text
stringlengths
7
335k
Bu ilk tasviriy qism bo’lib, uni ikkiga ajratgan holda tahlil qilish ham mumkin Boisi, dastlabki to’rt misrada tasvirdan ko’ra tavsif ustivorlik qiladi Ya’ni, bu misralarda manzaraning detalizatsiya asosidagi tasviri mavjud emas Ushbu misralar vositasida siz bahorning umumiy tarovatini his qilasiz Keyingi misralarda esa ma’lum manzara elementlarini keltirish vositasida chizilayotgan tasvir yaqqolroq ko’rinadi
3. Yarashtirish komissiyasi o‘z faoliyatini jamoatchilik asosida amalga oshiradi. 4. Yarashtirish komissiyasining maqsadi fuqarolarning oilada va mahallalarda tinch-osoyishta, hamjihatlikda yashashiga ko‘maklashish, oilaviy nizolarni tinch yo‘l bilan hal etish, yosh avlodni sog‘lom va barkamol etib tarbiyalash, aholi o‘rtasida sog‘lom turmush tarzini milliy va ma’naviy qadriyatlarimizga tayangan holda keng targ‘ib etish orqali ma’naviy muhit barqarorligini ta’minlashga ko‘maklashishdan iborat. 5. Quyidagilar Yarashtirish komissiyasining asosiy vazifalari hisoblanadi: oilaviy nizolar, yoshlar tarbiyasiga e’tiborsizlik holatlari, fuqarolar, ayniqsa, yoshlarning turli yot g‘oyalar ta’siriga tushib qolishi, ichkilikbozlik hamda giyohvandlik illatlariga berilishi, huquqbuzarliklarning sodir etilishi — oilalar barbod bo‘lishining asosiy sabablaridan biri ekanligini, oilalardagi tinch-totuvlik mahallalardagi ma’naviy muhit barqarorligi, shuningdek oilaning sog‘lomligi jamiyat mustahkamligi hamda mamlakat barqarorligi bilan uzviy bog‘liqligini fuqarolarga tushuntirish va yig‘ilishlarda muhokama etib borish; yigit va qizlarni oila qurishga ruhiy-ma’naviy jihatdan tayyorlashga ko‘maklashish, oilaviy ajralishlarning oldini olish bo‘yicha targ‘ibot ishlarini tashkil etish, oilaning muqaddasligi va jamiyatning asosiy bo‘g‘ini ekanligini yoshlar ongiga singdirishga qaratilgan tashviqot ishlarini amalga oshirish; er-xotin, qaynona va kelin, yaqin qarindoshlar, qo‘ni-qo‘shnilar o‘rtasidagi nizolarni bartaraf etish, buzilgan munosabatlarni tiklashga doir amaliy choralar ko‘rish; sud yoki fuqarolik holati dalolatnomalarini yozish organidan nikohdan ajrashishga ariza bilan murojaat qilgan er-xotinlarni yarashtirish uchun tegishli choralar ko‘rish bo‘yicha xabar olingandan so‘ng yarashish uchun belgilangan muddat tugashidan o‘n kun avval ularni yarashtirish yuzasidan amalga oshirilgan ishlar haqida tegishli ravishda sud yoki fuqarolik holati dalolatnomalarini yozish organini xabardor qilish; milliy qadriyatlarimizga zid holda muntazam ravishda notinch yashayotgan, qo‘ni-qo‘shnichilik munosabatlari hamda mahalladagi osoyishtalikning buzilishiga sababchi bo‘layotgan oilalarni, turli nojo‘ya xatti-harakatlarning oldini olish maqsadida oilalarning turmush tarzi va muhitini o‘rganib, ma’naviy muhitga salbiy ta’sir ko‘rsatuvchi omillarga barham berish chora-tadbirlari amalga oshirilishini tashkil etish; alkogol va tamaki mahsulotlarini, giyohvandlik vositalarini iste’mol qilishning zarari to‘g‘risidagi bilimlarni targ‘ib qilishga doir profilaktika tadbirlarini amalga oshirish; ichki ishlar organlarining profilaktik hisobida turgan, ayniqsa ilgari sudlangan, oilada va turmushda muntazam ravishda huquqbuzarliklarga yo‘l qo‘yuvchi, turli yot g‘oyalar ta’siriga tushib qolgan shaxslar bilan profilaktika ishlari olib borishda ishtirok etish; jazoni ijro etish muassasalaridan ozod etilgan shaxslarning ijtimoiy hayotda o‘z o‘rinlarini topishlariga ko‘maklashish; namunali oilalar, ularda farzand tarbiyasi, oila a’zolari o‘rtasidagi ibratli munosabatlarni ommalashtirish; to‘ylar va boshqa marosimlarni ixcham, keng aholi manfaatlarini, milliy qadriyatlarimiz va ibratli an’analarimizni hisobga olgan holda o‘tkazishni aholi o‘rtasida targ‘ib qilish va bu boradagi ijobiy tajribalarni ommalashtirish. Yarashtirish komissiyasi qonun hujjatlariga muvofiq boshqa vazifalarni ham amalga oshirishi mumkin. 6. Yarashtirish komissiyasi o‘z vazifalarini amalga oshirishda fuqarolar yig‘ini hududidagi ichki ishlar organlari profilaktika inspektori, xotin-qizlar qo‘mitasi hamda “Kamolot” yoshlar ijtimoiy harakatining hududdagi korxona, tashkilot va muassasalardagi boshlang‘ich tashkilotlari, ta’lim muassasalari va boshqa tashkilotlar, fuqarolar yig‘ini kengashi a’zolari, profilaktika (katta) inspektorining jamoat tartibini saqlash bo‘yicha yordamchilari, fuqarolar yig‘ini faoliyatining asosiy yo‘nalishlari bo‘yicha boshqa komissiyalar bilan hamkorlik qiladi. 7. Yarashtirish komissiyasi ushbu Nizomda belgilangan vazifalar ijrosini ta’minlashda Yarashtirish komissiyasi a’zolari tomonidan ommaviy axborot vositalarida chiqishlarni tashkil etishi mumkin. 8. Yarashtirish komissiyasi quyidagi huquqlarga ega: faoliyati uchun zarur bo‘lgan ma’lumotlarni tegishli tashkilotlardan belgilangan tartibda olish to‘g‘risida, zarur hollarda ma’lumotlarni joyiga borib o‘rganish haqida fuqarolar yig‘iniga takliflar kiritish; faoliyat yo‘nalishiga oid u yoki bu masalalar yuzasidan qabul qilgan qarorlarini fuqarolar yig‘ini kengashida ko‘rib chiqish uchun taqdim etish;
xot qo‘n—gi—rot tush davraga boy qo‘ng‘irot Boboxondan
Gruziya sobiq prezidenti Mixail Saakashvili omma oldida giyohvandlikka test topshirishga tayyor, shu orqali u bosh vazir Irakli Garibashvilining Saakashvili giyohvand ekani haqidagi taxminlarini yo‘qqa chiqarmoqchi Bu haqda hibsdagi sobiq prezidentning advokati Beka Basilaya jurnalistlarga ma’lum qildi “Biz Vena shahrida emas, Samxarauli klinikasida (Gruziya sud-tibbiy ekspertiza byurosi) televizion kameralar ostida o‘pkadan tortib kimyoviy tekshiruvgacha bo‘lgan har qanday giyohvandlik testidan o‘tishga tayyormiz Shu bilan birga, biz Garibashvilini ham byuro binosida test topshirishga chaqiramiz, o‘shanda ko‘ramiz, bu g‘iybatchi nima derkan”, — dedi Basilaya qamoqdagi Saakashvilining yoniga tashrifidan so‘ng 6-oktabr kuni Garibashvili Saakashvilining giyohvand moddalarni iste’mol qilishi mumkinligi haqida ochiq maktub e’lon qilgandi Saakashvili 1-oktabr kuni Tbilisida hibsga olingandi U hozir Rustavi shahridagi qamoqxonada Ilgari Gruziyada unga nisbatan to‘rtta jinoiy ish ochilgan, ulardan ikkitasi bo‘yicha 2018-yilda sud hukmi ham o‘qilgan Saakashvili kelganidan so‘ng, Gruziya Ichki ishlar vazirligi unga qarshi chegarani noqonuniy kesib o‘tish bo‘yicha yana bir jinoiy ish ochgan Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiy mamlakat rasmiylari Saakashvilini Ukrainaga qaytarish uchun bor imkoniyatini ishga solishini aytgandi, chunki u Ukraina fuqaroligiga ega Biroq Gruziya Saakashvilini Ukrainaga topshirmasligini ma’lum qildi Keyinroq Saakashvilining Facebook sahifasida Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiyga atab uch tilda yozilgan post paydo bo‘ldi Unda Saakashvili o‘zini Rossiya prezidenti Vladimir Putinning “shaxsiy asiri” deb atagan, hibsga olinishini esa qonunga xilof deb hisoblagan Shuningdek, u Zelenskiyga qo‘llab-quvvatlagani uchun minnatdorlik bildirgan AQSh Gruziya hukumatini hibsdagi Saakashviliga nisbatan adolatli munosabatda bo‘lishga chaqirdi Mavzuga doir:
Allohning nuri yog‘ilsin,.— Samarqand tomondan yetib keldi va ulug‘ dargohga ul toman yangiliklari va ahvolini bevosita arzga yetkazdi; (dillarda) shodlik, xursandchilik, xurramlik va osudalik ortdi. : U: ISKANDAR SHAYXIYNING BO‘YSUNMOQDAN BOSH TORTGANI VA ISYON KO‘TARGANI , BAYONIDA - Shu orada Iskandar Shayxiy va Kayumars Rustamdor bo‘ysunmaslik va gumrohlik bayrog‘ini tikmishlar va shayton vasvasasiga tushib, talafot nishoniga aylanmishlar, qullik chizig‘i-yu itoatkorlik doirasidan chetga chiqmishlar, tog‘lar va qalin o‘rmonlardan panoh topmoqni ko‘zlamishlar, ul qal’alar (joylashgan) tog‘larning balandligidan o‘zlarini erkin, deb xayoldan o‘tkazmishlar, adovat va fitna olovini alanga oldirmishlar hamda ko‘ngil dalasida o‘zboshimchalik va o‘jarlikni ildiz otdirmishlar, degan (xabar) humoyun quloqqa yetdi. (She’r): "KMag‘rurlik seni isyon ko‘tarish baxtsizligiga olib keldi; Va u seni so‘zsiz sherning panjasiga tutib berajakg. Bu voqea mazmuni oliy dargohga yetib kelgach, baxti navqiron amirzoda, ya’ni amir Sulaymonshoh bahodir va mo‘tabar odil amir, ya’ni amir Mizrob bahodir Xuroson lashkarini to‘plab, Mozandaron yo‘li bilan Astrobod va Sorya orqali Omul tomon yursinlar, degan shoshilinch farmon bo‘ldi. (Shuningdek, hazrat Sohibqiron) ulug‘ amirzoda, musulmon bandalarning podshosi, Alloh inoyatiga to‘la-to‘kis daxldor etilgan, Sulaymon taxtining vorisi, ya’ni amirzoda Iskandar, «funi Xudo) rahmat qilsin», hamda tadbirkor amir, ya’ni amirShohMaliklarni, «uning adolati keng tarqalsin», (437) shavvol oyining yarmi o‘tganda (1404- yil 26 aprel) Miyona orqali Ray tomonga jo‘natdi. Amir Muso Ragmolni elchi sifatida amirzoda Sulaymonshoh bahodir va amir Mizrob bahodir qoshiga yubordi. — Shavvol (oyi)ning o‘n yettinchisida (1404- yil 28 aprel) nusrat shior bayroqlar Puli Miyonadan o‘tib, yigirmanchida (1404-yil 1-may) Sultoniyaga kelib qo‘ndi.
O‘zSSR SOG‘LIQNI SAQLASH MINISTRLIGI RESPUBLIKA SANITARIYA MAORIFI UYI UZBEKISTON QIZIL YARIMOY JAMIYATI MARKAZIY KOMITETI D. M. NIYOZOV GO‘DAK BOLANI OVQATLANTIRISH (To‘rtinchi nashri) TOSHKENT O‘zSSR «MEDITSINA» 1984 Bola dunyoga kelgan birinchi kundan boshlaboq uning ovqatlanishini to‘g‘ri tashkil qilish muhim ahamiyatga egadir. Bolaning ovqati nozik organizmning fiziologik ehtiyojlariga javob berishi va ovqatni hazm qila olish imkoniyatlariga mos kelishi kerak. Chaqaloqning sihat-salomat bo‘lishi va yaxshi rivojlanishiga faqat to‘ymay qolishi emas, balki juda ham to‘yib ketishi, hadeb bir xil ovqat berilishi, duch kelgan paytda ovqatlantirishning ham zararli ta’sir ko‘rsatishi ilmiy jihatdan isbotlangan. BOLA ME’DA-ICHAK YO‘LINING O‘ZIGA XOS XUSUSIYATLARI Bola organizmi yoshi katta odamning organizmidan jismoniy va aqliy jihatdan rivojlanishi, ayrim organlarning holati va ishlashi, ovqatlanish rejimi bilan katta farq qiladi. Bola organizmining anatomik-fiziologik xususiyatlarini bilish ota-onalarga ularni qo‘shimcha ovqatlantirishni to‘g‘ri tashkil qilish, yangi ovqat turlarini asta-sekin va me’yorida bera boshlashga rioya qilish, shuningdek ovqat hazm qilishning buzilishini oldini olish uchun nimalar qilish kerakligini bilib olishda yordam beradi. Bolaning og‘iz bo‘shlig‘i kichkina, tili nisbatan katta, biroq kalta va enli. Og‘iz bo‘shlig‘i shilliq pardasi qon tomirlarga boy, ammo so‘lak bezlari bola hayotining birinchi uch oyida so‘lak va shilliqni kam ishlab chiqaradi. Olti oylik bolaga odatda suyuq ovqat beriladi, bunday ovqatni u chaynamaydi va so‘lak bilan namlamaydi. Chaqaloqning og‘iz bo‘shlig‘i shilliq pardasi quruq bo‘lganidan salga jarohatlanadi, shu sababli, chaqaloq og‘zini avaylab artish kerak, ona esa bolani emizishdan oldin qo‘lini yuvishi, ko‘kragi uchini chayganidan keyingina bolaning og‘ziga solishi zarur. Sog‘lom bolaning tishlari odatda 6-8 oyligidan boshlab chiqa boshlaydi, bir yoshga yetganda 8 ta, ikki yoshida 20 tatish chiqishi kerak. Bolaning tishlari chiqqanidan keyin unga suyuq ovqat o‘rniga endi bo‘tqasimon ovqatlar bera boshlanadi, 2-3 yoshidan boshlab quyuq, qattiq ovqatlarni yeya boshlaydi. Bola tishlarining chiqishi fiziologik holat bo‘lib, har qanday kasallik
Ijtimoiy hayot 2006 yil Davlat va jamiyat 23 yanvar "Homiylar va shifokorlar yili davlat Dasturi to‘g‘risida"gi Prezident qarori e’lon qilindi
Xabarda aytilishicha, o’tgan yili Angoladan topilgan tosh ustida 14 nafar zargar ish olib borgan
To‘rtinchi bosqich: O‘z—o‘ziga yordam berish: Yuvintirish Bola o‘zi yuvinishni o‘rganib olgandan. so‘ng, yordam sifatida biror narsadan ushlab turishga muhtojlik sezishi mumkin. O‘tirgan va tik turga YOTA Y o‘zini yuvintirishi mumkin.
—G‘—Yo—{—y——t————2— os xushmanzara berib turmoqda edi. So‘fi Metsiyon zaytun daraxtining ko‘lankasiga borib to‘xtagandan so‘ng, juda ehtiyotlik bilan qumg‘onini yerga qo‘ydi va o‘zi quyoshga orqa o‘girib yerga o‘ltirdi hamda sariq poriqlarini yechib, ularni o‘zining o‘ng tomoniga kagorlashtirib qo‘ydi. Bet-qo‘llarini hamda oyoqlarini yaxshilab yuvgandan keyin o‘ltirgan joyidan turib, ikki qo‘lini birikti-eib, kaftini ochdi. U yumshoq va sekin ovoz bilan duo qidi: — Olloyi taologa ming qatla shukur, u har nar-adan kuchli va ulug‘! Cheksiz keng osmonning ufqlari ko‘k rangga kirib, uyosh nuri kuchsizlanib kelgan bir vaqtda qur’on oyat-ari astagina mungli bir ohangda o‘qilmoqda edi. — Biz senga sajda qilamiz, ey qudratli egam! Biz yondan yordam kutamiz, sen bizni ezgu yo‘lga boshlagil! Metsiyon o‘z duosini qaytarib o‘qidi. Shu tobda o‘zining yungdan to‘qilgan choponi ichida harakatsiz turar edi. Yolg‘izgina uning oqara boshlagan soqoli "kragi ustida salgina qimirlar, nigohi esa cheksiz yuklikka—kun chiqardagi tog‘larning orqasiga Shaltirilgan edi. " = . U yana bir marta sajda qildi. Peshonasini yerga kyib, sekingina ko‘tarilgandan so‘ng, tizzalab o‘ltir-1va gullarga chulg‘angan har joyi ko‘lankali, mo‘ta-. sh havoli jannat hamda undagi turmush to‘g‘risida gab ketdi. Uning totli hayoli bir necha daqiqaga shildi. Bu uning nomoz o‘qishi—ixlosli ibodati edi. «ning yonidan o‘tib borayotgan qobillar 1 dindor =jsiyonning shu holatiga e’tibor etib, unga ta’zim —eidan, qattiq toshli tor yo‘lda sekin-sekin o‘tib —xokda edilar. Ular Metsiyonning yonidan jimgina, = xator tizilib o‘tdilar-u, so‘ngra gaplarini sekin-. mdavom ettirdilar. J j J = his tor yo‘l tugab, buyog‘iga yo‘l tamarinda va —? daraxtlari orasidan egri-bugrilanib ketgan. . llardan ketayotgan qobillar ham yosh daraxtlar —a kirib, ko‘zdan yo‘qola bormoqda edilar. Endi enllar — fos arablaridan bir qabilaning nomi. — tarinda bilan mastik Ham Afrikadagi daraxtlar. 7
Bundan tashqari, abonentlar xalqaro qo‘ng‘iroqlar uchun aksiya turlaridan ham foydalana olishlari mumkin Buning uchun mijozlar «Butun olam» xizmatini faollashtirishlari kerak bo‘ladi Ushbu xizmat Rossiya, Ukraina, Qozog‘iston, Qirg‘iziston hamda boshqa MDH davlatlariga chiqish qo‘ng‘iroqlari atigi 0,29$/daqiqa dunyoning boshqa mamlakatlariga esa 0,99 $/daqiqaga suhbatlashishlari mumkin bo‘ladi Bu xizmatni yoqtirish uchun *150*1# USSD raqamini terish kerak bo‘ladi Xizmatni faollashtirish narxi $0,05, abonent kunlik to‘lovi esa $0,02ni tashkil etadi Mazkur xizmat old to‘lov (Prepaid) tizimining barcha abonentlari uchun kirish mumkin bo‘ladi
б, 95, "Y 71
4 ijrochining o‘z mehnat faoliyatida o‘rnatilgan chegaralari donrasida mustaqilligini ancha kengaytirdi; menejerlar tabaqalashtirilgan tarif setkalaridan chekinadilar; mukofotlashni mehnatni pirovard natijasiga bog‘liqligini kuchaytirdi. Foydani taqsimlashda qatnashish shaklini tadbiq eta boshladilar. XX asrning 70 - 80- yillaridagi iqtisodiy larzalar mehnatni boshqarishning rivojlanishiga kuchli turtki berdi va ptundan so‘ng yangi ishlabchiqarishning texnologik usuliga o‘tildi. Qishloq xo‘jaligida ishlab chiqarishning rivojlanishi mehnatni boshqarishda chuqur O‘zgartirishlarni amalga oshirishni zarur qilib qo‘ydi. Bu o‘zgarishlar innovatsion qoidalarda amalga oshirildi. Mehnatni innovatsion boshqarish iqtisodiy o‘sishni fan -texnika turiga mos keladi. U ishning yuqori unumdorligi va sifatini ta’minlashga, xodimlarni ijodiy tashkilotchilik faolligini oshirishga, qishloq xo‘jaligi korxonasi mehnatkashlarining unga sodiqligini ta’minlashga qaratilgan. Qishloq xo‘jaligida mehnatni innovatsion boshqarish yuqori malakali mehnatga, yuqori sifatli ishchi kuchiga qaratilgan bo‘ladi. Qishloq xo‘jaligida menejment har doim xodimlarning novatorlik faoliyatini faollashtirish vositalarini va rag‘batlantirish yo‘llarini izlashni taqozo etadi. Korxona xodimlarni tanlash, ularning malakalarini oshirish, lavozimlarga ko‘tarishlarni amalga oshiradi. Menejerlar xodimlarning ijodiy mehnatga intilishi, taklif etilgan fikrlarining amalga oshirilishi, o‘shanga yarasha qilingan mehnatga haq to‘lanishini hisobga oladilar. Mehnatni tashkil qilish va boshqarishda ijrochilarning xo‘jalik qarorlarini qabul qilishda qatnashishi, xodimlar va ishchi guruhlarining o‘z-o‘zini boshqarishi muhim ahamiyat kasb etadi. 1.2 Qishloq xo‘jaligida menejment fanining predmeti, funksiyasi va usullari Qishloq xo‘jaligi moddiy ishlab chiqarishning eng asosiy tarmoqlaridan biri bo‘lib, u respublikamiz aholisini oziq -ovqat bilan, sanoatni esa zarur xomashyo bilan ta’minlaydi. Qishloq xo‘jaligida menejment fani jamiyat manfaatlariga, mamlakat aholisining qishloq xo‘jalik mahsulotlariga bo‘lgan ehtiyojlarini to‘la qondirish manfaatlariga xizmat qiladi. Boshqa iqtisodiy fanlar singari bu fan ham yangi hodisalarni umumlashtirishi, ishlab chiqarishning samadorligini tez o‘stirishga yordam beruvchi maqsadga muvofiq usullar va metodlarni ishlab chiqishi kerak. Qishloq xo‘jaligida menejment fani ilg‘orlar tajribasini o‘rganib va umumlashtirib, iqtisodiy vositalarni hamda tabiat va jamiyat iqtisodiy qonunlarining amal qilishini ochib beradi, qishloq xo‘jalik korxonalarida ishlab chiqaruvchi kuchlarni rivojlantirish va ishlab chiqarish munosabatlarini takomillashtirish sur’atlarini jadallashtirish bilan bog‘liq bo‘lgan masalalarni ilmiy asoslangan tarzda hal qilish qonuniyatlarini aniqlab beradi. Qishloq xo‘jaligida menejment fanining eng muhim tarkibiy qismi mehnatni tashkil etish, ya’ni muayyan vazifalarni bajarish uchun kishilarni ayrim tarmoqlar bo‘yicha taqsimlash pullari va usullari, mehnat 6
Oqituvchi.Uz > Yangiliklar > Prezident Islom Karimovning Navro`z bayramiga bag`ishlangan tantanali marosimdagi so`zi Yangilangan sana: 2015-03-21 Ko`rilgan: 2360 Assalomu alaykum, aziz vatandoshlar! Muhtaram mehmonlar! Shu kunlarda tabiat uyg`onib, bahor kelishi bilan ona yurtimiz – O`zbekistonimiz zaminiga Navro`zi olam kirib kelmoqda. Hammamiz orziqib kutadigan, yangilanish va yasharish, shodu xurramlik ramzi bo`lgan ana shunday eng ko`hna, olijanob bayram bilan siz, azizlarimni, butun xalqimizni chin qalbimdan tabriklab, barchangizga o`zimning yuksak hurmat-ehtiromimni bildirishdan baxtiyorman. Barchamizga ma`lum, dunyoda bir-biridan buyuk, bir-biridan ajoyib bayramlar ko`p. Lekin ular orasida Navro`z ayyomi o`zining qadimiyligi, tabiatimizga uyg`unligi va go`zalligi bilan, ma`no-mazmunining teranligi bilan boshqalardan ajralib turadi. Va ayni shuning uchun ham uyg`onish va yasharish timsoli bo`lmish bu buyuk ayyomni har bir xonadon, har bir oilada bag`rini keng ochib, "Xush kelibsan o`lkamizga Navro`z, qadaming qutlug` bo`lsin!" deb, eng katta orzu-niyatlar bilan kutib oladilar. Haqiqatan ham, ming yillar avval – "Avesto" davrida paydo bo`lgan Navro`zi olam bizning xalqimiz uchun eng ko`hna, asl milliy, sharqona yangi yil debochasi sifatida doimo sog`inib, ardoqlab qarshi oladigan, har qaysi uyga shodlik va xursandchilik olib kelishi, o`sha zamonlardan buyon xalqimizga mansub bo`lgan an`ana va qadriyatlarni bezavol saqlab kelishi bilan barchamizga qadrli va azizdir. Ko`klam ayyomi kelishi bilan ajdodlarimiz, ota-bobolarimiz rizqu ro`zini tilab, qo`sh haydab, dalaga don sochib, yam-yashil adirlarda ot choptirib, Navro`z sayillarini o`tkazgani xuddi kechagidek bo`lib tuyuladi va barchamizni beixtiyor ana shu bayramona kayfiyatga berilib ketishga undaydi. Ayni shu kunlarda mahalla-ko`y doshqozonlar atrofida jamuljam bo`lib, ayollarimiz, momolarimiz tunni tun demasdan, hech charchamasdan, ezgu niyat, zavq va xursandchilik bilan insonga kuch-quvvat beradigan sumalak va halim, ko`ksomsa va go`ja kabi tansiq ne`matlarni tayyorlab, ularni o`z oilasi va do`stu birodarlari bilan baham ko`rishi kabi ota-bobolarimiz, ajdodlarimizdan qolgan betakror an`ana va odatlarimiz yurtimizga, uylarimizga kirib qolgandek, o`zimizni esa atrof-tabiatimizning ajralmas bir qismidek his qilamiz. Ana shu dilbar faslda insonlarning bir-biriga mehribonlik ko`rsatishi, bemorlarga, muhtoj bo`lganlarga beminnat yordam berish, tabarruk keksalarimizning duosini olish kabi noyob fazilatlar albatta odamning ko`nglini yumshatadi, doim yaxshilikka intilishga, o`zaro mehr-oqibatli bo`lishga chorlaydi. Navro`zi olamning yana bir betakror xislati borki, u har qaysi uy, har qaysi yurtda, butun yer yuzida tinchlik va osoyishtalik bo`lishiga da`vat etadi. Bu ayyomda turli gina va arazlar unutiladi, urush va janjallar to`xtaydi, murosai madora, ahillik, odamiylik qaror topadi. Shular haqida gapirganda, Navro`zning bunday o`lmas g`oyalari, ruhi va falsafasi hozirgi kunda tobora kuchayib borayotgan qarama-qarshiliklarni, turli mojaro va urushlarni faqatgina siyosiy va tinchlik yo`li bilan yechish kerakligiga da`vat etishini, uni aynan bugungi hayotimizning eng o`tkir, eng dolzarb muammolari bilan uzviy bog`langanini yana bir bor tasdiqlab beradi. Bizga, o`zbek xalqiga nima kerak – tinchlik va omonlik kerak, degan da`vat el-yurtimiz orasida tobora keng tarqalib bormoqda. Buning asosiy ma`nosi – bugungi notinch, keskinlashib borayotgan zamon barchamizdan hushyor va ogoh bo`lishni talab etayotganini, tinch va osuda hayot uchun, mana shu musaffo osmon uchun kurashish, butun dunyo bilan hamjihat va hamkor bo`lib yashashni bildiradi. Fursatdan foydalanib, bugungi Navro`z shodiyonamizda ishtirok etayotgan barcha chet ellik mehmonlarimizga, xorijiy elchixonalar va xalqaro tashkilotlarning vakillariga sizlarning nomingizdan, butun xalqimiz nomidan chuqur hurmat va minnatdorlik bildirib, ularning mamlakatlari va xalqlariga tinchlik-omonlik, farovonlik va ravnaq tilashga ijozat bergaysiz. Bugun katta umid va ishonch bilan hayotga kirib kelayotgan, o`z fikriga, zamonaviy bilimga ega, Vatanimizning ertangi kuni uchun mas`uliyatni o`z zimmasiga olishga qodir bo`lgan siz, navqiron o`g`il-qizlarimizga, sizlarning timsolingizda butun O`zbekiston yoshlariga qarata aytmoqchiman: biz hech qachon hech kimdan kam bo`lmaganmiz va hech qachon hech kimdan kam bo`lmaymiz! Ko`zlagan maqsad-muddaolarimizga albatta yetamiz! Barcha-barchangizni bag`rimga bosib, yana va yana bir bor bugungi go`zal ayyom bilan qutlab, qalbimdan, yuragimdan chiqadigan samimiy tilaklarimni izhor etmoqchiman. Navro`z har bir oila, har bir xonadonga, butun yurtimizga tinchlik-omonlik, baxtu saodat, fayzu baraka olib kelsin! Ezgu orzu-niyatlarimiz ushalsin, O`zbekistonimiz yanada obod va farovon bo`lsin! Navro`zi olam barchamizga muborak bo`lsin! "O`qituvchi" nashriyot-matbaa ijodiy uyi "Umar Xayyom. Ruboilar" (Омар Хайям. Рубаи) nomli kitobni chop etdi.
Kelib chiqish manbai bo‘yicha konstruktsion, ishlabchiqarish (texnologik) va Ekspluatatsion buzilishlarga bo‘linadi. Konstruktsiyani mukammall emasligi konstruktsion buzilishni keltirib chiqaradi. Buyumni tayyorlash va ta’mirlashda texnologik jarayonni mukammal emasligi sababli yoki buzilishi natijasida ishlab chiqarish buziqliklari kelib chiqadi. Mavjud qoidalarga (avtomobillarni qo‘shimcha yuklama bilan ishlatish, texnik tavsifnomasida koprsatilmagan yonilg‘i-moylash materiallaridan foydalanish, TXK ishlarini o‘z vaqtida o‘tkazmaslik va hokazolar) rioya qilmaslik natijasida Ekspluatatsion buzilishlar kelib chiqadi. Boshqa elementlarni buzilishiga bog‘liqligi bo‘yicha bog‘liq bo‘lgan va bog‘liq bo‘lmagan buzilishlar mavjud. Boshqa elementlarni buziqligi va nosozligi tufayli bog‘liq bo‘lgan buzilishlar kelib chiqadi. Bog‘liq bo‘lmagan buzilish boshqa elementlarni buziqligiga bog‘liq bo‘lmaydi. Misol, dvigatel tsilindrlar bloki gilzasi devorini yeyilishi porshen xalqasini sinishi natijasida sodir bo‘ladi, bu bog‘liq bo‘lgan buzilish, yo‘lda avtomobil shinasini teshilishi esa bog‘liq bo‘lmagan buzilishdir. Paydo bo‘lish va oldindan ko‘ra bilish bo‘yicha asta-sekin va birdaniga buzilishlarga turlanadi. Asta-sekin buzilish ob’ektini texnik holati koprsatkichlarini Ekspluatatsiya jarayonida bir tekis o‘zgarishida, ko‘proq yeyilishi natijasida paydo bo‘ladi. Asta-sekin buzilishlar uchun buyumni boshlang‘ich soz holatidan buzilish holatigacha oraliq holatlari orqali asta-sekin o‘tishi xarakterlidir. Asta-sekin buzilishlarni o‘ziga xos xususiyati shundan iboratki, birinchidan TXK ishlarini bajarib ularni bartaraf qilish mumkin, ikkinchidan texnik holat bir maromda o‘zgaradi, bu esa uni oldindan ko‘ra bilishga zamin yaratiladi. Asta-sekin buzilishlarga 40 foizdan 70 foizgacha buzilishlar to‘g‘ri keladi. Bardaniga buzilishlarga texnik holat koprsatkichlarini sakrashsimon o‘zgarishi xarakterlidir. Misol, rusat etilgan yuklamani birdaniga oshirish natijasida buyum har qanday lahzada shikastlanishi mumkin. Avtomobillar eskirishi bilan birdaniga buzilishlarni solishtirma ulushi ko‘payadi. Avtomobillarda o‘z-o‘zini bartaraf qiluvchi buzilishlar ham bo‘lishi 203
borilmaydi, u kishida katta ijodiy izlanish, mas’uliyat talab qiladi. Shuni alohida ta’kidlash kerakli, ana shu izlanish, mas’uliyat va mehnat pirovard natijalarini ilmiy tadqiqoti (izlanuvchi) ko‘rsin. Iqtisodiy pedagogikada talabalar ilmiy tadqiqot ishlarining quyidagi maqsad va vazifalari mavjud: -barcha talabalarni zamohaviy ilmiy tadqiqotlar metodologiyasi, ularni rejalashtirish asoslari bilan tanishtirish; -bo‘lg‘usi iqtisodchi-pedagog talabalar ongida ilmiy ishning amaliy ko‘nikmalarini hosil qilish, ilmiy muammolarga ishida ijodiy yondashib, ularni ilmiy adabiyotlar bilan ishlashga o‘rgatish; -izlanuvchilarda tajribalar o‘tkazish metodikasini o‘rgatish, tajriba natijalarini to‘g‘ri tahlil qilish va umumlashtirish, grafik va jadvallarni tuza bilish va uni tahlil qila olish; -ilmiy tadqiqot ishlarida zamonaviy ilm fan yutuqlaridan foydalanish (EHM, kompyuter, INTERNET); -tadqiqot natijalarini to‘g‘ri yozma bayon qilish usullari va asosiy qonun qoidalarini o‘rgatish (hisobot, tezis, maqola) va og‘zaki bayon qilish (ma’ruza, ma’lumot berish, ilmiy anjumanda nutq so‘zlash) vah.k. Oliy maktabning asosiy vazifalaridan hisoblangan talabalar ilmiy tadqiqot ishlarini olib borishga tayyorlash va unga o‘rgatishda ularning ilmiy bilimlarini oshirish, o‘z ustida tinmay ishlay bilishlari, fan-madaniyat, tarix ijtimoiy psixologiya va boshqa fanlarni chuqur egallashni talab etadi. Shu ma’noda talabalarni ilmiy tadqiqot ishlarga 11
O‘zbekistonda yana uchta elektr stansiyasi quriladi, deb xabar bermoqda Norma Ularning ikkitasi Toshkent viloyatida, yana biri Buxoro viloyatida quriladi Prezident 4-mart kuni “‘Toshkent viloyatida quvvati 240 MVt bo‘lgan bug‘-gaz elektr stansiyasi va quvvati 230 MVt bo‘lgan gaz-porshenli elektr stansiyasini qurish’ hamda ‘Buxoro viloyatida quvvati 270 MVt bo‘lgan gaz-porshenli elektr stansiyasini qurish’ investitsiya loyihalarini amalga oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarorni imzolagan Hujjat bilan 20-yanvar kuni O‘zbekiston hukumati nomidan Investitsiya va savdo vazirligi bilan Turkiyaning investor kompaniyasi Aksa Enerji Uretim A 5 va Aksa Enerji Tashkent (Toshkent viloyatida investitsiya loyihalarini amalga oshirish doirasida) hamda Aksa Enerji Bukhara (Buxoro viloyatida) loyiha kompaniyalari o‘rtasida imzolangan investitsiya shartnomalari tasdiqlangan Investitsiya shartnomalariga muvofiq, investor va loyiha kompaniyalari yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan xavf-xatarlarni o‘z zimmasiga olgan holda, har bir loyiha uchun 450 million dollar miqdorida to‘g‘ridan to‘g‘ri xorijiy investitsiyalarni jalb etadi Bundan tashqari, elektr energiyasini sotib olish bo‘yicha “O‘zbekiston milliy elektr tarmoqlari” AJ va loyiha kompaniyalari o‘rtasida to‘g‘ridan to‘g‘ri muzokaralar natijasida imzolangan shartnomalarning yangi tahriri tasdiqlangan Unga ko‘ra, loyiha kompaniyalari ishlab chiqarilgan elektr energiyasini kafolatlangan tarzda “O‘zbekiston milliy elektr tarmoqlari” AJga sotish majburiyatini oladi “O‘zbekiston milliy elektr tarmoqlari” AJ 25 yil davomida elektr energiyasini kafolatlangan tarzda sotib oladi Avvalroq Buxoro viloyatining Peshku va G‘ijduvon tumanlarida umumiy quvvati 1 GVt bo‘lgan ikkita shamol elektr stansiyasi qurilishi, Toshkent viloyatida Turkiyaning Cengiz Enerji kompaniyasi quvvati 240 MVt bo‘lgan issiqlik elektr stansiyasi qurishi haqida xabar berilgan edi
hozir ham shunday. O‘zgarmagan. Yana bir namunali jihati –to‘g‘riso‘zligi. Uyda ham, ishda ham, davrada ham, minbarda ham bir so‘zni aytar va shunga amal qilardi. Zero, vallomat, tanti insonlarning qadr-qimmati ham shunda. O‘z umrini yurti va xalqi uchun baxshida etgan shunday inson bilan hamnafas bo‘lganimdan, birga ishlaganimdan faxrlanaman. Mehnat faoliyatimda qo‘llayotganim — Oqil aka o‘rgatgan ezgu-fazilatlar, dono maslahatlar oldida hamisha ta’zimdaman. Muzaffar Xayrullayev, O‘zR FA akademigi TILI HAM, DILI HAM BIR Oqil Umurzoqovich Salimov bilan 1970- yillar boshida besh yil davomida O‘z KP markaziy qo‘mitasida, u inson rahbarligida fan va oliy o‘quv yurtlari masalalari bilan shug‘ullandim. Shu davr davomida Oqil Umurzoqovich bilan ko‘p marta uchrashib ish yuzasidan suhbatlashish va maslahatlashishga to‘g‘ri kelgan. Qator majlis, anjuman va uchrashuvlarda birga bo‘lganmiz. Avvalambor, meni u kishidagi o‘ziga tortgan xislatlar — Oqil Unmurzoqovichning nihoyatda bosiqligi, mas’uliyati, madaniyatliligi, ichki intizomga qat’iy amal qilishi edi. Kam gapirib, ko‘p masalani hal etish u kishiga xos xislat bo‘lib, biz u kishini doimo harakatda, muomalada, ish yuzasidan suhbatda ko‘rib o‘rganib qolgan edik. Biror marta 29
-ishtirokchilarni joylarga, seriyalarga taqsimlash yo‘li; -shaxsiy birinchilik va v/k ga qo‘yish; -qur’a tashlash yo‘li vah.k. Mazkur masalalar bo‘yicha qabul qilingan qarorlar va kiritilgan aniqliklar jamoa vakillariga yetkazilishi shart. 3. Nizomda texnik tur bo‘yicha malakaviy me’yorlar, sakrash turida plankani ko‘tarish tartibi to‘g‘risidagi ko‘rsatmalarning mavjudligi. II. Musobaqa o‘tkazuvchi tashkilot bilan ishlash. Musobaqalar talab darajasida o‘tkazilishi uchun ularni o‘tkazayotgan tashkilot oldiga bir qator masalalar qo‘yilishi va ijobiy hal etilishi zarur: I. Oddiy va namoyish etiluvchi qaydnomalar, rekordlarni qayd etish dalolatnomalari blanklarining mavjudligi. 2. Nusxa ko‘chirish uskunalari, qog‘oz, devonxona ashyolari bilan ta’minlash imkoniyatlari. 3. Malakali kompyuterchilar (mashinistkalar), rassomlar, nusxa ko‘chirish uskunalarida ishlovchi xodimlarning mavjudligi. 4. Musobaqa o‘tkazish uchun sarflanadigan harajatlar smetasi, kotiblar va texnik xodimlarga haq to‘lash toifalari va tartibi. 5. Hakamlar hay’ati va kotibiyatning miqdoriy tarkibi. 6. Taklif etiladigan hakamlar tarkibi ro‘yxati. Boshqa shahar hakamlar ro‘yxati, zarur kishilarni chaqirish imkoniyatlari. 7. Rekordlar ro‘yxatini olish. 8. Ishtirokchilarni shaxsiy birinchilikga kiritish tartibi, kim va qancha muddatda kiritadi. 9. Ko‘krak raqamlarining zarur miqdordagi to‘plamlari mavjudligi. 10.Talabnomalarni qabul qilish joyi va vaqti. 11.Yakuniy materiallarning zarur miqdori. 12.Musobaqa to‘g‘risida taqdim etiladigan hisobot shakli. 13.Oшгa tashlash kimga topshiriladi.
olishimiz mumkin. Paxta yetishtiruvchi xo‘jaliklar uchun almashlab ekishda ozuqa ekinlarining o‘rni juda ham kattadir. Buxoro viloyatida hozirgi paytda ozuqa ekinlari ekish maydonlari jami ekin maydonlarining 2015-yilda 9,6 fozini, 2017-yilda esa 10 fozini tashkil qilmoqda. Mutaxassislarning fikricha, xo‘jaliklarda almashlab ekish yo‘lga qo‘yilganda ozuqa ekinlari maydoni 20-22 foizni tashkil qilishi zarur ekan 7.2). Yuqorida ta’kidlanganlardan kelib chiqib, biz yerdan unumli va samarali foydalanishni quyidagicha tashkil etilsa maqsadga muvofiq bo‘ladi degan fikrdamiz. Masalan, bunday kooperatsion aloqalar yerday unumli va samarali foydalanish, uning unumdorligini saqlash maqsadida bir nechta paxtachilik fermer xo‘jaliklari yer uchastkalaridan birgalikda fodalanishlari yer resurslaridan hamkorlikda (kooperatsiya asosida) foydalanishni tashkil etishni taqazo etadi. Bunda almashlab ekishni samarali sxemalarini qo‘llash mumkin bo‘ladi. Fermer xo‘jaliklarida hamkorlikda yagona almashlab ekishni tashkil etishilishi natijasida paxta va bug‘doydan tashqari chorvachilikni ham rivojlantirish va yuqori daromad olish imkoniyati tug‘iladi. ERHF-modeli qo‘llanilishi natijasida kuyidagi natijalarga erishish mumkin: Birinchidan, misol tariqasida, kooperativga birlashuvchi xo‘jaliklarning ya’ni 10 ta fermer xo‘jaliklarini o‘rtasida kooperatsiri aloqalarni o‘rnatish nazarda tutamiz. Xo‘jalikning jami ekin maydoni 788 gektar bo‘lib, shundan 480 gektar yer maydonida paxta, 308 gektar maydonda g‘alla yetishtirib kelingan. Yuqoridagi simlleks jadval metodi yordamida aniqlangan nisbatda yer maydonlari taqsimlansa, 43 gektar maydonga beda ekib, qoramolchilik yo‘lga qo‘yilgan taqdirda, beda maydonining bir gektaridan kamida 170 s yoki 74,8 s ozuqa birligi jami 42 gektardan 314,1 tonna ozuqa birligi olinadi(7.3). Paxta maydonida ham har bir gektaridan 2 tonna dag‘al xashak olish mumkin, jami 438 gektar maydondan bu 307 tonna ozuqa birligi va g‘alla maydonidan (308 ga) ham jami 340 tonna ozuqa birligi olish mumkin bo‘ladi. Mutaxassislarning fikricha, go‘shtga parvarishlanadigan novvoslarning kunlik 750800 gr. o‘sishi uchun 7,5-8 ozuqa birligi kerak bo‘lar ekan". Jami 961,1 tonna ozuqa birligi bilan bir yilda 96,1 tokia sof go‘sht mahsuloti yetishtirish mumkin. Go‘shtni sotishdan 2306 mln. so‘m (96,11tonina XX 24000 so‘m) daromad olish mumkin. Yuqoridagi ozuqa birligini tayyorlash uchun 50 mln. so‘m va qoramollarni sotib olish va saqlash xarajatlari 2070.32 mln. so‘mni tashkil qiladi. — Ikkinchidan, ma’lumotlarga qaraganda, respublikamizda aholini chorvachilik mahsulotlariga bo‘lgan talabini qondirish darajasi. 55-60 foizni tashkil etadi". Mamlakatda oziq-ovqat mahsulotlari yetishtirish dasturini amalda bajarishda chorvachilik mahsulotlarining ahamiyati kattaligini bilgan holda, bu borada mavjud imkoniyatlardan samarali foydalanish, paxtachilik fermer xo‘jaliklarining chorvachilik mahsulotlari spiitirishdagi ulushini ham oshirish mumkin. To‘rtinchidan, tabiiy sharoit noqulay kelishi sababli paxta va tG‘allaning hosildorligi pasayishi natijasida olanadigan foyda kamayib ketgan hollarda chorvachilik mahsulotlaridan olinagan foyda hisobidan ularni qoplash imkoyati tug‘iladi. b «as Beshinchidan, aholini yil davomida doimiy ish bilan bandligi ta’minlanadi. Oltinchidan, kooperativ tarkibida go‘shtni va sutni qayta ishlashni tashkil qilish imkoniyati yaratiladi. Bu kooperativga birlashuvchi xo‘jaliklarving manfaatdorligini yanada oshiradi. 2,3. Kooperashti munosabatlari amal qilish sharoitida ekin yerlaridan samarali foydalanishning optimal modellari (H.R. Turobova) "Fermer, dehqon xo‘jaliklari va tomorqa yer egalarining huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish, qishloq xo‘jaligi ekin maydonlaridan samarali foydalanish tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida"gi O‘zbekiston Respublikasi Prezideptining Farmonida 2017—
39 o‘qi orasidagi burchak tangensini ifodalagani uchun noldan katta, ya’ni 0 > = a tg Qy bo‘lgan oraliqda eguvchi moment o‘suvchi, aks holda, ya’ni 0 < = a tg Qy bo‘lgan oraliqda eguvchi moment kamayuvchi bo‘ladi. Bu qonuniyatlarni 1.15-chizmada keltirilgan to‘sin misolida ko‘rib chiqamiz. 2.Ko‘ndalang kuch nol chizig‘ini kesib o‘tib o‘z ishorasini musbatdan manfiyga o‘zgartirsa, bu nuqtada eguvchi moment maksimumga (1.17-chizma), aks holda, o‘z ishorasini manfiydan musbatga o‘zgartirsa eguvchi moment minimumga (1.17-chizma) erishadi. Bu qonuniyatlarni 1.18-chizmada keltirilgan quyidagi to‘sin misolida ko‘rib chiqamiz. 3. To‘sinning qaralayotgan oralig‘ida ko‘ndalang kuch 0 = y Q nolga teng bo‘lsa, shu oraliqda eguvchi moment const M x = o‘zgarmas bo‘ladi. Bunga misol qilib quyidagi to‘sin masalani ko‘rib chiqamiz. 4.To‘sinning tekis taqsimlangan kuch 0 = = q dz dQу qo‘yilmagan oraliqlarida, ya’ni ko‘ndalang kuch const Qy = bo‘lgan oraliqlarda ko‘ndalang kuch y Q epyurasi abssissa o‘qiga parallel to‘g‘ri chiziq bilan eguvchi moment x M epyurasi og‘ma to‘g‘ri chiziq bilan chegaralanadi (1.18-chizmada ikkinchi oraliq). Bunga misol qilib 1.12-chizmada keltirilgan konsolni qaraymiz. 5.To‘sinning tekis taqsimlangan kuch const q = qo‘yilgan oralig‘ida ko‘ndalang kuch y Q epyurasi og‘ma to‘g‘ri chiziq bilan, eguvchi moment x M epyurasi ikkinchi tartibli egri chiziq bilan chegaralanadi (1.17-chizma, 1.18-chizmada birinchi oralig‘ida). 1.8-§. Eguvchi moment va ko‘ndalang kuch epyuralarini tekshirish qoidalari 1.To‘sinning to‘plangan kuch qo‘yilgan kesimlarida ko‘ndalang kuch epyurasini chegaralovchi to‘g‘ri chiziq uzilib shu kuch yo‘nalishi bo‘yicha uning
o‘zgarishlar bo‘lmaydi. 7277S temperaturada perlit austenitga aylanadi (a nuqta). Diagrammadagi a nukta pastki kritik nukta deb ataladi va As; (sovitishda Ar!) bilan belgilanadi s va g harflar o‘zgarishlar mos ravishda po‘latni qizdirish yoki sovitishda ro‘y berishini, bu harflar indeksidagi bir raqami R5K chizig‘ini hosil qiluvchi nuqtalarni bildiradi. Qotishma { yanada qizdirilganda ferrit zarralari austenitda eriydi. Austenitning erishi yuqori kritiknukta deb ataluvchi a; nuqtada (S5 chizig‘i) tugaydi, qizdirishda Asz, sovitishda Agz bilan belgilanadi. Agar evtektoid qotishma P qizdirilsa, perlit 7279C temperaturada 3 nuqtada (RZ5K chizig‘i)austenitga aylanadi. Bunda As; va As; kritik nuqtalar bir-birining ustiga tushadi. Qotishma Sh. perliti 7279S temperaturada austenitga (v nuqta) aylanadi. Qotishma Sh yanada qizdirilganda sementit (ikkilamchi) austenitda eriydi. 5E chiziqda yotuvchi v, nuqtada erish protsessi tugallanadi. Bu nuqta Ast orqali belgilanadi. Shunday qilib, temir-sementit diagrammasida R K chizig‘ini hosil qiluvchi kritik nuqtalar qizdirishda As;, sovitishda Ag, S chizig‘i bo‘yicha As; va Agz «Ye chizig‘i bo‘yicha A. orqali belgilanadi. Kritik nuqtalarni bilish po‘latlarga termik ishlov berish protsessini o‘rganishni yengillashtiradi. Qizdirilganda po‘latlarda bo‘ladigan o‘zgarishlar. Termik ishlov berishda po‘latni qizdirish austenit olish uchun zarurdir. Po‘latni kritik nuqta As; gacha qizdirganda uning evtektoidgacha bo‘lgan strukturasi perlit va ferrit zarralaridan iborat bo‘ladi. As, nuktada perlit mayda zarrali austenitga aylanadi. As, dan As; nuktagacha qizdirilganda ortiqcha ferrit austenitda eriydi va As; nuktada (SB chizig‘i) bu o‘zgarish tugaydi. As; dan yuqorida po‘lat strukturasi austenitdan iborat bo‘ladi. Qizdirilganda evtektoiddan oldingi po‘lat ham shunday o‘zgaradi, faqat oldingisidan farqi shundaki, As, nuktadan As, nuqtagacha yanada qizdirilganda ortiqcha sementit (ikkilamchi) austenitda eriy boshlaydi. As nuktadan! yuqorida (EE chizig‘i) struktura faqat austenitdan iborat bo‘ladi. 189
Illyustrativ foto Koʻp qavatli binolar koʻp vaqt oʻtmasdan “tiz choʻkayotganini“ har kim har xil izohlaydi. Kimdir ustalarni tajribasizlikda ayblasa, yana kimdir eʼtiborsizlikka yoʻyadi. Binolarning qulashida asosiy sabab sifatsiz qurilish materiallari ekanligi bugun hech kimga sir emas. Sifatsiz, qoʻlbola qurilish materiallaridan aziyat chekayotgan isteʼmolchilar bugun talaygina. Xuddi shunday sifatsiz qurilish xomashyosini xarid qilgan fuqaro S.Sh Jondor tuman Isteʼmolchilar huquqlarini himoya qilish jamiyatiga ariza yoʻlladi. S.Sh Romitanda joylashgan hovlisidagi chala devorni tiklash maqsadida Jondor tumani yoʻl yoqasida joylashgan nomsiz sexdan 4200 soʻmdan 1800 dona penablok sotib oladi. Devor qurilishi boshlangan paytda esa penabloklar sinib keta boshladi. Isteʼmolchi tadbirkorga bir necha marotaba penabloklarni almashtirib berishini soʻrab murojaat qilgan. Ammo “ustaburon tadbirkor” penabloklarni kimyoviy yoʻl bilan tiklashni maslahat beradi. Bu ish ham samara bermaydi. Tadbirkor turli bahonalar bilan xaridorni aldab yuradi. Oqibatda S.Sh Jondor jamiyatiga yordam soʻrab yozma murojaat qildi. Ariza qisqa muddatda oʻrganilib, ijobiy hal etildi va isteʼmolchiga umumiy moddiy zarar 10.560.000 tadbirkor tomonidan qoplab berildi. Isteʼmolchi Jondor tuman Isteʼmolchi huquqlarini himoya qilish jamiyatiga oʻz minnatdorchiligini bildirdi. Fuqaroga bundan keyin sifat sertifikatiga ega, qonuniy davlat roʻyxatidan oʻtgan ishlab chiqarish korxonalaridan tovar xarid qilishi boʻyicha tavsiyalar berildi.
ajadagi o‘quv dasturlari va rejalari ommunikativ materiallar tayyorlanadi. alanish metodologiyasi tayyorlandi. anday ilmiy pedagogik xodim mavzu farqlanadigan tu didaktik va inno Ularni bajarish KO‘RSATMA: materialini ashtirishiga erishish orqali ta’lim oluvchilar ongiga 6 ing yuzaga kelishidagi asoslar nimalardan iborat ekanligi e asavvurlarni shakllantirishiga erishish mumkinligini esd rmaslik kerak. Bunda tabaqalashtirilgan tarlim mustahkam K asos bo‘la oladi. QOTCHINING SHAXSIY IJODIY 177-SAVOL: ATHAM QANDAYI KETMA-KET-IFODALASH MUMKINZ JAVOB: Tad ning ijodiy faoliyagi, uning o‘z ilmiy salohiyatini mung shda oshirib borishi muammolari bilan bog‘liq bo‘lgan ilm qiqotdir. O‘z kasbining ustasi–ijodkor pedagoglar (tad arning amaliy faoliyatlarini o‘rganish, tahlil qilish nal 1 Ba bu borada hosil bo‘lgan xulosalarga asoslanadigan bu. xsiy ijodiy faoliyatni quyidagi ketma-ketlikda ifodala: ; F ilmiy-nazar lik darajasi, pe texnologiyalar, yan bilan tanishganl tashxis qila bili ye o‘z ijodiy! ularni yengib o‘ta hamda o‘z ijodi uslublarni topa 6 F o‘z intellen va vositalarni alifbolari bila e o‘z shaxsiy 6 olishi hamda. takomillashtira N iy-uslubiy adabiyotlar bilan tanishgan-mahorati, imkoniyatlari, yangi axborot ogik texnologiyalar, innovatsion ta’lim asi va O‘z shaxsiy ijodiy xislatlarini ida qiyinchilik va muammolarga kelganda a bilim, ko‘nikma va malakalarga egaligi yatini rivojlantirishga yo‘nalish va tohiyatini o‘stirishning zamonaviy usul anligi, kishi intellektual salohiyati ligi; rejasi va dasturini o‘zi mustaqil tuza osida o‘z umumpedagogik mahoratini
Yechish. Ozod hadning barcha butun bo‘luvchilari: —2;-1; 1; 2. Bosh koeffitsiyentning barcha natural bo‘luvchilari: 1; 2. Tenglamaning ratsiona! ildizlarini quyidagi sonlar orasidan izlaymiz: 2: -1:-1.1 .q. 2 1; 2 1 7 2 "32 Bu sonlarni berilgan tenglamaga bevosita qo‘yib ko‘rish bilan, ularning ildiz bo‘lish yoki bo‘lmasligini aniqlaymiz. Tekshirish ko‘rsatadiki, —2 soni berilgan tenglamaning ildizi bo‘ladi, qolgan sonlar esa ildiz bo‘lmaydi. Shunday qilib, berilgan tenglama faqat bitta ratsional ildizga ega: x—— Javob 4. Wa 2-misol. Tenglamaning butun ildizlarini toping: 2xX—x-42ҳ43x—220. Yechish. Ozod hadning barcha butun bo‘luvchilari: —2:-—1; 1; 2. Tenglamaning barcha butun ildizlarini quyidagi sonlar orasidan izlaymiz: —2; 1; 1; 2. Bu sonlarning har birini tenglamaga qo‘yib ko‘rib, ular orasidan faqat—1 songina tenglamaning yechimi ekanini aniqlaymiz. Demak, berilgan tenglama faqat bitta butun yechimga epa: x——1. TayoБ: x— –1. 3-misol x43x7-—1-0 tenglamaning butun ildizlarini toping. Yechish. Butun ildizlarni—1; 1 sonlar orasidan izlaymiz. Bu sonlarning ikkalasi ham tenglamaning ildizi emasligini ko‘rish qiyin emas. Javob: tenglama butun ildizga ega emas. 4-т1вa 1, 2xX7—ҳ"42x7"43x—2—0 (xe K) (eпp1aтaш yeching. Yechish. Oldingi miso!lardan farqli o‘laroq, bu yerda tenglamaning barcha haqiqiy ildizlarini topish talab qilinayapti. Dastlab ratsional ildizlarini izlaymiz. Ratsional ildizlar esa—2; —1; – I б 1 1: 2 sonlar orasida bo‘ladi (agar ular 87
144 Sanoat va model sentrifugalaridagi ajratish faktorlari bir xil ekanligidan kelib chiqib, filtrlash vaqtini quyidagi formula yordamida hisoblaymiz: s h k h mos p os fm p f 197288,110230 . 1 . .          Cho‘kmani yuvish va quritish uchun talab etiladigan vaqtni quyidagicha hisoblaymiz: s h k h mos p os m pr p pr 118283,110225 . 2 . . .          s k ms p s 844,1603 . .       Suspenziyani qayta ishlash uchun talab etiladigan umumiy vaqti quyidagicha aniqlanadi: s p v p s p pr p f p s 51912084118197 . . . . .               bu yerda v.p=120–sanoat sentrifugasining qo‘shimcha vaqti. Sentrifuganing suspenziya bo‘yicha o‘rtacha samaradorligi quyidagi formula yordamida hisoblanadi: soat msm x K V s p r sr s / 34 ,2 / 00065 ,08,051971 ,075 ,032 ,0331 .              Sentrifugalarning umumiy sonini hisoblaymiz 67 ,134 ,29,3 .    sr sob V V z Regeneratsiya davri va filtr o‘tkazgichlarini almashtirilishi, kichik va o‘rtacha remont ishlarini hisobga olib, qurish uchun 2 ta sentrifuga tanlaymiz. Misol 4-4. Suspenziyani ajratish jarayonida FMD-80 sentrifugasining o‘rtacha samaradorligini hisoblang, bunda kristall qattiq faza zarrachalarinining o‘lchami 140 mkm. Qattiq fazaning zichligi ρt=1470 kg/m3; suyuq fazaning zichligi ρj=995 kg/m3; suyuq fazaning qovushqoqligi μ=0,76∙10-3 Pa∙s. Laboratoriya sharoitida sentrifugasini ajratish omili bo‘yicha sinash natijalariga ko‘ra hisoblashlar uchun quyidagi ma’lumotlar aniqlangan: cho‘kma hajmining yuklangan suspenziyaga nisbati x!=0,28; cho‘kmaning nisbiy hajmiy qarshiligi ro=1,1∙10111/m2; filtr o‘tkazgichining qarshiligi rf.m=8,2∙1091/m; suyuqlikning nisbiy hajmi υpr.j=1,2 m3/kg; yuvuvchi suyuqlik zichligi ρj=998 kg/m3; yuvuvchi suyuqlik qovushqoqligi μp=0,96∙10-3 Pa∙s; cho‘kmaning oquvchanligi εos=0,46; laboratoriya sentrifugasida quritish vaqti τs.m=210 s; sanoat sentrifugasida talab etiladigan qo‘shimcha vaqt τv.p=240 s. FMD-80 sentrifugasining texnik parametrlari 4-1 jadvalda berilgan. Quyida sentrifuganing o‘rtacha samaradorligini hisoblaymiz. Barabanning aylanish tezligini quyidagi ifoda orqali hisoblaymiz 11319, 2014 ,322       c n  
$Soltan aga a a ; mesguldylar” O‘sh sdzlemde dendes agzalaryii hem byypbep, Bet 50 n jemleyji sozler getir ipdir. Bular dendes agzalary has berk gu godrkezmek tigin ulanylan bolmagy mimkin. “Ahli diredi, daredijilik isgiirleri nda. olarya alardan son nalyp Yene-de dowam edyanliginiy bildirmek tigin dendes Dendes agi
Funksional ko‘makchilar tilda o‘zlarining mustaqil ma’nolarini yo‘qotmay kelayotgan birliklar ekanligi bilan birga, nutqda so‘zlarning o‘zaro grammatik munosabatga kirishuviga ham xizmat qilishi asosida lisoniy tizimda oraliq uchinchi mavqeni egallaydi va o‘ziga xos funksional-stilistik-pragmatik imkoniyatlariga ega bo‘ladi. Umumiy grammatik ma’nolariga ko‘ra aynan bo‘lgan funksional ko‘makchilar nutqdagi xususiy ma’nolari–uslubiy bo‘yoqdorlik, sohaviy xoslanganlik, presuppozitsion ishora jihatidan bir-biridan farqlanadi va bu farqlanishlar, o‘z navbatida, funksional chegaralanishlarni, ixtisoslashishni keltirib chiqaradi, funksional ko‘makchilarda ko‘chimga asoslangan yangi ma’no qirralarining rivojlanishiga olib keladi. Mustaqillik sharofati bilan o‘zbek adabiy tili qo‘llanilish doirasining keskin kengayganligi, qator yangi uslub va nutqiy sohalarning shakllanib rivojlanayotganligi barcha so‘z turkumlari qatorida ko‘makchilarning ham pragmatik-stilistik imkoniyatlarining yanada kengayib borishiga asos bo‘lmoqda. Rasmiy, davlatchilik, qonunchilik sohalarida bilan + + + + birla, ila, -la, birlan + minan, man uchun + sababli + sababli + sababli, tufayli, boisi maqsadida + -chun, maqsadida yo‘lida tufayli + deb, tufayli kabi + singari + singari + singari, yanglig‘ + singari, yanglig‘, monand, misol, bamisli + o‘xshash, taxlit, xuddi, naq, deganidek sari + + + + sayin + qarab, tomon uzra - - + + - ustida, bo‘ylab qadar - davomida, mobaynida - davomida, mobaynida + davomida, mobaynida, darajada + darajada, kabi, -dek, -gacha, -chalik + dovur binoan + muvofiq, asosan, asosida + muvofiq, asosan, asosida + + - qarab, mos, ko‘ra, yarasha, bo‘yicha tufayli + sababli + sababli + sababli, vajdan, oqibatida + sababli, vajdan, oqibatida + orqasida, orqasidan, oqibatida beri + buyon + buyon + buyon + buyon, boshlab + boshlab
Xitoy kosmosda tana hujayralari bilan tajriba o‘tkazadi Xitoy olimlari kosmik vaznsizlik sharoitlarida tana hujayralarining bo‘linishi va embrion shakllanishini o‘rganishga kirishishni rejalashtirmoqda. Bu haqda “Sinxua” agentligi ma’lum qildi, deb yozadi “TASS”. “Bu muhim tajriba, chunki biz insoniyat kosmosni tadqiq etish jarayonida qanday ko‘payishini tushunish uchun birinchi qadamni qo‘ymoqdamiz”, — dedi loyihaga bevosita aloqasi bo‘lgan Pekindagi Sinxua universiteti professori Kenkuy Ki jurnalistlarga. Uning so‘zlariga qaraganda, “Tyanchjou-1” kosmik yuk tashuvchisi zarur biomaterialni orbitaga yetkazgan. Unda inson ko‘payishi jarayoniga mikrogravitatsiya, kosmik gravitatsiya va magnit maydonlarining ta’siri o‘rganiladi. Tajriba 30 kun davom etadi. Xitoylik mutaxassislar Yerdan turib qurilmani nazorat qilishni rejalashtirmoqda. Qurilma odam embrioni tana hujayralarining homilaga aylanish jarayonini ta’minlaydi. “Daryo”ning Telegram’dagi rasmiy kanali — @toshqindaryo’ga a’zo bo‘ling!
Madridning «Real» klubi yarimhimoyachisi Kazemiro juma kuni bo‘lib o‘tgan mashg‘ulotlar vaqtida Krishtianu Ronalduning qaysidir gapidan norozi bo‘lgan holatda, uni itarib yuborgan. Bu haqda As nashri xabar tarqatdi. Manba bergan xabarga ko‘ra, futbolchilar ishtirokida keyinchalik qandaydir mojaro yuzaga kelmagan. O‘sha vaziyatda Ronaldu qo‘polroq hazil qilgan bo‘lishi mumkin, deya taxmin qilinmoqda.
Xizmat ko‘rsatish darajasi, 95 11.5-rasm. Xizmat ko‘rsatish darajasining miqdoriga xarajatlar va yo‘qotishlarning bog‘liqligi. larini konseptual ravishda belgilaydi. Qayd etilganlarning eng muhimlarini alohida tartibda ajratib ko‘rsatamiz: 1, Manbaga uzviy bog‘liqligi. Manbaga bog‘liq bo‘lmagan holda mavjud bo‘lish imkoniyatiga ega bo“lgan moddiy tovardan farqli ravishda logistik xizmatlar faoliyat shakli sifatida o‘z manbasidan ajralmas hisoblanadi. 2. Sifatning doimiy ravishda emasligi. Logistik xizmatlar sifati logistik tizimning mukammallik darajasidan, mijozlar talabidan, bir qator tasodifiy omillar ta’siridan kelib chiqqan holda o‘zgaruvchanlik xususiyatiga ega bo‘ladi. Sifat darajasidagi o‘zgaruvchanlik logistik xizmatlar parametrlar majmuyi bo‘yicha standartlashtirilgan holatda ham ma’lum bir miqdorda yuz berishi mumkin. 3. Maqsadli yo‘naltirilgan (adresli) xizmatlar. Logistik xizmatlar bevosita buyurtmachiga ko‘rsatiladi. Aynan ushbu xususiyatiga ko‘ra qayd etilgan xizmatlar maqsadli bozordagi umumiy talabga mos ravishda ishlab chiqarilgan moddiy shakldagi tovardan farqlanadi. 197
Yuqorida ta’kidlaganimizdek, Xiva, Yangi Urganchda savdo-sotiq rivojlana boshladi. Xorazm shaharlarida shahar hayoti jonlanishi bilan asta-sekin hashamatli binolar qad ko‘tara boshladi. Bu davrda xonlik poytaxti Xivada bir necha madrasalar, masjidlar, saroy va jamoa binolari qad ko‘tardi. 1616-yilda Xivaxoni Arab Muhammadxon ilk bor g‘ishtdan madrasa qurdirdi. Undan ancha vaqt o‘tgach, 1658- yilda ikkita madrasa Xo‘jamberdibek va Sherg‘oziyxon madrasalari bunyod etildi. Xonlik poytaxti Xiva bu yillarda yana ko‘rkamlash bordi. 1657-yilda qurilgan Anusha-xon masjidi va hammomi, Muhammad Inoq madrasasi, Ko‘hna Ark, Said Alovuddin maqbarasi, Oq masjid saroyi poytaxti fikrimizga dalildir. XO‘P asr oxirlariga kelib Xivaning xalqaro mavqei ancha oshdi. Xorazmda me’morchilik san’ati azaldan mashhur. Buyuk Xorazmshohlar mamlakatning shaharlarida o‘sha davrlarda qurilgan hashamatli binolar, osmono‘par minoralari faqat mamlakat fuqarolari emas, balki xorijiy mehmonlarni ham hayratga solgan, ular xorazmlik me’morlar sharafiga tasannolar o‘qiganlar. Bu davr xonlik sharoitida o‘sha o‘tli hayrat va an’ana davom ettirilib, hayratomuz me’morchilik binolari, faqatgina Xivada emas, balki xonlikning boshqa shaharlarida ham bunyod etildi. Bunga misol qilib Xiva atrofida qurilgan (qishloqlarda) Sayd Shahodat Aziz va Bibi Xojar maqbaralari, Beruniy tumanida Vali Otaliq va Shayx. MuhammadAmin maqbarasi, Toshhovuz viloyatida Ismomut ota maqbarasi va boshqalarni ko‘rsatish mumkin. X-U-XUSH asrlarda Xorazmda islom aqidalari keng tarqaldi. Bu davrga kelib, Xiva madrasalarida dunyoviy fanlarni o‘qitish o‘rnini diniy ta’limotlar o‘qitish usuli egalladi. Xonlik hududida aqida asosiy g‘oyaviy ustuvorlik bo‘lib qoldi. Aholi o‘rtasida darveshlik mazhabi va sufiychilik ta’limoti keng tarqala bordi. Sufiychilik ta’limoti «??? 404
(V.sh.dan 1968-yil—Albaniya, 1990-yil—GDR chiqqan edi) ishtirokida Praga shahrida Siyosiy maslahat komitetining kengashida V.sh.t.ni tugatish haqidagi bayonnoma imzolandi va tashkilot tugatildi. VASHINGTON KONFERENSIYASI (1921.12.11—1922.6.2) —AQSH, Buyuk Britaniya, Xitoy, Yaponiya, Fransiya, Italiya, Niderlandiya, Belgiya va Portugaliya ishtirokidagi konferensiya; birinchi jahon urushidan keyin Tinch okeani havzasida vujudga kelgan davlatlar kuchlari nisbatini qayd etdi. Bu nisbat AQSH uchun qulay bo‘lgan edi. V. k.ning eng muhim qarorlari: To‘rt davlat shartnomasi, Besh davlat shartnomasi, To‘qqiz davlat shartnomasi. Sovet Rossiyasi konferensiyaga taklif etilmadi. Vashingtonga kelgan Uzoq Sharq respublikasi delegatsiyasi konferensiyaga kiritilmadi. VASIQA (ar. shartnoma, kelishuv, majburiyat) —musulmon mamlakatlarida, shu jumladan, inqilobga qadar Markaziy Osiyoda amalda bo‘lgan yer-suv, uy-joy yoki boshqa mulkning oldi-sotdisi yoki ma’lum shart bilan ijaraga qo‘yilganligi to‘g‘risidagi yuridik hujjat, shartnoma. VASIYLIKDAGI HUDUDLAR x—ikkinchi jahon urushi tugagach, BMT vasiyligi xalqaro tizimiga kiritilgan hududlar. U BMT Ustavida nazarda tutilgan (75-91-moddalar). V.h. asosan Millatlar Ittifoqining sobiq vakolat ostidagi hududlari yoki mustamlakalar bo‘lib, avvalo Germaniya va ittifoqchilarining Afrikadagi mustamlakalari (Kamerun, Ruanda, Burundi, Somali, Tanzaniya, Janubiy-G‘arbiy Afrika) va Tinch okeandagi orollar (G‘arbiy Samoa, Nauru, Yangi Gvineya, Mariana, Marshall va Karolina)dir. Ularda 20 mln.ga yaqin aholi yashagan. BMT roziligi bilan va BMT Vasiylik kengashi nazorati ostida ularni boshqarishni sobiq mustamlakachi davlatlar— Buyuk Britaniya, Belgiya, Fransiya, shuningdek, BMT qaroriga ko‘ra, Italiya (Somali ustidan) o‘z qo‘liga olgan. Bundan tashqari, BMT Xavfsizlik Kengashi 1947-yil Karolina, Mariana va Marshall orollarini “strategik hudud” sifatida (BMT Ustavi 82-moddasi) AQSH boshqaruviga bergan. 1997-yilga kelib barcha V.h.lar mustaqillikka ega bo‘ldi. VASSAL (lot. vassalus -vassal, vassus -xizmatkor) —o‘rta asrlarda G‘arbiy Yevropada feodallar bir toifasi -vassallarning boshqasi -senorlardan shaxsiy qaramlik munosabatlari tizimi. V., odatda, senordan feod olib, evaziga muayyan majburiyatlarni: o‘z xojasini qo‘riqlashi va uning moddiy manfaatlarini himoya qilishi, bir yilda qirq kun harbiy xizmat o‘tashi yoki o‘z qaramog‘idagi mulki miqdoriga qarab otryad yuborishi, shuningdek, ayrim vaqtda pul yordami berishi lozim bo‘lgan. Biroq V. ko‘pincha bu majburiyatlarni bajarmay, o‘z egasi - senyoriga qarshi ham turgan. Oliy senyor (Syuzeren) vassaliga aylangan yirik feodallarning ham o‘z navbatida vassallari bo‘lgan. VATAN—1) inson tug‘ilib o‘sgan, uning ijtimoiy va ruhiy-madaniy tiklanish jarayoni sodir bo‘lgan mamlakat; 2) tabiry-jug‘rofiy sharoiti, aholisi, ijtimoiy-madaniy xususiyati bilan tarixiy nuqtai-nazardan aniq bir davlatga tegishli bo‘lgan hudud; 3) inson tug‘ilgan aniq aholi punkti, joyi; 4) biror-bir fenomen, ixtiro, ijtimoiy g‘oya, siyosiy muassasa va boshqalar paydo bo‘lishining boshlang‘ich joyi (mas., Buyuk Britaniya— parlamentarizm, O‘zbekistonda -kurash, Kanada -xokkey V.). Bu tushuncha “yurt” tushunchasiga juda yaqin va kesishadi. Yurt tushunchasi obrazi “V” tushunchasiga qaraganda ko‘proq darajada shaxsning, odamlarning davlatga va jamiyatga tegishli ekanligini aks ettiradi. 304
F = No 55. N.Zokirovning fortepiano uchun Ne 3 sonatasini «kvartali sonata» deb atash ham mumkin. Chunki belgilovchi konstruktiv unsurlardan biri— kvarta intervalidir. Bu sonatadan berilgan quyidagi lavhada ikki ovozdan paydo bo‘lgan kvartakkord kengayib, o‘sib, to besh ovozli kvartakkordga yetganini ko‘rishimiz mumkin: 30
AQShda ikki bosh va ikki yurakli ilon tug‘ildi Amerikaning Florida shtatida mahalliy fermer yangi tug‘ilgan ikki boshli ilonni aniqladi. National Geographic jurnali shu haqidagi yangiligi bilan bo‘lishdi.  Fermer ilonni mahalliy veterinarlarga olib bordi. Ma'lum bo‘lishicha, ilonning nafaqat boshi, balki yuragi va qizilo‘ngachi ham ikkita ekan.  Mutaxassislarning so‘zlariga ko‘ra, bu yovvoyi tabiatda juda kamdan-kam uchraydigan holat. Qoidaga ko‘ra, bunday ilonlar uzoq umr ko‘rmaydi, zero ular yetarlicha oziq-ovqat topa olmaydi.
4 Qora va oq ro'molcha mahsulotining detallari Ha, shishalarni sovuq yoki issiq ushlab turadigan izolyatsiya qilingan maydon mavjud Uni olishdan qo'rqmang
Nasoyim ul-muhabbat Qabul qildi. Yo‘l azobi va ochlik mashaqqati xayolimga kelmasdi. Faqat qachon manzilga yetgaymen va uni ko‘rgaymen, degan taraddud menga tinchlik bermasdi. Makkaga yetganimda shayxlar xizmatida ul holimni aytdim. Shayx Abubakr Kattoniy va Shayx Abulhusayn Muzayyin q.s. aytdilarkim, ey faqir, ul Shayx Abu Ja’far Majzumdir va biz o‘ttiz yildirkim, uning diydori orzusidamiz. Agar yana ko‘rsang, bizga ham xabar qil Lekin har qachonkim ko‘rdim, uning diydori shavqi meni shu daraja hayajonlantirardiki, ularga xabar berish yodimdan ko‘tarilardi... ABULHUSAYN DARROJ Q.S. Darvesh ziyorati, saroy va go‘zal kanizak Abulhusayn Darroj Bag‘doddan Yusuf bin Husayn Roziy ziyoratiga keldi. Yusuf suradi: –Nima yumush bilan kelding Dedi: –Sening ziyoratingga. Yana so‘radi: –Agar yo‘lda senga birov bir muhtasham saroy va bir go‘zal kanizak bersa edi, seni mening ziyoratimdan qaytara olarmidi" Abulhusayn dedi: –Bilmayman. Tangri taolo meni bu ish bilan imtihon qilmadi... Xoja Abdulloh Ansoriy debdurki, yaxshi javob beribdi. Aslida, bu savolni bermaslik kerak edi. =55)fe-Alisher Navoiy ABUBAKR SHIBLIY Q.S. Semizlik va oshiqlik Shibliyga dedilar: – Ko‘p semizsan va sen da’vo qilgan muhabbat semizlikni taqozo qilmas. Dedi: –Qalbim oshiq bo‘ldi, tanim bexabar qoldi. Agar xabar topganida bunday semirmas edi. Yana dedi: –Hurriyat–qalb hurligidir, boshqa narsa emas. Shibliy va g‘assol Shibliy o‘limi yaqinlashgan paytlarda bir juma kuni o‘zida yengillik sezdi. Xodimi Bakir Dinavariyga dedi: –Meni masjidga olib bor! Uni yetaklab borayotganda yo‘lda birov uchradi. Shibliy Bakirga dedi: –Ertaga tongda bukishiga bir yumushimiz bor. Bakir debdurki, namoz qilib kelgan oqshom Shibliy dunyodan o‘tdi. Ertasi tong saharda menga dedilarki, falon mahallada bir solih kishi bor. O‘likni yuvish uchun o‘sha kishini kelturmoq kerak. Ul kishining uyini topib, eshik qoqdim. Ichkaridan eshik oldiga kelib so‘radi: – Shibliy o‘ldimig Men hayron qolib so‘radim: – Shibliy o‘lganini qaydan bildingiz
Tushunish TCP / IP va tarmoq kontseptsiyalari
380 XVII 606. FURBE QATORLARI So‘nggi tenglik yana qisqa yoziladi. Ya!) = $ oa, (4) P=—oz Bu Furee qatorining kompleks formada yozilishidir. Sd va S—, kozffitsiyentlarni integrallar bilan ifodalaymiz: 18 dagi (4), (5) va (6) formulalardan foydalanib, (3) formulani bunday yozish mumkin: S. = 1 (HO) cosnxda— il f(x) 8plxax = = – (f(x) (cosx —8 x) yox = = (U(x-e-xax, Demak, - – suy — { X(x-e—"""ax, (5) Shunga o‘xshash —— b inx « 6-, = —i dx, (5") (5) va (5") formulalarni va su ifodani bitta formula bilan tasvirlash mumkin: p = - Axad (1=0, 1, 42, 23, ..), (6) Sp va S—, Furyening X(x) funksiya uchun kompleks kozffitsiyent-lari deyiladi. Agar T(.x) o‘zi 27 davrli davriy funksiya bo‘lsa, u holda (x) Furye qatori uchun quyidagicha bo‘ladi. Hai u yol S05— X.-. VaSh—x (7) 1—1 (5-5 dagi (3) formulaga qarang). Bu holda Fure qatori kompleks formada, (4) formula o‘rniga, mana bu formula bilan ifodalanadi: = ar oa F.si" (8) Kagorning s, koeffitsiyentlari ushbu formulalar bilan ifodalanadi 1 – RE 2. = 4 f figa T dx (1 = 0, 1l, 12, ...). (9) –
xos ijtimoiy-psixologik tabiatiga daxldor bir qator omillar, jumladan; emotsional mas’ullikka nisbatan past tolerantlik, qat’iylik, agressivlik, kommunikativ noadekvatlik, o‘z imkoniyatlarini noto‘g‘ri baholash, shaxsning psixologik muhofazasi, hayot qadrining pasayishi va yo‘qolishi, perfeksionizm, kognitiv rigidlik, fikrlashning sayozligi va boshqalarni aytib o‘tish mumkin. (A.G. Ambrumova, V.A. Tixonenko (1980); N.G. Garanyan, A.B. Xolmogorova, T.Yu. Yudeyeva 2001); S. Neuringer (19651, 19683) A.M. Sisoyev (2002); ALA. Yavorskiy (1991) Demak, o‘z tadqiqotlarida suitsidial xulq-atvorning genezis muammosini o‘rganib chiqqan barcha olimlar, sutfsidentlarga (o‘z joniga qasd qiluvchi) mansub bo‘lgan u yoki bu imdividual yjtimoiy-psixologik xususiyatlarga jiddiy e’tibor berilishim alohida qayd etganlar. Yuridik psixologiyada suitsidial xulq-atvorning. shaxs determinantlarini o‘rganish muammosi, o“z jomiga qasd qilgan, ўpa “nisbatan, o‘limidan keyin «Ko‘rib chiqiladi (L.A. Kudryavsev o‘tkaziladigan psixologik ekspertiza doirasid (1988); M.M. Kochenov (1991); V.F. Yeg‘galichev (1997); F.S. Safuanov (1998); LI. Mamaychuk (2002) va b.). . Ayni paytda, tergov materi i mazmunida suitsid faktlari bo‘yicha shaxsni psixodiagnostik ko‘rikdan o‘tgani haqida ma’lumotlar kamdan-kam uchraydi, shuning uchun jinoiy ishlarga biriktirilgan turli psixodiagnostik metodikalar yordamida suitsident shaxsida эш ид xayй тa эBaxз omillarini aniqlash, ularni test smovidan o‘tkazish, shu yo‘nalishda tadqiqot olib borish yechimi qiyin bo‘lgan muammolardan biri bo‘lib kelmoqda. Suitsidia! hodisalar faktlari bo‘yicha ma’lumotlarni tizimlashtirish va taklif qilingan qayd etish shakllari (xizmat tekshiruvining xulosasi, psixologik xulosa, sultsidia! hodisani tahlil qilish va qayd etishning aniqlovchi kartasi), O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasi va O‘zbekiston Ichki ishlar vazirligi tomonidan 2018 yilda imzolangan 74/75-sonli qo‘shma qarorga asosan, o‘z vaqtida suitsid faktlari bo‘yicha xizmat tekshiruvlarnining o‘tkazilishini takormllashtirish va suitsidning oldimi olish bo‘yicha tadbirlarning samarali o‘tkazilishini ta’minlash, 8
Guruhda ishlash. e Yangi mavzu xususida talabalarning fikrlarini aniqlash-ee Aqliy hujum usulidan foydalangan holda Chor Rossiyasi g mustamlakachiligi davri tarixshunosligi rivojlanish { Uqituvchi-3 bosqichlarini tahlil qilish. talaba « mavzuning Muhim bosqichlari bo‘yicha tezkor usulda { 30 min. talabalarning fikrini tinglash e Umumiy xulosalar chiqarish Mustahkamlash va baholash: O‘qituvchi– Berilgan ma’lumotni talabalar tomonidan o‘zlashtirilganini talaba aniqlash uchun quyidagi savollar beriladi: 10 min. 4 1. "Tarixi Turkiston", "Tarixi jadidi Toshkand" asarlarining muallifini ko‘rsating" 2. JX asrning ikkinchi yarmida yashab ijod etgan mahalliy tarixchilardan kimlarni bilasiz? 3. Turkistonning Rossiya tomonidan bosib olinishi masalasida tarixshunoslikda ilgari va hozirgi nuqtayi nazarni taqqoslab, o‘z xulosangizni ayting O‘rta Osiyoning Rossiya tomonidan bosib olinishi masalasini o‘rganilishiga va adabiyotlarda yoritilishiga baho bering" Uquv mashg‘ulotini yakunlash. O‘qituvchi « Ma’ruza va talabalar fikrini umumlashtirib, har bir savol 10 min. 5 bo‘yicha yakuniy fikr aytiladi va mavzu bo‘yicha yechimini kutayotgan ilmiy muammolar bilan talabalar tanishtiriladi = Milliy ozodlik harakati tarixi mafkuralar ta’sirida turli davrlarda turlicha talqin etildi. Mustaqillik davrida Chorizm mustamlakachiligining mohiyati obyektiv yoritildi. Asosiy savollar: 1. O‘rta Osiyoning Rossiya tomonidan bosib olinishini o‘rganilishi 2. Chorizmning mustamlakachilik siyosati tarixshunosligi Z. Tarixiy adabiyotlarda chor mustamlakachilariga qarshi milliy ozodlik kurashining yoritilishi 4. Chor Rossiyasi mustamlakachilik tuzumiga qarshi milliy ozodlik harakatining sovet davri tarixshunosligida yoritilishi. 5. Milliy ozodlik harakatining mustaqillik yillari tarixshunosligi. Tayanch tushuncha iboralar: Shovinizm, sovet tarixshunosligi, 1916- yil qo‘zg‘oloni, mafkuraviy yondashuv, N.I. Veselovskiy, milliy tuyg‘u, mustaqillik davri adabiyotlari. 1-asosiy savol: O‘rta Osiyoning Rossiya tomonidan bosib olinishining o‘rganilishi Darsning maqsadi: O‘rta Osiyoning Rossiya tomonidan bosib olinishining tarixiy adabiyotlarda yoritilishi, mahalliy tarixchilar asarlari bilan tanishtirish, mustamlakachilik davri tarixining turli davrlarda o‘zgacha xususiyatga ega ekanligini ko‘rsatish. Talabalar ongida vatanga muhabbat, yurtga sadoqat hissini tarbiyalash. Identiv o‘quv maqsadlari: 1. O‘rta Osiyoning Rossiya tomonidan bosib olinishi to‘g‘risida mahalliy tarixchilar asarlari bilan tanishadi. 2. Bu davrdagi asarlarning o‘ziga xos xususiyatlarini tushuntiradi. 1-asosiy savol bayoni: XK asrning o‘rtalaridan boshlab Rossiya chorizmi O‘rta Osiyodagi milliy davlat Qo‘qon xonligiga qarshi bosqinchilik harakatlarini faol va dadil olib bordi. Bu harakatlar asta-sekin kengayib keng miqiyosdagi urushga aylandi. Ana shu Rossiyaning Turkistonni istilochilik yurishlari haqida bir qancha mahalliy mualliflar asarlari mavjud bo‘lib, ularda bu voqealar ishonarli dalillar bilan tasvirlangan. Rus qo‘shinlarining Qo‘qon xonligiga dastlabki harbiy yurishlarini mahalliy o‘lkashunos tarixchi Is’hoqxon To‘ra o‘zining "Tarixi Farg‘ona" asarida tasvirlagan. U shunday yozadi: "1281 hijriyda Turkiston va Avliyo ota Russiya tasarrufiga o‘tdi. Andin Chimkandg‘a qasd 64
Tbilisi hayvonot bog‘idan qochib, Ozarbayjongacha suzib borgan pingvin uyiga qaytarildi 14-iyun kungi suv toshqinidan so‘ng daryoda suzib Ozarbayjongacha yetib borgan Tbilisi hayvonot bog‘iga tegishli pingvin uyiga jo‘natildi, deya xabar bermoqda “Korrespondent.net” Gruziya OAVlariga tayanib. Toshqin chog‘ida hayvonot bog‘idan to‘qqizta pingvin qochib ketgan, ularning sakkiztasini darhol topishgan. Zoopark xodimlari yo‘qolgan pingvin ofat chog‘ida halok bo‘lgan deb o‘yladi, biroq bir necha kundan so‘ng hayvonot bog‘i belgisi tushirilgan qushni Ozarbayjondagi mashinalarga benzin quyish punktida ko‘rib qolishdi. Qochoq qush ozuqa qidirib odamlar oldiga keldi, va uni Tbilisiga, o‘z hayvonot bog‘iga qaytarib yuborishdi.
Landshaft 64 ega bo‘lgan hudud. Landshaftshunoslikda landshaftning uch xil tushunchasi mavjud: 1) regional tushuncha, Bunda landshaft yer yuzasining; tabiiy chegaralangan uncha katta bo‘lmagan qismi tushuniladi; 2) tipologik, umumlashtiruvchi tushuncha. Mas., tog‘-o‘rmon qo‘ng‘ir tuproqlaridagi butazor-siyrak o‘rmonlar landshafti; 3) landshaft umumiy tushuncha. Mas., o‘rmon landshafti, cho‘l landshafti, botqoq landshafti. Landshaft komponentlari — har bir joydagi tog‘ jinslari, relef, iqlim, yerusti va yer osti suvlari, o‘simliklar, hayvonot dunyosi, tuproqlar, Qarang. Tabiat komponentlari: Landshaftlar rekul’tivatsiya-si —inson faoliyati ta’sirida muvozanati buzilgan yoki ishdan chiqqan tabiiy va antropogen landshaftlarni tiklash, . qayta ishga solish yoki ular o‘rnida yangi landshaftlar bunyod etish. Landshaftlarning o‘z-o‘zidan tiklanishi —o‘zgartirilgan landshaftlarning va ayrim tabiiy komponentlarning inson aralashmasdan tabiiy holda tiklanishi, Tabiatda o‘z-o‘zidan tiklanish va o‘z-o‘zidan tozalanish xususiyati mavjud. Mas., o‘rmon zonasida daraxtlar kesib olinsa va inson boshqa ta’sir ko‘rsatmasa, ma’lum vaqtdan keyin o‘rmon tiklanadi. Hozir O‘zbekistonda muhofaza qilinayotgan ayrim joylarda tog‘ arzachorlari tiklanyapti. Ifloslangan suv tabiiy holda asta-sekin o‘z-o‘zidan tozalanadi. Mas., Quyosh nuri va aralashishi ta’sirida suv 24 soatda 50 foiz bakteriyalardan tozalanadi, 96 soatda ifloslovchi moddalar 0,5 foiz qoladi. Lekin suv juda ifloslanib ketgan bo‘lsa, tozalanishi qiyin bo‘ladi. Landshaft qobig‘i — jug‘rofiy qobiqning litosfera (Yer po‘sti) gidrosfera (suv qobig‘i) va troposfera bevosita tutashib turgan nisbatan yupqa markaziy qismi. L. q. hozirgi nurash po‘stini, tuproq-o‘simlik qoplamini, barcha tirik organizmlarni va havoning yerga tutashib turgan quyi qismini o‘z ichiga oladi. L. q.-ning qalinligi qutbiy o‘lkalarda 10 m dan ekvatorial o‘rmonlarda 100—150 m gacha yetadi. Landshaftshunoslik —Yerning landshaft qobig‘ini va uni tashkil etgan landshaft komplekslari, bu komplekslarning tuzilishi, jug‘rofiy joylashishi, rivojlanishi, xo‘jalikda foydalanishini o‘rganuvchi fan. Tabiiy jug‘rofiyaning bir tarmog‘i. L. barcha tabiiy jug‘rofiy komplekslarni—landshaft qobig‘i va jug‘rofiy mintaqalardan tortib eng kichik komplekslargacha, ya’ni landshaft joylargacha bo‘lgan komplekslarni o‘rganadi. L.ning asosiy tadqiqot uslublari: bevosita joyda kuzatish, tabiiy komplekslarni kartaga tushirish. Landshaftlarga uiqdoriy va sifat ko‘rsatkichlariga qarab ta’rif beriladi. L. tabiiy boyliklardan oqilona foydalanishga va ularni muhofaza qilishga yordam beradi. L. faniga birinchi bo‘lib V. V. Dokuchayev va uning shogirdlari asos solishgan. Laterit tuproqlar (latincha later —g‘isht) — doimiy yashil sernam o‘rmonlar tagida tarkib topadigan qizil tuproqlar. Tarkibida temir ko‘pligidan temir zanglab qizil tusga ega bo‘ladi. Tuproqning yuza qatlamida chirindi 4—6 foizgacha yetadi. L. t. Janubiy Amerikada, Markaziy Afrikada, Janubi-Sharqiy Osiyoda keng tarqalgan. Sholi, kofe, kakao. geveya ko‘p ekiladi. Latin Amerikasi—Shimoliy
M.a. 6-5-alarla Xorazm Aurich eshilar aaaatiniig 16-siralli tar «ba niron. Mil. an E oxiri 2 O‘zshdarila esa u alohila sprilik takoblagan. Mila zali 2 arang Xoryumda mustadil davat qaror tepa. lk Milan Emil Ular Xor Sr (29 haasining o‘r qismda tashkil borgan Qani daalatishing tarkibi sar Janay povayai mat Tuproq. halzasha bo‘la. Keyinchalik (25. xar Qotishga kurilgan. yerlshiy xorali Shohardan 22 o‘sining jonini kalla Xor palagi O‘rga Oviyosha tashkil o‘sha chx eng kl. lakmilarsha
P BOB. O‘QITUVCHILARNING KASBIY KOMPETENTLILIGINI RIVOJLANTIRISH 21. O‘QITUVCHILARNING KASBIY KOMPETENTLILIGINI RIVOJLANTIRISHDA INNOVATSIYALAR Innovatsiya tushunchasi (lotincha pouts5 —yangi) tadqiqotlarda va ilmiy ishlarda XGX asrlarda qo‘llanila boshlagan. Avval u alohida elementlarni bir sohadan boshqa sohaga kiritishni ifodalagan. Texnikaviy yangiliklar kiritish qonuniyatlarini o‘rganib firmalar foyda olish uchun "innovatsion siyosatni" butun bir tizim sifatida o‘zlashtirishdi. Mazkur faoliyat jamiyat hayotining ixtiyoriy bo‘g‘inini yangilash bo‘yicha umumiy belgilarga, qonuniyatlar, yangilik kiritish mexanizmiga ega. Innovatsiya tushunchasiga berilgan bir qancha ta’riflarning tahliliga ko‘ra, innovatsiyaning o‘ziga xos mazmuni o‘zgarishlarni tashkil etadi, innovatsion faoliyatning asosiy funksiyasi o‘zgartirishdan iborat degan xulosa kelib chiqadi. "Innovatsiya" va "innovatsion jarayonlar" iboralari o‘zaro yaqin va o‘xshash, lekin bir xil ma’noni anglatmaydi. Innovatsion jarayon innovatsiyalarni vujudga keltirish, amaliyotga tatbiq etish va ommalashtirish faoliyatlari bilan bog‘liq. Innovatsiyalarning ilmiy-texnikaviy yangiligi va amaliyotda qo‘llanilishi uning zaruriy xususiyatlaridan hisoblanadi. Shundan kelib chiqib, innovatsiya natijalarini innovatsion jarayon bilan birgalikda, o‘zaro bog‘liq holda ko‘rib chiqish kerak. Innovatsiyalarning o‘ziga xos o‘zaro bog‘liq bo‘lgan uch xususiyati mavjud: qo‘llanilishi, tatbiq etilishi, ilmiy-texnikaviy yangiligi. Amaliyotda "yangilik", "yangilanish", "yangilik kiritish" tushunchalari ko‘pincha tenglashtiriladi, lskin ularning o‘rtasida ba’zi bir farqlar mavjud. Yangilik–yangi tartib, yangi uslub, yangi mstod, yangi ixtirolar bo‘lishi mumkin, buni quyida ksltiril-gan fikrlar tasdiqlaydi. Yangilik kiritish tasnifi muammolari bo‘yicha olib borilgan tadqiqotlarni o‘rganish natijalarining ko‘rsatishicha, yangilik kiritishning xususiyatlariga ko‘ra ularni turli xil asoslar bn-lan turlicha tasniflash mumkin, ya’ni bugungi kunda yangilik kiritishning tugallangan tasnifi mavjud emas. Shu bilan birgalikda bizning tadqiqotlarimiz doirasida aniqlangan ma’lumotlarga ko‘ra, yangilik kiritishni o‘rganishda eng avvalo, yangiliklarni ta’lim-tarbiya jarayonining qaysi bo‘g‘iniga tegishli ekanligini inobatga olish maqsadga muvofiq. O‘qituvchilar kasbiy kompetentliligi asosan innovatsion jarayonlarda rivojlanadi. Adabiyotlarda innovatsiya bo‘yicha juda ko‘p tushunchalar keltirilgan. Masalan, uning mazmun va mohiyati, ichki tuzilishiga ko‘ra texnikaviy, iqtisodiy, tashkiliy, boshqaruv va boshqa innovatsiya turlariga ajratilgan. Innovatsiyaning belgilari sifatida, uning ko‘lami (global va lokal ko‘lami), hayotiy davrining o‘lchamlari (bosqichlarga ajratish va tahlil qilish), amaliyotga tatbiq etish jarayoni qonuniyatlari ajratib ko‘rsatilgan. "Innovatsiya" tushunchasi doimo bir xil ma’noda ta’riflanmaydi, ko‘p hollarda u "yangilik kiritish" tushunchasi sifatida ko‘rib chiqiladi, "innovatsion jarayon" tushunchasi esa yangilik yaratish va ularni o‘zlashtirish hamda ta’lim muassasasi amaliyotida samarali qo‘llashni ifodalaydi. Innovatsion jarayonning tarkibiy tuzilishini muammolar; yangilanishga ehtiyoj; subyektlar; maqsad; vazifalar; mazmun; metodlar; natija tashkil etadi. O‘qituvchilar kasbiy kompetentliligini rivojlantirish maqsadida innovatsion jarayonlarni tashkil etish hamda ko‘zlangan natijalarga erishishda, eng avvalo, o‘qituvchi faoliyatidagi mav— jud muammolarni o‘rganish va tahlil qilish, mavjud muam — molarni bartaraf etishda bajarilishi zarur bo‘lgan vazifalarni, maqsadni aniqlash, shuningdek, o‘qituvchining imkoniyati va ehti – yojlaridan kelib chiqib innovatsion jarayonning mazmun va mohiya– tini belgilashning sifati va bajarilish samaradorligi rahbarlarning faoliyatiga qay darajada bog‘liq bo‘lsa, o‘qituvchilar kasbiy kompetentliligini rivojlantirish yo‘nalishlarida bsl-gilangan maqsadlarga ko‘ra yuqori natijalarga erishish ularninsh innovatsion faoliyati hamda innovatsion jarayonlarga qiziqish lariga shu darajada bog‘liq bo‘ladi. Ta’lim muassasalarida o‘qituvchilar kasbiy kompsten–-liligini rivojlantirish yo‘nalishlarida tashkil etiladigan ins novatsion jarayonlarning samarali boshqarish, mazkur jarayong-o‘qituvchilarning qiziqishlarini rivojlantirish hamda ko‘zlangan natijalarga erishishda innovatsion jarayonlarni oldindan loyihalashtirish va bunda innovatsiyalarning o‘ziga xos xususiyatlarini inobatga olish zarur-Biz o‘qituvchilar kasbiy kompetentliligini rivojlantirish yo‘nalishlarida tashkil etiladigan innovatsion jarayonlarni murakkab, ko‘p darajali jarayon sifatida izohlashda quyidagi bir qator xususiyatlarni innovatsiyalarga xos xususiyatlar deb hisoblaymiz: dialektiklik, davriylik, asoslanganlik darajasi, ixtiloflilik, ahamiyatlilik, tavakkalchilik, rahbarlik uslublarini tavsiflash qobiliyati, vaziyatga aloqadorlik, tarkibiy tuzilishga egaligi (strukturaviylik), innovatsion harakatlar strategiyasini shakllantirish imkoniyati, boshqaruvchanlik, ijtimoiy mo‘ljallanganlik, insonlarning qiziqishi bo‘yicha tabaqalashtirish qobiliyati, innovatsiyalarni subyekt tomonidan qabul qilinishi. Dialektiklik–bu innovatsiyalarning rivojlanish jarayoni bo‘lib, uning me’yoriy asoslarini sekin-asta, bosqichma-bosqich yangilanib borish jarayoni bilan tavsiflanadi. Innovatsiyalar mavjud urf-odat, an’analar bilan ijodiy ziddiyatlarni vujudga keltiradi va ular asosida amalga oshiriladi hamda rivojlantiriladi. Bu tizimning uzluksizligi muassasaning innovatsion rivojlanish ko‘rsatkichini belgilaydi. Innovatsiyaning davriyligi o‘qituvchilarda an’anaviy ta’lim berish yo‘nalishidagi tushunchalarni bugungi kunda muhim ahamiyatga ega bo‘lgan yangi kasbiy bilim va tushunchalar bilan maqsadga muvofiq holda, sekin-asta almashinib borishida tasdiqlanadi. Chunki, mustahkam o‘rnashib qolgan avvalgi tushunchalar, fikrlar, idrok va xulq-atvorning birdaniga o‘zgarishi o‘qituvchinching kasbiy ahamiyatga ega bo‘lgan shaxsiy xislatlariga salbiy ta’sir ko‘rsatishi va uning ma’naviy-axloqiy, o‘zini-o‘zi anglash asoslarini buzilishiga olib kelishi mumkin. Innovatsiyaning asoslanganlik darajasi o‘qituvchilarda yangi sifatli o‘zgarishlarning miqdori bilan ifodalanadi. O‘qituvchilar tomonidan qo‘llanilayotgan ta’lim usullaridan innovatsiya qanchalik ko‘p farq qilsa, uning o‘zgartirish salohiyati va asoslanganlik darajasi shuncha yuqori bo‘ladi. Innovatsiyaning ixtilofliligi shundaki, ixtiyoriy yangilikni kiritish o‘ziga xos xususiyatlarga bog‘liq bo‘lmagan holda ixtilofli vaziyatlar vujudga keltirishi mumkin, chunki innovatsion ta’lim usullarini o‘zlashtirishning murakkabligiga bog‘liq xol { da, ta’lim muassasasida odat tusiga kirgan o‘zaro ta’sir va munosabatlarni o‘zgartiradi. Innovatsiyaning ahamiyatliligi –bunda innovatsion jarayon davrida ta’lim muassasasi rahbarida o‘qituvchilarning yangiliklarga bo‘lgan munosabatlarini obyektiv baholash imkoniyati tug‘iladi, jamoada ichki munosabatlarni o‘zgarishi, keskinlashuvi vujudga keladi va o‘z navbatida mazkur jarayonga mos keluvchi innovatsion ta’lim loyihalarini ishlab chiqish imkoniyati tug‘iladi. Innovatsion tavakkalchilik innovatsiyaning ehtimollik xususiyatlari bilan bog‘liq bo‘ladi. Natijaviylikka ishonchsizlik o‘qituvchilarda tavakkalchilik va xavotirlanish hissiyotlarini vujudga keltiradi hamda tatbiq etish faoliyatining natijalariga o‘z ta’sirini ko‘rsatadi. Innovatsiyaning rahbarlik uslublarini tavsiflash qobiliyati, innovatsion rahbarlik uslubi innovatsion jarayonning natijasiga o‘qituvchilarning shaxsiy qiziqishlarini vujudga keltirishni nazarda tutadi. Innovatsiyaning vaziyatga aloqadorligi — innovatsiyalarni amalga oshirish ko‘p jihatdan o‘qituvchilarning individual xususiyatlariga hamda tashkiliy ta’limiy muhitning yangiliklarni qabul qilish uchun tayyorgarlik darajasiga bog‘liq bo‘ladi. Innovatsiyalarning strukturaviyligi–yangiliklar bilan tanishish, baholash, sinash, ma’qullash va to‘la qabul qilish innovatsiyani amaliyotga tatbiq etishning asosiy bosqichlarini belgilaydi. Innovatsiyalarning rahbarlikni innovatsion uslublari strategiyasini shakllantirish imkoniyati—innovatsion dasturlarni amaliyotga tatbiq etishning samaradorligi o‘qituvchilarning qiziqishlariga va ular natijasida innovatsion jarayonlarga o‘quvchilarning psixologik tayyorgarligini shakllantirish hamda tayyorgarlik darajasini rivojlantirishiga bog‘liq bo‘ladi. Innovatsiyalarning boshqaruvchanligi yangiliklarni tatbiq etishda tashkiliy vaziyatlarni rivojlantirishning dasturlashtirish imkoniyatlariga bog‘liq bo‘ladi. Innovatsiyalarning ijtimoiy mo‘ljallanganligi individual maqsadlarni va vazifalarni tashkiliy tizimning maqsadi va va-54
48 Yechish: Bu tenglama va ikkita tenglamaga keltiriladi. Integrallab, topamiz: Aytaylik, x0y tekislikga tegishli D sohaning har bir nuqtasiga (1.1) tenglama ning bitta yoki bir nechta qiymatini mos qo‘ysin - ular tenglamaning yechimlari. Sohaning har bir nuqtasi ga shunday birlik kesmalarni mos qo‘yamizki, bu kesmalarning 0x o‘qining musbat yo‘nalishi bilan tashkil etgan burchak tangensi ga teng bo‘lsin. U holda yo‘nalishlar maydoniga ega bo‘lamiz. Geometrik nuqtai nazardan (1.1) differensial tenglamani integrallash masalasi shunday chiziqlarni topishga keltiriladiki, bu chiziqning har bir nuqtasida o‘tkaziladigan urinma differensial tenglama bilan aniqlangan maydon yo‘nalishi bilan mos tushishi kerak. 2-Misol. tenglamani integrallang. Yechish: Berilgan tenglamani quyidagicha yozib olamiz Bundan, , . Dastlabki tenglamaning umumiy integrali quyidagicha bo‘ladi: . Ravshanki, yechim umumiy integraldan hosil bo‘lmaydi, demak u maxsus yechim. 2- §. HOSILAGA NISBATAN YECHILMAGAN SODDA TENGLAMALAR I. Noma’lum funksiya qatnashmagan tenglamani qaraymiz: (2.1) 1) Aytaylik (2.1) tenglamani ga nisbatan yechish mumkin deb: (2.2) Integrallab hosil qilamiz: Bu yechimlar to‘plamiga (2.1) tenglamaning umumiy integrali deyiladi. Bundan tashqari (2.2) tenglama demak (2.1) tenglama ham ko‘rinishdagi yechimlarga ega bo‘lishi mumkin, bular maxsus yechimlar bo‘lishlari mumkin. 2) Faraz qilaylik, (2.1) tenglama x ga nisbatan yechilgan deb, ya’ni (2.3) bo‘lsin. U holda , p - parametr kiritib, y y   y y    ) ,y (x 00 y 0 ,  ) y y, F(x ) ,y (x 00 y 02783    y y 0964 )( 32 ( 32323        y y y y y y 0 ) 32 ( 3    y y dx dy y   3132 c x y   3232 c) (x y   0  y 0  ) y F(x, y , ..., m) , (k (x), f y k 21        ) ,..., 2,1 ( , ) ( m k C dx x f y k kf x  ) (y x    p y  
Qashqadaryo viloyatining Shahrisabz tumanidagi "Lochin” bolalar sog‘lomlashtirish oromgohida O‘zbekiston yoshlar ittifoqi “Kamalak” bolalar tashkiloti sardorlarining “Vatan, do‘stlik va baxtli bolalik uchun!” shiori ostida an’anaviy XVII anjumani o‘tkazilmoqda
Navoiy viloyatining Uchquduq tumanida Navro‘z bayrami arafasida yangilangan “Kelajak” yoshlar markazini ochish rejalashtirilmoqda, deb yozadi “Gazeta uz” Xabarda aytilishicha, O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev 2016-yil noyabrda Navoiy viloyati saylovchilari bilan saylovoldi uchrashuvida 2014-yildan buyon faoliyat yuritib kelayotgan yoshlar markazini rekonstruksiya qilish va kengaytirish tashabbusini qo‘llab-quvvatlagan edi Navoiy kon-metallurgiya kombinati bosh direktori Quvondiq Sanaqulov buyrug‘i bilan qurilish-montaj ishlari dekabr oyida boshlandi Obyekt rekonstruksiyasiga NKMK Markaziy kon boshqarmasi va Shimoliy kon boshqarmasining Zarafshon qurilish boshqarmasi xodimlaridan 150 dan ortig‘i jalb qilingan Rekonstruksiyaga kombinat mablag‘laridan 1 milliard so‘mga yaqin ajratilgan Yangilangan markazda 200 kishilik yangi faollar zali, kutubxona va trenajyor zali paydo bo‘ladi Yigit-qizlar bu yerda tikish, to‘qish, qubbachilik, karving bo‘yicha to‘garaklarda shug‘ullanishi hamda rus, ingliz va koreys tillarini o‘rganishi mumkin
kachilar kirib keladilar. Ular har xil kuy chaladilar. Podshoh Forobiyga qarab: 7 —Qalay, kuylarimiz yoqdimi, —deydi. Forobiy, yo‘q, deydi va yonidan nayini olib, bir kuy chaladi, eshitganlarning hammasi rohat qilishadi, ular xursand bo‘lishib, rosa kuladilar. Keyin u boshqa bir kuyni chaladi. Buni eshitgan majlis ahlining hammasi ta’sirlanib yig‘laydi. Keyin uchinchi martasida tamom boshqa bir kuyni chaladi. Buni eshitganlarning hammasi uxlab qoladi. Forobiy bo‘lsa, paytdan foydalanib, ura qochadi. Forobiy muznka sohasida juda bilimdon bo‘lgan. U juda ko‘p kuylar yaratgan. Hatto, muzikaki harflar bilan yozishni Ham dastlab Forobiy topgan. U «Qonun» degan ajoyib cholg‘u asbob yaratgan. Uning muzika haqidagi qarashlari muzika tarixida katta ahamiyatga ega. Forobiy yirik faylasuf bo‘lish bilan birga, durustgina tabib, shoir ham bo‘lgan. Tabobatga oid «Risolat fi a’zoil inson» (Inson a’zolari haqida risola) degan asar ham yozgan. She’riyatda esa zamonasining peshqadamlaridan biri bo‘lgan. Rizoquli Hidoyat o‘zining «Majma al fusaho» de-g‘gan asarida Forobiyning ikki ruboiysini keltiradi. Ular Forobiyning tabiat sirlarini bilishga qiziqqan, falsafaning asosiy masalalariga bosh qotirgani haqida yozilgan. Forobiy: Asrori vujud xom, nopuxta bpmond, - — In gavhari bas sharif nosufta bimond. Har kas badalili aql chiziy gufta and, On nuktaki asl bud, nogufta bimond, ya’ni vujud sirlari pishmay, o‘z xomligicha qolib ketdi. Bu qimmatbaho bir gavhartosh teshilmaganicha (kondan olingan gavharday, ishlatilmaganicha) shunday qolib ketdi. Har kim (vujud sirlari haqida) o‘z aqdining yo‘l ko‘rsatishi bilan biron narsa aytdi-yu, lekin aslida aytilishi kerak bo‘lgan asosiy nukta aytilmay qolib ketdi, —deydi. Forobiyning ikkinchi she’ri ustiga xFalakka xn-TOG» deb yozib qo‘yilgan. Ji onki shumo pir-u juvon diydornd! Azraq po‘shoni in kuhan devorid: Tifliy en shumo darbari mo mahbus ast Uro baxalos himmatiy bikimorid,
dabir u - ri-shin ko‘ring.
Badoyi’u-s-sanoyi’ Husni tav’lil uldurkim, bir nimaning bir sifa-tin iqror qilurlar va ul sifatni isbot qilish uchun ul nimaning o‘ziga munosib bir Illatug‘ sababni keltirur-larkim, haqiqatta ul sabab bo‘lmag‘ay, lekin lutf e’tibori bila ani sabab qilgan bo‘lurlar. «Izoh» sohibi muni to‘rt tur deptur. Avvalgi turi uldurkim, ul sifat ul nimada haqiqatta bo‘lur, ammo aning ko‘runub turgan sababi bo‘lmas, o‘shanga bir sabab ko‘rguzurlar, andoqkim (bayt): Xatti mushkine navishta bar ruxash qilki qazo, To buvad a» bahri dafvi chashmi bad xirzu duo""... Alloma bu san’atni ta’vlil deb ataptur va ani haqi-qattin yiroq bir nimaning sifatin isbot qilmoqqa xos qilipturkim, anga munosib bir illatni zarofat bila id-dio qilg‘gaylar, tokim eshitkuchi ani haqiqat deb tasavvur qilg‘ay va ul uchunchi turda mazkur bo‘lgan bayt yangligdur... IRroq. Agar da’vo aqlga sig‘sa-yu odattin tashqari bo‘lsa ham maqbuldur va ani ig‘roq derlar, andoqkim (bayt): Dar ro‘zi vasl harchand behad dihiy sharobam, Dur a» tushab nayod aslan ba diyda xobam"". Ig‘roq lug‘atta biror ishta uzoqlashib ketmaktur va atash vajhi uldurkim, so‘zlaguchi vasftag‘i otriqchaliqni ul darajaga yetkururkim, aning sodir bo‘lishi odattan tashqari bo‘lur, demak, ul vasf eturda uzoqlashib ketkan bo‘lur... Rujuv. Ani istidrok ham derlar. Ul andog‘durkim, bir nimani zikr qilursen va nukta uchun yana andin qaytar-sen, andoqkim (bayt): Pest bisyor, ar namoi yak nazar, Balki bisyorast a» tu in qadar"". Bu yerda nukta hayrat-u hushsizlik izhoridurkim, go‘yo so‘zlaguchi mahbubning iltifotiga bo‘lgan muhabbat-u shaydo-LliqNing G‘oyat darajadalig‘gidan boshda o‘zida bo‘lmay, ne demak keraklig‘in bilmaptur va oxirda o‘ziga kelib, aytilmog‘i lozim bo‘lgan so‘zni aytiptur... 269
Toshkent viloyati Quyi Chirchiq tumanidagi “Guliston agro fayz” fermer xoʻjaligi namunali koʻp tarmoqli xoʻjaliklardan biri edi. Ha, edi. Nega aynan “edi” savoliga oʻrin qoldirmaslik uchun gapni indallosidan boshlaylik. “Guliston agro fayz” fermer xoʻjaligi 2015-yilda Akmalxoʻja Tursunxonov rahbarligida tashkil etildi. Paxta va gʻallachilikka ixtisoslashgan xoʻjalik uchun 140 gektar yer ajratildi. – Oʻsha paytlar yerning meliorativ holati shu darajada yomon ediki, – eslaydi fermer, – bizdan avvalgi fermer bu yerlardan paxtadan 2 sentnerdan hosil olgan. Biz bu tashlandiq yerni “odam“ qilguncha bor kuchimiz, bilimimiz, mehrimiz va pulimizni sarfladik. Kam ham boʻlmadik. Birinchi yilning oʻzidayoq paxtamiz 30 sentnerdan hosil berdi. 4 mavsumlik qisqa faoliyatimiz mobaynida har yili paxtadan 30, gʻalladan 60 sentnerdan oshirib xirmon koʻtardik. Darhaqiqat, tuman qishloq xoʻjaligi boʻlimi tomonidan taqdim etilgan maʼlumotga koʻra, mazkur yerdan 2013-yilda paxta rejasi 8,3 foizga, 2014-yilda esa 6,5 foizga bajarilgan, xolos. Gʻallachilik boʻyicha ham rejalar biror marta boʻlsin, bajarilmagan. Yosh, gʻayratli rahbar boshliq fermer xoʻjaligi tomonidan yerning meliorativ holati yaxshilandi. Pirovardida hosildorlik va shunga yarasha daromad ham muttasil ortib bordi. Mehnat zavqi va ertangi kunga ishonch yosh fermerni marrani kattaroq olishga, faoliyatini kengaytirishga undadi. Daromadi va yetmagan qismiga kredit yoʻli bilan 2 ta zamonaviy oʻrim kombayni, 3 ta haydov, 7 ta chopiq traktori, 2 ta yuk mashinasi, 50 dan ortiq qishloq xoʻjaligi agregati olib, boshqa xoʻjaliklarga ham texnik xizmat koʻrsatish faoliyatini yoʻlga qoʻydi. Asalarichilik tarmogʻi ham xoʻjalikka qoʻshimcha daromad keltira boshladi. Oʻtgan yili fermer xoʻjaligi tomonidan chorvachilik yoʻnalishini tashkil etish boʻyicha dastlabki saʼy-harakatlar boshlandi. Jumladan, 500 bosh qoramolga moʻljallangan chorvachilik kompleksi qurildi. Chorvachilik fermasidan olinadigan mahsulotni qayta ishlab, tayyor mahsulot ishlab chiqarish, bu orqali 100 ga yaqin aholini doimiy ish bilan taʼminlash va asosiysi, daromadni koʻpaytirish maqsadida goʻsht va sut mahsulotlarini qayta ishlash sexi binosi barpo etildi. 2 qavatli zamonaviy sex binosining 1-qavatida aholiga savdo xizmati koʻrsatish faoliyatini yoʻlga qoʻyish rejalashtirildi. Ammo rejalar shu yil aprel oyida tuman hokimining tegishli qaroriga koʻra xoʻjalik yeri tuman zaxirasiga olinishi bilan chippakka chiqdi. Vazirlar Mahkamasining 2018-yil 1-dekabrdagi “Toshkent viloyatining Quyi Chirchiq tumanida zamonaviy agrosanoat klasterini tashkil etish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi qaroriga muvofiq, masʼuliyati cheklangan jamiyat shaklidagi “Tashkent Sotton Textile cluster” korxonasini tashkil etish, MCHJga tuman hududidan 35,4 ming gektar sugʻoriladigan yer maydoni ajratish vazifasi belgilangan. Mazkur qaror ijrosi yuzasidan 2019-yil 12-aprel kuni tuman hokimining tegishli qarori qabul qilinib, fermer xoʻjaliklari, jumladan, “Guliston agro fayz”ning yer ham tuman zaxirasiga olingan. –2018-yilda xoʻjaligimizga qoʻshimcha 240 gektar yer qoʻshib berildi, – deydi fermer. – Yaʼni, faoliyatimiz yaxshi boʻlgani, belgilangan ekinlardan rejani ortigʻi bilan bajarganimiz uchun bizga ishonch bildirildi. Mana shu ishonch va xoʻjaligimiz yer maydoni kengayib, 380 gektarga yetishi sababli faoliyatimizni yanada kengaytirishga bel bogʻlagan edik. Oradan hech qancha vaqt oʻtmasdan, hokimiyat yerimizni noqonuniy ravishda tortib oldi. Fermerning noroziligi va shu sabab sudlarga murojaat qilishiga sabab boʻlayotgan tuman hokimining ushbu qarorida haqiqatdan ham eʼtirozga molik jihatlar mavjud. Jumladan, qarorda “Ilovaga muvofiq, fermer xoʻjaliklarining foydalanishdagi umumiy maydoni 26 ming 169,1 gektar, shundan 21 ming 102,2 gektar sugʻoriladigan ekin yer, 138,9 gektar bogʻ va 1,6 gektar tokzorlar, 2 ming 362,9 gektar baliqchilik koʻllari, 2 ming 207, 8 gektar qishloq xoʻjaligida foydalanilmaydigan yer maydonlari tuman zaxirasiga qaytarib olingan, deb hisoblansin. Bunda fermer xoʻjaliklari va boshqa qishloq xoʻjaligi korxonalari tomonidan yerlardan samarasiz foydalanilgani, yer qonunchiligiga rioya etilmagani, bir necha yillar mobaynida davlatga qishloq xoʻjaligi mahsulotlarini yetkazib berish yuzasidan kontraktatsiya shartnomalarida belgilangan rejani bajarmagani, shuningdek, yer maydonlaridan boshqa maqsadlarda foydalanilgani koʻrsatib oʻtilsin”, deyilgan. Qarordan anglashiladiki, fermerning yeri tuman hokimining qarori bilan fermerlarning yerdan samarasiz foydalanayotgani sabab olib qoʻyilgan. Vaholanki, tuman qishloq xoʻjaligi boʻlimi maʼlumotiga koʻra, 2016-yilda “Guliston agro fayz” fermer xoʻjaligi 47,1 gektarda gʻoʻza parvarishlab, 134 tonnadan ortiq hosil olgan. Yaʼni, paxta rejasi 100 foiz, shuningdek, 2017-yilda 100,5 foiz, 2018-yilda 81,3 foizga bajarilgan. Xoʻjalik gʻallachilik boʻyicha ham rejalarni ortigʻi bilan bajarib kelgan. Xususan, 2016-yilda bu boradagi reja 111,2, 2017-yilda 100,1 va 2018-yilda 109 foizga bajarilgan. Modomiki shunday ekan, xoʻsh, tuman hokimining qarori qanchalik asosli? –Vazirlar Mahkamasining Quyi Chirchiq tumanida zamonaviy agrosanoat klasterini tashkil etish toʻgʻrisidagi qarori oʻz vaqti va oʻrnida qabul qilingan qaror boʻldi, – deydi fermer. – Boisi, tumanimiz soʻnggi yillarda paxta va gʻallachilik boʻyicha nafaqat Toshkent viloyati, balki mamlakatimizda ham eng past natijalardan birini qayd etib kelayotgan edi. Bu holat oʻz-oʻzidan tuman iqtisodiyotini orqaga tortib, qator ijtimoiy-iqtisodiy muammolarni yuzaga keltirayotgan edi. Qaror bilan yerdan samarali foydalanib, yuqori hosildorlikka erishish, odamlarni ish bilan taʼminlashdek olijanob maqsad koʻzlangan albatta. Lekin tuman hokimiyati mazkur qarorni roʻkach qilgan holda yerimizni qonuniy asosga ega boʻlmagan holda olib qoʻyib, bizni sarson qilayotganini tushuna olmayapman. Chunki biz hokimlikning yerdan maqsadli va samarali foydalanish hamda hosildorlik boʻyicha barcha shartlarini bajarib kelayapmiz. Oʻzbekiston Respublikasi Yer kodeksining 24-moddasida “Yer uchastkalarini ijaraga olish shartnomasini muddatidan oldin bekor qilish taraflarning kelishuvi bilan, bunday kelishuvga erishilmagan taqdirda esa, sudning hal qiluv qarori bilan amalga oshiriladi”, deb belgilab qoʻyilgan. 36-moddasida esa yer uchastkalariga boʻlgan huquqlarning bekor qilinishi mumkin boʻlgan holatlar sanab oʻtilgan. Qiziq jihati, “Guliston agro fayz” fermer xoʻjaligining shartnoma muddati tugamagani holda, na taraflar (hokimlik va fermer oʻrtasida) kelishuvga erishgan, na Yer kodeksi 36-moddasining talablari buzilgan. Fermer xoʻjaligi rahbari A.Tursunxonov qonunchiligimizda belgilangan tartiblar, shuningdek, xoʻjalikning joriy holati va istiqbolidan kelib chiqib, tuman hokimining yuqorida qayd etilgan qarorining “Guliston agro fayz” fermer xoʻjaligiga tegishli qismini haqiqiy emas, deb topishni soʻrab dastlab tuman Maʼmuriy sudiga murojaat qilgan. Joriy yil 4-iyun kunidagi sudning hal qiluv qarori bilan fermerning shikoyatini qanoatlantirish rad etilgan. Shundan soʻng A.Tursunxonov ushbu masalada viloyat Maʼmuriy sudiga murojaat qilgan. Toshkent viloyati Maʼmuriy sudining apellyatsiya instansiyasida koʻrib chiqilgan sud ishida xoʻjalik rahbarining Agentligimizga yoʻllagan murojaatiga asosan ishtirok etdik. Sudya U.Tursunov raisligida oʻtgan ochiq sud majlisida taraflar tinglandi. Sudya Quyi Chirchiq tumani hokimligining ishonchli vakili D.Davenovga Vazirlar Mahkamasining tegishli qarorida agroklasterga qanday yerlar ajratilishi belgilangani haqida savol bilan murojaat qildi. Ishonchli vakil qaror bilan klasterga ajratilishi belgilangan yer tumanda mavjud qishloq xoʻjaligiga moʻljallangan yerning 80 foizini tashkil etishini, qaror ijrosi uchun qisqa vaqt ajratilganini, shuning uchun mazkur qaror ijrosini taʼminlashning boshqa usuli boʻlmaganini aytdi. Ushbu jarayonda yuqoridagi kabi omillar sabab dehqon va fermer xoʻjaliklarining Fuqarolik va Yer kodeksida hamda boshqa qonun hujjatlarida nazarda tutilgan huquq va manfaatlariga putur yetkazilishiga eʼtibor qaratishning imkoni boʻlmaganini bayon qildi. Shuningdek, sudyaning “Guliston agro fayz” fermer xoʻjaligi faoliyati borasidagi savoliga “namunali fermer”, edi deya javob berdi. Sud majlisi yakunida viloyat Maʼmuriy sudi Quyi Chirchiq tumani Maʼmuriy sudining qarorini oʻzgarishsiz qoldirish boʻyicha qaror qabul qildi. Fermer bizga “Qanday qilib”, “Qaysi qonun hujjatiga asosan”, “Buzilayotgan huquqlarim-chi?”, “Sudlar shunday deb tursa, yana qayga borayin“ degancha yuzlandi...
VAQT (Menga soat tatsdim etgan jiyanim mayor Hamidulla Husano‘g‘liga bag‘ishlangan) G‘uncha ochilguncha o‘tgan fursatni Kapalak umriga qiyos ztgulik, Ba’zida bir nafas olgulik muddat Ming yulduz so‘nishi uchun yetgulik. Yashash soatining oltin kapgiri Har borib kelishi bir olam zamon. Koinot shu damda o‘z kurrasidan Yasab chiqa olur yangidan jahon. Yarim soat ichida tug‘ilib, o‘sib, Yashab, umr ko‘rib o‘tguvchilar bor; Ko‘z ochib yumguncha o‘tgan dam qimmat, Bir lahza mazmuni bir butun bahor. Bironning bahosin o‘lchamoq uchun Oltindan tarozu, olmosdan tosh oz. Nurlar qadami-la chopgan sekundning Barini tutolmas ayyuhannos ovoz. Yigit termiladi qizning ko‘ziga, Kiprik suzilishi, mayin tabassum... Qo‘sha qarimoqqa muhr bo‘ladi Hayotda ikkilab qovushgan bir zum. Yashash darbozasi ostonasidan Zarhal kitob kabi ochilur olam, Tiriklik ko‘rkidir mehnat, muhabbat, Fursatdir qilguvchi aziz, mukarram.
NAUCHNMY SOVET R’O.O5130.10.2020.OH.126.,01 PO PRISUJDENIYU UCHENOY STEPENI DOKTORA FILOSOFIY (R’O) PRI ANDIJANSKOM INSTITUTE SEL’SKOGO XOZYAYSTVA I AGROTEXNOLOGIY TASHKENTSKIY GOSUDASTVENNMY AGRARN’IY UNIVERSITET MIRZAEV SHOXRUX FAYZULLAEVICH VLIYANIE PRIMENENIYA NORM UDOBRENIY I KOMPOSTA POD OZIMUYU PSHENITSU NA PLODORODIE POCHV’, A TAK JENA UROJAYNOSTB KULBTUR 06.01.01– Obshee zemledeliye. Xlonpkovodstvo. AVTOREFERAT DISSERTATSII DOKTORA FILOSOFII (R’R) PO SEL’SKOXOZYAYSTVENN’M NAUKAM Andijan –2021
Futbol bo‘yicha Yevropa Ligasi 1/4 final bosqichi javob o‘yinlari 14-aprel, payshanba kuni bo‘lib o‘tdi. “Barselona” o‘z maydonida “Ayntraxt” bilan bahs olib bordi. Uchrashuvning 4-daqiqasida Filip Kostich penaltidan unumli foydalanib, hisobni ochdi. 36-daqiqada Rafael Borre mehmonlarning ikkinchi goliga mualliflik qildi. 67-daqiqada Filip Kostich gol urib, dublni rasmiylashtirdi. Hakam qo‘shib bergan daqiqalarda Serxio Buskets hisobni qisqartirdi. Uchrashuv so‘nggida Memfis Depay penaltidan gol urdi. Ammo ushbu gol kataloniyaliklarga keyingi bosqich uchun yetarli bo‘lmadi. Ikki o‘yin natijasiga ko‘ra “Ayntraxt” 4:3 hisobida g‘alaba qozonib, yarim final yo‘llanmasini qo‘lga kiritdi. Jamoalar o‘rtasidagi dastlabki bahs 1:1 hisobida yakunlangan edi. Yevropa Ligasi1/4 final o‘yinlari, javob bahslari14-aprel, payshanba“Barselona” – “Ayntraxt” 2:3Gollar: 0:1 – 4 Kostich (penalti), 0:2 – 36 Borre, 0:3 – 67 Kostich, 1:3 — 90+1 Buskets, 2:3 — 90+11 Depay (penalti).“Barselona”: ter Stegen, Mingesa (Dest, 62), Arauxo, Erik Garsiya (de Yong, 70), Alba, Buskets, Pedri (de Yong, 46), Gavi, Obameyang (Traore, 61), Dembele, Ferran Torres (Depay, 80).“Ayntraxt”: Trapp, Hinteregger, Ture (Hasebe. 90+9), Ndika, Knauff (Chandler, 90+9), Kostich, Rode (Hrustich, 80), Kamada, Yakich, Lindstrem (Heuge, 80), Borre (Ache, 90).Ogohlantirishlar: Erik Garsiya (3), Yakich (24), Gavi (28), Hrustich (83), Dembele (90+4), Ndika (90+5), Knauff (90+6).Chetlatish: Ndika (90+11).Dastlabki o‘yin — 1:1“Lion” – “Vest Hem” 0:3Gollar: 0:1 – 38 Douson, 0:2 – 44 Rays, 0:3 – 48 Bouen.Dastlabki o‘yin — 1:1“Atalanta” – “Leypsig” 0:3Gollar: 0:1 – 18 Nkunku, 0:2 – 87 Nkunku (penalti).Dastlabki o‘yin — 1:1
C. D. U bozorda mahsulotni sotishdir. U talabni qondirishga qaratilgan inson faoliyatidir. 3. Bozor segmentatsiyasi nima? A. B C. D Bu bozorni tovar guruhlariga bo‘lishdir. . Bozorni talabga ega bo‘lgan tovarlar guruhiga bo‘lish. Bu bozorni aniq xaridorlar guruhiga bo‘lishidir. . U bozorda raqobatchi-larning turli guruhlarga bo‘linishidir. 4. Marketing strategiyasi nima? A. Korxonaning bozordagi harakatlarini yaqin muddatlar bo‘yicha rejalashtnrish usuli. B. Korxonaning istiq-boli uchun bozordagi harakatlarini aniq maqsadlar bo‘yicha rejalashtirish usuli. C. Korxonaning bozordagi harakatlarini o‘rta muddatlar bo‘yicha rejalashtirish usuli. D. Korxonaning bozordagi harakatlarini bir yilga bo‘lgan rejalari. 5. Remarketing qachon kullaniladi? A. B. C. D. Talab pasayganda. Taklif pasayganda. Talab kuchayganda. Taklif kuchayganda. 6. Agar nominal daromad 890 ga oshsa, narxlar darajasi esa 1090ga oshsa, unda real daromad: A. B C. D 290 oshadi. . 1890 oshadi. 290 pasayadi. . 1890 pasayadi. 236
ko‘prigi) deb ham ataganlar", Sulton Jaloliddin Tiflisni 1226-yil 9-martda ishg‘ol qildi: So‘ng Xorazm qo‘shinlari Gurjiston bo‘ylab harakat qilib, uning boshqa shaharlarini ham ishg‘ol etdilar: Sulton Jaloliddin tengi yo‘q dovyurak, sarg‘ayrat kishi bo‘lish bilan birga o‘z davrining va o‘z sinfining vakili ham edi. Nazarimizda, u Gurjistonga qarshi lozim bo‘lmagan yurishni boshlab, gurji xalqini va boshqa xristian xalqlarini o‘ziga qarshi qilib qo‘ydi. Shuningdek, Tiflisda gurjilarga nisbatan misli ko‘rilmagan xunrezlik o‘tkazib, bu xalqda yomon xotira qoldirdi. Gurji yilnomasining yozishicha, minglab gurjilarning boshi kesilishi natijasida Kura daryosi suvi qip-qizil qon. bo‘lib oqdi: Sulton Jaloliddin ko‘p asrlar davomida jahon tarixchilarining diqqat-e’tiborini o‘ziga tortgan tarixiy shaxsdir. Ovrupo olimlari Sulton Jaloliddinni Fransiya qiroli Richard Sheryurakka o‘xshatadilar. Buyuk harbiy mahoratga ega bo‘lgan ushbu sarkarda yaxshi diplomat emas edi. Davlat hukmdoriga o‘ta zarur bo‘lgan bu xususiyatning yo‘qligi unga umumiy dushman— mo‘g‘ullarga qarshi musulmonlar ittifoqini tuzish ishini amalga oshirish imkonini bermadi. Biroq bu xayrli ishning amalga oshmasligida faqat Sulton Jaloliddinning diplomatiya sohasida no‘noqligini vaj qilish ham adolatdan emas: U asosiy sabab bo‘la olmas ham edi: Musulmonlarning bosqinchi mo‘g‘ullarga qarshi yagona frontga birlasha olmasligiga asosiy sabab, ularning hukmdorlari o‘rtasida o‘zaro ziddiyatning kuchliligi, birlikning yo‘qligi, eng asosiysi, ko‘pgina musulmon hukmdorlarning dong‘i ketgan sarkarda Xo-razmshoh Jaloliddinga hasad va xavfsirash bilan qarashlari edi. Aynan shu sabablar tufayli Sulton Jaloliddin o‘zining asosiy orzusi—mo‘g‘ullarga qarshi Musulmonlarning kuchli ittifoqini vujudga keltirib, musulmonlarni g‘ayridin—mo‘g‘ullar zulmidan ozod qilishishini amalga oshira olmadi. U katta qo‘shin yig‘ib, mo‘g‘ullarga qarshi borib ularni tor-mor keltirib, Xorazmshohlar davlati hududini ma’jusiylardan tozalash o‘rniga, Ozarboyjon va Iroqda o‘zi tuzgan davlatning goh u burchagida, goh bu burchagida mahalliy feo-vay Vis M. Buniyagov. Gosudarstvo Xorezmshaxov-Anushteginidon, 199
Qonunchilik palatasida «Ovchilik va ov xo‘jaligi to‘g‘risida»gi qonun loyihasi ikkinchi o‘qishga tayyorlanmoqda Bu haqda deputat Xayrillo Gapporov xabar berdi Qayd etilishicha, qonun loyihasini maromiga yetkazish jarayonida uning moddalari to‘g‘ridan-to‘g‘ri amal qilishiga e'tibor qaratilyapti Qonun loyihasidagi asosiy tushunchalarning bir qismi ayrim moddalarda aks ettirilmoqda Undan tashqari, ayrimlari boshqa qonunlarda qo‘llanilishini inobatga olgan holda qonun loyihasidan chiqarilmoqda Loyihaga ovchilik resurslari va ovchilik resurslaridan foydalanuvchilar hamda ov qilish turlari aks etgan yangi moddalar kiritilmoqda Qonun loyihasida ovchilik resurslarining sonini tartibga solish, ovchilik resurslarini tutishga doir kvotalar, ov qilish mavsumi va muddatlari, g‘ayriqonuniy ravishda ov qilish (brakonerlik), ovchilik yo‘llanmasi, ovchilik xo‘jaligini yuritish uchun ov qilish joylarini taqdim etish kabi masalalar aniq qilib belgilanmoqda Shuningdek, ovchilik xo‘jaliklarining yovvoyi hayvonlar sonini ularning yashash joylari doirasida saqlab turish, ko‘paytirish yoki kamaytirishga qaratilgan tadbirlarni o‘tkazish majburiyatlari belgilanmoqda Qonun loyihasining qabul qilinishi ov hayvonlaridan oqilona foydalanish orqali atrof-muhitni muhofaza qilish uchun qulay shart-sharoitlar yaratilishiga, yovvoyi hayvonlar hisobini yuritish, ularni ko‘paytirish va tutish normalarini tartibga solish ustidan davlat nazoratini kuchaytirishga, ov turizmining rivojlantirilishiga hamda ov xo‘jaliklari holatining yaxshilanishiga olib keladi, deyiladi deputat ma'lumotida
Bizning tog‘ mintaqamizda archaning uch turi uchraydi: Qora archa (zarafshon archasi), saurarcha (yarimsharsimon archa), 5FIK archa (turkiston archasi). Ular bir-birlaridan tashki ko‘rinishi, vertikal tuzilishi bilan far k qiladilar. Archadan keyin tog‘larda tabiiy ravishda ѐngokzorlar o‘sadi: xondon pista 600-1700 m balandlikda, grek ѐngogi 1000-1500 m, bodom 8001600 m va mevali daraxtzorlar (olma, olxo‘ri, do‘lana, nok va boshqalar). Tog‘larda kichik guruh, bo‘lib (karkas) uchraydi, darѐlar ѐnida xurmo, zarang, olcha uchraydi. Uzbekistonda tabiiy-o‘rmonlardan tashqari kichik o‘rmonzorlar ko‘rinishda, kishlok xo‘jalik ekinlar atrofida o‘rmon ihotazorlari, kanallar, suv omborlari, avtomobil yo‘llari atrofida sun’iy daraxtzorlar mavjud. Bu yerda xar xil daraxt, buta o‘simliklari uchraydi, bizning sharoitimizga moslashib qolgan introduksiya qilingan turlar o‘sadi. Ularning ko‘pchiligi (eman, kayragoch, oq akatsiya, sofora, teraklarning ayrim turlari) bizda tezroq o‘sadi (uz vataniga nisbatan), issiq ikdim xdvoning kurukligiga yaxshi chidaydi. Qumli cho‘l mintaqasida qora va oq saksovul o‘sadi, ulardan tashqari sho‘ra, qandim, cherkez, darѐlar chetida yulg‘un, turangil o‘sadi. Bu o‘rmonlar Uzbekiston o‘rmonzorlarining 70 % ni tashkil etadilar va qumni mahkamlovchi sifatida ishlatiladi, va mollar uchun yem-xashak vazifasini o‘taydi. Uzbekistonning uchinchi o‘rmon tashkil etuvchi mintakasi-bu tukayzorlardir. Ular darѐlarga yaqin joylashgandirlar, kirgokni yuvilib ketishdan himoya qiladilar, suvni tartibga soladilar. Ularga turangil, tol, jiyda turlari kiradi, tog‘larda kamroq ravishda qayin, sogdiana shumtoli uchraydi. Uzbekistonda o‘rmonlar maydoni Respublikaning umumiy maydonning 24 % ni tashkil qiladi. O‘rmonchilarning asosiy vazifasi-o‘rmonlarni barpo qilish, urm°nlarni o‘stirish va shu o‘rmonlarni himoya qilishdan iboratdir. Shuning uchun xam o‘rmon xo‘jaliklarining asosiy vazifasi urug‘larni sifatli tayѐrlash, ko‘chatlar ekib o‘rmonzorlar barpo qilish hajmini oshirish, yangi fan yutukdari va tavsiyalaridan unumli foydalanish hisoblanadi. O‘rmonlarni qayta tiklash va sun’iy o‘rmonzorlar barpo etish Respublikamizda xalq xo‘jaligining asosiy vazafasi bo‘lganligi sababli soha yo‘nalishining ish hajmi yildan yilga oshib bormoqda. Ayniqsa, tuproq eroziyasi, kum kuchishlari va sellarning oldini olishda, yangi o‘rmonzorlar barpo etib, himoya qilish ishlari yo‘nalishida, Orol muommosini yechshssa sezilarli natijalarga erishilmoqda. Yangi o‘rmonzorlar barpo etishda Respublikamiz boshqa
Assalomu alaykum aziz ustozlar! Savolim shuki, uxlab yotgan odamning oldida nomoz va Qur'on o'qish mumkinmi? Javobingiz uchun oldindan rahmat! Assolomu Alaykum, Savol: Men hozirda IELTS deb nomlanivchi (100 ortiq davlatlardagi ko'plab institut, universitet va bosh oliygohlarga kirish uchun imtiyoz beradigan imtihon) imtihonga tayyorlanyapgan edim, u imtihon o'qishga kirishim uchun yo'llanma bo'lardi, yaqinda IELTS imtihonidan beriladigan sertifikatdi rasmini ko'rgan edim, uning pastki qismida uncha katta bo'lmagan xochning rasmi bor ekan, uni ko'rganimdan so'ng, agar u imtihonni topshirib o'sha sertifikatni olsam shirk bo'lib qolmaydimi deb u imtihonga tayyorlangim ham kelmay qoldi U imtihonga pul to'lab, topshirib, sertifikatini olsam bo'ladimi yoki xochdi rasmi borligi uchun mumkin emasmi? Javob uchun oldindan raxmat
74 I Oynisa Musurmanova ichidagi "toshini" tozalab yegan ayolgina oilada "Baxtli ayol" degan buyuk nomga sazovor bo‘ladi, agar shuishni qila olmasa baxtsizlikka duchor bo‘ladi. Ota-onangizga o‘zaro oddiy tortishuvgacha yetkazadigan bo‘lsangiz, kuyovga nisbatan ularda shubha, nafrat, g‘arazli maqsad, bepisandlik paydo bo‘ladi. Ularning kuyovga nisbatan hurmati yo‘qola boradi. Shuning uchunSiz kuyov bilan oilangiz a’zolari o‘rtasidagi mehr-muhabbat rishtasini mustahkamlashga, bir-birlari bilan do‘stona aloqalarni bog‘lashga harkat qiling: Kuyovning salbiy xususiyatlarini emas, balki ijobiy tomonlarini bo‘rttirib ko‘rsating, yaxshi niyatlarini, orzu-istaklarini uning nomidan yetkazing. Ota-onangiz holidan tez-tez xabar ololmayotgan bo‘lsa, oila yumushlarini ro‘kach qilib, uning nomidan o‘zingiz boring, bayramlarda sovg‘a-salomlar tashkil eting. Ota-ona uchun eng katta sovg‘a kuyovning oilaparvarligi, oilani moddiy va ma’naviy boshqarishga tayyorligi, uddaburonligi, ishbilarmonligi, turli zararli odatlardan uzoqligi, qizlarini hurmat qilishi, tahqirlamasligidir. Uning bu xususiyatlari ota-onangiz oldidagi hurmatini yanada oshiradi. Kuyovdagi bunday xususiyatlarni yuzaga olib chiquvchi–Sizsiz. Kuyov ham qaynota-qaynonasining hurmatini o‘z ota-onasidek joyiga qo‘ysa, ularning pand-nasihatlariga quloq tutsa, fikrlarini inobatga olsa, moddiy va ma’naviy qo‘llab-quvvatlab tursa, o‘g‘il sifatida qabul qilinadi. Ota-onangizning kuyovga nisbatan hurmati, ishonchi, ijobiy bahosini unga yetkazish ham Sizning vazifangiz hisoblanadi.
Belarus prezidenti Aleksandr Lukashenko Rossiya prezidenti Vladimir Putin bilan muzokaralar chog‘ida ishonch bildirishicha, ular barcha bahsli masalalar bo‘yicha kelisha oladilar Bu haqda “Gazeta ru” xabar berdi Lukashenkoning qayd etishicha, Rossiya va Belarus haqiqatan ham kelisha oladi Uning ta’kidlashicha, ayni paytda Rossiyada muzokaralar raundini o‘tkazgan va muammoni biladigan jamoa safarda bo‘lib turibdi Lukashenko Putinga barcha muammoli masalalarni hal qilishni va eski muammolarni yangi yilga olib o‘tmaslikni taklif qilgan
ikkita siklik a-va B-D-fruktoza stereoizomerlarni hosil qiladi. Pentozalar — D-riboza va D-dezoksiribozalar ham ketogek-sozalarga o‘xshab beshta a’zolik siklik «-va B-furanoza halqalarini hosil qiladi. Eritmalarda monosaxaridlarning atsiklik va siklik shakllari bir vaqtning o‘zida bo‘ladi va o‘zlari bir-biriga aylanish qobiliyatiga ega. Assimetrik karbon atomining holatiga qarab D yoki L qatorga taalluqligi ajratiladi. Shu narsani ta’kidlamoq kerakki, odam organizmi monosaxaridlarning faqat D-qatorini hazm qila oladi. Organizmda a-va B-izomerlar bir-biriga o‘ta oladi. Monosaxaridlarning kimyoviy xususiyatlari erkin karbonil va spirt guruhla-rining xususiyatlariga ham, boshqa barcha gidroksil guruhlariga nisbatan ancha faol kimyoviy reaksiyalarga kiradigan glyukozid gidroksilining xususiyatlariga ham bog‘liq bo‘ladi. Monosaxaridlarning karbonil guruhini ishtirokida oksidlanish va qaytarilish reaksiyalari sodir bo‘lishi mumkin. Masalan, aldozalar kislotalik yoki neytral sha-roitda kuchsiz oksidlovchilar bilan oson oksidlanib, aldon kislotalarini hosil qiladi. H 1 C=O COOH 1 1 H-C-OH H-C-OH 1 1 HO-C-H 01—$ HOH 1 1 H-C-H H-C-H H-CH н– c 8 Oнoн (вoн Glyukoza Glyukon kislota Shu yo‘l bilan D-glyukozadan D-glyukon kislotasi va D-galak-tozadan D-galaktion kislotasi hosil bo‘ladi. D-glyukon kislotasining fosforlangan shakli uglevodlar almashinuvining oralik mahsuloti sifatida muhim rol o‘ynaydi.
Zumrad “Otam o‘tin kesayotibdi”, deb o‘ylab, otasini anchagacha kutibdi Kech bo‘libdi, otasidan darak bo‘lmabdi Shamol to‘xtabdi Qiz o‘rmondagi chuchmomalarni terib yurib, bexosdan bolta osilgan daraxt tagiga borib qolibdi Qarasa, otasi yo‘q emish
Assalomu alaykum! Bugun saytimiz mushtariylari e'tiboriga yangi tarjima kitob - kitobini taqdim etmoqchiman. Kitobda zamonaviy ilm-fandagi dolzarb 50 ta eng muhim nazariya haqida so'z boradi. Har bir nazariya haqida, uning qisqacha mohiyatini tashkil qiluvchi izohlar, u bilan bog'liq olimlarning ilmiy ishlari, hamda, hazilomuz tarzdagi jumlalar keltirilgan. Nazariyalar fundamental fanlar, tibbiyot, psixologiya, axborotlashtirish masalalari singari yo'nalishlarga taqsimlab keltirilgan hamda, har bir bobda, ushbu yo'nalish bo'yicha katta ilmiy ishlarni amalga oshirgan olimlar haqida ham ma'lumotlar keltirilgan. Ushbu kitob, ilm-fanga qiziquvchan kishilarni hozirdagi dolzarb bo'lgan juda g‘aroyib, ta'bir joiz bo'lsa, aql bovar qilmas, lekin, o‘ta muhim nazariyalar bilan tanishtirishni maqsad qilgan. Kitobda ilmiy nazariyalarga oid 50 ta eng muhim va eng qiziqarli ma'lumotlar haqida 3 daqiqadan, lo‘nda-lo‘nda tarzda hikoya qilinadi. Mavzuni yoritishning ushbu formati, mutolaachi uchun, bayon qilingan ilmiy fenomenni tushunishda qo‘l keladi degan umiddamiz. Diqqat! Kitobxonlardan kitob haqidagi mulohazalarni va xatolarimiz ko‘rsatilgan konstruktiv-tanqidiy fikrlarni kutib qolamiz. Muallif: - Pol Parsons muharrirligi ostida, mualliflar guruhi O‘zbek tiliga www.Orbita.Uz sayti tarjimasi Tematik yo‘nalishi: Ilmiy ommabop adabiyotlar, nazariyalar Tarixi: www.Orbita.Uz elektron kutubxonasii, 2020 yil. Orbita.Uz taqdim etayotgan elektron nusxa: .pdf formatidagi, kompyuterda terilgan. Grafikasi: O‘zbek tili lotin alifbosida.
emizuvchilar, o‘limtiklar b-n oziq-lanadi. Hayotining ko‘p qismini suvda o‘tkazadi. Urg‘ochisi 40 tagacha tuxum qo‘yadi. G. odam uchun hech qanday xavf tugdirmaydi. Noyob tur sifatida Xalqaro Qizil kitobga kiritilgan. GAVR — Fransiyadagi shahar, Sena da-ryosi Sena qo‘ltiqchasiga (La-Mansh bo‘g‘ozi) quyiladigan joyda. Aholisi 196 ming kishi (1990). Yirik port, Parijning avanporti: Chetga chiqari-ladigan yuklarning 70—80% neft. Gavan yaxshi jihozlangan. Kemasozlik, mashinasozlik, kimyo, sement, ip gazlama, oziq-ovqat sanoati, rangli metallurgiya, neft tozalash qorxonalari bor. G. orqali chetga neft, paxta, kofe, shakar-qand chiqariladi. Okeanografiya in-ti, shahar yaqinidagi cher-kovda (11—14-a.lar) o‘rta asr haykal-taroshligi va arxeologiya muzeyi bor. G. 1517 y.da baliqchilar shaharchasi o‘rnida barpo etilgan. 17—18-a.larga oid me’moriy yodgorliklar saklangan.
116 Asos’hoi dinamika Quvvaye, ki hangomi harakati ҷism ba sarosari boloy ҷismi digar paydo shuda, ba muqobili harakat ravona gardidaast, quvvayi soish menomand. Soish yagon xel harakatro ba vuҷud nameorad. Lekin savole paydo meshavad, ki charo on quvva nomida meshavad? Sabab in ast, ki quvvayi soish harakatro sust mekunad. A» in mebaroyad, ki quvva faqat harakatro ba vuҷud naovarda, onro mumkin ast sust xam gardonad. Baroi kitobhoi bolorimiz guzoshtashudaro pesh burdan bo quvva ta’sir rasonda, quvvayi soishro barham dodanamon lozim ast. Ba avtomobil tormoz doda shavad, on zud meistad. Intiqoli tasmagӣ ham ba tufayli soish shkivhoro charx mezanonad (rasmi 104). Omili yakumi hosil shudani quvvayi soish nohamvor budani sathi ҷismhoi ba hamdigar rasanda meboshad. Hatto dar sathi ҷismhoi xele sufta ham nohamvoriho va chuqurchaho mavҷudand. Sathi ҷismhoi hamvor ba vositayi purbin dida shavad, gunogun budani dag‘arbug‘urii onho muayyan megardad (rasmi 105). Hangomi yak ҷism ba sathi ҷismi digar lag‘jidan yo gelidan in dag‘arbug‘uriho ba hamdigar soish xo‘rda, quvvayi ba harakat moneashavandaro ba vuҷud meorad. Sababi duvvumi hosil shudani soish in quvvayi ba hamdigar ta’sirrasonii molekulahoi sathi ҷism, ki ba yakdigar rasida meistand. Agar sathi ҷismho xo‘b sufta gardida boshad, hangomi ba yakdigar rasidani ҷismho molekulahoi sathi on ba yakdigar xele nazdik meshavand. Dar in holat quvvahoi ҷoziba dar bayni molekulahoi ҷismi ba yakdigar rasanda ehsosshavanda meboshad. Hodisai ba yakdigar soishxo‘rii ҷismhoro base nav’ ҷudo kardan mumkin ast: soishi oromish, soishi lag‘jish va soishi g‘elish. Rasmi 104. Dar shkiv namoyon shudani soish Rasmi 105. Dar lupa namoyon-shavii sathi ҷismhoi gunogun
41 Quyidan chegaralangan funksiya. Agar shunday M haqiqiy soni mavjud bo‘lib, barcha xX sonlari uchun f(x)≥M tengsizlik bajarilsa, f funksiya X to‘plamda quyidan chegaralangan deyiladi. Masalan, y=x2 funksiya (-; +) oraliqda quyidan chegaralangan funksiyadir, chunki barcha x(-;+) sonlari uchun y(x)=x2≥0 tengsizlik bajariladi. Quyidan chegaralanmagan funksiya. Agar ixtiyoriy M haqiqiy soni uchun shunday bir xX son topilib, f(x)<M tengsizlik bajarilsa, f funksiya X to‘plamda quyidan chegaralanmagan deyiladi. -R- Ratsional ko‘rsatkichli daraja. a>0, mZ va nN bo‘lsa, nma soni a ning nm r  ratsional ko‘rsatkichli darajasi deb ataladi, ya’ni nm nm r a a a   . Xususan, n na a 1  Ratsional son. nm ko‘rinishida yozish mumkin bo‘lgan har qanday son ratsional son deb ataladi, bunda . , N n Z m   ratsionalr sonlar to‘plamini Q bilan belgilanadi. Ratsional va irratsional algebraik ifoda. Agar algebraik ifodada sonlar va harflarning ildiz ishoralari qatnashmasa, u rational algebraik ifoda, ildiz ishoralari qatnashsa irratsional algebraik ifoda deyiladi. Butun algebraik ifoda. Agar ratsional ifodada harfli lfodaga bo‘lish amali qatnashmasa, u butun algebraik ifoda deyiladi. Misol: 6b-3a + dc -S- Simmetrik ko‘phad. Agar P(x,y,...,z) ko‘phad tarkibidagi harflarning har qanday o‘rin almashtirilishida unga aynan teng ko‘phad hosil bo‘lsa, P ko‘phad simmetrik ko‘phad deyiladi. Simmetrik ko‘phadda qo‘shiluvchilar o‘rin
- pri sravnitel’nom analize biokinematiki dvigatel’unix deystviy v podvijnyux igrax i bokse obnarujeno sootvetstviye trayektorii dvijeniy plechevogo poyasa v etix dvux vidax deyatelenosti. - v protsesse v!polneniya udarov v boyevoy obstanovke v aktivnuyu rabot-u vklyuchayutsya mBpitsi stopi, trexglavaya mipshi goleni i dvuglavaya mvipsa bedra takje, kak v podvijnoy igre pri v’Bsholneniyi tolchkov’x dvijeniy plechom zadeystvovan’g moy stop’, trexglavaya mBishs’i g‘oleni i dvuglavaya mvshsha bedra. -trayektoriya dvijeniy plechom vo vremya vipolneniya podviji’g‘x igr sovpadayet s trayektoriyey dvijeniy pri v’sholnenii pryam’g‘xx i bokov’x udarov v bokse. 5. Opredeleni velichina i intensivnostv podvijn’ix igr, primenyayemyux v dvigatelBnoy podgotovke yun’gx boksyorov: -pri razvitii skorostno-silov’x kachestv CHSS sostavlyayet: do igr’i - 112:8,12 ud)min, vo vremya igr’g -18010,2 udumin, posle otd’xa v 50-60 s. -11849,12 udo‘min; - prodoljitelvnost igr’ —12-14 s., - povtoreniye igr’q: u yun’x boksyorov 11-12 let -2-3 raza, 13 let –3-4 raza. b 6. Na osnovanii razrabotannoy metodiki podvijn’ge igri vklyuchenv v kajd’ge vid’ podgotovki i sostavili ot obshego vremeni, otvedennogo na obshuyu fizicheskuyu podgotovku — 21,8796, spetsialvnuyu fizicheskuyu podgotovku -8,3390, texnicheskuyu -17,3376. 7. Effektivnostv podvijnix igr, vnedrennix v uchebno-trenirovochniy protsess dlya razvitiya dvigatel’noy podgotovki YUNB’GX boksyorov, opredelena putem pedagogicheskogo eksperimenta: - u yunix boksyorov 11-13 let eksperimentalvnoy gruppim po fizicheskim kachestvam vyuyavlen prirost pokazateley: - lovkosti —v srednem na 11,8-13,596, skorostno-silovix kachestv –v srednem na 15-1796, gibkosti —v srednem na 18,5-23,896, vinoslivosti –v srednem Ha 14-1690; - sila bokovogo udara pravoy u yunshx boksyorov 11 let eksperimental’noy gruppiii uvelichilasB na 5,85 kg, t.ye. v’trosla na 32,2397,. Etot pokazatel’ v kontrol’noy gruppe sostavil 1,76 kg, t.ye. 9,59; - godovoy prirost pokazatelya kolichestvo udarov B techeniye 8 sekund-u yunmkx boksyorov 11 let sostavil v eksperimental’noy gruppe 51,6896, av kontrol’noy –30,5590 (pri r=0,001). - nav’ki vrsholneniya texniki zatsitnix deystviy S pomoshByu nog u yunix boksyorov 12 let otsenenk v eksperimental’noy gruppe na: kotlichno) - 3796, kxoroshoz-40 926, kudovletvoritelBno) - 1696, kneudovletvo-ritelBnoz – 790, a v kontrol’noy - sootvetstvenno kotlichno) - 1396, 45
6 Homilador bo'lish uchun jinsiy aloqani Bosh sahifa Eng ko'p o'qilganlar
Tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirishning muhim shakllaridan biri imdorlik (aksionerlik) jamiyatlaridir. Aksiya chiqarish va uni erkin lashtirish hissadorlik munosabatlarning muhim tomonlaridan birini hkil qiladi. Aksiya—bu uning egasi hissadorlik jamiyati kapitaliga o‘zining a’lum hissasini qo‘shganligiga va uning foydasidan divident jaklida daromad olish huquqi borligiga guvohlik beruvchi yimmatli qog‘ ’ozdir. Bundan tashqari, aksiya korxonani boshqarishda
X-U asrning ikkinchi yarmidan ko‘pgina gumanistlar o‘zlari yaratgan falsafiy g‘oyalarni turli yo‘llar orqali xristianlik bilan yarashtirishga intilganlar. Ular ba’zida palalar xizmatida ham bo‘lishgan, jumladan Salyutati va Brunilar ma’lum muddat papa kuriyasida kotiblik qilishgan. Papa teorakratiyasiga qarshi qat’iy hujum qilib, tanqidi uchun inkvizatsiya sudiga tortilgan Lorenso Valla hayoti so‘ngida Rimda cherkov kanonigi lavozimini egallagan. Gumanizmga xos ziddiyat inson haqida yaratilgan ideal tasavvurlarga qarshi o‘laroq, individualizmning eng salbiy jihatlarini oqlashga intilishdir. Ular insonlar faoliyatining harakatlantiruvchi kuchlari deb, ma’lum shaxsning hatto jamiyat manfaatlariga qarshi holdagi qiziqishlarini ko‘rsatishgan. Xususan, Brachcholini jamiyatda insonlar orasidagi o‘zaro munosabatlarni, erkin individiumning o‘z qiziqishlarini jamiyatdan yuqori qo‘yishi muammolariki tanqid qilgan. Podjo o‘z "Dialoglari"da "faqat avom, faqat oddiy xalq sizning qonunlaringiz uchun, faqat shu xildagi kishilar uchun qonun ishlaydi... Kuchli odamlar qonunni buzadilar, chetlab o‘tadilar, demak bu qonunlar zaiflar, yollanma xizmatchilar, hunarmandlar, mulksizlar, umuman olganda oddiy odamlar uchun tuzilgan... Amalda xotirada saqlashga arzigulik barcha ulug‘ ishlar qonunsizlik, zo‘ravonlik va qonunlarni buzish orqali qilingan" deydi. Shunga qaramasdan, gumanizmning ijobiy ahamiyati nihoyatda katta. Tabiiyki, gumanizga yaxlit oqim sifatida yondashishimiz noo‘rin. unda ko‘plab, bir-biridan farq qiladigan mo‘tadil yoki keskin xususiyatilarga ega oqimlar bo‘lgan. Tasviriy san’at. Agar o‘rta asrlar madaniyatida tasviriy san’atning asosini allegoriyalar va ramzlar tashkil etgan bo‘lsa, Uyg‘onish davri san’ati o‘z faoliyatining boshlang‘ich bosqichidan realizmga intilgan. Inson o‘zining butun murakkabligi bilan rassomlar " diqqat markazida turgan, uning jismoniy va ma’naviy go‘zalligi, yetukligini tasvirlash san’atning asosiy vazifasiga aylangan. O‘rta asr rassomlari inson tanasini gunoh ramzi hisoblab, uni kiyimlarga burkab, horigan va nimjon etib tasvirlashsa, Uyg‘onish davri musavvirlari inson tanasining go‘zalligani, antik davrdagi singari real tasvirlashga intilganlar. O‘rta asrlar rassomlari tabiatni tasvirlashga e’tibor qaratmagan bo‘lsa, Uyg‘onish davri rassomlari insonni o‘rab turgan dunyoning go‘zalligini zavq bilan tasvirlaganlar. Rassomlar ijodida dastlabki peyzajlar XTU-X-U asrlarda paydo bo‘ladi. Bu dastlab tasvirda ikkilamchi vosita sifatida xizmat qilsa, keyinchaliku tasvirlangan insonlarning o‘ziga xos xususiyatlarini ochib berish uchun xizmat qilgan. Nihoyat, peyzaj xam tasviriy san’atning alohida sohasiga aylanadi.
Qancha oqqa bo’yasang qarg’a (Tashriflar: umumiy 572, bugungi 1) Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf A’zam O’ktam xotirasi O'xshash maqolalar
O‘zbekiston bilan Belarus Respublikasi o‘rtasidagi davlatlararo aloqalar 1991-yil 6 noyabrda o‘rnatilgan. Bunda davlatlararo munosabatlarning asoslari to‘g‘risida shartnoma imzolangan. Ikki davlat o‘rtasidagi aloqalar o‘zaro hurmat, tenglik va manfaatdorlik asosida tashkil etilgan. O‘zbekiston bilan Moldova Respublikasi o‘rtasidagi o‘zaro aloqalar 1995-yil 30-31-martda Prezident Islom Karimovning respublikaga rasmiy safari bilan o‘rnatildi. O‘zbekiston va Moldova o‘rtasida hamkorlik to‘g‘risida shartnoma imzolandi. O‘zbekiston Moldovadan shakar, dori-darmon, qishloq xo‘jalik texnikasi, elektrotexnika asbob-uskunalari, sug‘orish uskunalari olib keladi. Moldovaga paxta, kimyoviy tola, qattiq metallar eksport qilinadi. 1995-yil 5-sentabrda Gruziya davlat rahbari Eduard Shevarnadzening rasmiy tashrifi bilan ikki davlat o‘rtasidagi rasmiy aloqalar qayta tiklandi. O‘zbekiston Prezidenti Islom Karimovning 1996-yil may oyida Gruziyaga rasmiy tashrifi bilan o‘zaro hamkorlik aloqalari yanada kengaytirildi. Islom Karimovning safari chog‘ida xalqaro Transkavkaz yo‘li, uning Gruziyadan o‘tadigan qismini barpo etish, Gruziyaning Poti bandargohi imkoniyatlaridan O‘zbekiston yuklarini tashishda foydalanish masalalari bo‘yicha ahdlashib olindi. O‘zbekiston qardosh Ozarboyjon Respublikasi bilan aloqalarni yo‘lga qo‘yishga katta e’tibor beradi. 1996-yil 27-may kuni Islom Karimov boshchiligida O‘zbekiston davlat delegatsiyasi Ozarbayjonda bo‘ldi. Ikki davlat Prezidentlari O‘zbekiston bilan Ozarbayjon o‘rtasida do‘stlik va hamkorlik to‘g‘risida shartnoma imzoladilar. O‘zaro hamkorlik aloqalarini yo‘lga qo‘yishda Transkavkaz yo‘lini barpo etishga katta e’tibor berildi. Ozarbayjon tomoni yo‘lning o‘z hududidan o‘tadigan qismini shakllantirishi, O‘zbekiston yuklarini Ozarbayjon hududi orqali Yevropa tomon chiqarish, Ozarbayjon bandargohlarini ta’mirlash masalalari to‘g‘risida kelishib oldilar. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimovning 1995-yil 6-8-iyun kunlarda Latviya Respublikasiga tashrifi bilan ikki davlat o‘rtasida rasmiy aloqalar o‘rnatildi. O‘zaro hamkorlik aloqalari natijasida Latviyadan elektr mashmalari, uskunalar va ularning ehtiyot qismlari, efir moyi, qora metall import qilinadi. Latviyaga rangli metallar, ipak, paxta va boshqa mahsulotlar eksport qilinadi. Prezident. Islom Karimov 1995 yil iyun oyida Boltiqbo‘yi davlatlaridan biri Litvaga tashrif buyurdi. Ikki davlat o‘rtasida hamkorlik aloqalari o‘rnatildi. Litvadan O‘zbekistonga elektr uskunalar va ularning ehtiyot qismlari, sut va sut mahsulotlari, mebel sanoati mahsulotlari import qilinadi. Litva O‘zbekistondan paxta, neft, rangli metallar kabi mahsulotlarni eksport qiladi. 269 Markaziy Osiyo davlatlari bilan hamkorlik aloqalari. O‘zbekiston qo‘shni davlatlar bilan teng huquqli va o‘zaro manfaatli hamkorlik aloqalarini rivojlantirishga katta e’tibor berib kelgan. Bunday aloqalar bir tomonlama va ko‘ptomonlama shaklda olib boriladi. Ko‘ptomonlama aloqalar 1993-yil Markaziy Osiyo davlat rahbarlarining Almatida bo‘lib o‘tgan uchrashuvidan so‘ng Markaziy Osiyo hamdo‘stligi tashkil etilganidan keyin dinamik asosda rivojlandi. Hamdo‘stlikka a’zo davlatlar milliy mudofaa, ilmiy texnika taraqqiyoti yutuqlari va aloqa vositalari, yangi texnologiyalar, tranzit yuk tashish, tabiiy ofatlarga qarshi birgalikda kurashish, ekologiya muammolarini bartaraf etishda hamkorlik qilish va boshqa sohalarda bitimlar imzoladilar. 1994 yil 10 yanvarda Qozog‘iston Prezidenti Nursulton Nazarboyev-ning O‘zbekistonga tashrifi davomida har ikki davlat rahbarlari tomonidan «Yagona iqtisodiy hudud» barpo etish to‘g‘risidagi shartnoma imzolandi. Shartnomada davlatlar o‘rtasida tovarlar, xizmatlar, sarmoyalar va ishchi kuchlarining erkin o‘tib turishini nazarda tutuvchi hamda o‘zaro kelishilgan kredit, hisob-kitob, budjet, soliq, narx, boj va valuta siyosatini ta’minlovchi yagona iqtisodiy makon tashkil etishga kelishib olindi. Mazkur shartnomaga Qirg‘iziston keyinchalik Tojikiston ham qo‘shildi. 1994 yil Almati kengashida O‘zbekiston, Qozog‘iston, Qirg‘iziston prezidentlari Markaziy Osiyo hamdo‘stligi tashkilotining Davlatlararo Kengashi hamda uning doimiy ijroiya tashkiloti, Bosh vazirlar kengashi, Tashqi ishlar vazirligi, Mudofaa vazirligi kengashlari ta’sis etildi. Tashkilot a’zolari iqtisodiy mtegratsiyani yanada kengaytirish maqsadida mintaqaviy ahamiyatga ega loyihalar dasturlarni qabul qildilar. Tashkilot doirasida 53 ta loyiha ishlab chiqildi va ularni amalga oshirish uchun sarmoyalar ajratildi. Loyihalarning bajarilishi mamlakatlar o‘rtasidagi hamkorlik doirasini kengaytirdi. Shu bois 2001-yil 28-dekabr kuni Toshkentda MOIH davlat boshliqlarining navbatdagi kengashida tashkilotning faoliyatini to‘xtatishga qaror qilindi. Prezident Islom Karimovning taklifi bilan Markaziy Osiyo iqtisodiy hamjamiyati negzida Markaziy Osiyo Hamkorlik tashkilotini tuzishga kelishib olindi. 2002-yil Almati shahrida Markaziy Osiyo davlatlari rahbarlarining uchrashuvida prezidentlar Markaziy Osiyo Hamkorlik tashkilotini ta’sis etish to‘g‘risida shartnomani imzoladilar. Tashkilot iqtisodiy masalalar bilan birga siyosiy-ijtimoiy, madaniy, texnikaviy va boshqa aloqa turlarini kengaytirish masalalari bilan shug‘ullanadigan bo‘ldi. O‘zbekiston MOH doirasida Qozog‘iston bilan ko‘ptomonlama va davlat rahbarlarining ikkitomonlama uchrashuvlari shaklida hamkorlik 270
(") tengcizlikning 3 ni olib, (") ga qyycak, Demak (1) ni xam 2 —00 «x «10gz3 va I bo‘ladi. Demak, 3" fynksiya monoton o‘cyvchi 2 T bo‘ladi. . 255 x= 400 ko‘pishida bu ADABIYOTLAP: e yazmki. Koncpekt Algopitm’t i algopitmichecki o 1. Malmshko B.B. 006. MGY, 68c., 2 Hayka, ashkentckogo filiala . M., leksiy dlya ctydentov T a pitmm i pekypcivnie fynksii 2. Mal’sev A.I. Algopi 1968. 91
—Bo‘lmasam-chi) Ba’zi narsalar yodimdan ko‘tarilib ketgan ekan, endi esimga tushyapti. —Jonbuvi, aytib bering,— yolbordi Rihsivoy.—Evaziga algebradan olgan «uch»imni ertaga «besh»ga to‘g‘rilab kelaman. —Unday bo‘lsa mayli, tishimni kavagida asrab yurgan bitta gapim bor, o‘shani aytib bera qolay. Doim shunday derdi Mastura xola, shunday derdi-yu, baribir Rihsivoy ko‘p marta eshitgan voqeani qaytarardi. Ammo har gal boshqacharoq qilib, yangi tafsilotlar bilan to‘latar edi. Mastura xola piyoladagi sovib qolgan choydan bitta ho‘plab, tomb-g‘ini ho‘lladi. Rihsivoy qiziq voqeani. eshitishga shaylanib chordona qurib o‘tirdi. —Shu desang, sening onangdan o‘tadigan dovdir, sening adangdan o‘tadigan maynavoz yo‘q edi bu dunyoda, —Mastura xola iljayib nabirasiga qaradi. Rihsivoy ham og‘zi qulog‘iga yetgudek bo‘lib zavq bilan iljaydi. —Ha, ikkalovi ham g‘irt jinni edi. Bu gal kampir ham, nabira ham oldingidan ham ko‘proq jilmayishdi. Chunki Mastura xola «jinni» so‘zini-kkamsitib emas, maqtash va erkalash ma’nosida ishlatayotgani sezilib turardi. —Sening tug‘ilgan kuning bo‘lishi kerak edi.. Bir yoshga to‘lganding. Bu kunni kutaverib er-u xotinni sochi oqarib ketdi, desam lof bo‘lmaydi. Seni katta bo‘lishingni oylab emas, kunlab, soatlab hisoblashishardi. Ikkalovi kun-u tun sening atrofingda girgitton. Haftada bir marta bo‘yingni o‘lchashadi, tarozuda tortishadi, bittasi ikkita oyog‘ingdan, bittasi ikkita qo‘lingdan ushlab pizkul’tura qildirishadi, kunda ikki mahal cho‘miltirishadi. Xullas, sen ularga bola emas, o‘yinchoq eding. Ha, onangni topgani kitob edi. Kitob o‘qib ovqat qilardi, kitobga qarab kir yuvardi, kitobga qarab kiyim bichardi, kitobga qarab bola boqardi. Hammasiga ko‘nardim, lekin kitobdan o‘rganib bola boqishiga chidolmasdim. Mayli kitobda aytganidek kiyim tik, ovqatingni pishir, ammo bolani mayib qilib qo‘yishlaringga yo‘l qo‘ymayman, deb g‘alva ko‘tardim. Yo‘q, kitobda yozilganiga qarshi emasdim, tez-tez yuvib-tarash, vaqtida ovqatini berib, vaqtida uxlatish kerak deganlari juda to‘g‘ri. Ammo yaxshi nasihatining ichida bitta ahmoqchilik ham bor edi. Davlat qurib qo‘ygan hovuz bo‘lar ekan... —Basseyn,—dedi Rihsivoy. —Ha, o‘sha hovuzning chuqurligi odam bo‘yi kelarkan. Bir oylik, ikki oylik, olti oylik chaqaloqlarni oborib o‘sha hovuzga tashlashar- .kan. Bola suvning tagida bir-ikki minut qolib ketar ekan. Bola yoshligida suvga o‘rgansa, katta bo‘lganda hammani dog‘da qoldiradigan suzuvchi chiqarmish. Seni o‘sha hovuzga obormoqchi bo‘lishdi. Shuni eshitdim-u, oyoq-qo‘llarim bo‘shashib, adoyi tamom bo‘ldim. Jon holatda senga yopishdim. O‘laman sattor», cho‘ktiradigan bo‘lsalaring nabiram bilan birga meni ham cho‘ktirlaringa deb dod-voy ko‘tardim. Ha, quloq solishmas ekan-a! Er-xotin atrofimda parvona bo‘lib kqo‘rqmang, oyi, mayli, hovuzga obormaymiz, o‘zingizni bosingoga tushib qolishdi. Men ham darrov yumshay qoldim, ko‘nglim bo‘sh-da) Sal kattaroq bo‘lsin, suzishni o‘rganish qochmas. Mana, eshigimizning tagida ariq oqadi, mahallaning bolalari kunbo‘yi itbaliqdek suzishgani-suzishgan, sayozgina, tizzadan keladi, o‘shalarga qo‘shilib o‘rganib olar suzishni», dedim. Gapimni eshitib endi er-u xotinning tepa sochi tikka bo‘lib ketdi. Ariq suvi iflos, loyqa, kasalning ini-ku, deb ko‘nishmadi. «Hoy, hoy, to‘xtanglar, bo‘lmasa o‘zim Xadradagi pantanga oboraman. Qachon o‘tmay bolalar ichida cho‘milib yurishadi. Senlarning hovuzingdan o‘lsa o‘ligi ortiq, uni ham davlat qurgan», dedim. Mot bo‘lganidan ikka-lovi kulib yubordi. Shunaqa qilib aldamasam, ikkita jinni bir bo‘lib seni hovuzda cho‘ktirib yuborishlari ham hech gap emas edi. Mastura xola choydan ho‘plab nafas rostladi. —Bir kun qarasam, adang yana boshqa hunar chiqaribdi. Tovba de-F. MUSAJONOV f BIR QULTUM BULOQ SUVI F QISSA 89
Suratda: Farg‘ona shahridagi “Neftchi” professional futbol klubi tasarrufidagi bolalar va o‘smirlar futbol maktabi o‘quvchilari mashg‘ulot paytida. Muqimjon Qodirov (O‘zA) olgan surat Prezidentimizning shu yil 19 yanvarda qabul qilingan “2011-2013 yillarda respublikada futbolni rivojlantirish va moddiy-texnik bazasini mustahkamlash bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida»gi qarori millionlarning sevimli o‘yini – futbolni yanada kengroq ommalashtirishda muhim dasturilamal bo‘lmoqda. Farg‘ona shahridagi “Neftchi” professional futbol klubi tasarrufidagi bolalar va o‘smirlar futbol maktabida kapital qurilish – ta’mirlash ishlari yakunlanib, yosh sportchilar uchun zamonaviy shart-sharoit yaratildi. Futbol maydoniga xalqaro talablarga javob beradigan sun’iy maysa qoplamasi yotqizildi. Yuvinish xonalari, qo‘shimcha futbol maydonchalari va trenajyor zali barpo etildi. 600 o‘rinli stadion yangicha ko‘rinish kasb etdi. Suratda: Futbol maktabi o‘quvchisi Rustam Abduhamidov. Muqimjon Qodirov (O‘zA) olgan surat Qobiliyatli yoshlarni aniqlash hamda ularda professional mahorat va ko‘nikmani shakllantirish, milliy futbolimiz rivojiga hissa qo‘shish maqsadlariga xizmat qilayotgan ushbu maktabda 420 o‘quvchiga 12 nafar tajribali murabbiy saboq bermoqda.
timi» saylov qonunchiligiga ko‘ra, saylov kuni o‘z yashash joyida bo‘lmaydigan sayl kunida bo‘la olmasligi sabablari ko‘rsatilgan ariza asosida uchastka say-jaat qiladi hamda saylov ov komissiyasiga muro-muhim mezoni lovchi muddatidan byulletenini olib, ovoz hisoblanadi. oldin ovoz berishi berishni amalga oshi-mumkin. radi. x TRA U » Muddatidan oldin ovoz berish "U «I» –hX saylovga o‘n kun qolganida boshlanadi. aj USK RAISI VA (S Muddatidan oldin ovoz berish B A’ZOLARI saylovga uch kun qolganida Muddatidan oldin ovoz 31 tugallanadi. SHU berish qachon boshlanishi xa o va tugallanishini har Muddatidan oldin ovoz berish-doim yodda tuting. ni o‘tkazish vaqti okrug saylov komissiyasi tomonidan belgilanadi va saylovchilarning, kuzatuvchilarning, B Va ommaviy axborot vositalari vakillarining e’tiboriga "TARIM, N 83
140 K5-ONV nasosining texnik xarakteristikasi Suyuqlik uzatish, m3/soat 0,25 Bosim, MPa 16 Kolen val aylanish chastotasi, 3,84 Mahsulot harorati, 0S 60-80 Plunjerlar soni 3 Plunjer qadami, mm 40 Belgilangan quvvat, Vt 2,2 Gabarit o‘lchamlari, mm 845x510x?90 Massa, kg 360 78-rasm. Yuqori bosimli nasos.
Ochig‘i shuki, izzat-nafsini baland tutish-u boshqalarni kamsitishga ishqiboz. Yoshligidan saroy hayotiga aralashib, o‘zini kelasi kun uchun yaxshigina hozirlagan va hatto tegirmondan ham butun chiqish hadisini egallagan. Ulg‘aygani sayin hush-fikrini toj-u taxt jazavasi egallaydi, oxir-oqibat Sulton Mug‘iysuddin Ahmad ibn Shayx Uvays bilan it-mushuk bo‘la boradi. Diyonat-u idrok ahlidan sanalgan Shayx Uvays qarilik ostonasida davlat jilovini to‘ng‘ich o‘g‘li, valiahdi Jaloludlin Husayn ilkiga tutqazganda, o‘lardek ranjib, hasad otashida qovriladi. Padari omonatini topshirgach, ko‘p o‘tmay ajdarhodek tashlanib, akasini tiriklik bog‘idan surib tashlaydi... Sohibqiron munaqqash taxtda cho‘kib, xatni sinchiklab qayta o‘qirkan, a’zoyi badani bilinar-bilinmas tit-ranar, ruhini bir g‘ubor chulg‘ab borar edi. Devanbegi-ni chorlab, mehmon ko‘nglini xushlashni buyurgach, mavlono Ahmadni esladi. Va’daga ko‘ra, xos munajjim ana-mana qarorgohda hozir bo‘lishi, qutli kunni e’lon qilib, safarni boshlash uchun oq fotiha berishi lozim. Sohibqiron, ora-chorada turli ikir-chikir yumushlar bilan mashg‘ul bo‘lganini aytmasa, uzzu-kun asabiylashib, ichi tirnalib yo‘l qaradi. Allomai zamon tag‘in lafzini buzdi. Endi bunisiga chidashi mahol: ne qilarini bilmay, tutab-tutamay yonar, oh cheksa tomirlari o‘qlog‘idek bo‘rtar edi. Oshig‘ich yo‘llagan chopari xuftonda ikki qo‘lini burniga tiqib quruq qaytdi. Noiloj ertalab sabri chidamay, bir nechta xos mulozim bilan birga, Bo‘ri tarxonni lo‘killatdi. Namozi asrdan keyin-u xam eshikdan bir ahvolda bo‘shashib, aybdorona bosh egib, mo‘ltirab kirdi. Choli qurmagur hech qayerdan topilmagan: osmonga uchganmi, yer qa’riga tushganmi—noma’lum). Mana, ayozli hut oyoqlab, sabzalar atru bo‘yi bilan to‘yingan ilim-issiq hamal navbati yetdi hamki, mavlono Ahmad suvga tushgan toshdek nom-u nishonsiz. Sho‘rlik ajalidan besh kun burun qazosini topdimi yoki tirik— qorong‘u edi. Hatto yetti tosh naridan xil 3—Asad Dilmurad 33
— — ——= 4 aш (2 ишини — — - ... — ———-— y— I k— —-.. y— — —-AA OAO ALAN aA ————— KYЧ" й ич —— ——— ти a—— — й 1 —чaйишшишин-——— r.— ———— u——K———— = ини coғиш — y—— ITTI imi si i ATA iii a нo ичи 9 ти иa = u— Yя —-— AYALLAR yii 39-rasm. Standart shartnoma namunasi. Oddiy matndan farqi murakkab formatlashga va aniq tuzilish normalariga ega. 56 = - Jadvallarni tushunish jarayonini o‘tkazishdan formalarga o‘tamiz. Biz forma deganda nimani tushunamiz? Hammasi oddiy: murakkab rasmiylashtiriluvchi anketalar. shartnomalar va boshqa hujjatlar. Sizda: «Bunday izlanishni o‘tkazishning nima keragi bor, hayotdan misol keltirsa bo‘lmaydimi?» —degan savol tug‘ilishi mumkin. Shartnoma yoki anketaning sizdagi namunasi matnini o‘zgartirishingiz kerak. uning elektron ko‘rinishisizda yo‘q. Kiritish va rasmiylashtirish uchun vaqt chegaralangan. shuning uchun tushunish dasturidan foydalanishga to‘g‘ri keladi. Endi testga namuna qilib standart yo‘llash shartnomasini olamiz. Sahifani bloklarga avtomatik tarzda belgilashda murakkab jadvalni aniqlashdagi kabi holat yuz beradi. shuning uchun biz sahifani qo‘l bilan yagona matn blogi deb aniqlaymiz. Buni qilishimizning sababi, Fine Readerda sahifa uch blokka bo‘linadi. Cuneiform 20110) da esa u beshta blokka bo‘linadi. Fine Readerda 50 soniya o‘tgandan keyin tayyor shartnomani olamiz, Cuneiform 2000 da esa 10 soniya kutamiz. lekin hujjatni tuzatish kerak bo‘ladi. Masalan. ba’zi nuqtalar vergul deb tushunilgan, raqam (Ne) simvoli o‘rniga boshqa simvollar ishlatilgan va matnning tushunish aniqligi ham jabr ko‘rgan. Lekin shartnomaning formatlanishi ikkala dasturda ham aniq saqlangan. 127
Sh 10 iyun Bu oqshom soatlarida bir qancha mehmonlarimiz bilan birga bog‘da, ochiq havoda o‘tirardik. Bir mahal so‘z musiqaga borib taqaldi. Yaqin do‘stlarimizdan biri, nafaqadagi mutasarrif: —Yangi «saringizni qachon eshitamiz, Kanonbey? – leb qoldi. –Taxminimcha, shu qish, –leya javob berdim. — Naqalar a’lo... Yana umid qilamanki, dunyoda shov-shuv bo‘ladi. Asaringizdan mamnunmisiz? —Juda yomon bo‘lmasa kerak, nazarimda... –Bu oqshom mehmoningizmiz... Bizni shunchalik izzat-ikrom qilayotganingiz uchun rahmat. Endi, bizga lutfan o‘zingiz yoqtirgan parchalardan birini chalib berolmaysizmi? Bu qari mugasarrif idora ishlaridan ham ko‘proq san’atni tushunadigan bir kishi edi. Qo‘lidan qugulolmasligimni sezib turardim... —Amringizni ado etmak uchun bir necha haftalik muhlat so‘rayman... Asarim hali ancha tarqoq... Qo‘rqamanki, shu holda sizga ko‘rsatadigan ilk ta’siri... men uchun ilk ta’sir muhim ahamiyatga ega... Mutasarrif kulib so‘zimni bo‘ldi: —Bu qish taqdim etilish ehtimoliga qattiq ishonastganingiz asar, bir fikr beradigan darajada yaralgan, albatta.... Men bor-yo‘g‘i kichik parcha istayapman.. Men javob topolmay sukut saqlar edim. Mutasarrif bu safar Jovidonga o‘girildi: –Haqqim yo‘qmi, afandim... Har holdasiz ham shafoat qilib yuborsangiz... Kanonbeyning bu yangi asarini qanday deb topyapsiz? Ikki yildan beri ishlanayotgan bir asar ekanligiga qaraganda mukammal bo‘lsa kerak, shunday emasmi, afandim? Jovidon lablarining uchi bilan javob berdi: —Go‘zal, afandim... –Nega bunchalik sekin so‘zlayapsiz2 Zavjam ikkimiz bir-birimizga qarashib oldik. Jovidon yarim ginali, yarim mahzun, hatto biroz istehzoli bir tabassum bilan dediki: –Ko‘rib turibsanki, asarni ko‘p yashirolmaymiz, sho‘rlik Ka-nonchigim... So‘ngra mehmonga o‘girildi: —Kanon asarning hali ko‘p tarqoqligini so‘yladi... Ammo men haqiqatni e’tirof qilishga majburman... Ya’ni sho‘ring qurg‘ur shoh-asar shunday tarqoqki, hali bir parcha kuyi ham notaga o‘tmagan... Mehmonlar kulisha-kulisha turli taajjub nidolari chiqara boshlashdi. Qizarganimni his etib, starlicha jur’at va harorat ila: 182
Ukraina prezidenti Pyotr Poroshenko Latviya prezidenti bilan uchrashuvi chog‘ida Yevropa Ittifoqini Rossiyaga qarshi sanksiyalarni uzaytirishga chaqirdi. Bu haqda uning vakili Svyatoslav Segolko ma’lum qildi, deya xabar beradi “Korrespondent.net”. “Poroshenko YeXHT chegaralarga qo‘yilmagani, soxta saylovlar bekor qilinmagani, asirlar ozod etilmagani uchun YeIni Rossiyaga qarshi sanksiyalarni uzaytirishga da’vat qildi”, — deya ta’kidlagan Segolko. Eslatib o‘tamiz, oldinroq Yevropa Ittifoqining Rossiyaga nisbatan jazo sanksiyalarini 2016-yil 31-yanvariga qadar uzaytirish haqidagi hujjati Yevroittifoqning rasmiy jurnalida e’lon qilingandi.
Artel vitrina sovutgichlarini taklif qiladi Hozirgi kunda yozning jazirama issiq kunlarini salqin ichimliklarsiz tasavvur qilib bo‘lmaganidek, hayotimizni sovutgichlarsiz tasavvur qilish qiyin. Vitrina sovutgichlari yaqinda paydo bo‘lganiga qaramay har bir do‘konning ajralmas qismiga aylandi. Vitrina sovutgichlari biznes taraqqiyotida yaxshi yordamchidir. Vitrina sovutgichlari o‘zining mukammal dizayni, ichining keng va ochiq ko‘rinishi tufayli mahsulotingizni yanada yorqin va jozibador ko‘rinishini ta’minlaydi. To‘g‘ri va chiroyli joylashtirilgan mahsulot — yaxshi savdo garovidir. Barchaga ma’lumki, Yevropa standarti dunyo miqyosida yuqori sifat belgisini bildiradi. O‘zbekistonda Artel kompaniyasi tomonidan Yevropaning yuqori sifatli Embraco kompressori bilan jihozlangan vitrina sovutgichlari ishlab chiqarilmoqda. Artel kompaniyasi mijozlar uchun quyidagi yengilliklarni taqdim etadi: To‘g‘ri tanlangan biznes hamkor uzoq muddatli ish rivojini ta’minlashi hech kimga sir emas. Aynan shuning uchun bugungi kunda Hydrolife, Shaffof, Ice tea, Silver, Krone, Mehnat va Dolce kabi yirik kompaniyalar yuqori sifatli mahsulotlari va qulayligi uchun Artel bilan ishonchli hamkorlikni tanlashdi. Hozirgi paytda Sosa-Cola kompaniyasi uchun vitrina sovutgichlarini sinovdan o‘tkazish boshlandi. Maxsulotlar sertifikatlangan.
Q.rubob mf Andante Vivo q¼120 1 ™™ ™™ 1. 2. 8 ™™ 1. 2. 12 ™™ ™™ 1. 216 ™™ 2. 320 ™™ ™™ mf 1. 2. 424 ™™ 1. 2. 27 ™™ ™™ 1. 531 ™™ 2. 635 ™™ mf 1. 2. 3844 &## 3 ∑U "Jingle bells" va "V lesu rodilas yolochka"MIX Sh.Umarov qayta ishlagan va orkestra moslashtirgan &## &## &## &## > > > &## &## &## &## > > > &## Ó Œ ‰ œj œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ‰ œJ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ‰ œj œ œ œ œ œ Œ œ œ œ™ œœ œ œ™ œ œ œ œ™ œœ Œ œ œ œ™ œœ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œœJ ‰ œ œ œ œ œ ‰ œj œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ‰ œJ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ‰ œj œ œ œ œ œ Œ œ œ œ™ œœ œ œ™ œ œ œ œ™ œœ Œ œ œ œ™ œœ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œœJ ‰ œ œ œ œ œ ‰ œj œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ‰ œJ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ‰ œj œ œ œ œ œ Œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ‰ œJ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ‰ œj œ œ œ œ œ Œ œ œ œ™ œ œ œ œ™ œ œ œ œ™ œ œ Œ œ œ œ™ œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œœJ ‰ œ œ œ œ œ œœJ ‰
—Qaeringiz nimasi? Chorbog‘dan-da Kuzda boring, chorbog‘imizga to‘lib yotadi, yerga to‘kilib
463.“Soprano” we “alt” sesleri kimlere mahsus? a) erkeklere; b) aýallara we erkeklere; d) aýal-gyzlara ýa-da çagalara; e) garyşyk horlara. 4. XX asyryň näçenji ýyllarynda Mutal Burhanowyň goşu-lyşmaýan horlary nusga derejesinde abraý gazanypdyr? a) 50-nji ýyllarda; b) 60-njy ýyllarda; d) 40-njy ýyllarda; e) 30-njy ýyllarda. 5. Aşakdaky rebusy sesiň atlaryny goýup okaň. 6. Aşakdaky maşkda “x” -iň ýerindäki ses uzynlygyny anyklaň. 7. Ritmini anyklaň. - y - k - nora - nut-x -n & w w w w w x x x x 24 & œ œ œ œ œ œ œ œ œ 42 jœ jœ jœ jœ jœ jœ jœ jœ jœ œ œ œ jœ jœ œ r r & œ œ œ œ œ œ œ œ œ Œ Œ
So‘zkim, dard choshnisidin harorati bo‘lmag‘ay, nursiz sham’ bil va sarvarsiz jam’ gumon qil. Hosilekim, so‘zga bu taronadur { va mundin o‘zga barcha afsonadur va so‘z ishq so‘zidur va ko‘ngulda hayot nash’asi ishq o‘zidur.
Bu yerda k-proporsionallik koeffitsienti, ya’ni o‘zaro 1! m masofada joylashgan, har birining zaryadi 1 Kulondan bo‘lgan ikkita zaryad vakuumda o‘zaro 9x I0”N kuch bilan ta’sirlashadi degani. Elektrostatik maydon uning kuchlangan ganligi E bilan xarakterlanadi. Q zaryadning biror A nuqtadagi hosil qilgan kuchlanganligi shu zaryadning kattaligi va A’ nuqta bilan zaryad orasidagi masofaga bog‘liq. Q zaryaddan r masofadagi maydonning kuchlanganligi, ohi — чи 43
kimdir sizga yordam berish uchun harakat bo'lsa, va sizni hukm ularni ayblashga……texnik, Siz ularni hukm qilingan (Va noto'g'ri, deb ularni ayblab) To'g'risini, Agar istasangiz, siz meni hukm mumkin, Men tuzatish kerak bo'lishi mumkin (“sevib to'g'ri”) Faqat mening o'tmishda yoki Word lekin bir narsa meni hukm emas
IV. Yangi qaror va uni amalga oshirish majburiyatini topish — ijrochilarning fikrlarini boshqarish usulini topish, eski qarorlarni yangi muammolarga qo‘llash vasvasasiga berilmaslik, balki yangi va noyob qarorlarni topishdir. V. Tajriba va yashirin qiyinchiliklarni aniqlash -innovatsiyalarni keng miqyosda joriy etishdan oldin kutilayotgan o‘zgarishlarni sinab ko‘rishdir. Tajriba salbiy ta’sirlarni aniqlashga yordam beradi va o‘zgarishlarni yanada samarali boshqarish uchun o‘z qarorlarini va harakatlarini o‘zgartiradi. VI. Bo‘ysunuvchilarni innovatsiyalarni qabul qilishga ishontirish - ijobiy natijalar asosida mustahkamlash va yangi usullarni qabul qilish. O‘zgarishlar qarshiligini boshqarish bo‘yicha Rossiyada keng tarqalgan qarashlardan biriM. Meskon, M.A. Albert va F. Xedouri tomonidan “Menejment asoslari” nomli chop etililgan kitobidagi ularning fikrlaridir. Unda quyidagi taktikalar tavsiya etiladi: 1. Agar qarshilik noto‘g‘ri ma’lumot yoki uning yetishmasligi tufayli yuzaga kelsa, qarshilik ko‘rsatuvchilarni o‘zgarishlar haqida xabardor qilish va ularga yangilarini o‘rgatish, ijrochilarni qaror qabul qilishga jalb qilish tavsiya etiladi. 2. Ijrochilar faqat shaxsiy muammolar qo‘rquvidan o‘zgarishga qarshi turishganda, ularni qo‘’llab-quvvatlash va o‘zgarishlarning afzalliklarini tushuntirish kerak. 3. Ijrochilar innovatsiyalarni joriy etishda aniq yo‘qotadigan va qarshilik ko‘rsatish uchun katta imkoniyatlarga ega bo‘lgan hollarda muzokaralar olib borish kerak. 4. Boshqa taktikalar juda ko‘p xarajatlar yoki umuman amalga oshirilmaydigan muayyan holatlar uchun kooptatsiya (rahbar saylovni o‘tkazmasdan shakllangan o‘zgarishlarni ishlab chiquvchi guruhning yangi a’zolarini o‘z ichiga oladi) tavsiya etiladi. 5. Boshqa siyosat samarasiz yoki juda qimmat bo‘lgan holatlarda manevralar tavsiya etiladi. 6. Agar favqulotda o‘zgarishlar zarur bo‘lsa va tashabbuskorlar muhim kuchga ega bo‘lsa, majburlash qo‘llanilishi mumkin. 206
Omonulla FAYZULLAEV Dialektik tafakkur mahsuli shiliq barham topdi. Ammo shundan keyin ham bizni qurshab turgan dunyo, ko‘plar kutganidek, osoyishtaroq bo‘lib qolgani yo‘q. Unda mojarolar kamaymadi. Dunyoda yangi tartiblarni shakllantirish jarayoni mintaqalar darajasidagi va mintaqalar ichidagi eskidan saqlanib kelayotgan, zimdan tutab yotgan har xil tarixiy, etnik, siyosiy, diniy va boshqa sabablarga ega bo‘lgan mojarolarning keskinlashuvi bilan birga yuz berdi. Bu mojarolar ilgari ikki tuzumning dunyo miqyosidagi qarama-qarshiligi doirasida ko‘pincha u yoki bu kuchlar qutbining manfaatlari yo‘lida "bostirib kelingan" edi. Bundan tashqari, yangi mintaqaviy mojarolarning vujudga kelishi va ularga turli tashqi kuchlar o‘z jug‘rofiy-strategik intilishlari doirasida jalb etilishidan iborat xavflar ham mavjud" (19-bet). Bu ta’rifda jahon va mintaqalardagi davlatlararo va ijtimoiy ziddiyatli munosabatlar bugungi kunda shu tarzda o‘zgargani nihoyatda to‘g‘ri ifoda etilgan. Darhaqiqat, ilgarilari ziddiyatlarni bartaraf etish borasida zo‘ravonlik, kuch ishlatish ustivor xususiyat kasb etgan bo‘lsa, endi ko‘proq tashqaridan zimdan har xil tazyiq o‘tkazish yo‘li qo‘llanmoqda. Jahon xaritasida ko‘pgina o‘zgarishlar yuz berdi, yangi davlatlar paydo bo‘ldi. Hududiy jihatdan teng bo‘lmagan bu davlatlar "Tenglar orasida teng bo‘lishga, jahon maydonining tarkibiy qismiga aylanishga harakat qilmoqda" (3-4-betlar). Zotan, jahonda, jumladan sobiq Ittifoq hududida ham, tengsizlik g‘oyasi TAFAKKUR 14 TAFAKKUR va siyosati hanuz bot-bot turli shaklda yuz ko‘rsatib turibdi. Bu hol bizni davlatimiz mustaqilligini yanada mustahkamlashga da’vat etib, mintaqamizdagi ayrim qarama-qarshiliklarni tinch yo‘l bilan bartaraf qilish yo‘llarini qidirishga undaydi. Kitobda bu borada hali ayrim muammolar borligi ta’kidlanadi: "Millatlararo munosabatlar sohasida muayyan, noantogonistik ziddiyatlarning mavjudligi yangi mustaqil davlatlarning qaror topish davri uchun real hodisadir" (75-bet). Vazifa—ana shu noan-togonistik ziddiyatlar antogoni-stik qarama-qarshiliklarga aylanib ketmasidan burun ularni hal etishdan iboratdir. Sovetcha dialektik materializm falsafasida qarama-qarshiliklar kurashi taraqqiyot manbai deb hisoblanar edi. Kitob muallifi esa bu masalaga butunlay boshqacha qaraydi. "Iymonim komilki, —deydi Prezident, —tarixni mojarolar va adovat emas, balki xalqlar o‘rtasidagi hamkorlik va ishonch olg‘a harakatlantiradi" (323-bet). Jahonda 1600 dan ziyod millat va etnik guruh yashaydi. Ular orasidagi munosabatlar har xil bo‘lishi mumkin. "Har qanday davlatning polietnikligi etnik guruhlar o‘rtasidagi munosabatlarni rivojlantirishning etnoslar o‘rtasidagi o‘zaro tabiiy munosabat o‘rnatilishiga tayanadigan, bosqichma-bosqich amalga oshiriladigan jarayon mavjud bo‘lishini nazarda tutadi. Bu hol, davlatning va mintaqaning xavfsizligiga tahdid solishi mumkin bo‘lgan etnik va millatlararo mojarolar kelib chiqqudek bo‘lsa, ularning ol-fa
“Sog‘lom avlod uchun” xalqaro nohukumat xayriya jamg‘armasida 3-dekabr – Xalqaro nogironlar kuniga bag‘ishlangan xayriya tadbiri bo‘lib o‘tdi. Tadbir doirasida Toshkent shahri va viloyatidan imkoniyati cheklangan bolalar va tug‘ish yoshidagi ayollarga nogironlar aravachalari hamda sovg‘alar topshirildi. “Sog‘lom avlod uchun” xalqaro nohukumat xayriya jamg‘armasi boshqaruvi raisi S.Inomova Prezidentimiz Islom Karimov rahnamoligida barkamol avlodni tarbiyalash, onalik va bolalikni muhofaza qilish masalalari davlatimizning doimiy e’tiborida ekanini ta’kidladi. Bu borada imkoniyati cheklangan insonlarni ijtimoiy himoya qilish, ularning huquqlari, erkinligi va qonuniy manfaatlarini ta’minlash, ta’lim olishi, kasbiy tayyorgarligi, jamiyatga moslashuviga ko‘maklashishga alohida e’tibor qaratilmoqda. – Bu yil mamlakatimizning barcha hududlarida kam ta’minlangan oilalarning nogiron farzandlari va jismoniy imkoniyati cheklangan xotin-qizlarga 550 aravacha taqdim etildi, – deydi “Sog‘lom avlod uchun” jamg‘armasi direktori N.Mo‘minov. – Bunday xayrli ishlar har yili o‘tkazib kelinmoqda.
Amiri sohibqiron xushvaqt bo‘lub aydilarki, olib kiringlar! Olib kirdilar. Dog‘uli salom qilib kirib kelib aydiki, davlat-davlati Muhammad va oli Muhammad Amirnazar qilib ko‘rdilarki, Hazrat ImomMuhammad Bokirni aytgon so‘zlari rost ekon. Imom aytib erdilarki, yo AbuMuslim, bir ayyore chiqodurki, azraqchashm, qaro yuzluk, qaddi ko‘toh, saqoli sorig‘, shundog‘ ayyordan hazar qilmak kerak. Saxt ayyori ta-rofdur. Imomni yetmish ikki nasihatlarini biri shul erdi. Ey AbuMuslim, ul ayyor sizni qo‘lingizga bisyor tushodur. Zinhor ani o‘ldurma! Ulsizga bisyor manfaatlar yetkurgusidur. Ba’dazon Amir aydilar:—Ey duzdi haromzoda, xudodin qo‘rqmodingmuki, shundog‘ ishqilib xohladingki, olamni xarob qilsong!{ Dog‘uli aydi— Ey shahriyor, man mundog‘ ish qilg‘onim yo‘q, Zulobiy qilg‘ondur. Balki mansizga xizmat qil-moqg‘a kelib erdim. Amir aydilar:— Andog‘ bo‘lsa, bay’at qilg‘onman. Dog‘uli aydi: —Ey shahriyor, g‘oyibona bay’at qilg‘onman. Amir aydilar: —Ey Zulobiy, bo‘l haromzodani po‘st tortgil! Zulobiy darhol ani chormix aylab, Dog‘ulini badanini barahna aylab, ikki shonasini arosig‘a ustarani qo‘yub erdiki, bir qattig‘ dard ikki siynasini arosig‘a paydo bo‘ldi. Dog‘uli faryod qildiki, ey Xarduzd, yomon og‘ridi deb. Amir xandalar aylab dedilarki, ajab tavr sag ekon. Dog‘uli aydiki, ey shahriyor, mani o‘ldurursizmu2 Amir aydilar:—Bali, o‘ldurgil deb hukm qildim, o‘ldururlar. Dog‘uli aydi:—Ey sultoni boqaram, mansizga bir xidmate qiloyki, mandan shodmon bo‘l-g‘oysiz. Amir ham bir va’da aylab ulumdan xalos tobsa deb turub erdilar, aydilar— Qushoda qilinglar! Dog‘ulini kushoda qildilar, aydilar:—Nima xid-mat qilursand Dog‘uli aydi: —Ey shahriyor, bu dav-latgo munosibsizda ot yo‘q ekon. Xoniy ibn Xoniyni bisotida uch ot bordurki, hech podshohni bisotida yo‘q-dur. Xoniy ibn Haniy nom Marvondan kelgon to‘rtun-chi ilg‘ardurki, Murg‘obni ul jonibiga tushub yotibdur. Ul uch ot Marvonni bisotida erdi. Ul otlarni Mar-von ango beribdur. Agar inoyat aylab mango ruxsat bersalar, uch otki nomlarini Hing Odiy, Ko‘muli Ru-miy, Shabrang Behzod derlar. Alarni sizga kelturub yorsam.
13. Keyingi kadrda tezlikni topishga doir masala paydo bo‘ladi va kadr ortidan o‘qib beriladi. Masalaning chizmali ko‘rinishi ham bir vaqtda namoyish etiladi. Masalaning yechimi ekranda paydo bo‘ladi: вa бa = —— apи g 4.8226 (km) IA: 2543 = pa — n 14. Masalaning jadval holatidagi ko‘rinishi degan kadr ortiga ovozdan keyin jadval ko‘rinishi namoyon bo‘ladi:
±f f dp = =У + С2, ya’ni ± --1 (ClP + 2) = y + C 2. yjCxp 1 3Cj Endi d x— ekanligidan va (1) tenglamadan foydalansak, P dx = ± T = =’ x = ±^7sjClp -\+ C , yjCl p 1 Cj bo‘ladi. So‘ngra x va у laming ifodalaridan p parametrni yo‘qotib, natijani yozamiz: 12(Cjj—jc) = Cf(дг — C3)3—12(C3 + C,C2), ya’ni 12(Cty -x ) = Cf (x-С ^ + С"2, bu yerda C* = -12(C3 + C,C2) . ► Izoh. Bu tenglamada у o‘zgaruvchi oshkor qatnashmayotganligi uchun uni boshqa usul bilan ham yechish mumkin. Haqiqatan ham, y' = z(x) deb olsak, berilgan у*2-2y'ym + \ -0 tenglama zf2-2zz"+1 = 0 ko‘rinishni oladi. Bu tenglamada x erkli o‘zgaruvchi oshkor qatnashmayotganligi uchun yuqoridagi kabi zf = p(z) deb olamiz. Buning natijasida hosil boigan p 22 z p p +1 = 0 tenglamaning umumiy yechimini p = i^/CjZ-1, ya’ni z' = ±y[C \z-i ko‘rinishda topamiz. Bu tenglamani integrallaymiz: ±2^Clz -l = C l(x+C2), ya’ni 4 (C ,/-1 ) = C,2(* + C2)2. Oxirgi tenglamani yarn bir marta integrallab, 12(C1y - x) = C2 (x- C2)3 + C3 natijani olamiz. 2.1.5. Noma’lum funksiya va uning hosilalariga nisbatan bir jinsli differensial tenglamalar. Agar ixtiyoriy k haqiqiy sonda F(x,fy,fy\...,ky{n)) = kaF (x,y,y\...,y{n)) ayniyat o‘rinli boisa, u holda F (x,y,y\...9y (n)} = 0 tenglama funksiya va uning hosilalariga nisbatan bir jinsli tenglama deyiladi. Bunday tenglamalami yechish uchun / = yz(x) deb olish kerak, bu yerda z = z(x) - yangi nomaium funksiya. Shunday qilib, У = У A x) , У = (yz(x))' = y'z+ y z ’ = y(z2 + z'% y m = (y(z2 + z')) = y'(z2 + z') + y(2zz’ + z”) = y(z3 + 3zz' + z") va h.k. hosilalami funksiya va uning hosilalariga nisbatan bir jinsli tenglamaga qo‘ysak, tenglamaning tartibi bittaga pasayadi. Tenglamalaming bir jinsliligidan foydalanib tartibini pasaytiring va ulami yeching (129-130). 129. xyy” - xy12 = yy. ^Bu tenglamada F (x ,y,y\y”) = xyy”-x y '2-y y 1 boiib, x ky ky”-x (ky9)2- ky • ky' - k2 (xyy” - xy'2 - yy'} ayniyat o‘rinli boiganligi uchun bu tenglama funksiya va uning hosilalariga nisbatan bir jinsli tenglamadir. y r = yz(x), y * 0 deb olamiz. U holda 95
Gentra va Nexia Qozog‘istonda eng ko‘p sotilgan avtomobillar bo‘ldi Qozog‘istonda 2015-yil noyabrida eng ko‘p sotilgan avtomobillar o‘ntaligida Daewoo Gentra va Nexia yetakchilik qildi, deya xabar bermoqda “Bibi.uz”. Ular oy davomida tegishli ravishda 419 va 402 tadan sotilgan. Umuman, noyabr oyida eng yaxshi natija ko‘rsatgan marka UzDaewoo bo‘ldi. O‘zbek avtomobillari savdosining muvaffaqiyatiga rahbariyat, milliy valyuta beqarorligiga qaramay, Nexia va Gentra narxini avvalgi darajada ushlab turishga qaror qilgani sabab bo‘lgan. Distribyutor dekabr oyida ham strategiyasini o‘zgartirmagan, natijada dekabr oyi ham 23-sana holatiga muvaffaqiyatli deb sanalmoqda. 2015-yil noyabrida qozog‘istonliklar avtosalonlarda xarid qilgan avtomobillar o‘ntaligi quyidagicha ko‘rinishda: Skrinshot: “Bibi.uz”
Rossiya bosh vaziri o‘rinbosari Arkadiy Dvorkovich “Rossiyskiye jyeleznyye dorogi» temiryo‘l kompaniyasi direktorlar kengashi raisi etib saylandi, deb xabar bermoqda RIA “Novosti” axborot agentligi. Avvalroq Dvorkovich “Rossiyskiye jyeleznyye dorogi» direktorlar kengashi raisi etib tayinlanishi ma'lum qilingandi.
O'zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan qabul qilingan Farmon va Qarorlar Ichki me`yori hujjatlar
Internet eng tezkor axborot vositasi bo’lib , bugun kun davomida o’zimizga yaqin axborotchi qilib olganmiz Chunki biror voqelik haqida tez xabardor bo’lishni xohlaymiz bunday vaziyatda esa talabimizni internet orqali qondiramiz Qanday axborotni olish kerakligini bilsak bo’lgani … Bu axborot soatidan o’zim uchun juda qiziq ma’lumotlarga ega bo’ldim Aynisa , Afg’onistonda ayollar savodxonligiga e’tibor berishi haqidagi xabar e’tiborimi tortdi Sababi , bu ayollarga bo’lgan e’tiborni oshayotganidan bo’lsa ajabmas