘ash. Asabi qaqshagan, demak, yuragidagi dard yangilangan, g‘animlaridan tezroq qasos olishni ixtiyor etgan. Gina saqlashda uning oldiga tushadigan odam yo‘q. Cho‘tir yana shuni biladiki, xo‘jayin qaysar odamga katta gunoh qilganga qaragandek boqadi. Gunohiing katta-kichikligi uning uchun ahamiyatsiz. Avf etish, uyidan muruvvat so‘rash, somondan igia izlash bilan barobar. t –Tinchlikmi, xo‘jayin 1–Cho‘tir yengil tomoq qirib Odilovga tozlandi –Borib Yeiyosovni tinchitib kslasan - O‘rtog‘ipgizni-ya 1 Ergashboy Cho‘tirga keskin o‘girildi. Uning ko‘karib ketgan lozida qahr-g‘azab balqib turardi. , = Shu gaping uchun tilingii sug‘urib olardim. –Kechiring, xo‘jayin, bilmay gapirdim. –Bilib qo‘y. Riyosov menga do‘st emas. Pulim tugab, uyiga borganimda. u meni ostonasiday gadoyii qungandsk haydagan. Men buni kechirmayman. Yeiyosov tirik ekani, yuragimdagi alam bosilmaydi, xotirjam yasholmayman, mabodo. mei o‘lsam, u yurtga osh beradi. – Tushuidim, xo‘jayin! Boshliqning vajohatilan tashvishga tushgan Cho‘tir ortiqcha gap boshiga to‘qmoq bo‘lishini sezdi. -O‘ldirishdan oldin hisob-kitob qil! Borganingda unga nima deyishni odamlarim o‘rgatadi. Ayblarini bo‘yniga qo‘y, o‘zini iqror qil. –Yolg‘iz o‘zim jo‘naymanmi, xo‘jayin –Ha, o‘zing jo‘naysan, shahardagi birodarlarimizni xabarlor qilib qo‘yganman. Ular seni kugib olishadi. Sharoit yaratib, ishonchli odamlardan sherik topib berishadi. –Tushundim, xo‘jayin, –dedi Cho‘tir dili yorishib, qo‘llarini ishqalab. -Xudoyor bo‘lsin; Ishing o‘ngidan kelsish Qani, yo‘lga hozirlan. To‘xta! Ishni tiichitganingdan so‘ng ortiigga qaytma, Olma-otaga 160

Oldenburg in Holstein Germaniyaning Schleswig-Holstein yerida joylashgan shahardir. Ushbu shahar Ostholstein tumani tarkibiga kiradi. Maydoni — 39,67 km2. 9698 nafar aholi istiqomat qiladi (2010). Geografiyasi Hududi Oldenburg in Holsteinning hududi kmdir. Dengiz sathidan oʻrtacha m balandlikda joylashgan. Demografiyasi Manbalar Havolalar Музей в современном Ольденбурге, посвященный славянскому Старигарду. Germaniya shaharlari

Donald Tramp Jahon sog‘liqni saqlash tashkilotini moliyalashtirishni to‘xtatishini ma’lum qildi AQSh prezidenti Donald Tramp Oq uyda o‘tkazilgan matbuot anjumanida Vashington Jahon Sog‘liqni saqlash tashkilotining budjetiga badal to‘lashni to‘xtatishini ma’lum qildi, deb xabar beradi Reuters. Tramp vaziyat muhokama qilinguniga qadar o‘z administratsiyasiga bu borada tegishli topshiriq bergan. Mamlakat rahbarining ta’kidlashicha, bu kabi qaror JSST o‘zining asosiy vazifasini bajara olmagani va buning uchun javob berishi lozimligi fonida qabul qilingan. Trampning fikricha, tashkilotning xatti-harakatlari Xitoyning COVID-19 koronavirusi to‘g‘risida dezinformatsiya tarqatishiga olib kelgan, bu esa o‘z navbatida kasallikning yanada keng tarqalishiga sabab bo‘lgan. Donald Trampning so‘zlariga ko‘ra, amerikalik soliq to‘lovchilar har yili JSST budjetiga 400-500 million dollar o‘tkazib beradi, Xitoy esa 40 million dollar to‘laydi. “AQSh tashkilotning asosiy homiysi sifatida JSST to‘liq javobgarlikni o‘z zimmasiga olishini talab qilishi kerak”, — deydi prezident. Shuningdek, AQSh prezidenti Jahon sog‘liqni saqlash tashkilotini isloh qilish niyatida ekanligini ma’lum qildi, bu masala boshqa davlatlar bilan muhokama qilinadi. BMT bosh kotibi Antoniu Gutterish esa Trampning ushbu qarorini noto‘g‘ri vaqtda qabul qilingan deb baholadi. Avvalroq Tramp Xitoy va Rossiyaning dezinformatsiyasiga qaramay, AQSh yetakchiligini namoyish etish uchun Italiyaga yordam berishini ma’lum qilgandi.  AQSh davlat kotibi koronavirus pandemiyasida aybdorlar javobgarlikka tortilishini aytdi Eslatib o‘tamiz, COVID-19 koronavirus infeksiyasi dastlab Xitoyning Uxan shahrida qayd etilgandi. Joriy yilning 11-mart kuni Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti koronavirusni pandemiya deb e’lon qilgandi.

«Boshqarishda qo’llaniladigan dasturlash tillari» о‘quv fanini о‘zlashtirish jarayonida amalga oshiriladigan masalalar doirasida bakalavr: - Sanoat kontrollerlari va ularning turlarini o’rganish; - Sanoat kontrollerlarini dasturlash vositalari bilan ishlay olish kо‘nikmalarga ega bо‘lishi kerak - avtomatlashtirilgan boshqarishda qo’llaniladigan kontrollerlarni dasturlay olish malakalariga ega bо‘lish kerak

O‘zA - Kitob – saodatga eltuvchi yo‘l Kitob – saodatga eltuvchi yo‘l Toshkent viloyatining Quyi Chirchiq tumanidagi 27- va 36-umumta’lim maktablarida o‘tkazilgan kitob aksiyasi shunday nomlandi

Mashg’ulot mavzusi o'quvchilar tanishadigan kasb bilan mos bo'ladi: quruvchi, dizayner, o'qituvchi yoki oshpaz Bu quyidagicha bo'lishi mumkin: “Tanishing! Oshpaz-kasbi!” Maqsad: kasbga yo'naltirish mashg’ulotlarining umumiy maqsadi - kichik maktab yoshidagi o'quvchilarning kasbni mavjud tomonlari haqida aniq tasavvurlarini shakllantirish uchun sharoitlar yaratish Mashg’ulotlar ta’limiy, rivojlantiruvchi va tarbiyaviy maqsadlarni o'zida qamrab olishi shart

O'zbekistonda yangi magistratura dasturi! Toshkent shahridagi Xalqaro Vestminster universiteti (TXVU) magistratura dasturini taklif etadi! Professional tadqiqotchi yoki falsafa doktori (PhD) bo’lishga yana bir qadam yaqinroq! YANGI YILDA yangi cho'qqilarni zabt eting! Shoshiling, qabul boshlandi! O'qish 17-yanvardan boshlanadi! Kirish talablari: • Bakalavr diplomiga ega bo’lish; • IELTS 6.5 yoki ingliz tilida o'qitilgan bakalavr/magistratura diplomiga ega bo'lish. Qabul shartlari bilan batafsil tanishish uchun yoki ga murojaat qilishingiz mumkin.

Ba-hor-lar o‘ta-dii yoz-lar o‘-ta-di — Os-mon -ni to‘l - di-rib

2022-2023 yillarda Toshkent shahrining barcha tumanlari, shuningdek, respublikaning barcha viloyat markazlarida elektromobillar uchun tezkor quvvatlash stansiyalari o‘rnatilishi rejalashtirilmoqda. Bu borada 28 mart kuni O‘zbekiston Ekologiya qo‘mitasi va Megawatt Motors kompaniyasi o‘rtasida memorandum imzolandi. Loyiha davlat-xususiy sheriklik asosida amalga oshirilishi ko‘zda tutilmoqda. Ekologiya qo‘mitasi xabarida, qo‘mita O‘zbekiston davlat organlari orasida birinchilardan bo‘lib o‘z avtoparkini bosqichma-bosqich elektromobillarga o‘tkazishni boshlagani ta’kidlangan. Spot ma’lumotiga ko‘ra, Megawatt Motors elektromobillar uchun quvvatlagichlar o‘rnatish rejalarini 2020 yildayoq e’lon qilgan edi. Kompaniya vakilining nashrga ma’lum qilishicha, birinchi bosqichda 10ta zaryadlash stansiyasi tashkil etilgan. Ikkinchi bosqichda yana 68ta stansiya tashkil etiladi, ulardan 56tasining quvvati 60 kVt, 12tasida 100 kVt bo‘ladi. Kompaniya rejalariga ko‘ra, stansiyalar butun O‘zbekiston bo‘ylab – “har 100 km masofada” o‘rnatiladi. Loyihaning hisoblangan qiymati 500 ming dollar bo‘lib, uni kompaniya to‘laligicha o‘z hisobidan moliyalashtiradi. Plugshare xaritasiga ko‘ra, hozir O‘zbekistonda 42ta zaryadlash stansiyasi bor. Ulardan 22tasi poytaxt Toshkentda, 4tasi Toshkent viloyatida joylashgan; shuningdek, Samarqand, Qarshi, Namangan, Qo‘qon, Farg‘ona va Navoiy viloyatlarida ham elektromobillarni quvvatlash stansiyalari bor. O‘zbekistonda zaryadlash stansiyalari o‘rnatish bilan Makro va TokBor brendlari ham shug‘ullanib kelmoqda. Davlat statistika qo‘mitasidan ma’lum qilishlaricha, 2022 yilning yanvar-fevral oylarida O‘zbekistonga 228ta elektromobil import qilingan. Bu – o‘tgan yilning mos davriga nisbatan qariyb 3 barobarga ko‘p. Elektromobillarning deyarli barchasi Xitoydan import qilinmoqda. 228 dona mahsulotning umumiy qiymati 5,9 mln dollarni tashkil etgan. Avvalroq Iqtisodiyot vazirligi elektromobillarni ommalashtirish bo‘yicha keng qamrovli prezident qarori loyihasini e’lon qilgan edi.

ishini yaxshilovchi, isitmani va qon bosimini pasaytiruvchi, chanqoq qoldiruvchi vosita sifatida hamda nevrasteniya va ich ketishni davolashda foydalaniladi. KATTA ZUBTURUM (BARGIZUB) KATTA ZUBTURUM— PODOROJNIK BOLSHOY — PLANTAGO MAJOR O‘simlik tasviri. Zubturumdoshlar — Plantaginaceae oilasiga mansub, kalta va yo‘g‘on ildizpoyali, poyasiz ko‘p yillik o“t-o‘“simlik. Yer ustki qismining ildizoldi barglari va 10-50 sm balandlikdagi gul o‘qi tashkil qiladi. Barglari uzun, qanotli, bandli, keng tuxumsimon yoki keng ellipssimon, tekis qirrali, 3-9 ta yoysimon asosiy tomirli bo‘ladi. Guli bitta yoki bir nechta bo‘ladi. Mayda, ko‘rimsiz, to‘rt bo‘lakli gullari gul o‘qi uchidagi boshoqsimon to‘pgulga joylashgan bo‘ladi. Mevasi—tuxumsimon, ko‘p urug‘li ko‘sakcha. Iyun-sentabr oylarida gullaydi va mevasi yig‘iladi. Geografik tarqalishi. Hamma hududlardagi yo‘l yoqalarida, ariq, daryo bo‘ylarida, botqoqliklarda, dalalarda, ekinzorlarda, o‘tloqlarda, o‘rmon chetlarida va boshqa yerlarda o‘sadi. Qo‘llaniladigan qismi. Bargi bilan yer ustki qismi. Barglari yil bo‘yi kalta bandli qilib qirqib olinadi va tezlikda soya yerda quritiladi. Yer ustki qismi o‘simlik gullagan vaqtda yig‘iladi va quritilmasdan undan shira olish uchun farmasevtika zavodlariga yuboriladi. Kimyoviy tarkibi va ishlatilishi. Bargi bilan yer ustki qismi tarkibida 0,196 efir moyi, shilliq moddalar, saponinlar, aukubin glikozidi, vitamin € (300 mg 96 gacha) vaK, 4,5-32,91 mg 9 karotin, flavonoidlar (Iyuteolin, skutellyarein, apigenin, baykalalien va ularning glikozidlari), T-omil, organik kislotalar, achchiq, oshlovchi va boshqa moddalar, urug‘ida 2296 gacha 68

2-Mavzu. Ildizlarni ajratish Ildizlarni ajratish to‘g‘risida umumiy mulohazalar. Algebraik tenglamalarning haqiqiy ildizlarini ajratish. Dikart teoremasi. Shturm teoremasi. Ildizlarning yagonaligi, grafik usulja ildizlarni ajratish, dastlabki yaqinlashishni aniqlash. 3-mavzu. Tenglamalarni yechishda iterasiya metodi Oddiy iterasiya metodi. Iterastya metodi yaqinlashishini tezlashtirishning bir usuli. Hisoblash xatosining iterasion jarayonning yaqinlashishiga ta’siri. Iteraston jarayon, boshlang‘ich yaqinlashish, iterasiyaning geometrik ma’nosi, hisoblash xatosini aniqlash. 4-Mavzu. Qisqartirib aks ettirish prinsipi. Chiziqli bo‘lmagan tenglamalar sistemasi uchun iterasiya metodi Metrik fazo haqida tushuncha. Qisqartirib aks ettirish tushunchasi. Qisqartirib aks ettirish prinsipi. Chiziqli bo‘lmagan tenglamalar sistemasini iterasiya metodi bilan yechish. Metrik fazo tushunchasi, kubik, oktaedrik va sferik masofalar. 5-Mavzu. Nyuton metodi Bitta sonli tenglama bo‘lgan hol Nyuton metodi. Nyuton metodining yaqinlashishi haqidagi teoremalar. Karrali ildizlar uchun nyuton metodi. Tayanch Iterasiya xatosi, Teylor qatori, ketma-ket yaqinlashish tushunchasi. 6-Mavzu. Modifikasiyalangan nyuton metodi. tenglamalar sistemasi uchun Nyuton metodi Modifikasiyalangan Nyuton metodi. Vatarlar metodi. Tenglamalar sistemasi uchun nyuton metodi. Sistema uchun boshlang‘ich yaqinlashish, Teylor formulasi, Yakobi matrisasi. 7-Mavzu. Noma’lumlarni yo‘qotish. Gauss metodi 152

turmushning turli sohalaridagi rolini, ko‘rilishimizdagi ahamiyatini bilimlarning kelgusida kasb egallash va ma’lumotni oshirish uchun zarurligini anglab olishi katta ahamiyatga egadir. Masalan, fizika darsida M.G.Davletshin tomonidan maxsus psixologik tajribalar o‘tkazilib, bunda u fizikaning texnikada qo‘llanishiga o‘quvchilar e’tiborini jalb etish yo‘li bilan maktab bolalarida texnikaga qiziqish ancha ortganligini ko‘rsatadi. Texnikaga qiziquvchi o‘quvchilar soni 1496 ga oshdi. Shu bilan bir qatorda tajriba olib borilgan guruhdagi o‘quvchilarning qiziqishi chuqur bo‘lganligi va bundagi motivlar ham ancha ongli bo‘lganligi aniqlangan. Fizika fanini o‘qitishda bunday ishlar olib borilmagan guruh o‘quvchilarida esa texnikaga qiziqish ancha past bo‘lganligi aniqlangan. O‘quvchilarda fanga qiziqishni paydo qilish va uning barqarorligini saqlab qolishda o‘qituvchining fanga bo‘lgan munosabati katta rol o‘ynaydi. Agar o‘qituvchi o‘z fanini sevsa, unga qiziqsa, u vaqtda o‘quvchilarda ham shu fanga ko‘p darajada barqaror qiziqish, umuman va shu bilim bilan bog‘liq bo‘lgan vaziyatda qiziqish-havas paydo bo‘ladi. O‘smirlik davrida fanga bo‘lgan qiziqish mustahkamlanish bilan birga, kelajak kasbga birmuncha barqaror qiziqish shakllana boshlaydi. VII—VIII sinf o‘quvchilari kelgusida o‘zlarining qiladigan ishlari va kasblari to‘g‘risida jiddiy o‘ylay boshlaydilar. 14—15 yoshdagi o‘smirlarning kelajagi masalasi oila sharoitida ham jiddiy muhokama mavzu bo‘lib qoladi. IX sinflarda kasb tanlash o‘quvchilarning asosiy masalasi bo‘lib qoldi. Ular qiziqishlariga qarab akademik litsey yoki kasb-hunar kollejlarida ta’lim olishni davom ettirishlari mumkin. O‘smirlar o‘zlariga kasb tanlab olishda, albatta, ota-onalarining, yagin kishilarining, birinchi navbatda, o‘ʻqituvchilarining, tarbiyachilarining yordamlariga (maslahatlariga, yo‘l-yo‘riq ko‘rsatmalariga) muhtoj bo‘ladilar. Yuqori sinf bolalari hayotida kasb-hunarga qiziqishlari katta o‘rin egallaydi. Maktablarimizning hozirgi vaqtdagi vazifasi o‘quvchilarga faqat nazariy bilimlar berishgina bo‘lmay, balki ularni turmushga aniq mehnatga tayyorlash hamdir. Katta yoshdagi o‘quvchi bolalar maktabni bitirgach, o‘zlarining unumli mehnatda ishtirok etishlari kerakligini yaxshi biladilar. Shuning uchun ular o‘qib turgan vaqtlaridayoq ishlabchiqarishga qatnashuvlari lozimligini tushunadilar. Lekin o‘smirlar faqat yaqin kelajakdagi hayot va faoliyatlari to‘g‘risidagina emas, balki uzoq kelajakdagi hayot va faoliyatlari to‘g‘risida o‘ylash va orzular qilishga moyil bo‘ladilar, Katta yoshdagi o‘quvchilarga, shuningdek, VIII—IX sinf o‘quvchilariga ham bo‘lg‘usi kasbni tanlashda ota-onalari, o‘qituvchilari va boshqa yaqin kishilari yordamlashadilar, yuqori sinf o‘quvchilari ular bergan maslahat 400

“Immunitet taqchilligi virusi yoki boshqa jinsiy munosabatlar yo’li bilan yuqadigan kasalliklarga chalinganlarni bilimsiz odamlar deyish qiyin Ularning ichida turli kasb egalari, ziyolilar bor Lekin baribir ma’lumot yetishmasligi ko’zga tashlanadi”, - deydi doktor Burxonov

Institutda koronavirus infeksiyasining tarqalishi va uni oldini olish maqsadida o‘quv binolarida dizenfeksiya ishlari muntazam ravishda olib borilmoqda. | Toshkent farmatsevtika instituti YangiliklarInstitut yangiliklariInstitutda koronavirus infeksiyasining tarqalishi va uni oldini olish maqsadida o‘quv binolarida dizenfeksiya ishlari muntazam ravishda olib borilmoqda. Institutda koronavirus infeksiyasining tarqalishi va uni oldini olish maqsadida o‘quv binolarida dizenfeksiya ishlari muntazam ravishda olib borilmoqda. 18.03.2020, 13:56 Institut yangiliklari, Yangiliklar 211 Mamlakatimizning chet davlatlari bilan o‘zaro hamkorlik munosabatlari bilan (turizm, savdo-iqtisodiy, ta’lim, anjumanlar va hokazolar) koronavirus infeksiyasi COVID-19 bo‘yicha yuzaga kelgan noxush epidemik vaziyat mazkur kasallikning O‘zbekiston Respublikasi hududiga ham kirib kelishi xavfi profilaktikasini yuqori darajada tashkil qilish hamda O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligining 2020-yil 29-fevraldagi 62-sonli va O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2020-yil 29-fevraldagi 19-q/q-sonli qarori hamda O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazir A.Aripov tomonidan 2020-yil 15-mart kuni bo‘lib o‘tgan brifingda belgilangan vazifalar ijrosini ta’minlash maqsadida 2020-yil 16-martdan institut ma’ruza xonalari, auditoriyalar, sinfxonalar, talabalar turar joylari va boshqa barcha xonalarda har kuni dizinfeksiya tadbirlarini o‘tkazish (0,5%li xlorli eritma bilan) choralari olib borilmoqda. Dizinfeksiya ishlariga soxa mutaxassislari jalb etilgan.

IMOM AL-BUXORIY BARAKOTI volida Alloh taolo betinim duo-yu iltijolaring boisidan o‘g‘ilchangning ko‘zlariga qayta nur ato atdi", - deb xitob qiladilar. Imom al-Buxoriyning onalari ertasiga uyg‘onib, haqiqatdan ham Alloh taolo o‘g‘ilchalari ko‘zlariga qayta nur ato etganining shohidi bo‘ladilar. Shundan so‘ng-u kishining g‘am-g‘ussalari o‘rnini shodlik egallaydi. BENAZIR QOBILIYAT SOHIBI Imom al-Buxoriyning benazir qobiliyat sohibi ekanliklari bolalik chog‘laridayoq, ul kishi boshlang‘ich maktabda tahsil ko‘rayotgan kezlardayoq ma’lum bo‘lgan. Alloh subho-nahu taolo ul kishiga behad keng va ziyrak qalb, kuchli xotira hamda o‘tkir zehn ato etgan edi. Imom al-Buxoriy Alloh taolo tarafidan hadislarni yod olmoqqa ilhomlantirilib, o‘n yoshlariga qadar ulardan talayginasini zehnlariga jo etdilar. So‘ng ul kishi o‘z yurtlaridagi ulamolar huzuriga qatnab, ulardan hadislar yozib oldilar, ilmi-hadisni o‘rgandilar. Shu tariqa bilimlari orta borib, hatto bu bo­ rada o‘z ustozlari bilan ilmiy bahs qilish darajasiga yetdilar. O‘n olti yoshga yetar-yetmas ko‘p ulamolarning kitoblarini yod olib bo‘ldilar, ra’y va qiyos ahli (Qur’on va hadisdan shaxsiy fikrlariga tayangan holda fatvo chiqarguvchi ulamolar)ning mulox;aza, qonun-qoida va ta’limotlari bi­ lan tanishib chi ^il ar . Farabriyning aytishlaricha, Imom al-Buxoriyning kotiblari- Muhammad ibn Abu Xotim bunday degan ekanlar: "Imom al-Buxoriy menga: “Boshlang‘ich maktabda o‘qiyotgan vaqtimda hadislarni yod olmoqqa ilhomlantirildim", - dedilar. Shunda men: “O‘shanda necha yoshda edingiz?", - deb so‘radim. Ul kishi dedilar: “O‘n yoxud undan ham kichik yoshda edim. O‘n yoshdan oshganimda boshlang‘ich maktabni tugatdim-da, Ad-Doxiliy va boshqa shayxlarning hadis to‘garaklariga qatnay boshladim. Bir kuni Ad-Doxiliy talabalarga hadis aytayotib: “Sufyon Abu Zubayrdan, ul kishi esa Ibrohimdan rivoyat qilganlar",-dedilar. Shunda men Ad-Doxiliyga: “Abu Zubayr Ibrohimdan rivoyat qilmaganlar", - deb edim, ul

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI FANLAR AKADEMIYASI ALISHER NAVOIY NOMIDAGI DAVLAT ADABIYOT MUZEYI XALQARO BOBUR FONDI ZAHIRIDDIN MUHAMMADBOBUR BOBURNOML

u-kim-bu-nima com 176/107/188/6 U Kim? Bu Nima? – O'zingizni qiziqtirgan kerakli ma'lumotlardan boxabar bo'ling

Borar joyin bilmay hayron bo‘ldi, do‘stlar

96 Xona qismlari va jihozlar biron-bir zarur vazifani bajarganda edi, u holda shunday shift to‘sinlari o‘rni boshqa zardushtiylik obidalarida ham saqlangan bo‘lardi. Bizningcha, devorda saqlangan yog‘och o‘rni ular ustiga taxtadan mustahkam polka o‘rnatishga mo‘ljallangan bo‘lsa, ajab emas. Katta yuzali xonalarni yopishda, yuqorida aytganimizdek, o‘rtasi ravzanli tekis tom qo‘l kelgan. Shuni ham aytishimiz kerakki, ravzan-li tekis tom ham devorlari tomon nishoblikka ega. Xususan, uning markaziy ravzan qismi tashqi tomondan kichikroq gumbazga o‘xshab ketadi. Ensiz, tor yo‘laklar, xonalar tomi g‘isht qatorlarining bir-biridan ichkari tomon chiqarili- «shi yordamida yopilgan. Yeishtlarning xona tomon uchburchak shaklda chiqarilishi qatorlarning naqshin sharafaga o‘xshab qolishiga sabab bo‘lgan (184-rasm). Markaziy Osiyoda U-U! asrlardan boshlab xona tomini gumbaz bilan yopish uslubi yuzaga keladi. Gumbaz TX asrdan boshlab, asosan diniy va ijtimoiy (hammom) imoratlarda keng qo‘llaniladi. Imoratni gumbaz bilan yopishga bo‘lgan ehtiyojning oshishi gumbaz osti konstruksiyasining shakllanib borishiga olib keladi. 1X –X. asrlarda to‘rtburchak hajmi bilan gumbaz oralig‘ida sakkizburchakli halqa yuzaga keladi. XTU asrda gumbaz osti 12 va 16 burchakli halqani tashkil qiladi (185-rasm). Shuningdek, xonalar ikki-ichki va tashqi gumbazlar bilan yopila boshlanadi. X-U asrda ensiz, uzunchoq tuzilishdagi xonalarni yopishda ko‘p gumbazli konstruksiyalar qo‘llaniladi (186-rasm). Unda gumbazlar parallel ravoqlar va ularga nisbatan perpendikulyar ravishda yo‘naltirilgan yarim ravoqlarga o‘rnatilgan. HUT asrga kelib gumbazning o‘zaro kesishgan ravoqlar ustiga o‘rnatish uslubi yuzaga keladi. Mazkur konstruksiyadagi gumbaz katta maydonli xonalarni yopishda ishlatilgan. Gumbaz tuzilishida qalqonsimon parus-lar qo‘llaniladi. Natijada gumbaz, to‘qilgan to‘rsimon yuzani tashkil qiladi. Gumbazli xona kishi ruhiyatiga diniy obida sifatida singib qolgan. Bunga uning diniy va me’moriy obidalarda keng qo‘llanilganligi sabab bo‘lgan. Darhaqiqat, gumbaz, diniy obidalarda qo‘l kelgan. U birinchidan, obida tashqi ko‘rinishiga dominantlik, tantanavorlik bag‘ishlagan. Xona akustikasini kuchaytirgan. Tovush aks-sado berib tarqalgan. Bu esa masjid uchun qo‘l kelgan. Shuningdek, xonani ustunsiz ma’lum miqdorgacha kengaytirish imkonini bergan. Gumbaz-ning bunday xususiyatlari diniy obidalar uchun zarur muammolarni yechish imkonini bergan. Gumbazli konstruksiyaxona kompozitsiyasiga o‘ziga xos badiiylik bag‘ishlagan. Jumladan, sakkiz-burchak barabanidagi ravoqlarga turli ko‘rinishdagi dekorativ panjaralar o‘rnatilgan. Panjaralardan tushgan yorug‘likxonaga o‘zgacha ko‘rinish ato etgan. Yorug‘lik nurining o‘tkir yoki mayinligi quyoshning harakati, trayektoriyasi holatiga bog‘liq bo‘lgan. Quyosh chiqishi va botishida panjaralardan nur, ufq chizig‘iga yaqin gradusda tushgan. Natijada xonaga tushgan nur, kishiga gumbazning juda baland bo‘lib ko‘rinish emotsiyasini bergan. Shuningdek, gumbaz konstruksiyalari xonaga go‘zallik bag‘ishlagan. Jumladan, gumbaz ostidagi ko‘pburchak gardish ravoqlari, bir necha qator qalqonsimon yuzalar ko‘rinishini olgan. Yuzalar yorug‘likning tushishiga qarab, o‘ziga xos go‘zal ko‘rinish ato etgan (187-rasm). Intererda gumbazlar yuzasi rang-barang ge0-metrik va o‘simliksimon naqshlar bilan bezatilgan. O‘zbekiston va Tojikiston xalq me’morchiligida shift yuzasida to‘sinlar yo‘nalishi bilan ko‘proq markazga yaqinlashgan sayin bir-biridan ko‘tarilib borgan turli kompozitsiyalar ishlangan. Jumladan, shift markazini xona devorlariga nisbatan diagonal o‘rnatilgan yaxlit yirik to‘rtburchak yuza egallagan kompozitsiyani, shunday yuzaning, uzunchoq tuzilishdagi xonalarda bir necha marta qaytarilganini, ikkita diogonal o‘rnatilgan to‘sinlarning kesishuvi natijasida bir necha qator oltiburchak yuzachalarga taqsimlangan kompozitsiyani, oltiburchaklar qatorining tomonlari teng to‘rtburchak, uzunchoq tuzilishdagi bo‘linmalar bilan almashinib kelishini, katta va kichik to‘rtburchaklarning o‘zaro almashinib kelishini, shift markazida katta va to‘rtburchagida kichikroq havzak –gumbazchalar joylashtirilgan kompozitsiyani uchratish mumkin. Yuqorida keltirilgan shift kompozitsiyalari Qo‘qon, Marg‘ilon, O‘ratepa, Ho‘jand va boshqa shaharlar turarjoy, masjid, madrasa kabi obidalarida ko‘p uchraydi. Shuningdek, shift to‘sinlari oralig‘ida vassalar bilan to‘g‘ri to‘rtburchak yuzachalar o‘rin almashtirilgan holda kelishi ham mumkin. Bunday shiftlar Samarqand va Qashqadaryoda ko‘p uchraydi. Farg‘ona vodiysi shaharlarida, Toshkentda to‘sinlar tekis taxtachalar bilan qoplangan va ingichka yog‘ochlar bilan shift markazidagi bo‘linmada ko‘pburchakli turunj, davragul naqshlari ham ishlangan. Ilk o‘rta, o‘rta aslarda Markaziy Osiyoda xona devorining yuqori qismi, shift osti bo‘ylab fri»-bezak qatori bilan boyitilgan (188, 189-rasm). Bu tadbir XGX asrda qurilgan turarjoy intererida ham nazarda tutilgan (190-rasm). Shuningdek, Markaziy Osiyo xalq me’morchiligida shift, atrofi murakkab yig‘ma muqarnaslardan tashkil topgan sharafalar bilan aylantirilgan. Masjidlarda esa shift qismlari atrofi bo‘ylab ham sharafalar qo‘llanilgan. Tog‘li Badaxshon xalq me’morchiligida xona shifti bir nechta bo‘linmadan iborat. Ulardan bittasi chorxona uslubida ishlangan. Bu yerda chorxona uch xil ko‘rinishda uchraydi. Birinchisida shift markaziy qismi, ya’ni beshta ustun, Qorategin va Darvozda to‘rt va uchta ustun oralig‘idagi bo‘linma chorxona uslubida ishlangan. Ikkinchi turida chorxona shiftning markazdan chetdagi bo‘linmalaridan birida ishlangan. Uchinchisida, xona butunlayicha chorxona uslubidagi shift bilan yopilgan (Qal’ayi Husayn qishlog‘ida, Hazrati Sulton Jurado maqbarasi). Shaharlarda va Farg‘ona vodiysi tog‘ qishloqlarida va qisman Yuqori Zarafshon me’morchiligida shiftning to‘sin va vassalari umuman, hamma qismi serjilo rangli bo‘yoqlarda bo‘yalgan. Ranglar ilgarilari tuxumdan tayyorlangan, XGX asr oxirlaridan boshlab yelimli bo‘yoqlar, XX asrda moy bo‘yoqlardan foydalanilgan. Samarqandda qabza shiftlarning vassalariga sariq, jigarrang, ko‘k ranglarda gul va ikkita madoxil naqshi ishlangan (191-rasm). Toshkentda yashil yoki ko‘k rangli vassalar zaminida och ko‘k, och yashil ranglarda madoxil naqshi ishlangan. Qashqadaryoda vassalar qizil rangda yoki juft-juft holda qizil, ko‘k, sariq ranglarda bo‘yalgan. Ularning bunday tartibda bo‘yalishi yo‘l-yo‘lli beqasamni eslatadi. Vassa o‘rnida qo‘llanilgan kichik-kichik kvadrat taxtachalar yuzasiga har xil barglar naqshi ishlangan. Shiftning bunday bezak turi Buxoro va Shahrisabzda keng qo‘llanilgan. Farg‘ona, Toshkent me’morchiligida ko‘p uchraydigan taxta bilan qoplan-97 gan shiftning har xil rangga bo‘yalgan geometrik yuzalari zaminida o‘simlik va gullar naqshi ishlangan. Bunday bezaklar turi Samarqandda ham uchraydi. qizil rangli zaminda, yashil rangda o‘simliksimon naqshlar, yon tomonlarida yashil rangli zaminda qizil rangli atirgullar, sariq rangda uning nihol va barglari ishlangan. Toshkentda to‘sinning ko‘k va binafsharangli zaminida gulnihollari va barglari bilan sariq, och yashil ranglarda bo‘yalgan. Shuningdek, sariq zaminda binafsha, ko‘k, yashil ranglarda ishlangan o‘simliksimon naqshlar uchraydi. Umuman, O‘rta Osiyoda qadimdan xonada bahorni eslatuvchi muhitni saqlashga harakat qilingan. Shuning uchun ham shiftga, devorlarga har xil gul va o‘simliksimon naqshlar ishlangan. Shift bezagi serjilo rangli kompozitsiyalari bilan kishiga estetik zavq beradi. Yozda xonaning salqin, qishda esa issiq tuyulishiga kishini ishontirish emotsiyasini beradi. To‘sinlar yordamida yuzaga kelgan geometrik: uchburchak, to‘rtburchak, oltiburchak, ko‘pqirrali yulduzsimon tuzilishdagi yuzalar rang-barang o‘simliksimon yuzalar bilan bog‘lanib, yaxlit kompozitsiyani tashkil qiladi. Shift osti va devorlarining yuqori qismi bo‘ylab o‘tkazilgan sharafalar qatori, xonaning shu ikki qismini nafaqat konstruktiv, kompozitsiya jihatidan ham bog‘laydi. Shuningdek, shiftning xona muhitida baland va bahavo bo‘lishiga yordam beradi. Shift o‘zining rang-barang bezaklari bilan xona muhitining maromga yotganligini, ya’ni tugatilgan kompozitsiyaga erishilganligini ta’minlaydi. Xona devorlarida rang-barang naqshlar bo‘lmagan taqdirda ham bunday shiftlar interer muhitini badiiylashtira oladi va kompozitsiya jihatidan tugatilganligini ta’minlaydi.

296-mashq. She’rni o‘qing va yod oling. Yaxshi bola ukasini Yig‘laganda ovutadi, Yomonbola araz qilib, Issiq oshni sovutadi. Tolib Yo‘ldosh She’rni yoddan yozing. Qarama-qarshi ma’noli so‘zlarning tagiga chizing. Ajratilgan so‘zlarga qarama-qarshi ma’noli so‘zlarni tanlang va ularni yonma-yon yozing.

Tahminiy ma’lumotlarga ko‘ra, so‘nggi mushtlashuvda O‘sh shahridagi sport klubi yigitlari ishtirok etgan Biroq hozircha guvohlar ham kuch tizimi xodimlari ham ma’lumotni tasdiqlagani yo‘q

»? – TA 24-g‘azal 247 E - OOihi har lahni bulbul savtining zotingeaa isbote., Jahon bog‘ida har gul yafrog‘i husnungg‘a miryoote. Vujudi zarraning mumkin emas, to sobit o‘lmas mehr. Ne hojat zarra xaylidin quyosh zotiga isbote Bo‘lub zotingda ojiz har sifat ichinda mavsufe, Oningdekkim qila olmay sifoting sharhini zoti. Xirad zotingni tashbeh etgali har fikrkim aylab, Takallum anda yo‘l topmay, magar hayhot-hayhote. Ne qahring zahridin emin bo‘lub har sokini masjid, Ne dutfung bodasidin noumid ahli xarobote. Ne zarra bo‘lsa maqbulung quyoshdin zarra qilg‘ondek, Quyoshni zarradin aylab sharaf birla mubohote. Navoiy zikri otingdur, umidi ulki, qutqorsang Oni ot istamakdin, balki andinkim bo‘lur ote. 27 ka «en. Lug‘at »» 1. Savt–ohang, xonish, kuy. 2. Zot–biror narsaning asli, mohiyati, Xudoning mohiyati nazarda tutilmoqda. Z. Mir’ot –ko‘zgu. 4. Lahn –kuy, navo. 5. Xayl–to‘da. qavm, guruh, toifa. b. Mavsuf –sifatlangan, ta’riflangan, shuhrat qozongan, biror sifat egasi. T. Xirad–aql. fikr, bilim. 8. Takallum–nutq, gapirish. 9. Sokin–o‘tirgan, maskan topgan, joylashgan. 10. Boda–ichimlik, may. 11. Xarobot–bu yerda pir huzuri, komil insonlar yig‘ini, mayxona. 12. Mubohot –mubolag‘a, noz-firoq qilish, faxrlanish. M}

205-mashq. «Issiqxonada» mavzusida qisqa hikoya tuzing va yozing. Hikoyangizda yaqinda, har kuni, avval, astoydil, hamisha so‘zlaridan foydalaning. Issiqxona I O‘RIN VA DARAJA-MIQDOR RAVISHI O‘rin ravishi ish-harakatni bajarilish o‘rnini bildirib, qayerda?, qayerdan?, qayerga? so‘roqlariga javob bo‘ladi. O‘rin ravishiga allaqayerda, allaqayerga, allaqayerdan, quyida, buyoqqa kabi so‘zlar kiradi. Daraja-miqdor ravishi ish-harakatning (daraja-miqdorini, belgining darajasini, predmetning noaniq miqdorini bildirib, qancha?, qay darajada? so‘roqlariga javob bo‘ladi. Daraja-miqdor ravishiga juda, ko‘pgina kabi so‘zlar kiradi. 206-mashq. O‘qing. Ravishlarni topib, ma’no jihatdan turini aniqlang. 1. Qizlar ko‘pincha buviga yordam beradilar. 2. Mohinur shoshilganicha oynani ochdi. 3. Tog‘ orqasidan asta shamol ko‘tarildi. 4. Tong allaqachon yorishgan edi. 5. Badantarbiya mashg‘ulotlarini juda sevamiz. 6. So‘nggi hafta sovuq bo‘lib turibdi. 207-mashq. «Kasbim—faxrim» mavzusida bayon yozing. Reja: 1. Men tanlagan kasb. 2. Nima uchun shu kasbni tanladim. 3. Yaxshi o‘qish—burchim. 88

3. O‘rta guruhdagi yadrolariga ventromedial va dorsomedia! yadrolui kiradi. 4. Tashqi guruh yadrolariga gipotalamusning lateral yadrosi va aнгa tepaning yadrosi kiradi. 3. Orqa sohasidagi guruhga orqa gipotalamik yadro, perifornikal yadio va mamillyar yadrolar kiradi. Gipotalamus ko‘pchilik yadrolarining chegaralari aniq emas, shu sababli uni mintaqalar va tumanlarga bo‘lish maqsadga muvofiqdir. Masalan, gipotalamus preoptik va oldingi sohasidagi yadrolarning ba’zilarini birlashtirib gipofizotrop bo‘limi desak bo‘ladi, chunki ular rilizing-gormonlar (liberinlar) va ingibitor omil (statinlar) ishlab chiqarib gipofizning oldingi bo‘limi adenogipofiz faoliyatini boshqaradi. O‘rta sohasida —joylashgan 4 gipotalamusning yadrolari medial gipotalamusni tashkil etadi. Bu bo‘lim neyronlarida miaxsus retseptorlar mavjud, ular organizm ichki muhitining o‘zgarishlariga, qon harorati, plazmaning suv-elektrolit tarkibi, qonda gormonlarning miqdodoriga javob qaytaradi. Shunday qilib, medial gipotalamus asab va gumoral mexanizmlar orqali gipofiz faoliyatini boshqaradi. Lateral gipotalamus esa o‘tkazuvchan elementlar joylashgan yadrosi. mintaqani tashkil ctadi. Oldingi miyaning tutamini tashkil qilib, miya ustunining yuqori va pastki bo‘limlariga yo‘llar ochib beradi. Lateral gipotalamusda asab hujaralari aralash (difuz shaklida) joylashgan. Umumiy qilib aytganda, gipotalamus juda ham murakkab integrativ tuzilma bo‘lib, miyaning turli qismlari bilan boy afferent va efferent tolalar orqali morfo-fiziologik aloqadadir. Gipotalamus modda almashinuvi (oqsillar, yog‘lar, karbonsuvlar, tuzlar va suv almashinuvi) da ishtirok etadi, issiqlik hosil bo‘lishi va issiqlik chiqarish hamda uyqu va bedorlik jarayonlarini boshqaradi. Cиpoт aли neyronlarida ba’zi bir gormonlar hosil bo‘ladi, qaysiki neyrogipofizda zaxira bo‘ladi. Gipotalamusning oldingi guruh yadrolari parasimpatik asab tizimining oliy markazlari va gipotalamusning orqa guruh yadrolari esa simpatik asab tizimining oliy markazlari hisoblandi. Shunday qilib Биcгa gipotalamus organizmda ko‘p vegetativ jarayonlarni boshqaradi. Gipotalamusning orqa sohasidagi yadrolari ta’sirlanganda qorachiqlar va ko‘z yorig‘i kengayadi, yurak urushi tezlashadi, tomirlar torayadi va arterial bosim ko‘tariladi, me’da va ichaklarning motor funksiyasi tormozlanadi, qonda adrenalin va noradrenalin ko‘payadi, glukoza konsentratsiyasi esa oshadi. Bu hodisalar simpatik asab qirqib qo‘yilgach yo‘qoladi. Gipotalamusning orqadagi yadrolarida simpatik asab tizimining oliy markazlari borligi shundan anglashiladi. 378

Bundan potensial energiyaning o‘zgarishi tez te; En Yor = — —— (4,10) bo‘lishini aniqlaymiz. Bu tenglamaning Chap tomoni energiya o‘zgarishi bo‘lganidan, uning o‘ng tomoni ham energiya o‘zgarishi bo‘lishi kerak. Lekin bu energiya potensial energiyadan farqliroq jism harakati davomida yuzaga keladi va jism tezligiga bog‘liq. Jism tezligi esa nisbiy tushuncha va jism harakati kuzatilayotgan sanoq sistemasiga nisbatan belgilanadi. Berilgan sanoq sistemasida jism harakat tufayli olgan energiya kinetik energiya deyiladi. Uning miqdori mu? Ye. = (4,11) k 9 formuladan hisoblanadi. Elementar ishning (4.9) bilan aniqlangan tenglamasidan potensial energiyaning kamayishi hisobiga bajarilgan ish EP, A—— 1 4E,= Yer, —Yer,, (4.12) Yer, bo‘lganidan, uni yuqoridagi (4.10) orqali aniqlangan tenglama bilan taqqoslash orqali mu? te? A=— —— =YE-EE., (4.13) 2 2 m bo‘lishini topamiz. Demak, mexanik ish kinetik energiya o‘zgarishiga teng. BUNDA-EE,; harakatning boshlang‘ich, B,; harakatning keyingi holatlariga mos bo‘lgan kinetik energiyalari. Biz keltirgan hisoblashda jismning harakati poTensial maydonda tanlab olingan sanoq sistemasida sodir bo‘ldi. Shu BOISDAN-EE.d—Ye,» potensial energiya o‘zgarishi noldan kichik (YER-E— Ye.?) =0. Bu energiya o‘zgarishiga moc bo‘lgan kinetik energiya o‘zgarishi, albatta, noldan KATTA-E(YE-E. —Ye,.) 220 bo‘lishi shart. Konservativ kuch ta’sirida harakatlanayotgan moddiy nuqtaning potensial energiyasining kamayishi doimo kinetik energiyaning shu miqdorga oshuviga olib keladi. Bundan muhim xulosa shuki, bir tur 53

Mahmud Torobiy qoʻzgʻoloni — Buxoroda moʻgʻullar zulmiga qarshi koʻtarilgan xalq harakati (1238). Harbiy rahbari — Mahmud Torobiy, gʻoyaviy mafkurachisi — Shamsuddin Mahbubiy. Chigʻatoy ulusida moʻgʻullar istibdodi ostida ezilgan va zulmidan toʻygan mahalliy aholi qoʻzgʻolon koʻtarishga bir necha marta harakat qilgan. Buxorodan 20 km gʻarbdagi Torob qishlogʻi (hozirda Buxoro viloyati Jondor tumani hududi) da boshlangan qoʻzgʻolon bu kurashning choʻqqisi hisoblanadi. Torob qishlogʻi va uning atrofidagi dehqonlar va hunarmandlar majlislarida oʻzaro kengashib, moʻgʻullar zulmiga qarshi ochiq kurash boshlashga qaror qilganlar. Qoʻzgʻolonchilar Mahmud Torobiy boshchiligida Buxoroga yurishdi va shahardagi Malik Sanjar qasri (1206-yilda Buxoroda koʻtarilgan qoʻzgʻolon rahbari qurdirgan) ni egallab, uni oʻzlariga qarorgoh qilib olishdi. Ular safiga koʻplab tarafdorlar va maslakdoshlar kelib qoʻshilgan. Torobiyning opasi ham qoʻzgʻolonning faol ishtirokchilaridan biri boʻlib, bu tabib va duoxon ayol oʻz mardligi, kuch-gʻayrati, jasorati va dushmanga nafrati bilan qoʻzgʻolonchilar orasida alohida ajralib turgan. Juvayniyning yozishicha, yirik tasavvuf shayxi va aqoid ulamosi Shamsuddin Mahbubiy qoʻzgʻolonchilarning gʻoyaviy rahnamosi sifatida qoʻshin va xalq oʻrtasida katta tashviqot ishlarini olib borgan. Ular moʻgʻul bosqinchilari va ular xizmatiga oʻtgan mahalliy maʼmurlarni oʻldirib, mol-mulkini beva-bechoralarga taqsimlab berishgan. Buxoro butunlay qoʻzgʻolonchilar qoʻliga oʻtgan. Mahmud Torobiy Robia saroyiga joylashib, sulton qilib koʻtarilgan, bosh sadr Burhoniddin uning talabi bilan Shamsuddin Mahbubiyni shahar sadri etib tayinlagan. Moʻgʻul qoʻshinlari va bosqinchilari bu paytda Karmanaga qochib, shoshilinch kuch toʻplay boshlaganlar. Qoʻzgʻolonni bostirish uchun Karmanadan yuborilgan moʻgʻul qoʻshinlari Buxoro atrofida tormor keltirilgan; jangda 10 ming moʻgʻul askari oʻldirilgan. Qoʻzgʻolonchilar moʻgʻullarni quvib, Karmanagacha borganlar. Biroq bu jangda Mahmud Torobiy va Shamsuddin Mahbubiy ham halok boʻlishgan. Qoʻzgʻolonga Mahmud Torobiyning 2 ukasi: Muhammad va Ali rahbarlik qilganlar. Moʻgʻullar ularga qarshi Eldiz Noʻyon va Chekan Qurchi boshliq yangi kuchlarni tashlashgan. Karmana yaqinidagi Raboti Malik (hozirgi Navoiy tumani markazi Malik rabot)da boʻlgan shiddatli jangda qoʻzgʻolonchilar magʻlubiyatga uchragan, ulardan 20 ming kishi, jumladan, Muhammad hamda Ali ham halok boʻlgan. Qoʻzgʻolon shafqatsizlarcha bostirilgan. Moʻgʻullar Buxoroga kirib, shahar va uning atrofidagi kishilarni talashga va oʻldirishga kirishgan. Xoʻjandda turgan Maxmud Yalavochning bu yerga kelishi bilan Buxorodagi qirgʻin toʻxtatilgan. U talangan va vayron etilgan shahardan hech qanday soliq yigʻib boʻlmasligiga Chigʻatoynn ishontira olgan. Mahmud Torobiy qoʻzgʻoloni magʻlubiyatga uchrasa ham, u izsiz ketmagan. Moʻgʻul maʼmurlari endilikda mahalliy aholi bilan ehtiyotkorona munosabatda boʻlib, oʻlpon va soliqlarni kamaytirishgan. Maʼlum muddat turli oʻzboshimchaliklarga chek qoʻyilgan. Chigʻatoy ulusini moʻgʻul xoqon (qoon)lari nomidan boshqargan Mahmud Yalavoch va uning oʻgʻli Masʼud Yalavoch bu paytda ham xoqonlar manfaatini koʻzlaydigan, ham mahalliy xalqqa xayrixoh nozik siyosatni yuritishgan. Adabiyot Buxoro Sharq durdonasi, T., 1997; Tataromongoli v Azii i Yevrope, M., 1970 Manbalar Oʻzbekiston tarixi Buxoro tarixi

Bog‘ingizga bevaqt yog‘ib qor, Izg‘irinlar qah-qah urgan choq, Qalbim qadab kelayin, bahor— Umid bo‘lib chiqargay yaproq. Tutunidan ko‘ngil bo‘lib g‘ash, Yoqmoq esam o‘chgan olovni, Qismatimga tushganda eplash, Topay qorni yoqmoq qaloving Mumkin bo‘lar Somon yo‘lidan Qutbgacha, balki, egallash Kelarmikan, ammo, qo‘limdan Parchalangan dilni. chegalash2

bo‘lishi. hamda shahar infratuzilmasining barcha elementlari bilan aloqa o‘matishga mo‘ljallangan bo‘lishi lozim. Bunda piyodalarning xavfsizligini ta’minlashga qaratilgan maxsus tadbirlar ko‘rilmagan bo‘lsa; yerostidan foydalanish —piyodalarning to‘liq xavfsizligiga kafolat bermaydi qari, nogiron piyodalarning bunday balandliklarga ko‘tarilishining qiyinligi, bolalarning yuqoriga ko‘tarilayotgan zaharli gazlardan nafas olishi, kuchli shovqin, bizning keskin kontinental iqlimiy sharoitni hisobga olinmaganligi , uning kamchiliklarini o‘zida nomoyon etadi. (32-rasm) Katta shaharlardagi transport muammolaridan biri— piyodalar uchun maxsus piyoda yo‘llari yaratish orqali tartibga solishdir. Shuning uchun O‘zbekiston shaharlarining yerosti makonlarini rivojlantirish, shahaming umumiy rivojlanish rejasi bilan muvofiqlashtirilganligi va shahar rejasiga mos ravishda amalga oshirilishi eng muhim omillardan biridir 2.4. Shahar sanoat va kommunal ombor hududlarini renovatsiyasi Sanoat zonalarining renovatsiyasi Sanoat hududlarini renovatsiyasi —shaharsozlikni tivojlantirishdagi istiqbolli yo‘nalishlardan biri. Sanoat ishlabchiqarishi va eng katta tuman va shahar tashkiliy ahamiyatga cga bo‘lib, ko‘p jihatdan shahar joylari tarmoqlari, ishlabchiqarish va ijtimoiy infrastruktura rivojlanishi jadalligi nisbatlarini belgilaydi. Ko‘p sonli aholi va ko‘p sonli sanoat korxonalariga cga bo‘lgan zamonaviy shaharlarda turar joy va ishxona ofislari uchun binolar, shuningdek yangi ishlabchiqarish korxonalari uchun joy topish juda qiyin masaladir. Shu bilan birga, har bir shaharda foydalanishdan chiqarilgan sanoat korxonalarining bo‘sh hududlari mavjuddir. Ular, odatda, shahar 77

Pokiston Bosh vaziri Navoz Sharif marhumning oila a‘zolariga hamdardlik bildirib, hujumni qoralagan

мa yмтoтy sifatlarga quyidagicha ta’rif beradi: “Jismoniy Чopипя tug‘ma (genlar tarzidagi merosni) morfologik sifatlarini, ular asnosida inson organizmida namoyon minqjsadga muvofiq harakat faoliyatiga zarur bo‘ladigan taollikni (ifodalanishi) tushuniladi”. qator xorijlik olimlar ham bu borada o‘z fikr va mulohazalarini o‘tganlar, Tudor.O.Bompa o‘zining uzoq yillik tadqiqotlariga i holda turli sport turlari uchun muhim (dominant) bo‘lgan mlmular tasnifini tavsiya etadi. boran, Turli sport turlarida muhim bo‘lgan jismoniy sifatlar (Tudor. O. Bompa, 1999) 2 YA A A A A Orpnmnizmning kuchi, tezkorligi, chidamliligi, egiluvchanligi va pjomligi deb nomlanadigan jismoniy sifatlar boshqa sifatlar (ruhiy, nonal va boshqalar uchun ham tegishli bo‘lib, ularning rivojlanishi) И ин urviy bog‘liq holda kechadi. Jimnoniy sifatlar (kuch, tezkorlik, chidamlilik, chaqqonlik, им egiluvchanligi va bo‘g‘imlar harakatchanliginining) har 109