text
stringlengths 7
335k
|
|---|
qurishi,
teshib
o‘tgan jarohat alomatlari hisoblanadi.
Qoringa yopiq
shikastlar yetganida jarohat bo‘lmay turib ham qorin bo‘shlig‘idagi ichki
a’zolar shikastlanishi mumkinligini doimo yodda tutish lozim.
Tibbiy yordam ko‘rsatishda jarohatlarni bog‘lash usullari ham
mavjud.
Bahtsiz
holatlarda
shikastlanganlarning jarohatini
bog‘lash,
uning
ko‘ngilsiz
asoratlarining
oldini
olishda muhim
rol
o‘ynaydi.
Buning uchun tozalik va ozodalik (aseptika va antiseptika) qoidalariga
to‘liq rioya qilgan holda tegishli bog‘lam turlaridan oqilona foydalanish
va ularni mohirlik bilan qo‘llash usullarini
bilish
lozim.
Bog‘lam,
jarohat yuzasini berkitib qo‘yish uchun qo‘llanadigan xomashyodir.
Ma’lumki, bog‘lam ikki qismdan, ya’ni jarohat yuzasiga bevosita tegib,
taqalib turadigan ichki qism va nihoyat uni bosib, mustahkam ushlab
turadigan tashqi qismdan iborat. Tabiyki, bog‘lamning ichki qismi toza,
sterillangan bo‘lishi shart.
Bog‘lamlarni
qo‘llash
vaqtida
imkoni
boricha,
shikastlangan
odamga ozor bermaslik, jarohatni og‘ritmaslikka harakat qilish lozim.
Zero
har
safar bog‘lam qo‘yilganda jarohat qaytadan
yangilanadi,
bundan odam qattiq azoblanadi. Birinchi marta jarohatga qo‘yiladigan
bog‘lam o‘z nomi bilan birlamchi sterial bog‘lam deyiladi. Buning
uchun jarohatga iflos narsalarni tekkizmasdan uning yuzasini ochish,
yalang‘“ochlash zarur. Jarohatning harakteri,
ob
—havo
va mahalliy
sharoitlarga qarab, yaradorning ustki kiyimi yechib olinadi yoki biror
o‘tkir asbob-uskuna yordamida avaylab kesiladi, qirqiladi.
Kiyim avval shikastlanmagan, keyin esa, shikastlangan tomondan
ohista
yechiladi.
Sovuq
paytlarda
yarador
sovqotib
qolmasligi,
shuningdek,
og‘ir
ahvoldagi
odamga
shoshilinch
tibbiy
yordam
ko‘rsatish zarurati tufayli kiyimning jarohat qismidagi bo‘lagi qirqiladi.
Kiyimning jarohatga yopishib turgan qismi qaychi bilan avaylab kesib
olinadi, so‘ngra ustiga toza bog‘lam qo‘yiladi. Yechib olingan kiyimni
qaytadan qaytarish aksincha, teskari tartibda, ya’ni, avval shikastlangan,
keyin esa, sog‘” tomonga qarab amalga oshiriladi.
Bo Пoy xomashyosi, materiali sifatida bint, doka, oq va kulrang
paxta, ligning durracha (uchburchakli ro“molcha)lar ishlatiladi. Bintni
o‘ng qo‘lda ushlab, chap qo‘l bilan bog‘lamni tutib turish, bintning har
bir
o‘ramini
peshma-pesh
rostlab,
tekislab
borish
zarur.
Bintni
bog‘lamdan
uzmay
turib,
chapdan
o‘ngga
yozib
boriladi,
uning
navbatdagi o‘“rami avvalgisining yarmisini qoplashigacha o‘ralaveradi.
126 |
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining shu yil 13 aprelda qabul qilingan «Ona va bola salomatligini muhofaza qilish, sog‘lom avlodni shakllantirishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida»gi qarori ijrosini ta’minlash borasida Samarqand viloyatida ham muayyan ishlar amalga oshirilmoqda.
Xususan, yaqinda o‘tkazilgan Salomatlik haftaligi davomida viloyatning Urgut, Nurobod va Qo‘shrabot tumanlarida ming nafardan ziyod tug‘ish yoshidagi ayollar, o‘smir qizlar va bolalar tibbiy ko‘rikdan o‘tkazildi.
– Har bir tumanda ikki kun davomida yuqori malakali shifokorlardan iborat oltita guruh ish olib bordi, – deydi viloyat sog‘liqni saqlash boshqarmasi boshlig‘ining onalik va bolalik muhofazasi bo‘yicha o‘rinbosari Ulug‘bek Suvonov. – Asosan olis qishloqlar, malakali tibbiy tekshiruv va tashxis qo‘yish imkoniyati bo‘lmagan hududlarda aholi o‘rtasida akusher-ginekolog, terapevt, pediatr, neontolog hamda ultratovush tekshiruvi o‘tkazildi. Shuningdek, mutaxassislar tadbir jarayonida sog‘lom turmush tarzi asoslari, onalar va bolalar kasalliklarining oldini olish, o‘smir qizlarni oilaga tayyorlash yuzasidan suhbatlar o‘tkazishdi.
Bundan tashqari o‘tgan haftada viloyatning Oqdaryo, Payariq, Ishtixon va Pastdarg‘om tumanlarida ijtimoiy tashabbuslarni qo‘llab-quvvatlash fondi loyihasi asosida «Sog‘lom ona – sog‘lom bola» mavzuida davra suhbatlari tashkil etildi.
Toshkent tibbiyot akademiyasi professor-o‘qituvchilari esa Narpay tumanida xotin-qizlar va bolalarni tibbiy ko‘rikdan o‘tkazib, tegishli tavsiyalar berishdi. |
n
(
i
ka
==
KM2)
2)
C= { (;a)
1
N
y
ЖYP
ў
M
10,5
N
I
ko
N
ПA
б
N
k
44,4
l
NN
м
{
C
Г
3
Y
7
ў
2
л=Pa)
p
"б
’
4
2
ч
1
7
ни
0,2
I
n
$
ki
—йншититииёйтифитoйcиттититтйлoтититттгнтитититтиг
5 "520 : 25
30
55 a,гpaд
—450500550600650 P.мм
152-rasm. O‘rkachlar balandligi va ishlov berish chuqurligi ravonligini
diskning o‘rnatilish (hujum) burchagi va diametriga bogiiqlik grafiklari
Grafikka agrotexnik talablar bo‘yicha o‘ʻ’rkachlar balandligining
ruxsat etilgan qiymati qo‘yiladi (borona va lushilniklar uchun 0,54,
pluglar
uchun
0,4a)
va
o‘rnatilish
(hujum)
burchagi
yoki
disk
diametrining ruxsat etilgan qiymati aniqlanadi.
6. Quyidagi savollargajavoblami o‘z ichiga olganxulosayozish.
279 |
Elektron raqamli imzo olish
"O’zagrotexmash" aksiyadorlik kompaniyasi
Hududiy bo`linmalar
Bo'sh ish o'rinlari
100142, Toshkent shahri, Mirzo Ulug’bek tumani, Buyuk Ipak Yo‘li ko’chasi 434 uy
Elektron pochta
AJ «Toshkent qishloq xo’jaligi texnikasi zavodi»
Toshkent shaxri, Mirzo Ulug’bek tumani, Buyuk Ipak Yo’li ko’chasi 434 uy
AJ «Chirchiq qishloq xo’jaligi texnikasi zavodi»
Toshkent viloyati, Chirchiq shaxri Navoiy ko’chasi 92 uy
Toshkent shaxri, Olmazor tumani, Usta shirin ko’chasi 117 uy
Toshkent shaxri, Mirzo Ulug’bek tumani, Asaka ko’chasi 52 uy
Xorazm viloyati, Urgench shaxri Xokin ko’chasi 26 uy
Toshkent shaxri, Mirzo Ulug’bek tumani, S
Mashxadiy ko’chasi 210 uy
Toshkent shaxri, Mirzo Ulug’bek tumani, Ravnaq ko’chasi 1A uy
MChJ «Agromash Sanoat Invest» Toshkent shaxri, Mirzo Ulug’bek tumani, Buyuk Ipak Yo’li ko’chasi 434 uy +99871 264-06-60
Ichki va tashqi bozorlarning tizimli marketing tadqiqotlarini amalga oshirish, resurslarni tejaydigan agrotexnologiyalar, shu jumladan bog‘dorchilik, uzumchilik, sabzavotchilik, polizchilik va chorvachilik sohasida shunday agrotexnologiyalar joriy etilishini ta’minlaydigan qishloq xo‘jaligi uchun turli xil zamonaviy, xaridorgir texnika va mexanizatsiya vositalari ishlab chiqarish hamda yetkazib berishni muvofiqlashtirish;
ishlab chiqarilayotgan qishloq xo‘jaligi texnikasining raqobatbardoshligini oshirish, eksportga yetkazib beriladigan mahsulotlar turi va hajmlarini kengaytirish;
energiya va metall tejaydigan zamonaviy texnologiyalarni joriy etish hisobiga zamonaviy yuqori unumli qishloq xo‘jaligi texnikasi va mexanizatsiya vositalari ishlab chiqarish bo‘yicha yangi korxonalar barpo etish va amaldagi korxonalarni modernizatsiya qilishga qaratilgan qishloq xo‘jaligi mashinasozligi sohasida yagona ilmiy-texnikaviy va investitsiyaviy siyosatni olib borish;
“O‘zagrotexmash” AJ tarkibiga kiruvchi tashkilotlar hamda respublikaning boshqa tashkilotlari o‘rtasida ilmiy-texnikaviy va ishlab chiqarish kooperatsiyasini rivojlantirish hamda muvofiqlashtirish;
qishloq xo‘jaligi texnikasi ishlab chiqarish sohasida kadrlarni qayta tayyorlash va malakasini oshirishni tashkil qilish;
1
Qishloq xo’jaligi texnikasini mashinasozligida korxonalarni boshqaruv tizmini rivojlantirish chora tadbirlari;
2
Korxonalarning rentabenlik salohiyati va samaradorligini oshirish;
3
Sohani rivojlatirish maqsadida yagona siyosatni yo’lga qo’yish;
4
Ishlab chiqarishni texnik va texnologik qayta jihozlash
5
Agrosanoat kompleksida zamonaviy, yuqori sifatli, unumdorli, ichki va tashqi bozorda raqobatbardosh qishloq xo’jaligi texnikasini hamda qurilmalarini ishlab chiqarishni yo’lga qo’yish |
siyosatining o‘ziga xos tamoyillari, iqtisodiyotni erkinlashtirish
va islohotlarni chuqurlashtirish, jamiyatda tadbirkorlik ruhini
qaror toptirishning dolzarb masalalari teran tahlil qilib
berilgan.
Shuningdek, ushbu kitobga Burhoniddin Marg‘inoniy
tavalludining 910-yilligiga, Imom Moturudiy tavalludining
1130-yilligiga bag‘ishlangan tantanali marosimlarda so‘zlagan
nutqlari ham kiritilgan. Ularda madaniy meros, milliy qadriyatlar
diniy va dunyoviy tafakkur taraqqiyotimiz tayanchi ekanligi, ulug‘
ajdodlarimiz g‘oyalari
va maslaklari buyuk kelajagimizni
belgilashda muhim omil ekanligi ta’kidlanadi.
Mavjud imkoniyatlardan samarali foydalanish—yuksalish
garovi ekanligi, iqtisodiyotni erkinlashtirish—farovonlik
poydevoriligi hamda jamiyatda tadbirkorlik ruxini qaror
toptirish taraqqiyot garovi ekanligi kabi g‘oyalar ilgari suriladi.
Ana shu g‘oyalardan kelib chiqib, Andijon viloyati Asaka shahridagi
«UzDEUavto» qo‘shma korxonasining yangi liniyasi ishga
tushirilishi munosabati bilan so‘zlagan nutqi kitobdan urin
olgan. Unda «Mo‘jizaning bunyodkori
–xalqimiz», deydi
Prezileng.
18. Za protsvetaniye rodin’g — kajliy iz nas v otvete. T.9. —T.:
Uzbekistan, 2001. —399 s.
V etot tom vklyuchenq doklad’g Prezidenta Respubliki
Uzbekistan I.A.Karimova na sessiyax Oliy Majlisa, yego rechi i
vistupleniya na zasedaniyax Kabineta Ministrov, na sessiyax
oblastnix Kengashey narodnix deputatov,
a takje na raznix
mejdunarodnix vstrechax i zasedaniyax.
Vmeste
s tem
v et-u knigu voshli besed’
glav’g nashega
gosudarstva
s rabotnikami sredstv massovoy informatsii,
pozdravitel’nme pis’ma.
V etom trude osveshayutsya vopros’
obespecheniya svobod’gi protsvetaniya Rodin’, preobrazovaniya,
proisxodyashiye v jizni nashego naroda, stremyashegosya postroit’
svobodnuyu i proivetayushuyu jizn’, a takje prinsip’ vneshney
i vnutrenney politiki nashey respubliki, liberalizatsiya
ekonomiki
i uglubleniye reform, aktual’nye voprosi
utverjdeniya predprinimatelestva v obshestve.
- (19. Xavfsizlik va tinchlik uchun kurashmoq kerak: T.10. —T.:
Uzbekiston, 2002. –430 b.
18 |
Jenson Boylz suhbat chog‘ida Missisipi shtati Milliy gvardiyasi va O‘zbekistonning tegishli tashkilotlari o‘rtasidagi hamkorlik istiqbollari mavzusini ham tilga olgan |
suQlarning QuduQQa oQimi odatda bu oraliQni sementlash natijasida
bartaraf etiladi.
Semenlashning hamma turida ham QuduQni burg‘ilashda ishlatiladigan
sifatdagi tamponaj sementdan foydalaniladi. Sementni eritish uchun
ishlatiladigan suv miQdori quruq sementning 40-50 foizini tashkil etadi. Sementlashdan oldingi jarayonni bajarish uchun kerak bo‘lgan sement
eritmasi miQdori va bostiruvchi suyuQlik (suv) miQdori hisoblanadi.
Ta’mir-tuzatishishlariga mustahkamlovchi Quvurning siQilgan Qismini tuzatish, undagi siniQlik va hosil bo‘lgan darzliklarni ta’mirlash kiritiladi.
Mustahkamlovchi Quvur turli sabablarga ko‘ra buzilishi mumkin.
Kertik Qismidagi defekt yoki Quvur devori Qalinligining kamayishi
sababli bu joylar suv ta’sirida tez yemiriladi. QuduQ tubidan mahsulot
tarkibida ko‘p miQdorda Qum oQib kelsa tog‘ jinslari o‘pirilib mustahkamlovchi Quvurni siQib Qo‘yishi mumkin. Quvurning siQilib Qolgan
Qismi burg‘ilash Quvurlari yordamida tushiriladigan burg‘i yordamida yoki
frezer yordamida tuzatilib, bu Qismga bosim ta’sirida sement eritmasi
haydalishi natijasida sement halQasi bilan mustahkamlanadi.
QuduQlarni kapital ta’mirlashda QuduQQa uzilib tushgan Quvur yoki
boshQa asboblarni tutib olib yuQoriga ko‘tarish alohida ahamiyat kasb etadi. Nasos-kompressor Quvurlari uzilib QuduQQa tushib ketsa, QuduQ tubiga urilib egiladi va bir necha joyidan sinishi mumkin. Shuningdek bu
Quvurlar QuduQdagi mavjud Qum tiQiniga tiQilib Qolishi ham mumkin.
QuduQQa tutQich asboblarni tushirishdan oldin undagi urilib tushgan
Quvur yoki boshQa predmetlarning holatini bilish maQsadida bu QuduQQa
maxsus muhr tushiriladi. Muhr metall korpusdan iborat bo‘lib, Qo‘rg‘oshinli
QobiQQa ega. Bu muhrning diametri mustahkamlovchi Quvur diametridan
20-25 mm kichik bo‘lib, uning o‘rtasi QuduQlarni yuvish uchun maxsus teshilgan.
Muhr yordamida QuduQdagi Quvur yoki boshQa predmetning joylashgan
sharoitiga Qarab uni tutib olish va yuQoriga ko‘tarish mumkin.
QuduQni ta’mirlashda Quyidagi tutQich asboblar ishlatiladi: over-shot, kolokol, Quvur tutQich, metchik, ilgaklar, QarmoQlar, shtoporlar,
yorshlar va xakazo.
Nasos-kompressor Quvurlarini tutib olish uchun chap va o‘ng kertikli
QuvurtutQichlar ishlatiladi.
Nasos-kompressor Quvurining muftasini tutish uchun overshot
Qo‘llaniladi.
Bu Quvurlarning tashQi Qismidan tutish uchun kolokoldan foydalaniladi. Ishlatib bo‘lingan ekspluatatsion QuduQni bartaraflash (likvida-siya Qilish) ham kapital ta’mir turiga kiradi. Bunda QuduQdagi mustahkamlovchi Quvur kesib olinib yuQoriga ko‘tariladi, uning tanasi sementlanadi va ichi loyli eritma bilan to‘ldiriladi.
QuduQdagi mexanizmlarni ko‘tarib tushirishda
ishlatiladigan asbob-uskunalar
QuduQni ta’mirlashda ko‘tarib-tushirish operatsiyalarini bajarish
uchun xizmat qiluvchi asosiy asbob-uskunalar Quyidagilardan iborat: Quvur
elevatorlari; Quvur spayderlari; Quvur kalitlari, shtanga elevatorlari
va shtanga kalitlari.
Quvur elevatori-eng asosiy va mas’ul ishlarni bajaruvchi asboblardan biri. Unga Qo‘yilgan asosiy talab shundan iboratki, u kichik og‘irlikka va katta mustahkamlik zaxirasiga ega bo‘lishi kerak.
Elevatorlarni Qo‘llashda odatda ikkita og‘ir shtropalardan foydalaniladi.
Elevator (30-rasm) po‘latdan Quyilgan korpusdan iborat. Uning hamma detallari 40XN (xrom-nikel) markali po‘latdan yasalgan.
2-jadvalda Molchanov sistemasidagi elevator tavsifi keltirilgan.
Jadval-2
Ko‘rsatkichlar
E-11/2
)-2
E 21/2
Quvurlar diametri, mm
48
60,3
73
Yuk ko‘tarish Qabiliyati, t
25
25
25
Og‘irligi (shtropalar bilan birga), kg
27,7
28,1
30,4
Nasos-kompressor Quvurlarini Qotirish va bo‘shatish uchun Quvur
kalitlaridan (31-32-rasmlar) foydalaniladi. Yerosti ta’mirida universal anjirli (34-rasm) kalit ishlatiladi. Bu kalitning og‘irligi 11 kg bo‘lib
60,73 va 89 mm li Quvurlarni Qotirishga mo‘ljallangan.
ChuQurlik nasoslari shtangalarini ko‘tarib tushirishda shtanga elevatorlari (33-rasm) va shtanga kalitlaridan (34-rasm) foydalaniladi. |
Hujjat kuchini yo‘qotgan 01.01.2017
[OKOZ:1.02.00.00.00 Davlat boshqaruvi asoslari / 02.08.00.00 Iqtisodiyot, ijtimoiy-madaniy qurilish sohasidagi davlat boshqaruvining umumiy masalalari / 02.08.07.00 Hisob. Hisobot. Statistika (shuningdek, 07.29.00.00 ga qarang)][TSZ:1.Iqtisodiyot / Hisobga olish, statistika va hisobot]O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasiningQarori“2016-yil uchun davlat statistika hisoboti shakllarini tasdiqlash to‘g‘risida”gi qarorga o‘zgartirish va qo‘shimcha kiritish haqida[O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan 2016-yil 12-mayda ro‘yxatdan o‘tkazildi, ro‘yxat raqami 2728-1] LexUZ sharhiMazkur qaror O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasining 2016-yil 1-noyabrdagi 3-mb-sonli “2017-yil uchun davlat statistika hisoboti shakllarini tasdiqlash to‘g‘risida”gi qaroriga (ro‘yxat raqami 2843, 01.12.2016-y.) asosan 2017-yil 1-yanvardan o‘z kuchini yo‘qotadi. O‘zbekiston Respublikasining “Davlat statistikasi to‘g‘risida”gi Qonuni 51-moddasi va O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2016-yil 12-apreldagi “Meva-sabzavot, kartoshka va poliz mahsulotlarini xarid qilish va ulardan foydalanish tizimini takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PQ-2520-son qaroriga muvofiq O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi qaror qiladi: 1. O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasining 2015-yil 2-noyabrdagi “2016-yil uchun davlat statistika hisoboti shakllarini tasdiqlash to‘g‘risida”gi 4-mb-son qaroriga (ro‘yxat raqami 2728, 2015-yil 13-noyabr) (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2015-y., 45-son, 583-modda) ilovaga muvofiq o‘zgartirish va qo‘shimcha kiritilsin. 2. Mazkur qaror rasmiy e’lon qilingan kundan e’tiboran kuchga kiradi.Rais B. TURAYEVToshkent sh.,2016-yil 5-may,2-mb-sonO‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasining 2016-yil 5-maydagi 2-mb-son qarorigaILOVA“2016-yil uchun davlat statistika hisoboti shakllarini tasdiqlash to‘g‘risida”gi qarorga kiritilayotgan o‘zgartirish va qo‘shimcha 1. 1-banddagi “114” raqami “115” raqami bilan almashtirilsin. 2. Mazkur o‘zgartirish va qo‘shimchaning ilovasiga muvofiq Meva-sabzavot mahsulotlari xaridi to‘g‘risida hisobot shakli (115-ilova) bilan to‘ldirilsin.2016-yil uchun davlat statistika hisoboti shakllarini tasdiqlash to‘g‘risida”gi qarorga kiritilayotgan o‘zgartirish va qo‘shimchagaILOVA Meva-sabzavot mahsulotlari xaridi to‘g‘risida hisobot shakli (115-ilova)(O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2016-y., 19-son, 220-modda) |
• Chaqaloqqa ism qo'yganda xosiyatli kunlarni tanlash lozim |
—tug‘ruq vaqtida magnezial terapiyaning ushlab turuvchi dozasini
davom ettirish;
— AQB 160/110 mm sim. ust. Yuqori bo‘lganda antigipertenziv
davoni davom ettirish;
—regional anesteziya usuli bilan tug‘ruqni og‘riqsizlantirish
masalasini ko‘rib chiqish;
—agar AQB nazorat qilinsa va boshqarilsa, tug‘ruq vaqtini
chegaralamaslik lozim;
—suyuqlik balansini nazorat qilish—hajmi 80 ml/kg dan oshmasligi
kerak.
—kesar kesishga ko‘rsatma bo‘lganda jarrohlikdan oldin ayolning
ahvolini stabillash lozim.
— magnezial terapiya tugruqdan oldin, jarrohlik vaqtida va undan
keyin 24-48 soat davom etadi.
Suv muvozanatini nazorat qilish
Oxirgi 20 yil davomida o‘pka shishi og‘ir preeklampsiya va
eklampsiyada o‘limning muhim sabablaridan
biri hisoblanadi.
Shuning uchun suyuqlik to‘g‘ri yurakka ortiqcha yukni tushirish
xavfini kamaytirishni tavsiya qiladi. Infuzion moddalar sifatida faqat
muvozanatli kristalloidlar tavsiya etiladi. Sintetik va tabiiy kolloidlarni
kiritish kristalloidlardan onalar va perinatal natijalarga nisbatan hech
qanday afzalliklarga ega emas va faqat mutloq ko‘rsatmalar bo‘lishi
1
ml/kg/s bilan chegaralanishi kerak.
Tromboprofilaktika
Preeklampsiya (yengil, og‘ir) va eklampsiya bo‘lgan ayollar
tug‘ruqdan oldin vatug‘ruqdan keyingi davrda yetarli tromboprofilaktika
ko‘rsatiladi.
Og‘ir preeklampsiya bo‘lgan ayolni tug‘ruqdan so‘ng davolash
—Kuniga kamida 4 marta qon bosimini
5 kun davomida o‘lchab
turing.
286 |
O‘z navbatida, B
Kandov Senatda uni iliq kutib olganliklari uchun tashakkur izhor etib, Kongressning O‘zbekiston bilan hamkorligiga yuqori baho berdi hamda bundan buyon ham AQSh siyosiy va ijtimoiy doiralarida O‘zbekiston manfaatlarini ilgari surishga tayyorligini bildirdi, chin dildan O‘zbekiston xalqiga bundan buyon ham taraqqiyot va barqarorlik tilashini aytib o‘tdi |
O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev Rossiyadagi yo‘l-transport hodisasida halok bo‘lgan va jabrlanganlarni Mudofaa vazirligi samolyoti bilan vatanga qaytarish bo‘yicha hukumat komissiyasini tuzishni topshirdi |
Jahon bankining Toshkentdagi vakolatxonasida O‘zbekistonda Digital CASA «Raqamli Markaziy Osiyo - Janubiy Osiyo» loyihasini ishga tushirishga tayyorgarlik bo‘yicha seminar bo‘lib o‘tdi. Loyiha mamlakatdagi raqamli infratuzilmani, elektron hukumatni va raqamli iqtisodiyotni rivojlantirishga yordam beradi.
Jahon banki guruhi tomonidan amalga oshirilayotgan Digital CASA dasturi Markaziy Osiyoda va Janubiy Osiyodagi ba'zi hududlarda dengizga chiqish imkoniga ega bo‘lmagan mamlakatlar uchun yuqori tezlikdagi internetga kirishni kengaytirishga qaratilgan.
Mintaqaviy darajadagi dastur ushbu mamlakatlarni mintaqalararo va qit'alararo ma'lumotlar uzatish infratuzilmasiga ulashga yo‘naltirilgan, bu transchegaraviy hamkorlikni yaxshilaydi. Milliy miqyosda dasturning maqsadi aholiga ishonchli va arzon internetni taqdim etish, AKT sohasiga xususiy investitsiyalarni jalb qilish, hukumatlarning fuqarolar va biznesga elektron davlat xizmatlarini ko‘rsatish bo‘yicha salohiyatini oshirishdan iborat.
O‘zbekistonda 2019 yilda amalga oshirilishi boshlanishi kerak bo‘lgan loyihani ishga tushirish uchun tayyorgarlik olib borilmoqda. |
“Ota-onalar qizlarni yubormasin Moskvaga
17-18 yoshli qizlarni ko’rdim, maktabdan chiqiboq, Rossiyaga ish izlab kelib, juda qiynaladi
Kollej, universitetlarni tamomlasin yaxshisi
Oliy ma’lumot bilan qiyinchiliklardan osonroq o’tishi mumkin
To’g’ri, bu yerda imkoniyatlar ko’p
Ammo Rossiya Federatsiyasining qonunlari muhojirlarga shafqat qilib o’tirmaydi
Shuni bilingki, Rossiyada sizni hech kim kutmayapti”, - deydi Saltanat |
MUNDARIJA
"TBO‘LIM. IQTISODIY TARAQQIYOTNING UMUMIY
ASOSLARI
1 BOB. Iqtisodiyot nazariyasi faniiing predmeti va bilish uslubi
1-5.
2-5.
3-6.
4-5.
410
Iqtisodiyot va uning bosh masalasi. ...........
o lolo nonin yon n ennn
8
Iqtisodiyot nazariyasining fan sifatida shakllnishi. ..... 18
Iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti va vazifalari.21
Iqtisodiy qonunlar va kategoriyalar (ilmiy tushunchalar).27
Iqtisodiy jarayonlarni ilmiy bilishning uslublari.
..... 29
P BOB. Ishlabchiqarish jarayoni va uning natijalari
Ishlabchiqarish omillari va uning tarkibi. ...4sajx44sh 34
Ishlabchiqarish jarayonining mazmuni. .............
onga 38
Ishlabchiqarishning umumiy va pirovard natijalari.
...... 44
Ishlabchiqarish imkoniyatlari va uning chegarasi. ...... 53
Ishlabchiqarish samaradorligi va uning ko‘rsatkichlari. ..57
Sh BOB.Ijtyamoiy-iqtisodiy tizimlar va mulkchilik
munosabatlari
Ijtimoiy taraqqiyot bosqichlari va iqtisodiy tizimlar,
ularni bilishga bo‘lgan turlicha yondashuvlar. ......mx0
sh
63
Mulkchilik munosabatlarining mohiyati va iqgisodiy
mazmuni. Mulk obyektlari va subyektlari. ............shsh 70
Mulkchilikning turli shakllari va ularning iqtisodiy
mazmuni. ............ yangi 73
O‘zbekistonda mulkni davlat tasarrufidan chiqarish
va xususiylashtirish yo‘llari, maqsadi va usullari. ...... 77 |
esa kichik G‘. deb atalgan. Harbiy yurish
vaqtida qoro-vul oldiga ham G‘. qo‘yilgan.
Katta (ulug‘) G‘.ga xonning o‘zi yoki taj-ri-bali amirlaridan biri qo‘mondonlik
qilgan; 2) bandilarning oyoq va bo‘yniga
kiygizib qo‘yiladigan jazolash asbobi;
kishan.
G‘ULJA, Qulja, Inin -XXRning
shim.g‘arbiy qismidagi shahar. Sinszyan-Uyg‘ur muxtor r-nida, Ili-Qozoq muxtor viloyatining markazi. Ili daryosi
vodiysidagi muhim iqtisodiy markaz.
Aholisi 250 ming kishidan ziyod (1990-y.lar o‘rtalari). Q.x. rayonining savdo
markazi. Oziq-ovqat, to‘qimachilik sanoati korxonalari, muzey mavjud. Chorvachilik mahsulotlari qayta ishlanadi. Gilam to‘qiladi. Shahar yaqinidagi konlardan uran, volfram va b. rangli metall
rudalari, asbest va grafit qazib olinadi. Shahar atrofida mevali bog‘lar barpo
qilingan. Shahar yangi va eski qismdan
iborat: an’anaviy hovlilardan iborat
va ko‘chalari chiroqsiz bo‘lgan mahallalar
b-n bir qatorda yangi zamonaviy va ko‘p
qavatli imoratlar ko‘p qurilgan. Turizm
markazlaridan.
Shahar o‘rnida qadimda lama ibodatxonasi bo‘lgan. G‘. toponimining etimologiyasi ham shu ibodatxona nomi bilan
bog‘liq. Biroqmahalliy xalq o‘rtasida
saqlanib qolgan ma’lumotlarga ko‘ra,
G‘. —arxar so‘zining qad. turkiy nomidir. Shaharda 2400—2500 y. muqaddam
misdan yasalgan arxar haykali topilgan.
Bu esa G‘. topo-nimining tarixi mil. av.
5-a.ga borib taqalishini ko‘rsatmoqda.
G‘. va uning atrofida topilgan 3 ming
yillik tarixga ega arxeologik buyumlar
(oltin va misdan yasalgan hayvon va odamlar haykalchalari, mayi-shiy buyumlar va
b.), 2400-yillik tarixga ega mis koni
shahar nisba-tan yosh bo‘lsa-da, bu yerda
qadimdan rivojlangan madaniyat mavjud
bo‘lganini ko‘rsatadi. Chingizxonning
2-o‘g‘li Chig‘atoy hukmdorligi davrida
shaharda
hunarmandchilik
rivojlandi. Jung‘ariya xonligi davrida (1635—
1755) xon o‘rdasi G‘.ga yaqin yerda joylashgan. Manchjurlarning Sin imperiyasi
G‘.da Sharqiy Turkistonni boshqargan o‘z
harbiy qo‘mondoni va qo‘shinlarini joylashtirgan. O‘sha davrda G‘. atrofida 6
qal’a qurilgan. 18-a.da shahar, ayniqsa,
rivojlandi. 1933 y.gi «uch viloyat (Ili,
Tarbag‘a-toy, Oltoy) inqilobi» davrida
G‘. hukumat markazi edi.
G‘ULJA TEKISLIGI-XXRning
g‘arbiy qismidagi tekislik, Sin-szyan-Uyg‘ur muxtor r-nida. Ili daryosining
yuqori oqimidagi vodiysi, Boroxoro
tog‘i va Ketmon tog‘oldi tekisliklari
G‘.t. tarkibida. Bal. 670—800 m. Yillik yog‘in 225 mm. Ili daryosi vodiysi,
asosan, dasht landshaftidan iborat. Tog‘
oldi tekisliklarida har xil boshoqli
o‘tlar o‘sadi. Katta qismi o‘zlashtirilib,
sug‘orib dehqonchilik qilinadi. Aholi
zich joylashgan. Mevali bog‘lar bor.
G‘ULOM ZAFARIY (1889-Toshkent
sh. —1938.4.12) —shoir, aktyor va dramaturg. Milliy musiqali drama janri asoschisi. Xo‘jaAhmad va Ko‘kaldosh
madrasalarida ta’lim olgan (1912).
O‘sh sh.da usuli jadid maktabini ochgan
(1912—14). «Turon» jamiyati, 1916—21
y.larda shu nomli teatrda aktyor va dramaturg (1914). «Ish-chilar dunyosi» jo‘r.da
bo‘lim mudiri (1917—18). «Turon» truppasi tarkibida Oqto‘ba frontida bo‘lgan,
«Turk ROSTA» gaz.da mudir (1920—21).
buxoro musiqa texnikumida direktor
(1921—23), Maorif komissarligi «Bilim kengashi»ning san’at sho‘rosiga rais
(1923—24), «Uchqun» maktabida muallim,
O‘zbek davlat kinosida direktor muovini, Toshkent musiqa texnikumida direktor (1926). Termiz muallimlar tayyorlash
kursida mudir (1927), Samarqand musiqa
va xoreografiya san’ati in-ti direktori
muovini (1929—31). 1932 y.da GPU tomonidan millatchilikda gumon qilinib,
3 y.ga qamalib, ,1936 y.da qaytib kelgan.
1937 y. 29 okt.da ikkinchi bor qamoqqa
olinib, 1937 y. dek.da (dalilsiz) otishga hukm qilingan. 1957 y.da oqlangan.
1913—26 y.lar davomida 10 dan ortiq
musiqiy sahnaviy asar yaratib («Erk bolalari», «Binafsha», «Halima» va b.),
ularni «opera» yoki «ope-racha» deb atagan. Uning «Bahor», «Binafsha», «Quyon»,
«Rahimli shogird», «Mozorlikda», «Erk
bolalari», «Tilak», «Tatimboy ota» (1
pardali «kichik operalar»), «Hali-ma»
(4 pardali musiqali drama, 1918—21),
«Buzuqlik armug‘oni» (3 pardali drama—1926), «Paxtaxon», «Yangi odam»,
«Sayil va to‘y» (1936—37), «Til bilg‘on
narsa», «Toy» pesalari bor. U «Gulyor»
(1923), «ChinTemir botir», «Ketmon chop-ti», «Qora kunlar» (1927), «Yangi ro‘zg‘or
erlari» (1933—34), «ChinTemir» (1924),
«Yoshlar endi berilmas» (1926), «Van-naycha» dostonlarini yozgan. O‘zbek musiqa
madaniyati tarixida u musiqiy sahnaviy
asarlar muallifi, milliy musiqa namunalari to‘plovchisi hamda tadqiqotchisi
sifatida tanilgan. G‘.Z. va uning safdoshlari (Fitrat, V.Uspenskiy, Elbek)
jon-bozligi tufayli uyushtirilgan ilk
musiqiy-folklor ekspeditsiyalari natijasida musiqa merosini to‘plash va
o‘rganish tizimiga asos solindi: 1920-y.
lar boshida Buxo-roda Tanbur chizig‘ining
nusxasi topilLi, 1923—24 y.larda Buxoro Shashmaqom», 1925 y.da Sh.Shouma-rovdan Toshkent-Farg‘ona maqom yo‘llari
ilk bor notaga yozib olindi. Elbek bilan
Farg‘onaga uyushti-rilgan ekspeditsiya natijalari asosida milliy musiqiy folklorning birinchi (garchand nota yoz-u-vi-siz bajarilgan bo‘lsa-da) tizimli nashri
— «Ashulalar» to‘plami tayyorlandi.
Sirojiddin
Ahmedov,
Saida
Qosimxo‘jayeva.
G‘ULOMGARDISH
—
ichkaripan
tashqarini
ayirib
turuvchi
to‘siq;
hovli yoki qo‘rg‘onning darvoza oldidagi
usti berk yo‘laksimon bostirma, dalon.
Qadimda qal’a yoki qo‘rg‘ondagilarning
xavfsizligini ta’minlash maq-sadida
qurilgan, darvoza oldidagi murakkab mudofaa inshooti hisoblangan. Qad. Yunoniston me’morli-gida labirint deb
atalgan. Keyinchalik ichkarini g‘ulomlar
nigohidan pana qiluvchi vositaga aylangan.
«G‘ULOMIYA»
—
Oktyabr
to‘ntarishigacha
Toshkentda
toshbosma usuli bilan mahalliy tilda kitob
nashr etilgan bosmaxona. 1889 y. G‘ulom
Hasan Orifjonov tomonidan dastlab
muqovaxona, 1908 y. toshbosmaxona ochilgan. G‘.H.Orifjonov o‘zi ham o‘zbek klassiklari asarlarini keng yoyish va xattotlik san’ati an’analarini taraqqiy
ettirish tarafdori bo‘lgan, xattotlik
qilgan.
«G‘.»da
bosilib
chiqqan
dastlabki kitoblardan biri Firdavsiyning
«Shohnoma»si bo‘lgan («Shohnomai Firdavsiy»). So‘ng Navoiy «Devon»i, Fuzuliy «G‘azaliyot»i, Muqimiy «Bayoz»i,
shuningdek, «Haftiyak», «So‘fi Olloyor», «Chor kitob», «Qur’-on», «Nodir
ul-me’roj», «Tas’hih ul-imomiy» kabi
turli mazmundagi kitoblar ham bosilib
chiqqan. «G‘.» nashrlari adadi 2—3 ming
nusxa atrofida bo‘lgan. Bu yerda jami yuzdan ortiq kitob va risolalar chop etilgan. «G‘.» Turkistonda toshbosma kalligrafiyasining rivojlanishida muhim
rol o‘ynagan.
G‘ULOMLAR (arab. —bola, yigit,
qul) —1) o‘rta asrlarda musulmon mamlakatlaridagi qullar; 2) Abbo-siylar
xalifaligida xalifa Ma’mun davri
(813—833) da chet ellardan sotib olingan yosh qullar (aso-san, turklar)dan tuzilgan otliq gvardiya (q. Mamluklar); 3)
o‘rta asrlarda Usmonli turk imperiyasit
zodagonlar ko‘ngilli qo‘shinining askarlari; 4) Dehli sultonligitsa turk qul
navkarlari hamda ular orasidan chiqqan
Dehli sultonlari (1206-90).
G‘ULOMOV Ayyub G‘ulomovich (1914.
15.5-Toshkent-1986.30.5) - til-shunos
olim, o‘zbek ilmiy gramma-tikasining
asoschilaridan biri. filol. fanlari |
Bugun, 14 avgust kuni Erkin kurash bo`yicha Olimpiya o`yinlari sovrindori Bekzod Abdurahmonov va taekvondo bo`yicha Osiyo o`yinlari sovrindori, Tokio Olimpiadasida O`zbekiston bayroqdori bo`lgan Nigora Tursunqulova bilan turmush qurmoqda.
Joriy yilning 6 avgustida Abdurahmonov erkin kurash bo`yicha 74 kg vazn toifasida Olimpiada bronza medalini qo`lga kiritgan edi. Shu kuni uning oila a`zolari Bekzod Abdurahmonov uylanayotgani, kelin taekvondo bo`yicha O`zbekiston terma jamoasi a`zosi Nigora Tursunqulova ekanini aytib o`tishgan edi.
Bekzod Abdurahmonov ikki marta Jahon chempionatida bronza medali, Osiyo o`yinlari va Osiyo chempionati oltin medalini qo`lga kiritgan. Bugungi kunda esa MMA’da ham faoliyat yuritayotgan sportchi 7 ta jang o`tkazib, ularning barchasida g`alaba qozongan. Ma`lumotlarga ko`ra, tez kunda u UFC promousheni bilan shartnoma imzolaydi.
Nigora Tursunqulova taekvondo bo`yicha Osiyo chempionatida oltin va bronza, Osiyo o`yinlarida bronza, Butunjahon armiya o`yinlarida esa kumush medalga sazovor bo`lgan, Rio va Tokio Olimpiadasida ishtirok etgan.
Eslatib o`tamiz, Bekzod Abdurahmonov Prezident Shavkat Mirziyoevning “Tokio Olimpiadasida g`olib va sovrindor bo`lgan sportchilar hamda ularning murabbiylari davlatimizning faxriy unvon, orden va medallari bilan mukofotlash to`g`risida”gi farmoniga muvofiq, “O`zbekiston Respublikasida xizmat ko`rsatgan sportchi” faxriy unvoni bilan taqdirlandi. |
AQSh HDK qo‘mondonligi Rossiyaning "Yaroslav Mudryy" qo‘riqchi kemasini yana bir marta O‘rta yer dengizida malakasizlik namoyish etib, xavfli manyovrlarni amalga oshirganlikda aybladi, deb yozmoqda Defence News.
Bu safar, Amerika harbiylarining uqdirishlaricha, 2016 yil 17 iyunda "Gravely" kemasiga nisbatan xavfli masofada yaqinlashgan Rossiya kemasi "Dwight D. Eisenhower" avianosetsiga nisbatan "xavfli va tartibsiz harakatlar"ni amalga oshirgan. Amerika aviatashuvchisi IShID jangarilari egallab turgan nuqtalarga zarba berishga safarbar etilgan.
Bundan tashqari, Vashingtonning ta'kidlashicha, "Yaroslav Mudryy" raketa kreyseri "San Jacinto"ga xavfli masofada yaqinlashgan. U, aviatashuvchining havodan mudofaasini ta'minlaydi. Ayni harakat, Amerika harbiylari tomonidan "anormal, xavfli va malakasiz" manyovr sifatida baholangan.
Foto:Google image |
Siyosat, 29 iyul 2019
iyul 29, 2019
Afg'oniston sentabrda prezidentlik saylovini o'tkazmoqchi
Afg’onistonda 28-iyul sanasidan prezidentlik saylovi kampaniyasiga start berildi. Biroq saylovning adolatli o’tishi, xavfsizlik ta’minoti va uning o’z vaqtida – 28-sentabr kuni bo’lish-bo’lmasligi shubha ostida qolmoqda.
Tramp demokrat qonunchilarga hujumni davom ettirmoqda
AQSh Prezidenti Donald Tramp "Twitter"da boshlagan navbatdagi hujumida Merilend shtatidan saylangan demokrat qonunchi Elayja Kammingsni nishonga oldi.
Kobuldagi xurujda kamida 20 odam o'lgan
Rasmiylar va guvohlarning aytishicha, bir necha yaxshi qurollangan xudkush bombachi Amirulla Solih yetakchiligidagi siyosiy harakat idorasiga bostirib kirgan.
iyul 27, 2019
Vashington choyxonasi: Prezident Tramp va demokratlar o'rtasidagi ziddiyat
Prezident Donald Tramp Kongressdagi to'rt demokrat ayol bilan olishishda davom etmoqda. Prezident va demokratlar o'rtasidagi ziddiyatni tahlil qilamiz.
Hindiston: Trampdan Kashmir bo'yicha vositachi bo'lishni so'ramaganmiz
Imron Xonning Vashingtondagi Tinchlik institutiga aytishicha, Kashmir taqdiri bo’yicha tortishuvlar Pokiston va Hindiston aloqalarini yaxshilashga g’ov bo’lmoqda.
Prezident Tramp musulmon qonunchi bilan olishishda davom etmoqda
Prezidentning doimiy tanqidlariga duchor bo'layotgan minnesotalik musulmon qonunchi Ilhan Umar tarafdorlarini irqchilikka qarshi kurashishga chaqirdi.
Demokrat nomzodlar yoshlar ko'nglini ovlashga urinmoqda
2020-yilgi prezidentlik saylovi uchun bellashayotgan demokrat nomzodlar yoshlar ko'nglini olish uchun ta'lim mavzusiga alohida e'tibor qaratmoqda.
Turkman televideniyesi Prezident Qurbonguli Berdimuhammedov haqidagi kuni kecha ko'rsatgan lavha may oylarida tasvirga olingan bo'lishi mumkin.
Tramp noqonuniy muhojirlar sonini aniqlamoqchi
Amerikada aholi har 10 yilda ro’yxatga olinadi. Qaysi shtatga qancha odam yashayotganida qarab, Kongressning Vakillar palatasiga qancha vakil saylanishi belgilanadi. Prezident Tramp anketaga fuqarolik haqidagi savolni qo’shmoqchi bo’ldi, ammo kuchli qarshilik sabab bu fikridan qaytdi.
Sobiq maxsus prokurorning aytishicha, uning tergov guruhi bir yil mobaynida Trampdan yuzma-yuz guvohlik olishga behuda harakat qilgan. Davlat rahbari ba’zi savollarga yozma javob bergan,
FBR direktori: Xitoy kontrrazvedkasi AQShga jiddiy tahdid
FBR rahbariga ko'ra, Xitoy o’z odamlarini AQShning barcha jabhalariga suqishga urinyapti. Startaplar, yuqori texnologiya bilan ishlovchi kompaniyalar, fazo, aviatsiya, qishloq xo’jaligi, oliy ta’lim muassasalari shular jumlasidan. |
qiling
ozayish; 3) nuqs.. nuqson.
-
.
hayo
nuqsa:nun
1) kamayish, ozayish;
2)
nuqs:
yab
naqada,
(44
yanqudu,
5,48
naqdan 1} buzmoq:
galli
"at’ahda u ahdni buzdi; UN 47-ltamra
u ishni buzdi;
2)
buzmoq, qulatmoq:
A! D-p-binaga
u binoni buzdi.
22,4)
nuqtatun nuqta; ko‘pligi
425 nuqatun va
x!
niqa:tun-e
-
«
ye!
naqa’a,
=
yanqa’u,
124)
Naq’an ho‘llamoq, suvlamoq, suvga solmoq:
4341,
"A-davaga
u dorini suvga soldi.
m
naqafa,
4,5
yanqufu,
1485
naqfan
urmoq, chertioq:
o y D!
g‘ayrahu u birovni chertdi.
«?
aqqa,
u yaniqqu,
2
naki:qan vaqillamoq
FAYDAY
"tiz di-difda’ata bu qurbaqa eaqil-ladi.
«?
«?
nahqaba,
(41
yunaqqibu,
LAS
tapqi:ban
tekishrib chiqmoq, sinchiklab tekshirmoq:
li «F?
’ani-sh-shayn u narsani sinchiklab tekshirdi;
2411 I»
’ani-n-nafti
u neftning
(bor-yo‘qligini)
tekiparib chiqdi.
.
i?
".
naqqasha,
i?
yunaqqishu,
142
tan-qilpan naqshlanioq, ranglar bilan bezamoq:
IY" a n
lsh-shaya u narsani naqshladi. |
terrapin (terepinj n. (turila) suv
toshbaqasi.
tarragtrla! (to‘rosirimi, ir7-) adi. yer
2, Yarga qid; (ground) yerdagi,
yaruslidagi.
tarribla ftarrbia)) adi. (rightening,
dreadful, vary bad) dahshatli;
(axcessiya) vahimali (201.). tar-ribiy adv. dahshatli, qo‘rqinchli.
1aтпaг (30151) n. tarar (1 zoti).
tarrifle jta’rrfik) ad). (huge) bahay-Бa (тaғиaйoиa) hayratlanari!.
terrliy (’terr,far)
v. qo‘rqitib
yubormoq,
vahimaga
aa Б
qo‘ymaq.
Taтa (terrtoinal) 2d. hududiy.
tarritory fterilari, -tn) 7. hudud,
maydon. (fg.) soha.
tarror flere(r)) 7. dahshat, vehi-ma; (person, thing cavsing-—)
tarror (siyosiy dushmanlarni ja-zojash, yo‘q qilah, qelah). tar-rorlgm n, terrorchilik. tarrorisi
n. tarrorchi. tarroriza
Vv. tarror
qilmaq, qo‘rqitib (dahshatga
solib) o‘z hukmini o‘ktazmoq.
Taтвa (1229) adj. qisqa, lo‘nda.
targanosa 7. qisqalik, lo‘ndalik.
tartlary Fta:feri) adj). uchinchi bosqichga yoki davrga old; (educa-tion) oliy.
tassalated fFtoge ledi sof ko-ahinkor.
йни Пaн) л. cinov, sinab ko‘rish;
texam) imtihon; nezorat (tekshiruv) ishl; (alandard) mezon;
(analysis) tahlil; (chem.,
fae-geni) reaktiv (kimyoviy raak-siyani amalga oshirlah uchun
ishlatiladigan modda); – ban
yadro qurol! alnovini ta’qiqlash;
—chan o‘xshash masalajarrni hal
qilishda prinalpial ahamiyatga
ega bo‘lgan ish; - filght sinov
parvozi;
- pipar (exam!) imtihon bilati;
-— pllot alnovchi-uchuvchi;
v.
(try oyuf) sinamoq;
(chack up on) tskshirmoq; (g/va
exam to) Imtihon olmoq.
testamont ftestemanij 7. vasiyat
014, Maм T-Tavrot, Injli, tasta-mantary f.taste’moentari) 80), чa-giyat bilan bog‘liq bo‘lgan. tas-talor fte’sterta(r)) 7. vasiyat qi-tuvchi (vasiyat qilib qoldirgan)
chars.
tanticla fTemtik(a)i 7. moyak.
taatliy ftastifar)
v. guvohlik barmoq (ta
-foydasiga agqalnsi-qarshi); t(deciare) bildirmoq.
ma’lum qilmoq; (Бe в "OвлcФ oй
biror-bir voqas-hodika haqida
guvohlik barmoq.
tastimonlai (tasti mavniat) n. tavsiyanoma, tavsifnoma. testimo-niy Mleshmani) n. ko‘rastma, qu-vohlik; (declaration) bildirish,
ingi lum qilash.
tast-tuba f’taasilju; 4 n. probirka
(bir tormani berk shisha naycha). |
-Yo’q,- dedi Toyiba,-hamma narsa raisga bog’liq va guruhimiz Rayosat bilan, Oliy majlis bilan yuzma-yuz tura olishi uchun rais kuchli bo’lishi kerak |
Normativ-huquqiy hujjatlar loyihalari muhokamasi portalida "Sanoatgeokontexnazorat"ning Gaz xo‘jaligida xavfsizlik qoidalari loyihasi joylashtirildi
Qayd etilishicha, qoidalar quyidagilarga tatbiq qilinadi:aholi punktlarida joylashgan gaz ta'minoti tizimiga;sanoat va kommunal-maishiy korxonalarning gaz quvurlariga hamda undagi qurilma va jihozlarga
Qoidalar quyidagilarga tatbiq qilinmaydi:turar joylar va ulardagi ichki gaz quvurlari va gaz jihozlariga;kimyo, neft-kimyo, neftni qazib chiqarish va neftni qayta ishlab chiqarish korxonalarining texnologik gaz quvurlari va gaz jihozlariga;metallurgiya ishlab chiqarish sohasi va qora metallurgiya korxonalarining gaz xo‘jaliklariga;gaz bilan ishlayotgan tajriba va eksperimental agregatlariga va qurilmalariga;avtomobil, temir yo‘l transporti, daryo, dengiz va havo kemalarining gaz jihozlari, shuningdek, gazdan foydalanadigan ko‘chma qurilmalariga;gaz-havo aralashmalarining portlash kuchidan foydalanuvchi yoki himoya gazlari olishga mo‘ljallangan qurilmalarga
Gaz jihozlari, uskunalari, asboblari va ularning qismlari, shu jumladan, chet eldan keltiriladiganlari texnik reglamentlar yoki standartlar talablariga mos kelishi, O‘zbekiston Respublikasi amaldagi qonunchiligiga binoan muvofiqlik sertifikatiga ega bo‘lishi kerak
Gaz xo‘jaligi tizimlari obektlaridan foydalanishda loyihalash, qurish, ta'mirlash, texnik nazorat qilish, avtomat, himoya va signalizatsiya tizimlarini sozlash ishlarini bajaruvchi korxonalar va ularning tarkibiy bo‘linmalari rahbarlari, mutaxassislari hamda gaz ta'minoti tizimiga ishchi kadrlar tayyorlovchi o‘qituvchilar mazkur Qoidalarning talablariga muvofiq, ishlab chiqarishlar, obektlar hamda ishlarga doir xavfsizlik yo‘riqnomalari va me'yorlarini, ular bajaradigan ishlar hajmida bilishlari bo‘yicha zarur tayyorgarlikdan va tekshiruvdan (sinovdan) o‘tishlari kerak
Maishiy gaz asboblaridan xavfsiz foydalanishga javobgar shaxslar kamida bir yilda bir marta gaz xo‘jaligi korxonalarida yo‘riqnomadan o‘tishlari kerak
Po‘lat va polietilen gaz quvurlarini payvand qilish ishlarini bajarish texnik o‘quv kurslarida o‘qitilgan va attestatsiyadan o‘tkazilgan payvandchilarga ruxsat etiladi
Gaz jihozlari, texnik qurilmalar, gaz quvurlaridan foydalanish va sozlash, qurish, avtomatik himoya va signalizatsiya tizimlari, elektr kimyoviy himoya qilish vositalari, shuningdek, gazda ishlovchi qurilma va asboblaridan foydalanish bilan band bo‘lgan ishchilar, mustaqil ishga qo‘yilishidan oldin tajribali ishchi rahbarligida o‘n kunlik ish amaliyotidan o‘tishlari kerak
Gaz xo‘jaligi tizimlari obektlarini loyihalash ishlari qonunchilikda belgilangan tartibda litsenziyaga ega bo‘lgan, ixtisoslashtirilgan loyihalash tashkilotlari tomonidan bajariladi
Shaharlar, aholi yashaydigan joylar va gaz iste'molchilarining gaz xo‘jaligi tizimlari obektlarini loyihalashtirishda gaz bilan uzluksiz va xavfsiz ta'minlashni, shuningdek ularda va sanoat korxonalarining gaz xo‘jaligi tizimlaridan tezkorlik bilan o‘chirish imkoniyatini ta'minlashi kerak
Gaz ta'minoti tizimlarini qurish va o‘rnatishga oid loyiha hujjatlari shaharsozlik norma qoidalari, qurilish me'yoriy qoidalari va davlat standartlariga mos kelishi kerak
Gaz xo‘jaligidagi tabiiy gazdan yoqilg‘i sifatida foydalanuvchi texnik qurilmalarni loyihalashda, o‘rnatilgan tartibda muvofiqlik sertifikatiga ega bo‘lgan gaz analizatorlar majburiy tartibda quyidagi obektlarda o‘rnatilishi ko‘zda tutulishi kerak:- tomdagi va operatorsiz qozonxonalarga;- quvvati 300KVtdan ortiq bo‘lgan qozonxonalarga;- hajmi yiliga 100 000 m3dan ortiq tabiiy gazdan foydalanuvchi boshqa qurilmalarga
Gaz xo‘jaligidagi suyultirilgan uglevodorod gazdan yoqilg‘i sifatida foydalanuvchi texnik qurilmalari loyihalashda, o‘rnatilgan tartibda muvofiqlik sertifikatiga ega bo‘lgan gaz analizatorlar majburiy tartibda quyidagi obektlarda o‘rnatilishi ko‘zda tutilishi kerak:- hajmi 150 litrdan ortiq bo‘lgan guruhiy ballonli qurilmalarga;- avtonom tizimili gaz ta'minotiga;-suyultirilgan uglevodorod gazdan foydalanuvchi qozonxona va boshqa qurilmalariga
Gaz analizatorlarni quyidagicha o‘rnatilishi zarur:tabiiy gazdan yoqilg‘i sifatida foydalanuvchi texnik qurilmalar o‘rnatilgan xonaning yuqori qismiga (xona shipidan 30 smdan pastda bo‘lmasligi lozim);_x000D_
suyultirilgan uglevodorod gazdan yoqilg‘i sifatida foydalanuvchi texnik qurilmalar o‘rnatilgan xonaning past qismiga (xona polidan 30 smdan yuqori bo‘lmasligi lozim)
Loyiha hujjatlari berilgan texnik shartlarga mos ravishda bajarilganligi tekshirilib, gaz xo‘jaligi korxonasi bilan kelishilgan bo‘lishi kerak |
Paxtaobod tumaniga Jahon banki investitsiya kiritadi
Bugun, 8 oktabr kuni, Iqtisodiyot va sanoat vazirligida Jahon banki ekspertlari va vazirlik vakillari bilan birgalikda «Obod qishloq» loyihasini amalga oshirish bo‘yicha konferensiya bo‘lib o‘tdi. Ushbu loyihaga respublikaning 400dan ortiq qishloqlari kiritilgan bo‘lib, ularning orasida Andijon viloyati Paxtaobod tumani Sohil qishlog‘i ham kiritilgan.
Farg‘ona viloyati «Taraqqiyot» aholini turmush tarzini rivojlantirish markazi vakili Shamshod Yunusov loyiha haqida batafsil ma'lumot berdi.
«Joriy yilning iyun oyidan beri Jahon banki hamda Iqtisodiyot va sanoat vazirligi bilan hamkorlikda yirik loyihada ishtirok etishni boshladik. Loyihaning bir qismi sifatida Paxtaobod tumani Sohil qishlog‘i tanlab olindi. Bunda hududning og‘ir sharoiti hisobga olindi. Ahamiyatli jihati shundaki, qishloq infratuzilmasini rivojlantirishda aholi fikrini to‘liq qamrab olishga harakat qilindi, ya'ni bunda ularning muammolari tinglandi. Kuzatuvlarimizga ko‘ra, Sohil qishlog‘ida suv, elektr ta'minotida kamchiliklar, ichki yo‘llar ta'mirlanishi, qo‘shimcha maktab qurilishi zaruriyati kabi holatlar aniqlandi. 2020 yildan boshlab loyihaga start beriladi», deya uning so‘zlarini keltirmoqda Kun.uz muxbiri.
Shu kabi yana qator qishloqlarni rivojlantirish jarayoni 2024 yilgacha davom ettirilishi rejalashtirilgan. Bu vaqt davomida ushbu og‘ir sharoitli hududlarning suv ta'minoti va kanalizatsiya, yo‘l qurilishi, ijtimoiy obektlar qurilishi kabilar amalga oshiriladi. |
kыrinishini o‘zgartiradi.
Budda plastikasining baqtriyalik yaratuvchilari Buddani kuzatib boruvchi
xudoga ishonmas-devatlar, osmon musiqachi-gandxarvlar, hadya beruvchilar va b.
sikliga murojaat qilganlarida ancha mustaqilroq edilar.
Dalvarzin tepadagi Budda ziyoratgoh devatlar va genilarning siymolari
cho‘ziq ovalli yosh chehrasi, nozik lab chiziqlari, ifodali ko‘zlarining
hayolchangligi, yelkalariga qalin jingalaklari tushadigan soch turmaklari bilan
ыziga tortadi.
Kech antik haykaltaroshlik asarlari Tuproq-qal’a shaщarchasidagi qadimiy
Xorazm
щukumdorlarining
saroyida
(II
asr)
topilgan.
Mazmunan
u,
Xolchayondagidek, xukumron sulolani shuhratlash bilan bo\\u043bi= bыlib, yuzi
bo‘yalgan loydan =ilingan, lekin bu yerdagi uslub bosh=a edi. Qoldiqlarning
fragmentlari boshlang‘ich kompozitsiyasining mavzusini faqat eng umumiy
kыrinishini ko‘z oldiga keltirishga yыl quyardi-ular ichida ikkita uchayotgan
xudolarning (Viktoriyalarga ыxshash) orasida o‘tirgan shoh qomati, shoxlar
galereyasi, qora terili gvardeetslar guruщi, musiqachilar, raqqos va raqqosalar
ishtirokidagi bayramlar. Qomatlarning ko‘pchiligi gorelefli bыlib, devor
tekisligida joylashgan, ammo “Shoxlar zalidagi” Xorazm щukumdorlari va
ularning ayollarining yirik hajmli haykallari o‘yma to‘siqli alohida
tokchalarda joylashardi.
Shu davrning kichik plastikali alohida yodgorliklar guruщini Xorazmning
haykal ossuariyalari tashkil =iladi. Assuariyalarning yuqori qismida yoki
ularning kopkogida odam qomatining tasviri bor. Ba’zida bu assuariyada o‘tirgan
Xorazm xudolaridan biri (uning aniq haykal ekvivalenti mahalliy terrakot
haykalchalar),
uning
uzun
ko‘ylagidagi
qomati,
keng
qo‘polroq
yuzlari
umumlashtirilgan usulda bajarilgan. Erkaklarning tasviri bosh=acha; Ularning
yuzlari bir birini qaytarmaydi-yuz tuzilishi, soqolining shakli va kattaligi, |
Singapur Gonkongni ortda qoldirib, Osiyoning eng yirik moliyaviy markazi deb topildi
Singapur Osiyoning eng yirik moliyaviy markazi deb topildi va bu borada birinchi marta Gonkongdan o‘zib ketdi. Shaharlar Z/Yen Group Ltd. moliyaviy konsalting kompaniyasi tomonidan yarim yilda bir marta tuziladigan Global Financial Centres Index (GFCI) reytingida dunyoda tegishli ravishda uchinchi va to‘rtinchi o‘rinlarni egalladi. Bu haqda “Interfaks” xabar bermoqda.
Jahon moliyaviy markazi maqomini London o‘zida saqlab qoldi. Oradagi farqni sezilarli ravishda qisqartirgan Nyu-York ikkinchi o‘rinni band etgan bo‘lsa, Tokio Gonkongdan ancha ortda qolgan holda beshinchi o‘rinda qayd etildi.
Reytingning oltinchi qatoridan Syurix o‘rin oldi, keyingi o‘rinlarni esa Vashington, San-Fransisko, Boston va Toronto egalladi. Dubay Yaqin Sharq moliyaviy markazlari orasida yetakchilikni saqlab qoldi, dunyo miqyosida esa 13-o‘ringa joylashdi.
Afrikada Kasablanka (dunyo reytingida 33-o‘rin), Lotin Amerikasida esa San-Paulu (43) va Rio-de-Janeyro (44) peshqadam bo‘lib turibdi. |
Qishloq xo‘jaligi sohasidagi yetakchi sohaviy tadbir – 17-Xalqaro «Agro sanoati – AgroWorld Uzbekistan 2022» ko‘rgazmasi 2022 yil 16 mart kuni o‘zining an’anaviy maydoni bo‘lgan «O‘zekspomarkaz» MKMda o‘z ishini boshlaydi
AgroWorld Uzbekistan – soha mutaxassislarini har yili biznes-uchrashuvlar, tajriba almashish va qishloq xo‘jaligi sohasida yangi asbob-uskunalar hamda texnologiyalarni namoyish etish uchun birlashtiradigan professional maydondir
Ko‘rgazma sanasi: 2022 yil, 16-18 mart kunlari, «O‘zekspomarkaz» MKM, 1 va 2-pavilon
Ko‘rgazmaga tashrif buyurish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting Ko‘rgazma bozor o‘zgarishlari tendensiyalarini inobatga olgan holda o‘zining ekspozitsiyalariga o‘zgartirishlar kiritadi
Bugungi kunda o‘ziga xos mavqega ega mahalliy korxonalar ko‘rgazmada ishlab chiqarishni to‘liq jihozlashga imkon beradigan texnologiyalarni topishi mumkin
Tashrif buyuruvchilarga qulaylik yaratish maqsadida bir necha sektorlarga bo‘lingan ko‘rgazmada sohadagi so‘nggi yangiliklar va dolzarb g‘oyalar, jumladan, pandemiya cheklovlari ta’sirida yaratilgan g‘oyalar mutaxassislarni kutmoqda
1-pavilonda g‘alla, tegirmon va moyli ekinlar sanoati uchun asbob-uskunalar hamda texnologiyalar ishlab chiquvchilari, sotuvchilari jamlanadi
Bugungi kunga qadar O‘zbekistonning 56 don klasteri Germaniya, Turkiya va Rossiya ishtirokchilari bilan uchrashish va muzokaralar olib borish ro‘yxatdan o‘tgan
Bundan tashqari, ushbu pavilonda issiqxona xo‘jaliklari uchun yechimlar taqdim etiladi: sabzavot ekinlari, o‘simliklarni himoya qilish vositalari, o‘g‘itlar, gidroponika, sug‘orish va qoplama materiallaridan tortib, mevali bog‘lar yaratish va mevalarni saralash va qayta ishlash bo‘yicha takliflargacha
O‘zbekistonda parrandachilikni rivojlantirish bo‘yicha yechimlarni taqdim etadigan yagona maydon esa 2-pavilonda namoyish etiladi: parrandachilik fabrikalari, parranda go‘shti va tuxum ishlab chiqaruvchilari uchun uskunalar, shu jumladan qayta ishlash, muzlatish va qadoqlash liniyalari
Shuningdek, mutaxassislar diqqatiga o‘z chorva mollari va yem-xashak bazasiga ega bo‘lgan klaster tipidagi go‘shtni qayta ishlash korxonalari bo‘yicha takliflar namoyon etiladi
Ko‘rgazmada dunyoning 13 mamlakatidan 100 dan ortiq kompaniya o‘z ishtirokini tasdiqladi
An’anaviy ravishda Turkiya milliy ekspozitsiyasi namoyish etiladi, Rossiya Federatsiyasidan Voronej viloyati, Tatariston va Krasnodar o‘lkasining jamoaviy stendlari ishtirok etadi
Tadbir tashkilotchilari: «Iteca Exhibitions» xalqaro ko‘rgazma kompaniyasi va uning hamkori «ICA Group»
Ko‘rgazma «Iteca Exhibitions» kompaniyasining barcha tadbirlari singari O‘zbekiston Respublikasi Maxsus komissiyasi va Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti tomonidan belgilangan sanitariya-epidemiologik me’yorlari va qoidalarining talablariga qat’iy muvofiqlikda o‘tkaziladi
Qo‘shimcha ma’lumot uchun 71 205 14 14, www
agroworld
uz ga murojaat qiling
Reklama huquqi asosida |
Davlat soliq qo‘mitasi tomonidan birja savdolari, davlat xaridlari bo‘yicha o‘tkaziladigan elektron-savdo va tenderlarda ishtirok etish huquqini belgilovchi tartib ishlab chiqiladi. Bu haqda qo‘mita matbuot xizmati xabar bermoqda.
Foto: “Daryo” / Madina Nurman
“Qayd etish lozimki, ushbu taklif aynan tadbirkorlik subyektlari bilan o‘tkazilgan uchrashuvlarda ko‘tarilib, ular tomonidan birja g‘olibi bilan ishlashga majburligi, kontragentni tanlash va uni tekshirish imkoniyati yo‘qligi va bu o‘z navbatida ularning soliq uzilishi koeffitsiyenti hamda QQS bo‘yicha hisobga olinishi lozim summaga salbiy ta’sir ko‘rsatayotganligi bildirilgan edi”, — deyiladi xabarda.
Qayd etilishicha, ishlab chiqiladigan tartib ogohlantiruvchi xususiyatga ega bo‘ladi. Ushbu tartibda kelgusida qilinadigan xarajatlar va ko‘riladigan zararlar kamaytirilishi ko‘zda tutilgan.
Bundan tashqari yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan javobgarlikni oldini olishga ham e’tibor qaratiladi.
Qo‘mitaning saytida e’lon qilingan “shubhali” korxonalar ro‘yxatidagi subyektlardan 258 tasi 2021-yil tovar-xomashyo birjasidan jami 1,2 trln so‘mlik yuqori likvidli tovarlarni sotib olib, kontragent korxonalarga kirim qilinmagan boshqa turdagi tovarlarni realizatsiya qilganligi va ular bilan ishlagan 17,3 mingta kontragent korxona tomonidan 971,5 mlrd so‘mlik QQS asossiz hisobga olinganligi qayd etilgan.
Avvalroq O‘zbekistonda soliq huquqbuzarliklari haqida xabar bergan 15 kishiga 9 mln so‘m mukofot berilgani haqida xabar berilgan edi. |
maydon, elektr maydon kuchlanganligi, gradient,
72 |
piktografik yozuvlardan to so‘nggi davr eng mukammal yozuvlargacha bosib o‘tgan
taraqqiyot
tarixini
yoritib berishga harakat
qiladi.
Olimning mazkur
asari
katta
hajmda-132 betdan iborat bo‘lgan, 1912 yili o‘z bosmaxonasi-“Matbaa Ishoqiya”da
nashr qilindi".
Prezident Shavkat Mirziyoyevning O‘zbek tiliga davlat maqomi berilganing
o‘ttiz yilligiga bag‘ishlangan tantanali marosimdagi nutqida til bilishning axamiyati
xaqida to‘xtalib shunday degan edi: “Men bugun
aziz bolalarimizga murojaat qilib,
ulug alloma, XX asr boshida olti tilli-o‘zbek,arab,fors,xind,turk va rus tillarida lug‘at
tuzgan Isxoqxon Ibratning mana bu xikmatli so‘zlarini eslatmoqchiman:
” Bizning
yoshlar albatta boshqa
tilni bilish uchun sa’yi —-xarakat qilsinlar,lekin avval
o‘z ona
tilini ko‘zlariga to‘tiyo qilib,extirom ko‘rsatsinlar.Zero,o‘z tiliga sadoqat-bu vataniy
ishdir”
Jadid maktablari o‘zining dastlabki davridayoq samarali ekanligini isbotlab,
aholining e’tiborini qozondi va tez orada ko‘payib bordi. Chunki, bu maktablarda
bolalar bir-ikki yilda to‘la savod chiqarib, mukammal o‘qish va yozishni o‘zlashtirib
olar edilar.Eski an’anaviy maktablarda buning uchun besh-olti yil o‘qish kerak bo‘lar
edi.Shunga
qaramay,
aholini
xurofotda
saqlashdan
manfaatdor
jaholatparast
ruhoniylar jadid maktablarining faoliyatiga qarshilik ko‘rsatdilar.
Rossiya
imperiyasining
mustamlakachi
ma’muriyati
esa
vaziyatni
qo‘ldan
chiqarmaslik uchun 1908-yildan keyin bu maktablarni qattiq nazorat ostiga oldi.
Jadidlar Turkiston kelajagi bilan bog‘liq g‘oyalarni xalqqa yetkazish, ularning
madaniy-ma’rifiy saviyasini yuksaltirish maqsadida o‘z gazeta va jurnallarini nashr
qilishga harakat qildilar. Jumladan, Maxmudxo‘ja Behbudiy 1913-yildan boshlab
«Samarqand» gazetasini chopqila boshladi. Keyinchalik bu gazeta «Oyna» jurnaliga
aylantirildi. Jadidlarning bevosita rahbarligida Toshkentda «Taraqqiy», «Xurshid»,
«Shuhrat», «Sadoi Turkiston», Qo‘qonda «Sadoi Farg‘ona», Buxoroda «Buxoroi
sharif», «Turon» kabi o‘nlab gazeta va jurnallar nashr etila boshladi.
Jadid matbuoti va jurnalistikasi mahalliy aholining siyosiy va milliy ongini
shakllantirish,
madaniy-ma’rifiy
saviyasini
o‘stirishda katta ahamiyat kasb
etdi.
Matbuot nashrlari faqat dunyoda ro‘y berayotgan voqealar haqida ma’lumot berib
qolmay,
ularga
o‘z
munosabatini
ham
bildirar
edi.
Jumladan,
1905-1907
yil
voqealari,
shahar dumasi va undagi Turkiston vakillari
faoliyati, mahalliy aholi
hayotidagi eski va zararli urf-odatlarni tanqid qilar, Yosh avlodni o‘qib-o‘rgatish va
tarbiyalash masalalariga ko‘p e’tibor qaratar edi.
Birinchi
soni
1914-yil
1
-
aprelda nashrdan chiqqan «Sadoi
Turkiston»
gazetasini Turkiston aholisini
g‘aflat uyqusidan uyg‘otib,
asriy jaholatdan xalos
etishning, madaniy-ma’rifiy uyg‘onishning bosh targ‘ibotchisi bo‘ldi.
Jadid
matbuotida
tarixiy
mavzular,
xalqning
milliy
o‘zligini
saqlash
va
o‘stirish, o‘zbek tili masalalariga doir maqolalarga ham keng o‘rin berildi. Turkiston
jadidlarining
yetakchisi
Maxmudxo‘ja
Behbudiyning
«Muhtaram
yoshlarga
murojaat», «Turkiston tarixi kerak»,
«Ikki emas to‘rt
til lozim»,
«Til masalasi»,
«Sart»
so‘zi majhuldir»,
«Sart»
so‘zi ma’lum bo‘lmadi», «Duma va Turkiston
musulmonlari» kabi maqolalarida xalq maorifi va milliy uyg‘onishga doir masalalar
’ Hexokxon Tўpa Ибpaт. Taнлaнгaн acapлap. Toшkeнт: Maънaвият. 2005 йил. Б-5-14.
218 |
evaziga
axshichilik
qilgan.
ta o olmagan. Bahorda bergan to‘yga,
"Opmay ka jo‘xori
bergan
ekanlar.
Berga
ir
mbag‘allik bilan kun kechirgan.
"ing
kuni
yo‘li
tushib,
Shaxomonda
–
Kuy Khan
chiqibdi.
Katta
qur
yig‘ilib,
«in
Un
AH ekan. Berdaq juda oddiy kiyimda
o‘.
U
qurning
bi
a
Tanigan
yerda
boy
. hozirgiday tele-ni
bo‘lmasa,
bo‘layotgan
TY
o‘rtada
baxshi
ani uchun,
ida
€
«n
r
chetida
"Mono
Ch
kim
e’tibor
bermagan.
onang a O‘tiribdi.
Xalqda
gap
bor;
Vir,
7", tanimagan yerda to‘n hurmati»
"Adiy
yoki
teatr
yo‘q.
Berdaq,
deb
ko‘p
Ba.
alq uni tanimas adi;
in,
shi, Palvonda arvoh bo‘ladi. Qurda
- Omalariga ko‘ngli to‘lmagan Berdaq:
Tib ko‘Nim Dutoringni berib tur, men ham
Rayin, —debdi.
"Ushbu
4
mir
7
eshitga
aytayotgan baxshi-bir noma qayta-Murodboy NIZANOV
QORAQALPOQLAR
Berdaqning ovozi chikkanidanoq uni taniganlar:
—Hov, Berdaq kelibdi-ku!
—Bu Berdakjon ku —deb quvonibdilar.
,
Shu kuni
Berdaq tonggacha
ko‘shik
aytib,
xalkg
xizmat qilgan ekan.
a
xolis
MENGA BER
Barchani yaratgan qodir Xudoyim,
»
Bersang bu bandangga haqlik yo‘lin ber.
Egri yursam ortar mening gunoyim,
b
=
ber.
Bu qalbimga to‘g‘rilikning nurin
oyer.
Falak Ggardishidan qilsam shikoyat.
Tinglaganga Hasratli bir hikoyat.
Jabri-jafom, tugamay benihoyat.
Zibonimga adolatlik hukmin ber.
Azal amri bilan
Kabir bo‘lib yaxsh
Qayg‘u-alam bilan
Qutulayin, qayg‘
dunyoga keldim,
i-yomonni bildim,
1 bag‘rimni tildim,
umning davosin ber-Boy Davlatin bergil,
Nasiba rizqimni mo‘l
Armonsiz o‘ynayin,
s
yenga dunyo jannati
beg‘am yashayin.
dan oshayin,
yevib quchayin,
ning hurin ber-Bir nafasdir Mag‘rib-mashrab orasi;
IRoq ber kunimga mening yarasin,
Jahon menga havas qilib qarasin",
Hazrati Yusufning
husni-ko‘rkin ber-
=
kishi u-e=
ye.
daryo.
Ustidan yo‘l bersa. na dengiz =
Meni to‘zdirmasa. na zamon tar
I dunyo
Ming yildan so‘ng qanday bo‘lad ber
-
i
s o‘mrin
i
Ko‘rayin, Luqmonning uzoq umr |
(farq _ tarix)
k Sevilla ; 20:29
(+29)
PlanespotterA320 (munozara _ hissa) (Teg: Koʻrib tahrirlagich) |
——————————————
(aш
2 — —-тaжaт aa AЛИ
CИ
batamom tushunmagunlaricha o‘rganiladi. O‘quv materialining har bir
o‘zlashtirilgan qismi tezda qaytariladi, bunga qanoat hosil qilingandan
keyingina, ya’ni o‘quvchilarning ushbu materialni o‘zlashtirganlaridan
keyin
o‘qituvchi
keyingi
qismni
tushuntira
boshlaydi.
Bu
yangi
bilimni eng oddiy o‘zlashtirish deb ataladi.
Yangi bilimni o‘zlashtirishning bu usuli yordamchi maktablar
amaliyotida qo‘llaniladigan dasturlashtirilgan darsga olib keladi. Ishni
shunday tashkil etishning
afzalligi,
bilimni elementar o‘zlashtirish
ayrim o‘quvchilar bilimida uzilishlar paydo bo‘lishining oldini oladi.
Shu bilan birga, bu o‘qituvchi uchunishning har bir bosqichidagi
natijalarni
aniqlash
imkonini
berib,
ularni
hisobga
olgan
holda
materialning
keyingi
qismini
o‘qitishga
o‘tiladi. Bundan
tashqari,
o‘qituvchi yangi materialni to‘la o‘zlashtira olmagan o‘quvchilarga
o‘z vaqtida yordam ko‘rsatib, ayrim o‘quvchilarga nisbatan individual
munosabatda bo‘ladi. Buning
ijobiy tomoni shundaki, o‘quvchilar
faqat o‘qituvchini tinglabgina qolmay, balki o‘zlari mustaqil ravishda
amaliy
mashg‘ulotlarni
bajarib,
darslik
bilan
ishlaydilar.
Bu
o‘rganilayotgan masala bo‘yicha bolalarga amaliy harakatlar usulini
egallashga
yordam
beradi
(ular
qo‘yilgan
savolga javob
uchun
material topib, uni ajratadilar, taqqoslaydilar, tasniflaydilar). Shunday
qilib,
o‘qituvchi
o‘qitishning
ikki
tomonlama
boshqarib
turish
imkoniga ega bo‘ladi: bir tomondan, tushunish va tasavvur etishning
shakllanishi, boshqa tomondan, bolalarda bilishga bo‘lgan harakatning
rivojlanishi.
Bu, shubhasiz, o‘qitishning rivojlantiruvchi tamoyilini
amaliy jihatdan amalga oshirish imkonini beradi.
Yordamchi maktablarda yangi mavzuni dastlabki o‘zlashtirish
darsi uncha katta bo‘lmagan materialga ega. Shuning uchun o‘quvchi
ko‘nikma va malakasini jamlash uchun olingan bilim bo‘yicha qayta
mashq
qilish imkoniyatiga
ega. O‘qituvchining tushuntirishi
bilan
o‘quvchilarning mustaqil ishlarining qo‘shib borilishi quyidagi tarzda
tuzilishi kerak.
O‘qituvchi darsni yangi mavzuni tushuntirish bilan boshlaydi,
shundan keyin olingan bilimni mashqlar yordamida mustahkamlash
maqsadida o‘quvchilarning mustaqil ishlarini tashkil qiladi.
O‘qituvchi o‘quvchilarga taqqoslash uchun bir qancha misollar
keltirib,
suhbat
yordamida
o‘quvchilarni
xulosa
chiqarishga
olib
keladi.
82 |
(
MAVQEI
MUSIQIY DAR HAYOTI INSON
) |
BIRINCHI PARDA,
509
Porsiya
Xotirimda
bor.
Va
eslaymanki,
u
sening
maqtovlaringga munosib edi.
Xizmatkor
kiradi.
Nima gap? Qanday xabarlar»
Xizmatkar
To‘rt ajnabiy xayrlashmoq niyatida sizni-so‘roklay-di. Bundan tashqari, beshinchisi
—Marokash shahzodasidan chopar keldi,
u xo‘Jayinim bugun kechqurun shu yerda
hozir
bo‘ladi,
deb xabar
qildi.
Porsiya
Ana
shu
beshinchisiga
ham,
haligi
to‘rttegasigg
«xayr-xo‘sh» degandek, «salom» deyolsam
edi, tashrifiga.
naqadar
quvongan
bo‘lardim. Siyrati
—avliyo, suyara-ti —shayton
bo‘lsayam,
meni
xotinlikka emas,
asrandi
qiz qilib olsa, yo‘q demasdim.
Yur, Nerissa, tusha qolgin oldimga endi,
Biroviga «xayr» dedik, boshqasi keldi.
Ketadilar.
UCHINCHI SAHNA
Venetsiya. Maydon,
I
Bassanio
va Sheylok
kiradi.
Sheylok
Uch ming dukatmn? Yaxshi; |
asosiy sababdir. Yoqutlar, chuvashlar, bulg‘orlar
oldin
boshqacha
nomlar
bilan
atalganlar. Jumladan, urxun
obidalarida
chik degan qabila nomi uchraydi. Chik
bugungi
Sibiriyoda yashovchi ko‘pgina turkiy xalqdarning
ota-bobolari nomidir) Bu qabila va urug‘larning hammasi xuy davlati "Pegarasi
ichida
to‘plandi.
Xitoy
pevori
xunlarning hujumlari
sababli
qurilgan
edi.
!arixdan
shu
narsa
ma’lumki,
xitoylar
Osiyo-xun
pmperiyasi davrida
ham,
keyin
ham turkiylarga
o‘zlarini
yaqin
olib,
xuddi qarindoshlarday
ko‘rsatib
yurdilar.
Ularning
maqsadi
bo‘lakcha:
harbiy
jihatdan
ustun bo‘lib borayotgan turkiylarga ichidan zarba berib
zaiflashtirish
va
qudratli
davlatni
parchalab
tashlash
edi. Dinastiyadagi
shahzodalar
va
katta
boylarining
o‘zaro
janjallari
oqibatida
imperiya
eramiz-inng
48-
yilida
yiqildi.
Vatanidan
ayrilgan
yuz
minglarcha xunlar turli yerlarga ko‘chib ketdilar. Endi
qunyoning turli yerlarida xun davlatlari qurila
bosh-pandi. Yovuzlik oqibatida parchalanib ketgan
xun davlatlari
endi
avvalgiday
mustahkam,
qudratli
emas
edi.
Bir
tomondan,
Shimoliy
va
Sharqiy
qismlarga
bo‘linib, har biri o‘zicha yashagan bo‘lsa, ikkinchi tomondan, G‘arbiy Ovrupoda, Hindiston, Afg‘oniston
va boshqa hududlardagi
xun davlatlari
o‘z holicha
yashayverdilar.
Shunisi
muhimki,
Shimoliy
va
Sharqiy
xun
davlatlari boshqa xun davlatlari uchun asos bo‘ldi.
Endi dunyoning boshqa joylarida tashkil topgan xun
davlatlari haqida to‘xtalamiz.
G‘arbiy
(Ovrupo)
xun
imperatorligi.
Bu
imperiya
tarixda Attila xunlari
deb ham yuritiladi.
U juda
katta
mamlakatlarni
qo‘l
ostiga
birlashtirdi.
Sharqiy
Rus’, Ruminiya, Yugosloviyaning shimoli, Mojoris-ron
(Vengriya),
Avstriya,
Chexoslovakiya,
Sharqiy
va
Urta
Olmoniya
mamlakatlari
G‘arbiy
xun
imperator-igi tasarrufida bo‘lgan
edi. Bu dinastiyada ham Ko‘k
(angon
asosiy
din
sifatida
amal
qilgan.
Yozuv
esa
Turkcha, gotcha, lotincha
va grekcha edi. Chunki Ovrunoda-
(ip
yozuvlar
ham
o‘z
amaliy
faoliyatini
saqlab
qola-nerdi.
Xun imperatorligi
u yerlardagi
milliy
mada-piyatlarning rivojiga
to‘sqinlik
qilmadi,
aksincha,
yultta
madad
berdi. Dinastiyaning dastlabki hukmdori
Yoalamir bo‘lib,
u 374-yildan boshlab hukmronlik qil-13 |
Cutrale apelsin sharbatlari ishlab chiqaruvchi kompaniyasi ortidan «apelsinlar qiroli» deb nom olgan braziliyalik milliarder Xose Luis Kutrale 75 yoshida vafot etdi, deb xabar berdi O Globo
Milliarder Londonda vafot etgan
Forbes Real-Time ma’lumotlariga ko‘ra, uning boyligi 1,9 mlrd dollarni tashkil etgan
Kelib chiqishi italyan bo‘lgan Kutrale San-Pauluda tug‘ilgan va bolaligidan otasi bilan bozorga chiqqan
Keyinchalik ularning oilasi apelsin yetishtirishni boshlagan va 1967 yilda Cutrale kompaniyasini tashkil etgan
Ularning apelsin sharbati ishlab chiqaruvchi zavodi dunyodagi eng yirik korxonalardan biriga aylangan
Folha de S
Paulo gazetasining yozishicha, 2010 yillarda dunyodagi har uchinchi stakan apelsin sharbati ushbu zavodda tayyorlangan
Hozirda Cutrale yettita bo‘linmadan iborat
Hosil yig‘ish vaqtida kompaniyada 18 mingga yaqin kishi mehnat qiladi |
ondan ortiq o‘quvchiga 240 ming o‘qituvchi bilim beradi.
Vaholanki, revolyutsiyadan ilgari (191415-yillar)
hozirgi Uzbekiston territoriyasida 165 umumta’lim maktabi, 700 o‘qituvchi va
17,5 ming o‘quvchi bo‘lgan, xolos.
Partiya
va hukumat barcha mehnatkashlarni
jahoya
madaniyati cho‘qqilari darajasiga ko‘tarish uchun savodsizlikni tugatishning o‘zi kifoya
qilmasligi,
balki
xalqning umumiy madaniy saviyasini yuksak darajaga
ko‘tarish zarurligi haqidagi
V. I. Lenin ko‘rsatmasini
esda tutgan holda umumiy savodxonlik uchun kurashish
bilan
bir qatorda xalqning madaniy-ijodiy faoliyatini hartomonlama rag‘batlantirib turdi. Sovet hokimiyati yillarida mamlakatimizda, shu jumladan O‘rta
Osiyo respublikalarida ta’lim yuksak darajaga erishganligi sotsialistik madaniyat binosi uchun mustahkam
poydevor bo‘ldi.
Yuksak malakali kadrlar tayyorlashishi sira
ko‘rilmagan ko‘lam
va suratda olib borilmoqda, bu butun
mamlakatimiz uchun xarakterli bo‘lib, bunga faqat xalq
xo‘jaligining ehtiyojlari
va
talablari
tufayligina
erishilgani yo‘q. Qishilar madaniyat va ta’limga chuqur
ehtiyoj sezgan vaqtdagina ularni o‘zlashtira boshlaydi,
chunki o‘sha ehtiyojni qondirmay turib, shaxsning sotsial
funksiyalari yetarli darajada to‘la namoyon bo‘lmaydi.
Ma’naviy ijod borasida iste’mol o‘lchovi so‘zsiz ishlabchiqarish
o‘lchoviga
aylanadi
Tadqiqotlar
shuni
ko‘rsatmoqdaki, yangi turmush tarzi quruvchisining madaniy o‘sishi shaxs sotsial aktivligining xarakteri va
darajasiga bog‘liq bo‘lib,
u ekonomika taraqqiyotining
darajasi, fan-texnika taraqqiyoti sharoitlari bilan,
boshqarish sistemasi
va boshqa sotsial omillar bilan
belgilanadi. Hozirgi zamon jamiyatida har bir shaxsning o‘rni ana shu omillar bilan aniqlanadi.
Shaxsning sotsial
aktivligini
oshirishda
siyosiy
ongning o‘sishi katta ahamiyatga egadir. Xalq maorifi
sistemasi muhim ideologik funksiyani bajara borib, |
O‘tmish
Shunday bo‘lgan, ha, shunday bo‘lgan:
Har kim o‘ylab bosgan qadamni,
Ko‘zlarini o‘ygan, tilini kesgan
Zamon haq gapirgan odamning.
Shunday kechgan dunyoning kuni,
O‘zgarmagan o‘lchov ming yillab.
Doim yolg‘onchidan haqiqatgo‘yni
Odamlar ayirgan tiliga qarab...
Ko‘zlariga qarab tanigan uni,
Keyin esa ergashgan tayin—
Tili kesilganga tutib quloqni,
Ko‘zi o‘yilganning ushlab etagin.
»
h
F
U tufayli qancha alamlar yutdim,
Qancha g‘amga tutdim
u deb yurakni.
Uni oylab kutdim, yillab kutdim,
Yirtdim necha-necha ko‘ylakni.
Ne yomg‘irlar yog‘di, ne qorlar yog‘di,
Ko‘ksimda yashadi toqat asirday.
Sho‘rlik yuragimni umidlar boqdi,
Ishonch yetakladi uni basirday.
Hali uni yana uzoq kutaman,
Alamlar yutaman ming bora yana.
Yillar
meni
quvmang,
zor
o‘tinaman,
Yirtgani
ko‘ylagim
bor
hali,
mana.
-
-
»
Men seni izladim kechagi kundan,
Bugun-chi, bugundan qidirmoqdaman.
Topolmasam seni bugundan,
Shunda ham qo‘rqmayman,
Chunki erta bordir oldimda.
Erta juda sirli,
Jimir-jimirli,
go‘yo sen berkinib turibsan unda...
Qishning so‘nggi
tunlari
Kechagidek tun sarosimali,
Notinch yana kechagidek tun.
Tushiga kiradi sho‘rlik qarg‘aning,
Qor—o‘g‘irlangan oq po‘stin.
Yana tongga qadar bu oydin g‘ussa
Qoladi qarg‘aning bo‘g‘zida qotib.
Uxlayolmay chiqar qish bo‘lsa
Yelkasiga maysalar botib...
X
-
-
O‘lim, senga qadar yo‘l uzoq,
Hali
azoblar
bor
men
yo‘qlaydigan.
Chaynaydigan toshlar bor—qaynoq,
Olovlar bor men ho‘playdigan.
Yo‘lim olis,
Bu olis yo‘lda
Hayot turar sendan ham kuchli.
Mashaqqatli sendan ming marta,
Ming martaba sendan qo‘rqinchli.
Kutish
Gul bilan kutaman seni mo‘ltirab,
Yo‘lakda qorasi ko‘rinmaganim,
Osmonga yolvorib, osmondan tilab,
Ammo yerdan topib olganim...
Ishonchimni azoblar g‘ajir,
G‘amlar yuragimni tishlashar.
Kutish—ruhim bog‘langan zanjir,
Gul—qo‘limga solingan kishan...
»
x
-
Erkak tashqariga asta yo‘l oldi,
Oyog‘idan tutib qolmadi poygak.
Uyda baxtga to‘ymay bir ayol qoldi,
Mehr ko‘rmay qoldi bir go‘dak.
Erkak ketar, butunlay ketar,
Uzoq-uzoqlarga boshini ola.
Uyda poygak quchib bir ayol yotar,
Qo‘rquv-vahimaga botar bir bola.
Erkak ketar, ketar qaygadir,
Nigohi parishon, yuzlari so‘lg‘in,
Qoqiladi tez-tez negadir,
Hadeb tepasida aylanar quzg‘un...
57 |
MA’LUMOTLARNING CHIZIQLI TUZILMASI VA UTARNI SAQLASH |
Surxondaryo viloyati hokimi Mudofaa vazirining esdalik nishoni bilan taqdirlandi (foto)
Surxondaryo viloyati hokimi To‘ra Bobolovga O‘zbekiston Respublikasi mudofaa vazirining esdalik nishoni topshirildi, deb xabar berdi viloyat hokimligi matbuot xizmati.
Qayd etilishicha, esdalik nishoni Termiz shahridagi “Alpomish” kurash majmuasida bo‘lib o‘tgan Surxondaryo viloyati hokimi sovrini uchun Mudofaa vazirligining vohadagi harbiy xizmatchilari o‘rtasida “Amir Temur o‘g‘lonlari” va “Jaloliddin Manguberdi vorislari” nomidagi viloyat tanlovi g‘oliblarini tantanali taqdirlash marosimida topshirilgan.
Tadbirda Janubi-g‘arbiy maxsus harbiy okrugi qo‘shinlari qo‘mondoni, polkovnik Zaynobiddin Iminov O‘zbekiston Respublikasi mudofaa vazirining buyrug‘ini o‘qib eshittirdi.
“Surxondaryo viloyati harbiy-ma’muriy sektori doirasida Janubi-g‘arbiy maxsus harbiy okrugining Janubiy operatsion yo‘nalishida joylashgan harbiy qism va muassasalarining o‘quv-moddiy bazasini, harbiy shaharcha va poligonlarning infratuzilmasini takomillashtirishda, harbiy xizmatchilar uchun qulay sharoitlarni yaratishda hamda yosh avlodni vatanparvarlik ruhida tarbiyalashda amalga oshirgan ishlari va mamlakatimizning mudofaa qudratini yuksaltirishga qo‘shgan ulkan hissasi uchun Surxondaryo viloyati hokimi, harbiy-ma’muriy sektori rahbari To‘ra Bobolov Mudofaa vazirining esdalik nishoni bilan taqdirlandi”, — deyiladi xabarda.
Shuningdek, tadbirda Janubiy operatsion yo‘nalish boshqaruvi guruhi harbiy xizmatchilari o‘rtasida o‘tkazilgan “Amir Temur o‘g‘lonlari” va “Jaloliddin Manguberdi vorislari” nomidagi viloyat tanlovida 1, 2 va 3-o‘rinlarni qo‘lga kiritgan ishtirokchilar pul mukofotlari hamda diplom va qimmatbaho sovg‘alar bilan taqdirlandi. Tanlovda faol ishtirok etgan 52 nafar harbiy xizmatchi ham munosib rag‘batlantirildi. |
Yangiliklar
net saytini do’stlarizga baham ko’ring!
Sizga qiziq bo'lishi mumkin yana
Xitoyda uzunligi 400 metrdan ortiq bo‘lgan yuqori |
27 mart kuni «Hilol-nashr» nashriyotida marhum shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf hazratlari asos solgan islom
uz portali mobil ilovalarining taqdimoti bo‘lib o‘tdi
Kun
uz muxbirining xabar berishicha, tadbirda portalning «Islom
uz», «Hilol e-book», «Oltin silsila», «Qur'oni Karim», «Tafsiri Hilol», «Zikr ahlidan so‘rang», «Abdurahmon Qur'on», «Abdulmalik Qur'on», «Qur'on tartili», «Namoz», «Zikr va duolar», «Javohir (arabcha-o‘zbekcha lug‘at)» kabi ilovalari taqdim qilindi
Dasturchilar va ilovalarni yaratishda mehnat qilganlar «Hilol nashr» nashriyoti va islom
uz portali rahbari Ismoil Muhammad Sodiq tomonidan taqdirlandi
Tadbirda shuningdek, «Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf» jome masjidi imom noibi Hasanxon Yahyo Abdulmajid so‘zga chiqib, ilm uchun qo‘ldan kelgancha yordam berishga hamda ilm o‘rganayotgan va o‘rgatayotgan insonlarni imkon bo‘lsa moddiy tomonlama qo‘llab turishga, ilm rivoji uchun Alloh yo‘lida doimo kamarbasta bo‘lib xizmat qilishga, yaxshilik yo‘lida hamkor bo‘lishga chaqirdi
Ma'lum qilinishicha, saytda yangi minbar
islom
uz deb nomlanuvchi bo‘lim ishga tushmoqda
Unda yurtimiz ulamolarini bir maydonda birlashtirib, ustozlar, domlalar, imomlar va ilm ahllarining sof Islom ta'limotlariga asoslangan ilmiy-ma'rifiy maqolalari, audio hamda videoroliklari o‘zbekzabon dindoshlarga taqdim etib borilishi rejalashtirilgan |
O’quv mashg’ulotining ko’rinishi
1
Tarmoqlangan ko’rinish |
E`lon qilinganidek, 2014 yilning 1 yanvaridan boshlab, Yagona interaktiv davlat xizmatlari portalida elektron raqamli imzodan foydalangan holda tadbirkorlik subektlarini ro`yxatga olish xizmati joriy etildi.
Endilikda ushbu xizmat, Yagona portal foydalanuvchilarining xohishlarini inobatga olgan holda, elektron raqamli imzodan foydalanish majburiyatisiz, sinov tartibida taqdim etiladi. Shu bilan birga, foydalanuvchilar ID.UZ tizimidan ro`yxatdan o`tishlari lozim. Shunday qilib, jarayonni soddalashtirish evaziga, biznesni ro`yxatga olishda, yana bir, davlat organlariga tashrif buyurish, ehtiyoji bartaraf etildi. |
-Shartnomani imzolash huquqiga ega ekanligini tasdiqlovchi hujjatlar («Rahbar» etib tayinlanganigi to'g'risidagi buyruqdan nusxa, rahbarning passport kopiyasidan nusxa, ishonchnoma);
-yuridik shaxsni davlat ro'yhatidan o'tkazilganligi haqida Guvohnomaning nusxasi;
-savdo va hizmat ko'rsatish ofisining ko'chmas mulk kadastridan nusxa yoki ijara shartnomasidan nusxa;
-savdo va hizmat ko'rsatish ofisining tashqi va ichki ko'rinish fotosuratlari |
ko‘rib
chiqaylik.
«Integratsiya»
so‘zi
lotincha
integratio-tiklash,
to‘ldirish,
«integer» butun so‘zidan kelib chiqqan!.
Biz
integratsiyaning
moxiyatini
aniqlash
jarayonida
uning
filosofik,
pedagogik—psixologik va metodik asoslarini aniqlab oldik. Ma’lumki, o‘qitish
va
tarbiya jarayoni
bir
—Dbiri
bilan
uzviy
bogdiq,
lekin
inson
shaxsining
shakllanishida
tarbiya
ustivor
axamiyat
kasb
etadi.
Chunki,
tarbiya
ta’lim
jarayonining barcha majmuini o‘z ichiga oladi. Zamonaviy intelektual insonni
tarbiyalashda
integrativ
ta’limning
barcha
jixatlari(aqliy,
axloqiy,
iqtisodiy,
mexnat, estetik, gigtrenik, xuquqiy, jismoniy tarbiya)ni kamrab oladi va ularning
o‘zaro bogdikligini ta’minlaydi.
Integrativ ta’lim jarayonida o‘quvchi, olamning yaxlitligini, koinot, tabiat
konunlarini,
tabiat, jamiyat va insonlarning o‘zaro munosabatlari haqida xar
tomonlama bilimlarga ega bo‘lib kamol topadi. Tabiat go‘zalligini xis qila olish,
undan zavqlanish, e’zozlash ko‘nikmalariga ega bodadi.
Ta’limning globallashuvi sharoitida fanlararo uzviylikni kengroq qo‘llash
ayni zaruriyatdir. Fanlararo uzviylik tamoyiliga tayanish ta’lim muassasalari o‘quv
jarayoni uchun tatbiqiy tus olishi lozim.
Fanlararo uzviylik tamoyili turdosh o‘quv predmetlararo munosabatlarning
murakkab
jihatlarini
todiq
o‘’zlashtirilishini
ta’minlab,
bilimlarning
ichki
mohiyatiga kirib borishini ta’minlaydi, natijada turli tizimlar ichki aloqadorlik,
integirativ yaxlitlik vujudga keladi.
O‘quv jarayonida fanlararo aloqadorlikning amalga oshirilishi ta’lim sifatiga
kuchli ta’sir kodsatib:
-
ta’limni
modernizatsiyalash,
innovatsion
o‘qitish
imkoniyatlarini
kengaytirish imkonini beradi;
Fanlararo aloqadorlik ta’minlangan holda, darsni tashkil qila olgan o‘qituvchi
o‘quvchilarda o‘zining faniga bo‘lgan qiziqishini oshiribgina qolmasdan, mazkur
1! Mavlonova R., Rahmakulova N. Boshlang‘ich ta’limni integratsiyalash. Toshkent 2011y.
57 |
Indoneziyada yuz bergan aviahalokatning dastlabki sababi ma’lum bo‘ldi
Indoneziyada halokatga uchragan Sriwijaya Air aviakompaniyasining Boeing 737-524 yo‘lovchi samolyoti suvga urilish oqibatida parchalanib ketgan bo‘lishi mumkin. Bu haqda Straits Times gazetasi Transportda xavfsizlik bo‘yicha milliy komissiyaning aviatsiya xavfsizligini tekshirish bo‘limi rahbari Nurkaxio Utomoga tayanib xabar berdi, deb yozadi “RBK”.
“Dastlabki ma’lumotlar samolyot suvga kelib urilgan paytda parchalanib ketganini ko‘rsatmoqda”, — dedi u.
Utomoning qo‘shimcha qilishicha, agar samolyot havoda parchalanganida, uning bo‘laklari kattaroq maydon bo‘ylab sochilgan bo‘lardi.
Aviahalokat 9-yanvar kuni sodir bo‘ldi, layner Male oroli yaqinida Yavan dengizida halokatga uchradi. Uning bortida 62 kishi: 50 nafar yo‘lovchi, shu jumladan, o‘n nafar bola, shuningdek, 12 nafar ekipaj a’zosi bor edi, ularning barchasi halok bo‘ldi.
SJ182 reysini amalga oshirayotgan layner Indoneziyaning G‘arbiy Kalimantan provinsiyasi ma’muriy markazi bo‘lgan Pontianak shahriga yo‘l olgan. Samolyot mahalliy vaqt bilan 14:36 da Jakartadan uchib chiqqanidan keyin darhol radarlardan g‘oyib bo‘lgan va dispetcherlarga javob bermay qo‘ygan.
Keyinroq Meteorologiya, iqlim va geofizika agentligi vakili Deni Septiadi samolyot kuchli turbulentlik zonasiga tushib qolganini ma’lum qildi. |
Yangi versiyani haddan tashqari haddan tashqari bezovta qilish |
Stator
belchasidagi
va
havo
bo‘shlig‘idagi
magnit
induktsiya
quyidagi
formula bilan aniqlanadi, havo bo‘shlig‘idagi magnit induktsiya TI.
k,U
B, = 6400—7—7—
oga
(4.6)
bu yerda: k,
0,86—0,900, =5000-10000 mm” bo‘lganda
0,90—0,930, =10000-15000 mm” bo‘lganda
0,93—0,95 Q, 215000-40000 mm” bo‘lganda
0,96–0,970, 240000 mm” dan yuqori bo‘lganda
Q, -qutb bo‘linish maydoni, mm”.
O, = pтa
(4.6)
Magnit induktsiya, stator yarmosidan, TI.
B. —0,36B, иa
(4.7)
h. -stator yarmosidan balandligi.
Havo bo‘shlig‘idagi va stator yarmosidagi induktsiya 6 tabl.dagi qiymatdan
oshmasligi
kerak.
Agar
stator yarmosidagi induktsiya belgilangan qiymatdan
oshsa, unda pazdagi effektiv o‘tkazgichlar sonini quyidagicha oshirish kerak:
M.M,
B. —21-2 bo‘lganda
yang
yang
(1,2-1,7)
B
M =,
c
27122 Бo"1eaпдa
yangi
yangi (1—1,5)
8
Motorni boshqa aylanish chastotasiga qayta o‘raganda quyidagilarga e’tibor
berish kerak:
Motorning aylanish chastotasi oshishi podshipniklar isishining oshishi bilan
bog‘liq.
Aylanish
chastotasi
oshishida
aylana o‘tkazgich
bilan
motor
o‘raganda,
shunday o‘tkazgich tanlanishi kerakki, u shlits orqali o‘tmasin.
146 |
xabarchi bo‘lib turishdir. Har kuni menga erta tongda
akalaringning ahvollari haqida xabar berib turasan! Sen jang maydoniga yaqinlasha ko‘rma. Sen jangchi emassan. Jangni jangchilarga qo‘yib qo‘y, –dedi.
Bu yosh o‘spirin yigit Dovud alayhissalom edi. U
yosh
va ozg‘in bo‘lishiga qaramay, yuzidan nur yog‘ilib
turar va bu nur uning aql-u zakovatli va yoniq qalb
sohibi ekanligidan dalolat berib turar edi. U akalari bilan birga janggohga yetib borganlarida maydon o‘rtasida bir bahaybat, bamisoli devdek odamning har tomonga na’ra tortayotganini ko‘rdi. Manman, degan polvonlar ham unga yaqinlashar
va yana
qo‘rqib, orqalariga qaytar edilar. Dovud odamlardan
uning kim ekanligini so‘radi.
—U dushmanning yo‘lboshchisi Jolut. Unga ro‘para
bo‘lgan odam hech omon qolayotgani yo‘q. U bilan bellashganlar yoki mayib bo‘lmoqdalar yoki jon taslim
qilmoqdalar. Shuning uchun Tolut uni o‘ldirgan odamga mukofot sifatida qizlaridan birini berishni
va o‘zidan so‘ng taxtga voris qilib tayinlashini
e’lon qildi, —deb javob berdilar.
Dovudning qalbi tug‘yon ura boshladi, kofir Jo-lugning o‘rtaga tushib olib,
u yoq-buyoqqa yurishi
uning hamiyatiga tegdi. U bu holatni hazm qila olmasdan, Tolut oldiga yugurib borib, undan Jolut
bilan bellashishga ijozat so‘radi. Tolut o‘n gulidan
hali bir guli ochilmagan yosh yigitni bekordan bekorga nobud bo‘lib ketishidan qo‘rqdi va undan jang
maydonini tark etishini va jang qilishni undan
ko‘ra yoshi kattaroq va kuch-quvvat jihatidan ham kuchliroq odamlarga
qo‘yib berishini iltimos qildi.
Shunda Dovud unga:
—Mening yoshim kichikligi va jussam nozikligi
seni zinhor aldab qo‘ymasin! Mening siynamda jo‘sh
urayotgan imon alangasini sen ko‘rmayapsan. Kechagina
bir sher otamning
qo‘ylariga hujum qilganida uni
— ushlab olib, tilka-pora qilib tashladim. Ilgariroq
esa yo‘limda chiqib qolgan bahaybat ayiqning terisini shilib oldim. Gap yoshda emas, balki azm-u qarorning kuchliligidadir, –dedi.
Tolut Dovudning gaplarining rostligiga ishondi. Uning azm-u qarori va niyati astoydil ekanligiga qoniqish hosil qildi. Tolut Dovudning Jolut
bilan jang qilishiga rozilik berdi
va unga o‘zining qilich va qalqonini berdi. Egniga o‘zining sovutini va boshiga dubulg‘asini kiygizib qo‘ydi. Dovud umrida bunday kiyimlarni kiymaganligi uchun
ular unga juda og‘irlik qildi va u kiyimlarni yechib
tashladi. U o‘zi bilan faqat bir tayoqni va toshlar
to‘ldirilgan sopqon (toshotar asbob)ni va bir xaltani olib, jang maydoniga otlandi. Buni ko‘rgan To-lug:
—Sen sopqon-u arqon bilan jang qilmoqchimisan? Bu jangda qilich-u qalqon asosiy hal qiluvchi
rol o‘ynaydi, –dedi.
—Sen g‘am yema, meni ayiq va yirtqich sher changalidan himoya qilgan Allohim so‘zsiz bu bahaybat maxluqning ham changalidan, albatta asraydi, —dedi
Dovud va janggohga qarab yo‘l oldi. U o‘zining imoni tufayli g‘alaba qilishiga ishonchi komil edi.
Ammo uni kuzatib turgan odamlar hayajonlarini
yashirishga qodir emas va gupillab urayotgan qalblariga taskin berishdan ojiz edilar.
Jolut qurol-yarog‘i yo‘q, ozg‘in va balog‘atga ham
yetmagan raqibini ko‘rib, uning ustidan kula boshladi va mayna qilib:
—Ko‘lingdagi tayog‘ing nimasi? U bilan sen itni
haydamoqchimisan yoki o‘zingga o‘xshash go‘dakni kaltaklamoqchimisan? Qilich-qalqoning qani? Sen mening nazarimda joningdan to‘yganga o‘xshaysan. Nahotki dunyo lazzatlarini tortishga ulgurmasingdanoq hayotdan to‘ygan bo‘lsang. Agar bunday bo‘lsa, men— ga yaqinroq kel. Bir lahzadan so‘ng joning bilan vidolashasan va umring sahifasiga nuqta qo‘yasan. Tanangni esa qush-u quzg‘unlarga yangi go‘sht sifatida
hadya qilaman, –dedi. Dovud unga:
—Sen qilich-u qalqoningga va sovut-u dubulg‘angga
ishonasan, men esa sen xor-u zor qilgan Bani Isroilning ilohi Alloh nomi bilan oldingga keldim.
Bir soniyadan keyin ko‘ramiz, sening qilich-u qalqoning ish berarmikan yoki Allohning irodasi-yu kuch-qudratimi, –dedi.
Shu onda Dovud kiftidagi xaltadan bir toshni
oldi va uni sopqoniga qo‘yib, Jolug tomonga qaratib otdi. Tosh to‘g‘ri borib Jolutning boshiga tegdi.
Jolutning boshidan qon oqa boshladi. Dovud fursatni boy bermay, ketma-ket Jolutga qaratib tosh
ota boshladi va toshlar nishonga to‘g‘ri borib tegardi.
Jolut jonsiz holda mukkasi bilan yerga quladi.
Odamlar g‘alaba bayrog‘ini baland ko‘tardilar. Jolut
qo‘shinlari mag‘lub bo‘lib, qocha boshladilar. Mo‘minlar ularning ketidan quvib borib, qasoslarini oldilar. Shunday qilib, ular bir necha zamon ilgari
qo‘ldan boy bergan shon-u shavkatlarini qaytadan tikladilar.
Eslatma: Tolut haqidagi ma’lumotlar «Baqara» surasining 246—451-oyatlarida qisman bayon qilingan.
TOLUT VA DOVUD O‘RTASIDAGI
MOJARO QISSASI
Dushman bilan bo‘lgan jangdagi g‘alaba Dovudga
shuhrat keltirdi. Unga nisbatan odamlar qalbida
mehr-muhabbat uyg‘ondi. Uning zafari erta-yu kech gap-u
gashtaklarning bosh mavzuiga aylandi.
Tolut ham
o‘z va’dasini ustidan chiqib, Dovudga
qizini berdi. Shunday qilib, ular o‘rtasida qarindoshchilik rishtalari bog‘landi.
—167— |
ni baholash bu talabaning shaxsiy xususiyatlarini aniqlash demakdir.
Bu xususiyatlar kuzatilgan xulqdan kelib chiqsa-da.
lekin o‘lchash
mumkin bo‘lgan natija qamroviga kirmaydi. Misol uchun, tafabaning
ishlash tarzini baholashda, uning berilgan topshiriqni muntazam yoki
nomuntazam, samarali yoki samarasiz ravishda bajarayotganligi yuzasidan tegishli xulosalar chiqarish mumkin.
Bilimni baholash deganda,
erishilgan
natijani qamrab
olish
va
o‘lchash, shuningdek, uni natija masshtabi bilan taqqoslash tushumiladi.
Xulq va bilimni baholash quyidagi xususiyatlarga ega:
—ta’lim maqsadlariga yo‘naltirganligi;
—muntazam o‘tkazib turilishi;
—huquqiy, pedagogik va psixologik tamoyillarga asoslanganligi;
—umumiy qabul qilingan ahamiyat standartiga asoslanganligi.
Natijalarni baholash orqali bir paytning o‘zida butun ta’lim tizimi va
uning barcha komponentlari tekshirilib ko‘rilishi mumkin.
Bu
bilan ta’lim tizimi
intilayotgan
natijani berayotganligi yoki
bermayotganligi tekshirilib, o‘lchab ko‘riladi. Bilimlarni muntazam
baholab borish ta’lim rejasini, uning katta va kichik bo‘limlarini qamrab oladi. Uzoqroq vaqt davomida amalda bo‘lgan ta’lim tizimi natija
standarti orqali ifodalanishi mumkin.
Bunda nafaqat talabalarning,
balki amaliyot o‘qituvchilarining
ham kuchli va kuchsiz tomonlari, shuningdek, o‘quv jarayonidagi
kamchiliklar ko‘rsatib beriladi. Ta’lim vositalari, rejalari. tashkiliy
ishlar kabilarning sifatiga ham baho berish mumkin. Muntazam baholab borish aniq va adolatli xulosalarga olib keladi. Mazkur xulosalarning umumlashtirilishi baholashning aniq bo‘lishiga yordam
beradi. Talabani muntazam ravishda o‘z natijalari to‘g‘risida xabardor qilib turish uning maqsad sari intilishi va istaklarining oshishiga
ijobiy ta’sir ko‘rsatadi.
Xulqni
baholashni hukm
chiqarish
quroli
sifatida tushunmaslik
kerak. Shu sababli talaba baholash jarayonida hamkor sifatida jalb etili—223— |
Iroda erkinligi haqida qanday qarashlar mavjud"
Erkinlik bilan zaruriyatning o‘zaro munosabatida iroda erkinligi masalasiga alohida o‘rin tutadi. Ijtimoiy taraqqiyotning (tarixiy zaruriyat) obyektiv jarayonlari bilan iroda erkinligining (kishilarning tarixdagi subyektiv faoliyati) o‘zaro
munosabati muammosi turli davrlarda turli axloqiy oqim namoyandalarini qiziqtirib kelgan.
Iroda erkinligi masalasi bilan birinchi bor yunon faylasufi Sokrat shug‘ullangan. U iroda erkinligini kishining aql
bilan tanlangan yo‘ldan yurishi uchun aqlga nomuvofiq, bo‘lgap
harakatlarni bartaraf etishga o‘zini majbur qilish; aqlning
hissiy mayllar ustidan g‘alabasini ta’minlash deb tushungan.
Uning fikricha, iroda erkinligiga aqliy rivojlanish orqali.
xususan axloqiy bilimni egallash orqali erishish mumkin. Masalan,
har bir fazilat
u yoki
bu turlagi bilimlardan
iborat.
Mardlik– qo‘rquvni daf qilishni, donolik–qonunlarga rioya
qilishni, qanoatlilik–o‘z hissiyotlariga erk bermaslikni, adolat yaxshilikni qanday qilib amalga oshirishni o‘rgatadi.
Kant falsafasida iroda erkinligi va mas’uliyat masalasiga
keng o‘rin berilgan. U erkinlik bilan zaruriyatni birlashtirishga
harakat qilgan. Kapt etika tarixida «axloqiy qonun» –qat’iy amr
(qat’iy imperativ) haqidagi o‘z nazariyasi bilan iz qoldirdi. Kant
kishilardan axloq normalariga qat’iy rioya qilishni, o‘z faoliyati
va xatti-harakatlarini tahlil qilishni talab qiladi.
«O‘z faoliyatini tahlil qilmay va axloq normalariga rioya
qilmay turib, o‘zidan zavqlanadigan kishining hayoti qadr-qimmatga ega
emas),-deb takrorlaydi u. Chunki axloqiy qonunga bo‘ysunish
shaxsning
axloqiy
kamolotga
va
axloqiy
erkinlikka
erishuvining asosiy shartidir. |
Mazali va kayfiyat ko‘tarilishiga hissa qo‘shadigan shokoladning iste’moli borasida me’yorni bilish hamda foydasidan tashqari, qanday zararlari borligi haqida ham ma’lumotga ega bo‘lish kerak.
Foydasi
Qon bosimini tushiradi
Shirinlik yegandan keyin ko‘pchilikning qon bosimi ko‘tariladi, ammo shokolad farqli ta’sir ko‘rsatadi. Tarkibidagi flavonoidlar qon bosimini tushirish xususiyatiga ega. Aynan shu sabab ham kakaosi bisyor bo‘lgan shokolad iste’mol qilish tavsiya qilinadi.
Yallig‘lanishni kamaytiradi
Tarkibidagi moddalar kombinatsiyasi organizmdagi hujayralar va yallig‘lanish jarayoniga ijobiy ta’sir etgani sabab ham qora shokolad iste’molidan keyin inson o‘zini yaxshi his qila boshlaydi. Buning uchun uni kuniga 20 gramm yeyish kifoya.
Quyosh nurlarining salbiy ta’siridan himoya qiladi
Tarkibidagi flavanol quyosh nurlarining zararli ta’siridan himoya qilibgina qolmay, qon aylanishini ham yaxshilaydi.
Xotirani yaxshilaydi
Tadqiqotlarda shokolad iste’mol qilinganidan 30 daqiqa o‘tib miya faoliyati tezligining jadallashishi, xotira yaxshilanishi aniqlangan.
Sport
Shokolad sport bilan ko‘proq shug‘ullanishga kuch topib, kamroq charchashni ta’minlaydi. Bunga tarkibidagi kakaoning qonni kislorod bilan ta’minlashi sabab bo‘ladi.
Zarari
2008-yilda o‘tkazilgan tadqiqotda har kuni shokolad iste’mol qilgan keksa ayollarning suyaklari mo‘rtlashgani aniqlangan.
Migren keltirib chiqarishi mumkin
Shokoladni haddan ortiq iste’mol qilish bosh og‘rishiga olib kelishi mumkin. 22 foiz bemorlar shokolad sabab migren paydo bo‘lganidan shikoyat qilgan, ammo bu o‘z tasdig‘ini topmagan.
Yurak urishi jadallashadi
Shokolad qorin mushaklarini bo‘shashtirib, pulsni jadallashtirish xususiyatiga ega bo‘lgan metilksantinni o‘z ichiga oladi. Uning iste’molidan keyin jig‘ildon qaynashi holati ham kuzatilishi mumkin.
Vazn to‘plashga hissa qo‘shadi
Bir qancha foydasi borligi shokoladning kaloriyaga boy ekanini inkor eta olmaydi. Undan tiyila olmaslik va me’yoridan ortiq iste’mol qilish sezilarli darajada vazn ortishiga olib kelishi mumkin. |
Muhammad aka birov bilan uzoq ezilib, emranishib o‘tirishni xohlamas edi
Kutilmaganda turib jo‘nab qolar edi
Akademiyadaligida ham ko‘zga ko‘rinmay panada bechorasinib yurganlar bilan qalin do‘st bo‘lib olar, bu holat har qanday vaziyatda shoirning izzatini joyiga qo‘ya oladigan kazo-kazo va badavlat talabalarning g‘ashini keltirardi |
Menga bir daqiqadan ko'proq vaqt o'ynashni istamasligimni yozib qo'yaman va iltimos, sizga yanada yuqori baho beraman. |
b-ilova
"BOBUR ENSIKLOPEDIYASI" SO‘ZLIGI
"Bobur ensiklopediyasi" so‘zligi mundarija o‘rnida, maqolalarni izlab topishni yengillashtirish
hamda so‘zlarning manbalarda qanday yozilganini ko‘rsatish maqsadida ilova qilinmoqda.
Abapur e»!
Abbos 2
Abbos Sulton
12 »ch=
Abd —
Abdulaziz Mirzo (gir-u) A—
Abdulaziz Miroxur 2552 «» «=
Abdulali Tarxon «»» 441 «=
Abdulboqiy Mirzo
1) en
2 as
Abdulvahhob Mo‘g‘ul Ch.s
ll «is
Abdulvahhob Shig‘ovul Ch.j da
1122
Abdulvohid Forig‘iy
(21921 I. la
Abdulkarim Ashrit —2 in 1 as
Abdulla
418 as.
"Abdullanoma" (4 AB ji) «toli ail 220)
Abdullatif Baxshi ,——5-an 30
Abdullatif Mirzo «g»»»=pas
Abdullatif Sulton (45120 ea.s
Abdullo(x) 24 a»
Abdullo(h) Barlos
(20
Sh.i. yosh »! hm «!)
Abdullo(x) Kitobdor (il (u
ar 523541 xas.)
Abdullo(h) Marvoriy
SERESTURG BOSIB
R
RR INILIGI
KU"
Abdulloh Mirzo 1) ho 41 xas
Abdulloh Sulton (43541 las
Abdulloh Hotifiy ya 411.s
Abdulmalik Xostiy 2452—54) xas.
Abdulmuluk Qo‘rchi «?» —2 as
Abdulxoliqbek (Abdulxoliq Feruzshoh)
SE’URISIR BZURUNSU
ay
Abdulkuddusbek
Suz yagi 250
Abdulg‘afur Loriy (527 ) 821210
Abdulg‘affor Tavochi »» 121 =
Abdurauf Fitrat
Abdurahmonov G‘. M.
Abdurrazzoq Mirzo 152,3) ash
Abdurrazzoq Samarqandiy (928 ja (1)
as
Abdurrashidxon
Abdurrahim Xonixonon «! «! «e» «2
Abdurrahim Shig‘ovul O’««!= 2 »=
Abdur (r)ahmoniy (194245 D «==
Abdussamad Shirinqalam 2820 lashay lar
Abdushshukur jas
xas
Abduqunduzov Muhammadali
Abdug‘afurov Abdurashid Xo‘jayevich
Abjad
——1
Abo Qo‘ruqi 7) O‘.N
Abobakr 24
"Abri bahor"
Abrishim
Abtar —
Abu Haiifa
25) S05 (u (120— Aa e
Abubakr Koshg‘ariy —2225 m = (5
B «i.»
Abubakr (Abobakr) Mirzo «»
»
AbuBakr Siddiq «9721 H. e,
Abulbaraka Firokiy 42245 J »
Abulbaqo ye!» -
Abulvalid ("Abulvalid billuriy")
(«sosh iii aa
Abulmuhammad 5) 1434) ya
Abulmuhsin Mirzo
(} mm al) u
Abulfazl Allomiy
(23012) 22) 4 «ni! e
Abulfathi? e
Abulqosim Bobur Mirzo
1) aa 4 kash »
Abulqosim Jaloyir (2 jam ul
Abulqosim Ko‘hbur ».» »» e
Abulqosim Mirzo yom»? »
Abulqosim Xonanda sai - »»? e»
Abulhasan Qo‘rchi «?!» «»—
Abulhoshim Sultonali (22 (0224) el
Abumansur Moturidiy 54
7 un 1
Abumuslim Ko‘kaldosh 205
« A? e
Abusa’id Darmiyon 144 » «h» e;
Abusa’id Mirzo 1) km =—e
Abusa’id Sulton (0512 di el
Abusa’id Tarxon O»
» «—e!
Abutturob Mirzo 1) 2
2 yal
Abuyusuf Arg‘un 02) 25
"Abushqa" 45,2. er
Avad 37874
Avboj 254
Avbosh 2)
Avliyoxon Ishroqiy 2405 Shu
Avlo va adno 595
Avrangzeb ( 2572—0) dam (u, ya)
u 90)
Avrangobod (Aurangobod) 3 LTata
Avtobiografik she’r
Avg‘oishol 1512)
Avhadiy (221
2 »»» 72) 9) 64
Agra
19 ETTT
Agra qal’asi 12! !42191 ETOTTFTGFET |
Aprel oyidan boshlab kech kuzgacha gullaydi va mevasi
yetiladi.
Geografik tarqalishi. Binafsha turlari sobiq Sho‘ro
davlatlarining Yevropa qismi va G‘arbiy Sibirdagi o‘rmon
chetlarida, dalalarda, o‘tloqlarda, bo‘talar orasida va begona
o‘t sifatida ekinzorlarda o‘sadi.
Tibbiyotda ikki turi ishlatiladi. Dala binafshasi— Fialka
polevaya —V. arvensis Murr. va Uch rangli binafsha
(kapalakgul) — Fialka tryoxsvetvaya —V. Irlecalor L.
Qo‘llaniladigan qismi. Tibbiyotda binafsha turlarining
yer
ustki qismi ishlatiladi. O‘simlik gullagan vaqtida yig‘ib
olinadi va soya yerda quritiladi.
Kimyoviy tarkibi va ishlatilishi. Binafsha turlarining yer
ustki qismi tarkibida flavonoidlar (ruti violakversetin va
boshqa), antosian glikozidlari, efir moyi, vitamin C, karotinoidlar,
saponinlar, shilliq boshqa moddalar bor.
Damlamasi
nafas
yo‘llari
kasalligida
balg‘am
ko‘chiruvchi vosita sifatida qo‘llanadi. Yer ustki qismi balg‘am
ko‘chiruvchi
va siydik haydovchi choylar—yig‘malar
tarkibiga kiradi. Mahsulotni dorixonalardan olish mumkin.
ODDIY BODREZAK (CHINGIZ)
ODDIY BODREZAK—KALINA OBIKNOVENNAYA
— GUELDER-ROSE ORDINARY
O‘simlik tasviri. Shilvidoshlar (Uchqatdoshlar)
—
Capriloliaceae oilasiga mansub, bo‘yi
1,5-3 m keladigan
bo‘ta.
Barglari keng tuxumsimon, uch-besh bo‘lakli,
yuqoridagilari ba’zan butun plastinkali yoki bilinar-bilinmas
bo‘lakli, ikkita yondosh bargchali bo‘lib, poyasi va shoxlarida
bandi yordamida qarama-qarshi joylashgan. Oq rangli gullari
22 |
JCh-2018. Saralash. Yevropa. Xorvatiya yakkapeshqadamga aylandi, Avstriya o‘z uyida yutqazdi
Yevropada JCh-2018 saralash bosqichi doirasidagi uchrashuvlar davom etmoqda. Bugunga belgilangan uchrashuvlarning dastlabki to‘rttasi o‘z nihoyasiga yetdi.
Xorvatiya terma jamoasi guruhdagi asosiy raqobatchisi Islandiyani qabul qilib ishonchli g‘alabani qo‘lga kiritdi va gurhda yakkapeshqadam bo‘lib oldi. Xorvatlar hisobida endi 4 uchrashuvda qo‘lga kiritilgan 10 ochko mavjud.
Avstriya esa o‘z uyida Irlandiya terma jamoasiga imkoniyatni boy berib imkoniyatlarini pasaytirib yubordi. Irlandiya terma jamoasi esa 10 ochko bilan yetakchiga aylanib oldi. Birozdan keyin nihoyasiga yetadigan Uels va Serbiya terma jamoalari uchrashuvida Serbiya g‘alaba qozonsa, irlandlarga yetib olishi mumkin bo‘ladi. Aks holda Irlandiya ham guruhda yakkapeshqadam bo‘lib olish imkoniyatiga ega.
Shuningdek yana bir uchrashuvda Turkiya o‘z maydonida Kosovoni qabul qilib saralash bosqichidagi ilk g‘alabasini qo‘lga kiritdi va ochkolari sonini beshtaga yetkazib oldi.
JCh-2018. Saralash
Yevropa
Avstriya – Irlandiya 0:1 (0:0)
Gol: 0:1 – 48 Makkleyn.
Avstriya: O‘zjan, Klyayn, Vimmer (Ilzanker, 78), Dragovich, Alaba, Zabittser (Xarnik, 73), Shopf (Shaub, 57), Arnautovich, Baumgartlinger, Xinteregger, Yanko.
Irlandiya: Rendolf, Koulmen, Klark, Daffi, Breydi, Arter, Xulaxan (Makgoldrik, 78), Xendrik, Uelan (Meyler, 24), Makkleyn (Makgidi, 85), Uolters.
Turkiya – Kosovo 2:0 (0:0)
Gollar: 1:0 – 51 Yilmaz, 2:0 – 55 Shen.
Turkiya: Bobojon, Chalik, Kaldirim, Geno‘l, To‘pal, Turan, Shen (Under, 77), Inan, O‘zyoqub (Malli, 46), Chalxano‘g‘lu, Yilmaz (To‘sun, 87).
Kosovo: Uykani, Perdeday, Rraxmani, Pnishi, Alushi, Berisha, Rashitsa, Shala, Zeneli, Kololi, Muriki.
Gruziya – Moldova 1:1 (1:0)
Gollar: 1:0 – 16 Kazaishvili, 1:1 – 78 Gatskan.
Xorvatiya – Islandiya 2:0 (1:0)
Gollar: 1:0 – 15 Brozovich, 2:0 – 90 Brozovich.
Xorvatiya: Subashich, Vida, Pivarich, Vrsalko, Chorluka, Brozovich, Kovachich (Modrich, 46), Rakitich (Kramarich, 85), Badel, Perishich, Mandjukich (Chop, 90).
Islandiya: Xaldersson, Sigurdsson, Magnusson, Sevarsson, Arnason, Gunnarsson, Gudmundsson, Byarnason (Traustason, 75), Sigurdsson, Byarnason, Bedvarsson (Kyartansson, 75).
Chetlatish: Perishich (90).
Yana beshta uchrashuvda hozirda davom etmoqda
Lixtenshteyn – Italiya. 00:45
Uels – Serbiya. 00:45
Albaniya – Isroil. 00:45
Ispaniya – Makedoniya. 00:45
Ukraina – Finlyandiya. 00:45 |
Chunki, turli sharoitda va belgilangan me’yorlarga rioya qilinmagan holda tashiladigan dori vositalari shifo o‘rniga kasallikni yanada kuchaytirib yuborishi mumkin. Afsuski, ayrim kimsalarni yurtdoshlarimizning salomatligidan ko‘ra, mo‘may daromad ko‘proq qiziqtiradi. Bojxona qo‘mitasi matbuot xizmatining ma’lum qilishicha, O‘zbekiston Respublikasidan qo‘shni davlatga o‘tish uchun “Oybek” chegara bojxona postiga fuqaro boshqaruvidagi kirib kelgan “SCANIA” rusumli, avtotransport vositasini inspeksion ko‘rik majmuasi orqali olingan skaner tasvirlariga asosan bojxona ko‘rigidan o‘tkazilganida, avtotransport vositasining salon qismi haydovchi yotog‘ining tag qismidan hech qanday hujjatlari bo‘lmagan qiymati 207 mln. so‘mlik 63 turdagi 4 541 dona dori vositalari borligi aniqlandi. Hozirda holat yuzasidan surishtiruv harakatlari olib borilmoqda. Ma’lumot o‘rnida aytish joiz, aholini sifatli, samarali va xavfsiz farmatsevtika mahsulotlari bilan ta’minlash maqsadida “Dorilar va farmatsevtika faoliyat haqida”gi Qonunga muvofiq, dori vositalarini va tibbiy buyumlarni realizatsiya qilish faqat dorixonalar tomonidan amalga oshiriladi. Sh. Mamaturopova, O‘zA |
103
Qishloq xo‘jalik mahsulotlari bilan sanoat mahsulotlari o‘rtasidagi «qaychi»
monopolistlarga ko‘plab foyda olishga imkon berdi. Ozodlik harakati kuchaydi.
Saymon komissiyasi bilan birgalikda M. Neru, J. Neru guruhlari Hindiston
Konstitutsiyasi loyihasini ishlab chiqdilar. Unga to‘la mustaqillik so‘zlari
kiritildi. Inglizlar oldiga bir qancha radikal talablar qo‘yildi, lekin ular buni
bajarishmadi. Natijada mustaqillik uchun kurash kuchayib, qonli to‘qnashuvlar
avj ola boshlagan bir sharoitda M. Gandi barcha chiqishlar oqimini fuqaroviy
bo‘ysunmaslik o‘zaniga burishga harakat qildi. Bunga mustamlakachi
hukumatning 1865-yilda joriy etilgan tuz solig‘ini bekor qilish haqidagiM. Gandi talabini inkor etishi sabab bo‘ldi.
Inglizlar tuzga davlat monopoliyasi joriy etgan edi. Natijada tuz narxi
hindlarning uni sotib olishga qurbi yetmas darajada oshib ketdi. Hindlar
tuzsiz ovqat yeyishga mahkum edilar. Bu esa aholini jismonan tanazzulga
uchratish bilan barobar edi. Gandi ham dengizdan, odamlar bilan tuzola
boshladi. Inglizlar bu harakatni to‘xtatmoqchi bo‘lishdi. Unga qarshi 1930-yilda Hindistonda bo‘ysunmaslik harakatining ikkinchi bosqichi boshlandi.
Bunga javoban mustamlakachi ma’muriyat 60 mingdan ortiq kishini
(M. Gandi va uning yaqin safdoshlarini ham) qamoqqa tashladi. HMK ni
esa qonundan tashqari, deb e’lon qildi. Lekin bular natija bermagach, 1931-yilning 5-martida ingliz mustamlakachi ma’muriyati HMK bilan bitim
imzolashga majbur bo‘ldi. Unga ko‘ra, ingliz ma’murlari repressiyani
to‘xtatish va siyosiy mahbuslarni ozod etish majburiyatini oldi. HMK esa
fuqaroviy bo‘ysunmaslik harakatini to‘xtatadigan bo‘ldi.
M. Gandi rasmiy London bilan «dumaloq stol» atrofida muzokara
boshlashga rozilik berdi. Londonda hind muammosiga bag‘ishlab o‘tkazilgan
konferensiyaga HMK «Hindiston fuqarolarining asosiy huquq va burchlari
haqida» deb nomlangan hujjatni taqdim etdi. Amalda bu hujjat bo‘lajak
mustaqil Hindiston Respublikasi Konstitutsiyasining asosi edi.
Hujjatda Hindistonda demokratik erkinliklarni joriy etish; kastalar va
dinlarning tengligini tan olish; diniy omilni hisobga olgan holda Hindistonni
ma’muriy qismlarga qayta bo‘lish; ish haqining eng kam miqdorini joriy
etish; yer uchun to‘lanadigan ijara haqini cheklash; soliqlarni kamaytirish
va shu kabi boshqa talablar ilgari surilgan edi. Tabiiyki, ingliz mustamlakachilari bu talablarni qabul qilmadilar. Natijada konferensiya ishi barbod
bo‘ldi.
Inglizlar ozodlik kurashini bostirishda bir guruh vatanparvarlar ustidan
1933-yilda sud jarayonini o‘tkazdi. Muzaffar Ahmad o‘lim jazosiga hukm
qilindi, lekin xalqning talabi bilan ozod etildi.
1934—1939-yillarda Hindiston iqtisodiy jihatdan biroz yuksalsa-da,
Angliyaning olgan foydasi tez o‘sib bordi. 1935-yilda Boshqaruv agentligi
to‘g‘risida qaror qabul qilindi. Zaxira bank hind kapitalini nazorat qiladigan
bo‘ldi. Ish haqi 25 foizga kamaydi. Hindlar buni «qullik konstitutsiyasi»
deb atadilar. Ozodlik harakati kuchaydi. |
Zamonaviy futbolni rivojlanishi uchun futbolchilarning jismoniy tayyorgarliklari a’lo darajada bo’lishi kerak deb ta’kidlaydi Antonio Kordoso
Bu tayyorgarlikning zarur tomonlaridan biri tezkorlik va tezkorlik-kuch sifatlaridir |
vi localhost / 2270.01) php) x
м
C.x бoми"
ЭMYAЯиTгЧ
php MyAdmin
Шa2ABaЙ
barbi nanhbix
1501
4 Cocтoяниo
Юaн
G
(Heдaвни тaблици)
v!
Bazi дaннъx
м
512
baskuz
2 Coaдaтъ бaзy qamis
Q
м
Фypaт
Cpaвнeниe
information schama
baza paninin
n
ma2,uz
612
a-Пpoвepитъ пpивилeгий
тyзa
baskuz
=.
Пooвepитk пoИвилёгиp
parlormanoce
scherna
i
drupal
m5
Mposeputb nPvaKnETNIK
pиpипy
ни
mlomnalon эeHeтa
2
Пpoвepkтъ пpивилягиk
uz
ma.uz
3
Tpovupant
NIHONI
mysql
=;
Пpoвepитв пpивилeгии
performance
scherna
4
Пpoвepитъ пpивилeгий
phpmyadmin
a-Пpoвepитъ пфивилeгий
uz
=
Пooвepитъ пpивилeгии
Heв; 9
Иp
Oтмeтитв acв ACнятa Bндeлaни C oтилeчeч
M. Бkлюччии, cтaтиcтиky
=
Пoлъзoнaтeли
4— Эkcпopт
=
Импopт
y"
a
ЁP
v Emo
ma
Yдaлaтъ
! — Пpимeчaниk: Яkлючeниk cтaтиcтиkи 62 дaнюми мoжeт cпpoвoциpoвaт, бoлaшoй тpaфиk мeждy вeб-cepвeдoм и cepпepoм MyЗ CИ.
И
Б 1211
21.6-гaзт. Yangi baza yaratiladi.
Ushbu oyna esa o‘zgarishsiz
qoldirilib “zanee” tugmasi bosiladi.
Moana |
Ko'rmay qolgan bo'lsangiz
“Karimovni uch-to‘rtta olim aldab qo‘ygan edi”
Samarqand teatri “25 yillik qo‘rquvdan qutulish” haqida spektakl qo‘ydi
Ona to‘rt yashar o‘g‘lining o‘limida shifokorlarni ayblayapti
Erkin A’zamov: Til islohoti o‘tkazilishi kerak
Qachongacha arosatda yuramiz? |
kiyada ularni kimlar rag‘batlantirayotgani, kimlar tomonidan
va qayerda yangi usul maktablari ochilgani, kimlar bunday maktablarda dars berayotgani, kimlar bu maktablarga rahbarlik
qilayotgani kabi masalalar haqida keng ma’lumog so‘ragan.
Gubernatorlik ma’murlari Turkiston o‘lkasidagi mahalliy ziyolilar faoliyatini, o‘lkada kechayotgan madaniy, ma’rifiy, siyosiy ahvolni N.Ostroumovdan ko‘ra yaxshiroq biladigan odamni topishlari amrimahol edi. U Toshkentga kelgan vaqti (1879-yil)dan boshlab mahalliy arboblar, ziyolilar
haqida (Turkiston, Buxoro amirligi va Xiva xonligi bo‘yicha)
kattagina material to‘plagan edi. Shuning uchun ham mustamlakachilar uchun nihoyatda muhim bo‘lgan bu vazifani Ostro-umovga topshirganlar. Ushbu farmoyishga binoan Turkiston
o‘lkasidagi
«siyosiy jihatdan ishonchsiz»
deb bilgan,
usuli jadid maktablarini targ‘ib-tashviq qiluvchi maqolalar
yozgan,
yangi maktablar ochgan
va ularda muallimlik qilgan
Is’hoqxon Ibrat, Mahmudxo‘ja Behbudiy, Siddiqiy Ajziy,
Munavvarqori, Abdulla Avloniy
va boshqalar haqida ichki
ishlar vazirligiga ma’lumotlar yuborib turgan.
"Ushbu farmoyishga asosan N.Ostroumov teneral Jo‘rabek
(sobiq Kitob hokimi Jo‘rabek Qalandar qori o‘g‘li
(18401906) ustidan ham maxfiy ma’lumotnoma bergan. Unda aytilishicha, Jo‘rabek dodxoh 1890-yildan boshlab
I. Gasprins-kiy bilan yaqindan aloqa o‘rnatgan., «Tarjimon» gazetasining
mushtariylaridan biriga aylangan: «Tarjimon» gazetasining
jonkuyar targ‘ibotchisi general-mayor Jo‘rabekdir.
U yangi
usul bilan qiziqmoqda. Gasprinskiy Toshkentga kelganda
u
bilan uchrashdi».
Darhaqiqat, general Jo‘rabek rus armiyasidan iste’foga chiqqach, usuli jadid maktablarini targ‘ib qilishishlarida faol ishtirok etgan. Uning bunday maorifparvarlik faoliyati haqida Ismoilbek Gasprali keyinroq uning fojiali
o‘ldirilishi munosabati bilan yozgan ta’ziyanomasida shunday
fikrlarni bildirgan edi: «General Jo‘rabek avvallari Kitob
shahrining mustaqil xoni bo‘lib, Rusiyaning dushmani sifatida asir tushgan va Turkiston ishlarida Rusiyaga sadoqat bilan
1
Bu haqda qarang: Yusupov Sh. Xudoyorxon
va Furqat.
-T., «Sharq»,
1995,
86-bet.
87 |
Prezident odamlarni bayram bilan tabrikladi - Xalq so'zi
13:57 28 Dekabr 2018 Siyosat
Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev 28 dekabr kuni poytaxtimiz markazida tashkil etilgan Yangi yil bayrami maydoniga tashrif buyurdi. Bu haqda Prezident matbuot xizmati xabar berdi.
Qayd qilinishicha, Prezident bayram tomoshasiga kelgan odamlar bilan suhbatlashib, bolajonlarga sovgʻalar berdi. |
Bankning
faoliyatida
aktivlarning
tutgan
rolini
yana
ham
mukammalroq
o‘rganish
uchun
quyidagi
ko‘rsatkichlarii
hisoblash
muhiradir;
#
tashkilotlar, korxonalar, jismoniy shaxslar va banklarga berilgan
kreditlar bo‘yicha umumiy kredit summasini hisoblash;
#
berilgan kreditlarni ularning muddatlari, tarmoqlarga berilishi va
utarning umumiy karzdagi salmog‘ini amqlash;
#
ssudalarning
o‘rtacha
foiz
stavkalarimi
hisoblash
va
kredit
bahosining o‘rtacha darajasini aniqlash;
#
umumiy ssudalarning
ichida
muddati.
o‘tgan
qarzlarning
salmog‘ini hisoblash.
#
bank tomomdan beriigan yirik kreditlarning hajminy aniqlash;
berilgan
turli
darajadagi
kreditlarning
Markaziy
bank
yo‘riqnomalariga javob berishini hisoblash.
Tijorat banklari o‘z faofiyatlarini olib borishda aktivlar, ularnng tarkibi
va optimal joylashtirilishi katta axamiyatga ega. Bank aktivlari tarkibi
deyilganda balans yakuniga ko‘ra
har
xil
sifatdagi
aktivlar salmog‘i
tushuniladi. Bankning
aktiv
va matburiyatlarini
risk, daromadlilik
va
likvidlikka ta’siri
nuqtai nazaridan taqqoslama tahlil
qilish maqsadga
muvofiq bo‘ladi. Tijorat banki balansingig aktiv yoki passiylari tezilmasiga
baho berishdan oldin yuqoridagi ko‘rsatkichlardan kelib chiqib balansning
har bir moddasiga ta’rif berib o‘tish maqsadga muvofiq bo‘ladi.
5,2. Bank aktiylarining sifat darajasi va maxsus zaxiralarni
shakllantirish tartibi
Ma’lumki, tijorat banklari taoliyatida kredit operatsiyalari ustuvordir.
Shunday ekan, bankning moliyaviy hamyoni ham, ko‘p hoilarda, ushbu
amaliyot natirastga bog‘liq bo‘lib qoladi. kreditning qay tartibda berilishi
ya uning o‘z vaqtida qaytishini ta’minlash uchun tijorat bankining olib
boradigan
o‘nlab
operatsiyalarini
mavzudan chetda
qoldirib,
kredit
.
mablag‘larining o‘z vaqtida qaytmasligining makrotqtisodiyotga salbiy
ta’sir ko‘rsatmashgini ta’minlash masalasida to‘xtalish lozimdir,
Tijorat banklari o‘z mijozlari faoliyati to‘g‘risida doimiy axborotga
ega bo‘lishi, ularning kredit qobiliyatini, to‘lov intizomi ahvolim tahkil
qilishi va muammoli kreditlardan kelishi mumkin bo‘lgan yo‘qotishlarga
qarshi zahiralar vujudga kelimsii O‘zbekiston Respublikasi Markaziy
-banki toermonidan 2015-yil 13-iyunda tasdiqlangan «Tijorat banklarida
aktivlar sifatini tasniflash va aktivlar bo‘yicha ehtimoliy yo‘qotishlarni
148 |
5-BOB. TALABALARGA VALEOLOGIYADAN TA’LIM
BERISH JARAYONI MONITORINGI
Kompleks
nazorat
tizimi
valeologik
tarbiya
jarayonini boshqarishning muhim bo‘g‘ini hisoblanadi.
Kompleks nazorat o‘quv jarayoning tanlangan yo‘nalishi,
qabul qilingan-u yoki bu qarorning samaradorligini
baholash imkonini beradi va u o‘z ichiga peda-gogik, tibbiy
va psixologik tadqiqotlarni o‘z ichiga oladi, talaba
tayyorligining kuchli va bo‘sh taraflarini aniqlashga
yo‘nalti-rilgan qator tashkiliy va metodik usullarni
nazarda tutadi.
Tibbiy
pedagogik
nazorat
talaba
ahvoli
haqida
ma’lumot olishda asosiy nazorat hisoblanadi. Undan
jismoniy ahvolni aniqlash uchun o‘rnatilgan nazorat
me’yorlariga muvofiq qo‘llanilayotgan o‘quv vosita va
usullar samarasini baholashda ham foyda-laniladi.
Kompleks
tibbiy-pedagogik
nazorat
salomatlik
ahvolini baholash, jismoniy rivojlanish va jismoniy
tayyorgarlikni
aniqlashga
yo‘naltirilgan.
Testlash
(jismoniy ish qobiliyatini, jismoniy rivojlanishni,
gavda tuzilishini, jismoniy va funk-sional tayyorlikni)
tibbiy-pedagogik
nazoratda
asosiy
usul
hisoblanadi.
Valeologik tarbiyaning pedagogik amaliyotida test-lash
hududiy dasturga muvofiq semestr boshida va oxirida, yil
oxirida o‘tkaziladi.
Ammo talabaning boshlang‘ich jismoniy ahvolini
o‘rganish
bo‘yicha
o‘tkazilgan
tadqiqotlar
natijasida
baholash
kompleks
bo‘lishi
kerakligi
va
u
talaba
tayyorligining bo‘sh jihatlarini rivojlantirish asosi
bo‘lishi kerakligi aniqlandi. |
mahkum bulishp pabpiydir» fikri barcha ma’rifatparvarlarning
til masalasidagi asosiy konsepsiyasini tashkil etardi. O‘zbek tilining fors, arab, usmonli turk, tatar va rus tillaridan kirib
kelayotgan so‘zlar, istilohlar hisobiga kkirlanibu borayotganligidan
tashvishlangan
Abdulla
Avloniy:
«Biz
turkistonliklar
milliy
tilni
saqlamak
bir
tarafda
tursun,
kundan kun
unutmak va yo‘qotmakdadurmiz» deya bong urgan edi. Ijodkorning
fikricha, «so‘z–kalom nutqiy yetuklik insonning odamiyligini va
barkamolligini ilm va fazlini, tarbiya va odobini, milliy qiyofa
va madaniyatini, qisqasi, o‘zligini o‘lchab ko‘rsatadurgan ma’naviy
tarozudir.. Umumiy milliy tilni saqlamoq ila barobar xususiy
og‘iz orasida ham tilni saqlamak lozimdir. Chunki so‘z insonning
daraja
va
kamolini,
ilm
va
fazlini o‘lnab
ko‘rsatadurgon
tarozusidiru
kabi
yoniq fikrlari
bilan
befarq kishilarning
mudroq ko‘zlarini ochishga,
til sofligi, ravnaqi, rivoji uchun
kurashga da’vat etdi. O‘zbek tilining rivojlanishi uchun kurashgan
shunday vatanparvar kishilar qatarida tilshunos olim Ashurali
Eohiriyning ham
o‘z o‘rni mavjud
edi.
U «Ona tili» («Sadoi
Farg‘ona»
1914, 3-son) maqolasida til sofligi uchun kurashning
amaliy
jihatlarini
ko‘rsatdi.
Xususan,
bu
sohada
badiiy
asarlarga
alohida
e’tibor
bilan
qarash zarurligini
uqtirdi:
Ona tiliga muhabbati bor kishilar Alisher Navoiy asarlarini
o‘qib ko‘rvonda tilimiz avaalda shunday boy
va mukammal
ekan,
Shuqotub kishi tanimaydurg‘on bir holga kelturub qo‘yduk deb ohlar
tortadure).
Maqola muallifi kkishi tanimaydurg‘on
bir holga
kelib qolgan ona tilimiz-u–o‘zbek tilini yangi sharoitda yuqori
darajaga
–ya’ni, XTU-X-U asrlardagidek yuksalish
pog‘onasiga
ko‘tarish uchun zarur bo‘lgan bir qator ijtimoiy-siyosiy omillarni
bayon qiladi. U milliy o‘zbek tilini rivojlantirish, uni boshqa
ajnabiy tillardan kirib kelgan
va kelayotgan yot so‘zlardan tozalash, himoya qilish masalasi bevosita davlat, jamiyat, millat, ma’rifat, din, ma’naviyat, qadriyatlar taraqqiyoti, muhofazasi mug‘m-molari bilan birgalikda olib borilishi kerak, agar o‘zbek millati o‘zini dunyoning boshqa madaniyatli, tamaddunli xalqlari qatorida kurmoqni istasa, eng avvalo o‘z ona tilini muhofaza qilsin, sevsin, e’zozlasin degan, teran falsafiy fikrni bildiradi.
Bu davrda usmonli turk tili mavqeini ko‘tarishga, uni yagona
til sifatida targ‘ib qilishga intilish, xususan, maktablarda ta’lim-tarbiyani usmonli turk tilida tashkil etishga intilishman-44 |
Soliq to‘lovchi bo‘lgan yuridik shaxslar ushbu moddaning birinchi qismida nazarda tutilgan majburiyatlardan tashqari, o‘zlari hisobga olingan joydagi soliq organlariga o‘zlarining barcha alohida bo‘linmalari to‘g‘risida va alohida bo‘linmalarga oid ilgari xabar qilingan ma'lumotlaridagi o‘zgarishlar to‘g‘risida alohida bo‘linma tashkil etilgan va mazkur ma'lumotlar o‘zgartirilgan kundan e'tiboran bir oy ichida ma'lum qilishi shart
Ushbu Kodeksga muvofiq soliq hisobotini elektron shaklda taqdim etish majburiyati zimmasiga yuklatilgan shaxslar soliq organlari soliq to‘g‘risidagi qonun hujjatlari bilan tartibga solinadigan munosabatlardagi o‘z vakolatlarini amalga oshirish chog‘ida foydalanadigan hujjatlarning soliq organidan telekommunikatsiya tarmoqlari orqali elektron shaklda olinishini ta'minlashi kerak
Bunda hujjatlar jo‘natilgan sanadan e'tiboran uch kun ichida olingan deb hisoblanadi
Ushbu Kodeksga muvofiq soliq solish obekti deb e'tirof etiladigan ko‘chmas mol-mulkka ega bo‘lgan chet ellik yuridik shaxslar ushbu moddada nazarda tutilgan majburiyatlardan tashqari, ko‘chmas mol-mulk obekti turgan joydagi soliq organiga ushbu chet ellik yuridik shaxsning ishtirokchilari to‘g‘risidagi ma'lumotlarni ushbu Kodeksda nazarda tutilgan hollarda va tartibda xabar qilishi shart
Yuridik shaxs tashkil etmagan holdagi chet el tuzilmalari mazkur holatlarda o‘z muassislari, benefitsiarlari va boshqaruvchilari haqidagi ma'lumotlarni xabar qilishi kerak
Chet ellik yuridik shaxsda (yuridik shaxs tashkil etmagan holdagi chet el tuzilmasida) ushbu moddada ko‘rsatilgan bir nechta mol-mulk obekti mavjud bo‘lgan taqdirda, ushbu shaxs tanloviga ko‘ra, xabar mol-mulk obektlarining biri turgan joydagi soliq organiga taqdim etiladi
O‘zbekiston Respublikasining bojxona chegarasi orqali tovarlar olib o‘tilishi munosabati bilan soliqlar to‘laydigan soliq to‘lovchilar O‘zbekiston Respublikasining bojxona to‘g‘risidagi qonun hujjatlarida nazarda tutilgan majburiyatlarni ham o‘z zimmasiga oladi
Soliq to‘lovchi o‘z zimmasiga yuklatilgan majburiyatlarni bajarmaganligi yoki lozim darajada bajarmaganligi uchun O‘zbekiston Respublikasining qonun hujjatlariga muvofiq javobgar bo‘ladi |
Fermer bu audioyozuvni Ozodlik radiosiga taqdim qildi
Hokim fermerni haqorat qilganini tan olib, kechirim so‘radi |
g‘oyalar
va mafkuralarga tayangan
kuchlar tomonidan
amalga oshirilmoqda.
Zararli g‘oyalar va mafkuralarga tayangan kuchlar yoshlar, jamiyatdagi boshqa
fuqarolar
orasida
mullatlararo
va
dinlararo
adovat,
millatchilik
va
diniy
ayirmachilik kayfiyatlarini
shakllantirishga harakat qilmoqdalar.
Islom niqobi
ostida faoliyat ko‘rsatayotgan mutaassib uyushmalar ijtimoiy, milliy xususiyati,
qaysi
davlatga mansubligidan
qat’i
nazar, barcha musulmonlarning ma’naviy
birligi haqidagi tasavvurlarga tayanib, ularning yagona maqsad ostida birlashuvi
g‘oyasini ilgari surdilar.
Mustaqillikdan
keyin
O‘zbekistondagi,
Markaziy
Osiyodagi
tinchlik-barqarorlikka,
mullatlararo
totuvlikka
tahdid
solgan
diniy
ekstremizm,
fundamentalizm, missionerlik, prozelitizm kabi zararli g‘oya va mafkuralarning
Vatanimiz
hududiga
kirib
kelishining
sabablari
O‘zbekistonning
qulay
geostrategik, geosiyosiy imkoniyatlari bilan bog‘liq bo‘lib, turli diniy va siyosiy
guruhlar hamda tashkilotlar bu yerda o‘z mavqeini mustahkamlashga, odamlar
qalbi va ongiga o“z g‘oya va mafkuralarini singdirishga harakat qilgan edilar.
“Bugungi kunda yon-atrofimizda diniy ekstremizm, terrorizm, giyohvandlik,
odam savdosi, noqonuniy migratsiya, “ommaviy madaniyat” degan turli balo-qazolarning xavfi tobora kuchayib borayotganini hisobga oladigan bo‘lsak, bu
so‘zlarning chuqur ma’nosi va ahamiyati yanada yaqqol ayon bo‘ladi, —deydi
O‘zbekiston Respublikasi
Prezidenti
Shavkat Mirziyoyev,
—Haqiqatan
ham,
hozirgi vaqtda yoshlar tarbiyasi biz uchun o‘z dolzarbligi va ahamiyatini hech
qachon yo‘qotmaydigan masala bo‘lib qolmoqda. Bugungi
tez o‘zgarayotgan
dunyo
insoniyat
oldida,
yoshlar
oldida
yangi-yangi,
buyuk
imkoniyatlar
ochmoqda. Shu bilan birga, ularni ilgari ko‘rilmagan turli yovuz xavf-xatarlarga
ham duchor qilmoqda. G‘arazli kuchlar sodda, g‘or bolalarni o‘z ota-onasiga, o‘z
yurtiga qarshi qayrab, ularning hayotiga, umriga zomin bo‘lmoqda”.
Buyuk davlatchilik shovinizmi, agressiv millatchilik, irqchilik, missionerlik,
prozelitizm,
diniy ekstremizm, fundamentalizm kabi
zararli g‘oyalar bugungi |
Tadbirda ommaviy axborot vositalari vakillari o’zlarini qiziqtirgan savollar bilan partiya vakillariga murojaat etdilar |
O‘zA - To‘rt oyda is gazidan 58 fuqaro zaharlanib vafot etgan
09.08.2018 17:43 Chop etish versiyasi
“O‘ztransgaz” aksiyadorlik jamiyati tomonidan tashkil etilgan anjumanda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi, IIV Yong‘in xavfsizligi bosh boshqarmasi, Favqulodda vaziyatlar vazirligi vakillari va soha xodimlari ishtirok etdi.
Ayni paytda “O‘ztransgaz” aksiyadorlik jamiyati tomonidan barcha hududiy gaz ta’minoti idoralarining faoliyatini yaxshilash borasida samarali chora-tadbirlar ishlab chiqilib, amaliyotga joriy etilmoqda. Tizim tasarrufidagi tashkilot hamda korxonalar faoliyatini tubdan yaxshilash mexanizmlari tobora o‘zgarib borayotir. Jumladan, aholiga suyultirilgan hamda tabiiy gazni o‘z vaqtida yetkazib berish, kuz-qish mavsumiga puxta tayyorgarlik ko‘rish, gaz quvurlarini mukammal ta’mirlash dasturlarini muddatida bajarish va gaz taqsimlash punktlarining namunaviy holatdaligini doimiy nazorat qilishga alohida e’tibor qaratilmoqda.
Biroq, olib borilayotgan tadbirlarga qaramasdan aholi o‘rtasida kuz-qish mavsumining kirib kelishi bilan nostandart, qo‘lbola va avtomatik boshqaruv tizimiga ega bo‘lmagan isitish qozonlaridan foydalanish hamda gaz tarmoqlariga noqonuniy ulanish holatlari ko‘plab uchramoqda.
Achinarlisi, isitish jihozlaridan foydalanishda dudburon va ventilyatsiya kanallarining sozligiga e’tibor berilmayotganligi fuqarolarning jabr ko‘rishiga va bevaqt vafot etishiga sabab bo‘lmoqda.
Jumladan, o‘tgan yillar kuz-qish mavsumida dudburonlari nosoz bo‘lgan isitish qozonlari va uskunalardan foydalanilishi natijasida ko‘plab insonlarning is gazidan zaharlanish holatlari ro‘y bergan.
2017 yilda mamlakatimiz bo‘yicha 81 ta is gazidan zaharlanish holatlari qayd etilgan bo‘lib, unda 83 ta fuqaro vafot etgan, 110 kishi jabrlangan, 2018 yilning yanvar-aprel oylarida sodir bo‘lgan is gazidan zaharlanish holatlarida 54 nafar fuqaro jabrlangan, 58 fuqaro vafot etgan.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017 yilning 24 oktyabrdagi “Aholi o‘rtasida is gazidan zaharlanish hamda havo-gaz aralashmasining chaqnashi bilan bog‘liq favqulodda vaziyatlarning oldini olishga qaratilgan profilaktik tadbirlarni kuchaytirish bo‘yicha kompleks chora-tadbirlar dasturi”da belgilangan vazifalarni amaliyotga to‘la qonli tatbiq etish maqsadga muvofiqdir.
Dasturga asosan, har yili 1 noyabrga qadar aholi xonadonlari, ijtimoiy soha obyektlaridagi gaz va isitish jihozlari, dudburonlari hamda ventilyatsiya tizimlarining kuz-qish mavsumidan oldin texnik ko‘rikdan to‘liq o‘tkazish belgilab qo‘yilgan.
Shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2018 yil 12 yanvardagi 22-son qarori ilovasiga asosan aholi bilan tabiiy gaz yetkazib berish bo‘yicha tuzilgan shartnomalarda aholining dudburon va ventilyatsiya kanallarini doimiy soz holatda saqlashi va o‘z vaqtida ko‘rikdan o‘tkazishi belgilab qo‘yilgan.
Tabiiy gaz hamda is gazi bilan zaharlanish holatlari isitish tizimiga tabiiy gazni ulashda me’yoriy talablarga rioya etmaslik hamda foydalanishda texnika xavfsizligi qoidalariga amal qilmaslik, isitish uchun mo‘ljallangan pechlar hamda mo‘rilarning soz holatda emasligi, yaxshi tozalanmaganligi bois yuzaga keladi. Joylarda gazdan xavfsiz foydalanish yuzasidan aholi o‘rtasida keng targ‘ibot ishlarini tashkil etish va bugungi kunda ko‘p uchrayotgan is gazidan zaharlanishdek salbiy holatlarning oldini olish dolzarb masala.
Shundan kelib chiqib, ma’ruzachilar is gazi va havo-gaz aralashmasi chaqnashi natijasida zaharlanish, shuningdek, noxush holatlarning oldini olish borasidagi ishlarga jiddiy yondashish zarurligini uqtirib o‘tdi. Anjumanda bu boradagi ishlar samaradorligini oshirish yuzasidan ko‘p tomonlama hamkorlikni yanada kuchaytirishga kelishib olindi. Keng qamrovli tadbirlarni hududiy tuzilmalarda ham amalga oshirish masalasi alohida rejaga kiritildi.
Darhaqiqat, kuz-qish mavsumining ko‘ngildagidek o‘tishi bugungi tayyorgarlik ishlariga bevosita bog‘liq. Qishga tayyorgarlik ishlarini nafaqat gaz ta’minoti korxonalari balki, iste’molchilar ham mas’uliyat bilan bajarishi lozim.
“O‘ztransgaz” AJ iste’molchilarga belgilangan tartib asosida tabiiy hamda suyultirilgan gazni uzluksiz, xavfsiz yetkazib berish ishlarini ijobiy hal etgan. Ishlab chiqilgan mexanizm eng chekka hududlarni qamrab olgani bilan ahamiyatli bo‘lmoqda. Ayni paytda mamlakatimiz bo‘yicha 3 million 353 ming xonadonga tabiiy gaz, 3 million xonadonga esa suyultirilgan gaz yetkazib berilmoqda. Iste’molchilar o‘rtasida tabiiy va suyultirilgan gazdan xavfsiz foydalanish bo‘yicha 330 ming 589 ta eslatma, 4 ming 182 marotaba suhbat, radio va aholi ko‘p yig‘iladigan joylarda mingdan ziyod eshittirish, televideniye orqali 396 marotaba chiqish va videoroliklar ishlab chiqilib, targ‘ibot ishlari doimiy ravishda olib borilmoqda.
Anjuman ishtirokchilari o‘zlarini qiziqtirgan savollarga mutaxassislardan javob oldi. |
Prandtl
kriteriysi
oqimning
faqat
fizik
kattaliklaridan
tashkil topgan.
Bu kriteriy o‘xshash sistemalarning o‘xshash nuqtalarida suyuqlikning (yoki gazning) fizik xususiyatlari nisbatining
o‘zgarmasligini xarakterlaydi.
O‘xshashlik nazariyasi katta amaliy ahamiyatga ega. Ushbu nazariya
yordamida katta o‘lchamli sanoat
qurilmalarida tashkil etiladigan
murakkab (yuqori temperatura, yuqori bosim ostida zararli va xavfli moddalar ishtirokida boradigan) protsesslar o‘rniga kichik o‘lchamli modellarda tajribalar o‘tkazish imkoni tug‘iladi. Bunda tekshirilayotgan
protsesslarni
olib
borish
sharoiti
birmuncha
o‘zgartiriladi: temperatura
va bosim pasaytiriladi, ish muhitlari almashtiriladi.
Ammo protsessning fizik mohiyati o‘zgartirilmaydi.
Shunday qilib, o‘xshashlik nazariyasining metodlari ximiyaviy texnologiya protsesslarining o‘lchamlarini o‘zgartirish va ularni modellashtirishishlariga asos bo‘lib xizmat qiladi.
1.68. Fizik kattaliklarning o‘lchov sistemalari
Har qangay protsess
va apparatlarni hisoblashda moddalarning
fizik xususiyatlarini
(zichlik, solishtirma
og‘irlik,
qovushoqlik
va boshqalar)
va modda holatining
harakatini xarakterlovchi
parametrlarni (tezlik, bosim va boshqalar) bilish kerak.
1980-
yilga
qadar
fizik
kattaliklar
parametrlarining
miqdorini ifodalash uchun asosan SGS, MQGSS va boshqa o‘lchov birliklar sistemalari ishlatilar edi. Texnologik protsesslarni o‘rganishda
turli o‘lchov birliklaridan foydalanish hisoblashishlarini qiyinlashtiradi va qo‘pol xatoliklarga olib keladi, chunki bunda kattaliklarni
bir
sistemadan
boshqasiga
o‘tkazish
ehtiyoji
tug‘iladi,
oqibatda hisoblarda ham jiddiy xatolarga yo‘l qo‘yilishi mumkin.
Mamlakatimizda va O‘IYOQ
(SEV)
ga
a’zo
bo‘lgan
va
a’zo
bo‘lmagan
bir
qancha
davlatlarda
o‘lchov birligining
yagona
sistemasi
sifatida 1980-yilning yanvaridan boshlab universal Xalqaro birliklar sistemasi (SI) qabul qilindi. SIning joriy etilishi bilan
shu sistemada
nazarda
tutilgan
va
uning tarkibiga
kirmaydigan
birliklarning ilmiy tadqiqotlar natijalarini hisoblashda,
ishlabchiqarish apparatlarini loyihalashda, shuningdek, o‘quv ta’limot ishlarida ancha qiyinchiliklar tug‘dirayotgan o‘lchov birliklaridagi xilma-xillikka barham beriladi.
SIning avvalgi sistemalarga nisbatan muhim afzalligi
shundaki,
u universal, o‘lchov birliklari birxillashtirilgan; asosiy,
qo‘shimcha
va ko‘pchilik hosilaviy birliklarni amaliyot uchun qulay
o‘lchamlarga mujassamlashtirilgan sistemadir.
SIda yettita asosiy
kattalik va shularga
mos yettita
asosiy (o‘lchamlari maxsus ta’riflar
bilan
belgilangan) birliklar, shuningdek,
ikkita
qo‘shimcha,
anchagina hosilaviy kattaliklar
va ularga mos qo‘shimcha hamda
hosilaviy birliklar
bor.
Xalqaro birliklar sistemasining asosiy
kattaliklar
va birliklari quyidagilar: uzunlik birligi
—metr
(m), massa birligi—kilogramm
(kg),
vaqt birligi— sekunda
(S),
elektr tok kuchi birligi—amper (A), Qel’vin termodinamik tempe-16 |
473.
Tenine 6 gezek yzygider taslananda her sapar gerb tarapy bilen diisdi.
Tenne yene bir gezek taslansa, gerb tarapy bilen diismek ahtimaliygy
nahili?
474. 52 sanylyk kartalar dessesinden bir karta totanleyin yagdayda alyndy.
Su kartanyni
1) alty kerpig; 2) sekiz; 3) gyzyl refikli walet; 4) sanly garahal; 5) tak
sanly kerpig bolyandygynya aihtimaliygy nahili?
36-$ TOTANLEYIN HADYSANYN OTNOSITEL YYGYLYGY
Ahtimallygyii haki paragrafda berlen kesgitlemesi (htimallygya klassyky
kesgitlemesi diyilyar. Klassyky kesgitleme synagyn ya-da tejribanin hikman
вecиПтepин (Шap eптeўaг: Пaдyзaпyй ahli den mimkingilikli we aтaйyTyk
Aбтeдўдп пeй)eп пaгaгy taydan anyklanyar.
Seyle kesgitlema
gora tejribanin elementar deni miimkingilikli netijeleri
sany gakli we belli birsan bilen ahladylyar. Yone amalyyetde, yagny tebigaty
Gwrenisde, ykdysadyyetde, lukmangyiykda, 6nimgilikde we basga ugurlardaky
titanleyin prosesler 6wrenilende seyle synaglar ya-da tejribeler yygy-yygydan
dusyar, olardaky mimkin bolan netijeler sanynyn 6z igine almagyai mimkin-giligi bolmadyk derejede k6p. Basga engeme yagdaylarda tejribeleri amalda
gegirmeyange netijelerin den mimkingilikli bolyandygyny anyklamak kyn yada mimkin dal. Meselem, firma 6ndirren kop lampogkalary barlap girmeyange
,,yaramiy“ ya-da ,,yaramsyz“ Iygu den mimkingilikli bolsuny ya-da bolmaz-Iygyny giz бййпe getirmek kyn. Su sebapli,
klassyky kesgitleme bilen bir
hatarda, amalyyetde dhtimallygyn statistik kesgitlemesinden hem peydalanyar-lar. Bu kesgitleme bilen tanysmak iigin ofnositel yygylyk diisiinjesini girizmeli
bolyarys.
Berlen tejribeler hatarynda 4 hadysanyn otnositel yygy-Iygy diyip, su hadysa yiize eykan tejribeler sany M-in gegirilen
ihli tejribeler sany N-e gatnasygyna aydylyar. Munda M sany 4
hadysanyn yygyiygy diylip aйaпдyгyTўaг.
194 |
B О SH Q А R U V T А H LI LI
1-mаvzu. Mоliyaviy vа bоshqаruv tаhlilining prеdmеti, аsоsiy vаzifаlаri
vа prinsiplаri
Mаshg’ulоt mаqsаdi. Аmаliy mаshg’ulоt (sеmеnаr) dаrsidа mоliyaviy vа
bоshqаruv tаhlilining glоbаl iqtisоdiy o’zgаrishlаr shаrоitidа tutgаn rоli, аhаmiyati
vа vаzifаlаri; tаhlil prеdmеti to’g’risidа yirik iqtisоdchi оlimlаrning qаrаshlаri;
tаhlilning zаruriyati, tаmоyillаri tаlаbаlаr o’rtаsidа kеng muhоkаmа qilinаdi.
2-mаvzu. Mоliyaviy vа bоshqаruv tаhlilining mеtоdi vа usullаri
1. Quyidаgi mа’lumоtlаr аsоsidа chоrаklаr bo’yichа o’rtаchа yillik bаhо
o’zgаrishi indеksini gеоmеtrik fоrmulа аsоsidа аniqlаng.
1-jаdvаl
Kvаrtаl
I
II
III
IV
O’sish sur’аti
1,05
1,09
2,01
1,56
Хulоsа.______________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________ |
Maxsetbaev Poʻlat Maxsetbay oʻgʻli 2022-yilda 21-iyulda Oʻzbekiston Respublikasi Yoshlar ishlari agentligi Qoraqalpogʻiston Respublikasi boshqarmasi boshligʻi sifatida tayinlandi
Hayoti
Poʻlat Maxsetbayevich Maxsetbayev (); 1987-yil 15-oktyabrda tugʻilgan, Nukus shahri, Qoraqalpogʻiston Respublikasi. Oʻzbekiston Liberal-demokratik partiyasi aʼzosi. Yoshlar ishlari agentligi Qoraqalpogʻiston Respublikasi hududiy boshqarmasi boshligʻi.
2013-yilda Nukus davlat pedagogika institutini tamomlagan. Kasbi rus tili oʻqituvchisi.
Ish faoliyati
„Kamolot“ yoshlar ijtimoiy harakati Qoraqalpoǵiston Respublikasi Kengashi Ijtimoiy-iqtisodiy va huquqiy loyihalar boʻlimi boshligʻi
Oʻzbekiston yoshlar ittifoqi Qoraqalpoǵiston Respublikasi Kengashi raisining oʻrinbosari
Qoraqalpogʻiston Respublikasi Nukus tumani hokimining Yoshlar siyosati, ijtimoiy rivojlantirish va maʼnaviy-maʼrifiy ishlar boʻyicha oʻrinbosari
(2021-yil 03-apreldan 2022-yil 20-iyuligacha
Havolalar
Rasmiy sahifasi Telegramda
Manbalar |
Bosh sahifa
Markaziy Osiyo
AQSh-Markaziy Osiyo
Yevropa Ittifoqi va Germaniya Tashqi ishlar vazirlari buyurtmasiga ko'ra olib borilgan izlanish natijasidan ma'lum bo'lishicha, G'arb davlatlari va Fors ko'rfazi bo'yidagi arab mamlakatlari Suriyada Prezident Bashar Assadga qarshi kurashayotgan isyonchilarga uzatgan qurol-yarog' "Islomiy davlat" jangari to'dasi qo'liga tushib qolgan |
Jenevadagi BMT bo’linmasi va boshqa xalqaro tashkilotlardagi O’zbekiston Respublikasining doimiy vakolatxonasi © 2015 |
Qadimgi
davr
ijtimoiy
-
iqtisodiy taraqqiyotida
tub
o‘zgarishlar sodir bo‘lgan. Bunda, birinchi navbatda
ishlab
chiqarish usuli va mulkchilik shakllari tubdan o‘zgargan. Bu
temir davri jamiyatining rivojlanishi asosida vujudga kelgan
bo‘lib, jamiyatda
shaharlar, davlatlar va jahon imperiyalari
tarkib
topgan.
Aholi
o‘rtasida
tabaqalanish
kuchaygan.
Zodagonlar,
qohinlar,
jangchilar,
hunarmandlar,
dehqonlar,
chorvadorlar patriarxal oilaning kichik a’zolari-xizmatkorlar
«qullar»
-jamiyatning asosini tashkil etgan. Lekin qulchilik
hamma mamlakat va halqlarda ham bir xil taraqqiy etmagan.
Ular Yunoniston va Rimda o‘zining eng rivojlangan-klassik
shakliga ega bo‘lgan.
SHAHARLARNING PAYDO BO‘LISHI:
Insoniyat
tarixini
juda
katta
davrini
ibtidoiy
davr
tarixi egallagan bo‘lib, uning boshlanish qismi insoniyatni
eng dastlabki tosh qurolini yasagan davridan boshlangan
bo‘lsa,
uning
oxirgi, yemirilgan
davri dunyoning
turli
qismlarida turlicha kechgan. Lekin, aynan eng dastlabki
shaharlarni
paydo
bo‘lishi,
bu
insoniyat
tarixidagi
“sivilizatsiya” deb ham hisoblanadi va bu davr sinflarni
paydo
bo‘lishi, davlatlarni paydo
bo‘lishi davriga ham
to‘g‘ri keladi. Demak, sinflar va davlatlarni paydo bo‘lishi
aynan ibtidoiy davrni tugallangan davriga to‘g‘ri keladi.
Shaharlarni paydo
bo‘lishi masalasiga juda
ko‘plab olimlar o‘z
fikrlarini bildirishgan. Bunday olimlar qatoriga B.ALitvinskiy, V.M. Masson,
A’.A.Asqarov, T.Sh.Shirinov kabi bir qator olimlarni kiritish mumkin. Olimlar
tomonidan
shaharlarni
kelib
chiqishi
masalasi
bo‘yicha
turlicha
fikrlarni
bildirgan
bo‘lishlariga
qaramasdan
ularning
barchasini
birlashtiradigan
quyidagi umumiy qonuniyatni aytib o‘tish kerak.
1) Shahar
bo‘lishi
uchun
ma’lum
bir
hududning
atroflari
mudofaa
devorlari bilan o‘rab olingan bo‘lishi;
2) Shahar bo‘lish uchun uning ancha katta hududi bo‘lishi;
3) Shahar hokimining arku-a’losi bo‘lishi;
4) Shaharning markazlashgan ibodatxonasini bo‘lishi;
S) Shahar hunarmandlari yashaydigan mahallalarning bo‘lishi
6) Rivojlangan hunarmandchilik mahsulotlarining bo‘lishi;
7) Tanga-pullarining bo‘lishi;
8) Shahar aholisi qo‘yilgan qabriston bo‘lishi bu o‘rganilayotgan makonni
shahar deb aytishga asos beradi.
181 |
Andijon shahrida yashovchi fuqaro U.G. Andijon shahar IIBga ariza bilan murojaat qilib, 2018 yil 12 yanvar kuni soat 07:00 larda yashash uyi mehmonxonasidagi televizori ustidan narxi 24.000.000 so‘mlik tilla taqinchoqlari: 1 dona tilla zanjir, 1 dona uzuk, 1 dona braslet va 1 juft ziraklari noma'lum shaxs tomonidan o‘g‘irlab ketilganligini, o‘zi izlab topa olmaganligini bildirgan. Bu haqda Andijon viloyati IIB matbuot xizmati xabar bermoqda.
Ko‘rilgan tezkor choralar natijasida noma'lum shaxs Andijon tumanida istiqomat qiluvchi fuqaro A.L. bo‘lib chiqdi. Olib borilgan profilaktik surishtiruv ishlari natijasida fuqaro A.L. 2018 yil 12 yanvar kuni soat 06:30 larda, U.G.ning chaqiruviga asosan yashash uyiga tez-tibbiy yordam avtomashinasida kelib, birinchi tibbiy yordam ko‘rsatib chiqib ketayotib, yuqoridagi buyumlarini o‘g‘irlab ketganligi aniqlandi.
Mazkur holat bo‘yicha Andijon shahar IIB huzuridagi TB tomonidan O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksining 169-moddasi 1-qismi bilan jinoyat ishi qo‘zg‘atilib, tergov harakatlari olib borilmoqda. |
Sofiya JUMAEVA
HIJOB ASRORI
O‘zbek
mumtoz
adabiyoti,
xususan,
tasavvuf
she’riyatida hijob
va.
parda so‘zlari tez-tez nazarga tashlanib turadi. Masalan, Alisher Navoiy
«Navodir ush-shabob» devonidagi g‘azallaridan birida:
O‘zlugining hijobidin kimki o‘zin xalos etar,
O‘zga qayonni solsa ko‘z mumkin emas hijob anga, –
deydi.
.
Bu baytda hijob kalimasi ham lug‘aviy,
ham istilohiy mazmunda
qo‘llanilgan
bo‘lib,
unda
nafs
pardasidan
qugulish
xususida
fikr
bildirilgan. Chunki hijob so‘zi tasavvuf adabiyotida solik bilan murodi
orasidagi
to‘siq,
oshiqni ma’shuqasidan
ajratadigan
eng qalin
parda,
qalbda o‘rnashgan va haqiqatning yuzaga chiqishiga monyelik qiluvchi moddiy
narsalar
mazmunlarida
ishlatilgan.
Tasavvufiy
nuqtayi
nazarga
ko‘ra,
insonni Ollohdan ajratib turuvchi hijob
—pardalarning soni yetmish
minggadir. Ularning hammasi ham nur va zulmatdan maydonga kelib, Olloh
jamolini
ko‘rishga
to‘siqlik
qiladi.
Shuning
uchun
haqiqiy
oshiq
bu
pardalarni mushohada yo‘li bilan bartaraf aylab visolga yetishishi lozim.
Yunus Emro xuddi shu haqiqatni e’tiborda tutib shunday yozadi:
Yetmish ming hijob kechdim, gizli pardalar oshdim,
Ul do‘st ila ko‘rishdim, ko‘rdim bir tog‘ ichinda.
Xullas, inson bilan Olloh orasini to‘suvchi pardalar tashqi olamdagi
narsalar
emas,
balki
nafsning
o‘zini
haqdin
ayri
bir
borliq
deb
bilishdan tug‘iladigan axloqiy, ma’naviy noqislik yoki illatlar sanaladi.
Agar
inson o‘zining nafsidagi yomonlik, chirkinlik hollarini yo‘qotib,
ruhoniy soflik maqomiga ko‘tarilmasa, hijobdan to‘la-to‘kis xalos bo‘la
olmaydi.
Nafsga qarshi turish
va kurashish
haqiqatga suyanishni
talab
etadi.
Chunki
tasavvufga
doir
mo‘tabar
manbalarning
birida
ta’kidlanganidek, knafs hijob va parda joyi, haqiqat esa kashf manzili
erur. Parda ortida qolgan va bundan rohatlangan murid hech qachon kashf
holiga sohib bo‘lolmaydi"
e. Mana shuning uchun ham tasavvuf shayxlari va
mutasavvuf shoirlar hijobning zararlari, undan xalos bo‘lish choralari
to‘g‘risida qayta-qayta so‘z yuritganlar. Hatto ulardan ba’zilari hijobni
eng
og‘ir
azob
va
jazo
deb
bilishgan.
Masalan,
bu
o‘rinda
Sarri
Saqatiyning (Ey Ollohim, qanday jazoga giriftor qilsang qilg‘il, ammo
meni hijob zillati bilan jazolama —degan so‘zlarini eslatish mumkin.
Hijoblarning
soni
ko‘pincha
yetmish
mingta
deb
tilga
olinsa-da,
ba’zan
yetti,
to‘qqiz
parda
haqida
ham
bahs
yuritiladi.
Aziziddin
Nasafiyning
yozishicha,
hijob,
ya’ni
parda
aslida
yettitadir.
Bulardan
birinchisi
—
nafs
sevgisi.
Ikkinchisi
—
botin
(me’da)
shahvati.
Qolganlari
esa
hirs,
yasan-tusan shavqi,
avlod
ishqi,
mol-mulk
mehri,
martaba muhabbati, deyilgan. Bu yetti hijobning har biri och bir timsoh.
Har
on
minglarcha
odamlarni
domiga
tortadi.
Insondagi
barcha
yomon
sifatlar va chirkin
xulqlar shu yetti narsadan tug‘iladi".
1 Hujviriy. Kashful mahjub. Istanbul, 1996. 252-bet.
2 Aziziddin Nasafiy. Insoni komil. Istanbul, 1990. 105-bet.
224 |
kengligi, salmog‘i, davrning muhim muammosini ko‘tarib chiqishi
jihatidan ajralib turadi. Bu maqola xakida turli karashlar mavjud.
Jumladan, Ozod Sharafiddinov 60-yillardagi tadqiqotlaridan birida
"Sho‘rolar hukumati va sanoye’ nafisa" maqolasi Cho‘lponning "sovetlar
pozitsiyasiga o‘tgan"ini
bildiradi
degan
fikrlarni
aytgan
edi.
Keyinchalik bu fikrni biroz o‘zgartirib, Cho‘lpon maqolani "gazetaning
topshirig‘i bilan muayyan tazyiq va tadbirlar asosida yozgan bo‘lishi
mumkin"ligini qayd etadi va yozadi: "San’at sho‘rolar zamonida xalqniki
bo‘lib qolganini aytarkan, mening nazarimda, bu maqolada Cho‘lpon jinday
"quvlik" qilayotganday tuyuladi. Maqolaning ko‘pgina joyi kinoyaviy
ohangga ega, go‘yo muaplif o‘sha paytlarda markaziy matbuotda ko‘plab
bosila boshlagan "sovet ruhidagi" tashviqiy maqolalarga parodiya
yozgandek..."47. Shu tariqa maqoladan keltirilgan parchaparni sharhlay
turib, olim maqolani kinoyaviy ohangda yozilgan parodiya tarzida
izoxdaydi. So‘ngra,"meniig bu fikrim bahsli bo‘lishi mumkin", deya
ta’kidpashni ham unutmaydi.
Tushunish mumkin, O.Sharafiddinovning birinchi fikri sho‘ro
davrida xam Cho‘lpon millatchi shoir deb batamom qoralanib turgan paytda,
uni qanday qilib bo‘lsa xam “o‘z” shoirimizga aylantirish maqsadida
aytilgan edi. Ikkinchi fikr-sho‘roviylik, sho‘roni madh etish, endi
ijobiy emas, aksincha, salbiy ahamiyat kasb etgan ma’noni bildiruvchi bir
zamonda aytilmoqda. Aslida Cho‘lponning yuqoridagi maqolalariga diqqat
bilan nazar tashlasangiz, unda kinoya xam yo‘q, sho‘ro tuzumi haqida ayrim
ijobiy fikrlar aytilgani bilan, uni ulug‘lash ham yo‘q. Cho‘lpon ham barcha
qatori davr farzandi edi. Shu ma’noda maqolada u davr farzandi
sifatida zamon va adabiyotning o‘zaro munosabatlari hakida mulohaza
yuritmoqda. Lekin hozir gap bu haqda emas Cho‘lponning maqoladan asosiy
maqsadi ham bu emas edi. Uning asosiy maqsadi, o‘zbek adabiyoti ana
shunday murakkab sharoitlarda qanday yo‘ldan borishi kerak, qaysi yo‘lni
tutishi
kerak
degan
savolga
javob izlamoqdan
iborat
edi.
Lunacharskiyning bevosita ta’sirida yozilgan Cho‘lponning yuqoridagi
maqolasida biz xuddi ana shu izlanishlarni ko‘ramiz.
Sho‘ro va
adabiyotning ijtimoiyligi hakidagi ayrim ijobiy fikrlar Cho‘lponni
aslo sho‘ro maddohiga aypantirib qo‘ymaydi. Uning 1920-yildan keyin
yozilgan, istiqlol ruhi bilan sug‘orilgan asarlari buning dalilidir.
Maqola zamirida, eng asosiysi, sho‘ro
hukumati sanoye’
nafisani
boshqargani bilan o‘zbek adabiyoti o‘zini, o‘zligini yo‘qotmasligi kerak, o‘z
qiyofasini saqlab qolishi kerak, degan ruhyotibdi. Maqola zamiridagi ana
shu ruhi bilan qimmatlidir.
Cho‘lpon
munakkid
sifatida kalam
tebratar
ekan,
sira tor
tanqidbozlik yoxud
ilmpazlik
yo‘lidan
bormadi,
mayda guruxdar
171 Parafidyainov O. Cho‘lpon.- ’.Ya?
~ 79 ~ |
Ular janglar ortidan, toliblar bilan urushib qolib, mintaqani tark etishgan |
Bu asarlar e’tiborsiz qolgani yo‘q. ammo Rasselning katta miqdordagi jarimaga tortilgani va armiyada xizmat qilishdan bosh tortganlik
uchun qamoqxonalarda joriy etilgan qiynoqlarni tanqid qilgan
pamfleti uchun hibsga olingani katta shov-shuvga sabab bo‘ladi. Uni
Triniti-kollejdan ishdan bo‘shatishadi, shaxsiy kutubxonasini esa
jarima hisobiga sotib yuborishadi
va bu ham kamlik qilganidek,
hukumat uni Garvard
universitetida ma’ruza o‘qishi uchun ruxsat beruvchi
pasportdan ham mahrum qiladi. Shularga qaramay, Rassel baribir
urushga qarshi chiqishlarini to‘xtatmaydi va 1918-yilda yana turmaga
tushadi.
Bu safar uni AQSHni urushga qo‘shilgani uchun tanqid qilgani
bois to‘rt oyga qamab qo‘yishadi. Rassel o‘zining navbatdagi "Matematik
falsafaga kirish» asarini 1919-yilda Brikston turmasida yozgan.
Yigirmanchi yillarda Rassel «Tafakkur tahlili», «Atom asoslari»,
«Nisbiylik asoslaris va «Materiya tahlili» kabi turli mavzulardagi
qator asarlarini yaratgan. U sotsialistik g‘oyalarga iliq munosabatda
bo‘lgan bo‘lsa-da, O‘ZINING
« BolBshevizm nazariyasi va amaliyoti» asarida
sobiq ittifoqdagi rejimni juda keskin tanqid qilgan.
Farzand bo‘lmagach, birinchi xotini bilan ajrashgach, Rassel 1921-
yilda Dore Blek bilan oila quradi. Umuman, Rassel shaxsiy hayotda
baxtli yashagan deb bo‘lmaydi:
Blekdan bir o‘g‘il va bir qizli bo‘lgan
olim
1935-yilda
u bilan
ham nikohini bekor qilib,
kotibasi
Patritsiya Elen Spens bilan oila quradi. Bu oilada o‘g‘il dunyoga kelgan.
Ammo, bu ham hammasi emas. 1952-yilda qahramonimiz to‘rtinchi bor,
bugal Edit Finch xonim bilan oila qurgan.
1939-
yilda
natsistlar
Pol’shaga bostirib
kirgach,
Rassel
patsifizmdan voz kechadi va Angliyaning urushga tayyorgarlik ko‘rishini
yoqlab chiqishlar qiladi. Albatta, o‘sha paytda u AQSHning bu boradagi
ishtiroki haqida xayol qilmagandi.
1940-yilda Rasselning N’yu-Iorkdagi Siti-kollejga falsafa professori sifatida ishga
joylashishi shahar kengashi va dindorlarning noroziliklariga sabab
bo‘ladi. Shunga qaramay, Rassel shu yili Garvard universitetida o‘z
ma’ruzalarini o‘qiydi.
Keyin
esa
u bilan tuzilgan to‘rt yillik
shartnomani bekor qiladilar. Xullasi kalom,
1944-yilda Rassel
o‘zining Kembrijdagi Triniti-kollejiga kelib ishini davom
ettiradi va bu yerda navbatdagi bir qator asarlarini yaratadi.
1950-yilda «Tushunib bo‘lmaydigan esselar» kitobini e’lon qilar
ekan, «ratsionalizm va insonparvarlikning eng yorqin. vakillaridan biri,
g‘arbda so‘z va fikr erkinligi uchun qo‘rqmas kurashchi» Rassel adabiyot
sohasidagi Nobel’ mukofoti bilan taqdirlanadi. Rassel Nobel’
ma’ruzasi bilan chiqmagan.
1952-yilda navbatdagi nikohga kirar ekan, faylasuf Uzl’s
shimolidagi Plas-Penrin shahriga ko‘chib ketadi va o‘zining adabiyot
sohasidagi ishlarini davom ettiradi. U 1970-yilda 97 yoshida gripp
xastaligidan vafot etgan. |
toyidan-qochganlar-uzbek-kino
wWw.Onlayn.Uz | Super universal Tas-ix Portal !!! » Kino » O'zbek-kino » To'yidan qochganlar - Uzbek Kino - 2014
Загрузка... toyidan-qochganlar-uzbek-kino, Tarjima kinolar, Tarjima filmlar, Senga oshiqman xind seriali, yangi uzbek kino, tekin, senga oshiqman hind seriali, senga oshiqman tasix, senga oshiqman tas-ix, senga oshiqman onlayn, senga oshiqman voqealar rivoji
Дата - 17-07-2015, 05:57
Просмотры - 25045
Zo'r kino ekan ajoyib
Mana Chuni Kino desang Buladi
gap yo, zor kino ekan
Eng zo`r kino |
«Ishlabchiqarish va mehnatni tashkil etishni yaxshilash» omillari.
ishlabchiqarish, mehnat va unga xizmat qilishni
tashkil etishning asosiy fondlaridan unumli foylala-nish;
modsiy-tsxnika ta’minotini yaxshilash, oshiqcha,
va |
KARMINOMITSIN (Sagtiotustit). Asypotadiga sagtpad
degan
shu’lasimon
zamburug‘
ishlab chiqaradigan antibiotik,
an-tratsikli.
antibiotiklar
guruhiga
kiradi.
Farmaxologik
ta’siri.
O‘smalarga
qarshi
va
leykozga
qarshi
yuqori
darajada
aktivlikka
ega.
Qon
yaratilishini
susaytirib
qo‘yadi.
Karminomitsin
gidroxloridi
ishlatiladi.
Ishlatiladigan o‘rni, Yumshoq to‘qimalar va suyaklar sarkomasi,
sut
bezlari,
o‘pka
rakining
disseminatsiyalangan
xillari,
lim-Fogranulematoz,
bolalardagi
xavfli
o‘smalar
(simpatoblastoma,
pefroblastoma,
rabdomiosarkoma),
bachadol
xorionepi-teliomasi,
o‘tkir
misloblast
va
leykoblast leykozlar,
surunkali
miyeloley-kozning
blastik
krizi-Ishlatish
usuli
va
dozalari.
Karminomitsin
gidroxlorid
venadan
yuboriladi,
davoni
"uzoq"
yoki
"qisqa"
rejimda
olib
boriladi.
"Uzoq"
rejimda preparatni katta yoshli odamlarga
10—15
mg.
dan
haftasiga
2
marta
«yuborib
turish
buyuriladi
(5-7,5
mg 0,15—0,2
mgykgu.
Kurs
dozasi
60—75
mg,
oradan
4
hafta
o‘tkazib
turib
kurslar
takrorlanadi.
Bolalarga
preparat
0,15
mgo‘kg
hisobidan
tyuborilali.
"Qisqa"
rejimda
preparat
5
kuu
davomida
har
kuni
5—10-mg
dan.
yuborib
turiladi
(3—5
mum"
=
0,1—0,15
mgkg‘),
bunda
oradan
3—4
hafta
o‘tkazib
turib,
kurslar
takrorlanadi.
Leykopeiiyada
(leykopitlar soni 27107l dan kam bo‘lganida)
va
trombotsitopeniyada
(trombotsitlar
soni
1001077l
dan
kam
bo‘lganida)
navbatdagi
kursda
preparat dozasini 25—5075 kamaytirish
tavsiya
etiladi.
:
Preparat eritmalari bevosita ishlatish
och
ulanadi.
Flakon ichidagisi
(0,005
g-5 mg)
10 ml izotonik natriy xloridi
eritmasida
eritiladi.
Nojo‘ya
ta’siri.
Ko‘pgil
aynishi,
qayt
qilish,
leyko-va
trombotsihopeniya,
tyurak-tomirlarga
aloqador
o‘zgarishlar)
yurak
sohasida
og‘riq
turishi,
taxikardiya,
EKG
o‘zgarishlari),
karmi-pomitsin teri
ostiga tushib qolganida
inyeksiya
qilingan joyda
to‘qimalar
nekrozga
uchraydi
Ishlatishga yo‘l qo‘ymaydigan
moneliklari. Bemorning umuman.
og‘ir ahvolda bo‘lishi, yurak-tomir sistemasi. jigar,
buyraklarning
og‘ir Funksional
o‘zgarishlari, hauiladorlik,
preparatii
ko‘tara
olmaslik;
leykotsitlar
foni
(41077l
dan
past
tushib)
va
trom-bositlar
soni
(100:1077l
dami
past
tushib)
kamayib
ketgani,
o‘tkir leykozlar-2
10971
dan
past leykopeniya borligi.
169 |
Yadro urushi sodir bo‘lsa, sayyoramizning holi ne kechadi? » O‘zbekiston yangiliklari – Zamin.uz
22 avgust 2019, 10:37
Yangiliklar » Dunyo » Yadro urushi sodir bo‘lsa, sayyoramizning holi ne kechadi?
06:00 Insoniyatni halok etuvchi eng asosiy tahdidlar ro‘yxati tuzildi
08:32 KXDRda yadroviy poligon buzib tashlandi |
ni oladi. Ayrimlar bo‘lsa, “Rahmat, rahmat. Boshqa
payt”, deganicha qo‘lini ko‘ksiga qo‘yib o‘tib ketadi.
Ana shunday vaqtlarda Mo‘ʻminboy ijirg‘anib qo‘yadi. Yonida odam bo‘lsa:
—Shu odamni ko‘rsam, ensam qotadi. O‘zini surishtirib kelsang, ikki pulga arzimaydi. Lekin o‘zini
boshqalardan kattaroq tutishga harakat qiladi. Nimangga kattalik qilasan deng. Shu g‘arib to‘y qilganida bozordan eng yaxshi qo‘ylarni arzon-garov
olib bergan edim. To‘y qilganida aytishni bilmadi.
O‘lgudek xasis. Otasini ham yaxshi bilardim. Qoli-da barakasi yo‘q odam edi...
Mo‘minboy har doim birovning nuqsonini izlashga harakat qiladi. Mahalladagilarning hammasiga
baho beradi. Kuni bo‘yi shu supachada o‘tirib, kim
nima olib o‘tadi, qanaqa kiyingan, ust-boshi necha
pul turadi, hammasini chamalab o‘tiradi. Uyining
qo‘shqavatli darvozasi doim ochiq.
Supachadan ayvonda
bog‘liq
qo‘ylari
ko‘rinib
turadi. Botir bilan Bo‘ron qo‘ylarni vodoprovod oldiga olib chiqib, sovunlab yuvintiradi.
Mo‘minboy har yakshanba ikkala
o‘g‘lini
erta
azonda uyg‘otib, ular bilan birga mol bozorga boradi. Oldin bugungi narx-navo bilan tanishib chiqadi.
Qo‘ylarning belini, dumbasini ushlab, savdo qiladi.
O‘ziga ma’qul keladigan qo‘ylarni topgach, sotuvchining qo‘lidan mahkam ushlab:
—Boyvachcha, shu qo‘yingizga suqim tushdi, ozgina ma’rakamiz bor edi. Ko‘pning duosiga qolasiz.
Falon so‘mga ko‘na qoling, —deb qo‘yarda-qo‘ymay
sotuvchini
rozi
qiladi.
Qo‘yning
bo‘yniga
chil-25 |
Elektr yoyi vositasida qo‘lda payvandlashda elektrod bilan
detal
orasidagi masofa uzluksiz o‘zgarib turishi, ya’ni yoyning uzunligi har
doim o‘zgaruvchan bo‘ladi. Shuning uchun ham undagi tok kuchining
qiymati davriy ravishda o‘zgarib turadi. Bundan tashqari, payvandlashda
qisqa tutashuvlar sodir bo‘ladi. Bu holda kuchlanish deyarli nolgacha
kamayadi,
tok kuchi
esa
ortib
ketadi.
Shuning uchun payvandlashda
payvandlash
toki
manbai
payvandlash
zanjiridagi
qisqa
tutashuvlarga
bardosh
berishi
lozim,
ya’ni
payvandlash
toki
ortganda
yoy
kuchlanishining keskin pasayishini ta’minlashi kerak. Yuqorida keltirilgan
talablarni pasayuvchi tashqi xarakteristikaga ega bo‘lgan tok manbalari
to‘laroq
qondiradi,
ularda
tok
kuchi
ortishi
bilan
kuchlanish
keskin
pasayadi.
Elektr yoyi vositasida payvandlash rejimi. Elektr payvandlashda
elektr yoyini
iloji boricha qisqa masofada ushlab turish lozim. Bunda
erigan metallga havo kamroq ta’sir qilib, chokning mustahkamligi oshadi.
Qisqa yoyli (2-3 mm) payvandlashda ishchi kuchlanishi 11-18 V,-uzun
yoyli (5-6 mm) payvandlashda 25 V bo‘ladi.
10.2-rasm. Silindrsimon detallarni karbonat angidrid gazi muhitida
avtomatik suvuqlantirib qoplash sxemasi
Payvandlash tokining qiymati payvandlanadigan metallning turiga,
detalning qalinligiga, elektrodning diametriga, tokning turiga, elektrodning
xiliga (qoplamasi bor-yo‘qligiga), eritib quyish chokining fazoviy (pastki,
vertikal, tepadagi) holatiga bog‘liq. Jadvalda payvandlanadigan metallning
qalinligi bilan elektrod diametri orasidagi taxminiy bog‘lanish keltirilgan.
41 |
BADIIY GIMPASTIKADAGI
SPORT TA RTARL
ISH IRGIIG
TARKIBIY QISMLARI
177), GIMNASTIKACHILARNING
–
h
= iti
SPORT TAYYORGARLIGI
TIZIMINING UMUMIY TAVSIFI
—
11 SPORT TAYYORGARLIGINING MAQSADI,
VAZIFALARI VA TARKIBIY QISMLARI
Badiiy gimnastika—olimpiya sport turi bo‘lib, unda sportchilar texnik mahorat va musiqa ostida murakkab tana harakatlarini turli buyumlardan foydalangan holda
ifodali bajarishda
o‘zaro bellashadilar.
Gimnastikachilarning sport tayyorgarligidan ko‘zlangan asosiy
maqsad—eng oliymaqom musobaqalar bo‘lgan Olimpiya O‘yinlari,
shuningdek Jahon, Yevropa chempionatlari va mamlakat birchiliklarida g‘alaba qozonishdan iborat.
Gimnastikachilarning mashq qilishidan yana bir maqsad—sport
ustasi, sport ustaligiga nomzod va boshqa shu kabi razryadli normativlarni o‘zlashtirishdan iborat.
Badiiy gimnastikada sport tayyorgarligiga oid vazifalar umumlashtirilganda, quyidagilardan iboratdir:
1. Shug‘ullanuvchilar organizmining tashqi shakllari va funksiyalarini hartomonlama barkamol rivojlantirish.
2. Gimnastikachilarning jismoniy
sifatlari: kuchi, egiluvchanligi, koordinatsiyasi, sakrovchanligi, tezkorligi, muvozanatni tuta bilishi va chidamliligini mutanosib rivojlantirish.
3.
Badiiy gimnastikada muvaffaqiyali faoliyat yuritish uchun
zarur bo‘lgan
maxsus bilim va ko‘nikmalar tizimini shakllantirish.
4.
Ma’naviy, irodaga oid, axloqiy-estetik xususiyatlarni tarbiyalash.
5. Maxsus estetik sifatlar: musiqa va raqsni his eta bilish,
ifodalilik va artistizmni rivojlantirish.
Gimnastikaning olimpiya turlarida sport mahorati quyidagi
uch yo‘nalish bo‘yicha rivojlanadi va baholandi:
G. Musobaqa dasturlarining mazmuni va tarkibi;
2. Musobaqa mashqlari
kompozitsiyasi;
3.
Musobaqa kompozitsiyalari ijrosi.
Gimnastikachilar musobaqa dasturlarining mazmuni
va tarkibi
musobaqalar jarayonida baho uchun bajariladigan harakatlar,
ularning
sifat va son ko‘rsatkichlari
bilan belgilanadi. Musobaqalashuv harakatlari sonini
aniqlash oson, faqat musobaqalashuv
harakati deb nimani hisoblash kerak: element,
birikma, birikmalar blokimi, yo boshqa jihatnimi, shular aniqlashtirib olinsa,
kifoya. Gimnastikachilarning
harakatlanish amallarining sifat ko‘rsatkichlarini aniqlash va
hisobga olish bunga nisbatan murakkabroqdir. Harakatlarning sifat ko‘rsatkichlariga quyidagilarni kiritish joiz:
a) harakatlarning turli-tumanligi, qaysiki
musobaqalashuv
dasturlarida
ham buyum bilan, ham buyumsiz bajariladigan barcha
harakat guruhlariga kiruvchi amallardan foydalanishni nazarda
tutadi.
b) harakatlarning murakkabligi, qaysiki musobaqalar qoidalari bilan aniq belgilangan bo‘ladi. Texnik bahosiga ko‘ra elementlar
o‘n guruhga bo‘linadi: A–0,1 ball, V–0,2 ball, S–0,3 ball,
D–0,4 BALL-EE–0,5
BALL-EE–0,6 ball,
S. –0,7 ball,
N–0,8
ball,
1–0,9 ball, 1–
1.0 ball. Shuningdek qo‘shimcha murakkablik
buyumlar bilan amalga oshiriladigan turli harakatlar orqali ham
ta’minlanadi.
v) harakatlarning xatarli ekanligi badiiy gimnastikada ijrodagi ozgina noaniqlik tufayli elementning bajarilmay qolinishi xavfi bilan bog‘liq. Sport
dasturlarida xatarli elementlarning borligi gimnastikachilar texnik mahoratining mukammalligidan dalolat beradi.
g) elementlarning originalligi
sport dasturlarida kugilma-gan, g‘ayrioddiy,
noyob yoki ilk bor ijro etilayotgan harakatlar
15 |
Ma’osiri Olamgiriy
11
qilingan va xaloyiqning un chiqarib olishi monelikka va kampirning tirikchiligi inqirozga uchragan. Kamtarin banda bu
gapni tavfiqnishon xon Baxtovarxonga naql etdim. Ul janob
nurga to‘la huzur (saroy)ga borib, janobi aqdas (muqaddas zot)-
ga arzga yetkazganlar. Rahmati Rahmonning namunali tarjimoni
(Onhazrat) shafqat tilida aytganlar: O‘zingiz boringiz, suv
yo‘lini ochib yuboringiz va qat’iyan tayinlangki, hech kimsa kampirning ishiga to‘sqinlik qilmasin ) (Bu ishni) hukmga muvofiq
amalga oshirdilar. Kechasi, bir yarim pos o‘tganda xon uyga keldi
va Oihazrat uyda xos joyda o‘tirar edilar, ikki qop taom va besh
ashrafiyni Shayx Abulxayr ibn Shayx Nizomga berib yuborib,
–hurmatli fozillar peshvosi Shayx Nizom ham saroyga kirish
huquqiga ega bo‘lganlardan edi, – Baxtovarxon miskin kampirni bilsin, u zaifaga salomimizni yetkazsin hamda (836) «Sen
bizning hamsoyamizsan, bizning kelishimiz seni bezovta qilgan
bo‘lsa, kechir-u, degan ma’ziratxohligimizni dalolat etsin, deya
buyurdilar.
Shayx xon oldiga keldi. So‘rov va tekshiruvlardan so‘ng (xon)
bildiki, tepalikda boshqa bir qishloq bo‘lib, uning (shayxning)
kulbasi o‘sha yerdadir; yarim kechada shayxning uyqusini buzib, boshini uyqudan bedor etdilar; uzr va ma’zirat bajo qilindi. Ertasi kuni nozir Darborxonga taxtiravon yuborib, uni (kampirni)chaqirtirsinlar, saroyga yuborsinlar, deb hukm qilindi. U
umri bo‘yi taxtiravon nima ekanligini eshitmagan ekan; taxtiravon va kumush bonisni qachon ham ko‘ra olardi. Uni olib keldilar, Onhazrat uning hol-ahvolini so‘ray boshladilar. U aytdi:
s(Kampirning) erga tegmagan ikki qizi va kiyim-kechaksiz ikki
o‘g‘li bor, eri ham tirik, unga ikki yuz rupiya ato qilindi, saroyda
ikki kecha bo‘ldi, u odamlarni juda ajablantirdi, hammadan naqd
pul, qimmatbaho buyumlar va kiyim-kechaklar (so‘rab) oldi. Bir kishidan (men haqimda) bu odam Baxtovarxonga yaqin, uning xizmatida,
deb eshitgan bo‘lsa kerak, chodirim oldiga kelib turib qoldi. Yelkasida barlari tutashgan shol, boshida bovla, oyoqlarida kimxob shalvor, etaklari ashrafiylar, rupiyalar va tilla bezaklar bilan lik
to‘la, yuzining yuz yeri burushgan, ko‘zi og‘rigan holda ko‘rib, «Sen
kimsan?»E, deb so‘radim. U aytdi: «Men shunday odammanki, sening
va xoningning dalolati bilan mana shunday davlatga erishdim».
{Muborak bo‘lsin-u, dedim. Yana xon oldiga olib bordim, ul
janob ham rioya qildilar. Ikki-uch kundan so‘ng nozir nomiga |
Shveytsariya hukumati o‘z fuqarolariga ular ishlashi yoki ishlamasligidan qat'iy nazar har oyda 2500 shveysar frankidan (2250 yevro) berish tashabbusini muhokama qilmoqchi. Bu haqda The Independent nashri xabar bermoqda.
Agar bu tashabbus ma'qullansa, Shveytsariya fuqarolari har oy qat'iy daromad oladigan birinchi davlat bo‘ladi. Bu masala bo‘yicha ovoz berish jarayoni iyulda bo‘lib o‘tishi kerak.
Nashr ma'lumotlariga ko‘ra, tashabbus Shveytsariyaning demografiya instituti tomonidan o‘tkazilgan so‘rovnoma natijalariga asoslangan. So‘rovnomaga ko‘ra, mamlakatning ko‘pchilik aholisi qo‘shimcha daromadni olishlariga qaramasdan ishlashda davom etaveradilar yoki ish topishga harakat qiladilar.
Faqatgina 2 foiz shveysariyalik ishdan ketishini, 8 foizi esa "ishdan ketish imkoniyatini sharoitlardan kelib chiqqan holda ko‘rib chiqishini" ma'lum qilgan. Shu bilan birga, 56 foiz aholining fikricha, hukumat ushbu tashabbusni ma'qullamaydi.
Ta'kidlanishicha, tashabbusda bolalarga 500 yevroga yaqin pul to‘lanishi belgilangan. |
tovar ayirboshlashni ko‘paytirish, shuningdek,
mintaqa
mamlakatlari
o‘rtasida
bozorlarni o‘zaro to‘ldirishga hissa qo‘shadi.
Doktor Olanvoravut Ninnat,
Janubi-Sharqiy Osiyo oliy o‘quv
yurtlari assotsiatsiyasi bosh kotibi
e»?
—Birinchi marta Toshkentga hamkorlikda
film
ishlaganimizda
kelgandim,
bir
oy davomida
bu yerda bo‘lgandik. Bugun
Toshkentga kelib hayratimni berkita olmadim. Azroportning o‘zidayoq ulkan o‘zgarishlarni ko‘rib, xuddiki o‘zimni Yevropaning qaysidir shahriga kelib qolgandek his qildim.
O‘zbekiston
va
Hindiston
o‘rtasida
azaldan yaqin do‘stona aloqalar bo‘lgan
va
bugun
ham
bu
aloqalar nafaqat
kino
va
seriallar
barcha
sohalarda
davom
etib
kelyapti. Aytishim mumkinki,
Toshkentga
kelib, O‘zbekiston yangi taraqqiyot bosqichiga
chiqib,
yanada rivojlanib
chiroy
ochganiga
guvoh bo‘ldim.
Mitxun Chakraborti,
Bollivud yulduzi
E’tirof
75 KYANISH |
7-dekabr, payshanba kuni yangi intifada — falastin harakati — “XAMAS” siyosiy byurosi rahbari Ismoil Xoniya chiqish qildi
“Ertangi kun g‘azab va xalqimizning bosqinchilikka qarshi bosh ko‘targan kuni bo‘ladi, biz g‘alaba qozonishimizga va muqaddas yerlarimizni qaytarib olishimizga ishonamiz”, — dedi Xoniya |
Uslubiy ko‘rsatmalar urug‘larning unuvchanligini aniqlash. Urug‘larning
unuvchanligi ekishga yaroqliligini belgilaydigan eng muhim xususiyatlaridan biridir.
Urug‘larning unuvchanligi
ekinning ko‘chat
qalinligiga,
o‘simliklarning
biryo‘la
qiyg‘os rivojlanishi hamda boshqa belgilariga katta ta’sir ko‘rsatadi.
Tajribaxona sharoiti qulay bo‘lganligidan urug‘larning unuvchanligi daladagiga
qaraganda doim yuqori
bo‘ladi. SHunday bo‘lsa ham, urug‘larning tajribaxonada
aniqlangan unuvchanligi ekishga yaroqlilik sifatlarini yetarlicha yaxshi
ifodalaydi.
Urug‘larning unuvchanligi termostatda yoki shu maqsad uchun aloxida ajratilgan va
zarur harorat saqlab turilgan toza xonada aniqlanadi.
Urug‘larning
unuvchanligini
aniqlashda
tozaligini
aniqlash
uchun olingan
asosiy ekinlar urug‘idan foydalaniladi. Ana shu urug‘lardan tanlamasdan qatorasiga xar
biri
100 dona urug‘dan iborat to‘rtta namuna olinadi. Bu namunalar undirish uchun
o‘stirish idishchalariga terib qo‘yiladi. Idishchalarning tagiga qum solish yoki toza
suzgich qog‘oz to‘shab qo‘yish mumkin, Ko‘zining diametri
1! mm keladigan elakdan
o‘tkazib oldindan tayyorlab qo‘yilgan kvarts qumi olinadi. U yaxshilab yuviladi va
kasalliklarga
qarshi
yuqumsizlantirish
uchun
qizdiriladi.
Qumni
ikkinchi
marta
ishlatish mumkin. lekin buning uchun uni yana yuvish va qizdirish kerak.
Urug‘larni undirishdan oldin xar galxonani, termostat va o‘stirish idishchal:
formalin eritmasi (bir qism 40 Y0 hi tormalinga 3 qism suv qo‘shib) bilan dezinfektsiya
ini |
Qoraqalpog‘iston yoshlari bilan uchrashuv
Davlatimiz rahbarining 2019 yil dekabr oyida Muhammad al-Xorazmiy nomidagi maktabda yoshlar bilan o‘tkazgan uchrashuvida 2020 yil yoshlarga oid davlat siyosatida tub burilish yili bo‘ladi, deb ta’kidlagan, yoshlar bilan ishlash borasidagi ishlarni yanada yuqori bosqichga ko‘tarish borasida taklif va vazifalar belgilab bergan edi.
Yoshlarni qo‘llab-quvvatlash, ularning ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish borasidagi taklif va fikrlarini o‘rganish, tashabbuslarini amalga oshirishga ko‘maklashish, qiynayotgan muammolarni hal etish maqsadida joriy yil 10-11 yanvar kunlari Davlat ekologiya qo‘mitasi raisi o‘rinbosari O‘ktam O‘taev Qoraqalpog‘iston yoshlari bilan uchrashdi.
Uchrashuvda mamlakatimizda, xususan Orolbo‘yi mintaqasidagi ekologik vaziyatni yaxshilash, inson hayotiga halokatli ta’sirlarni yumshatish bo‘yicha davlatimiz tomonidan amalga oshirilayotgan kompleks chora-tadbirlar haqida ma’lumot berdi. O‘zbekiston Prezidenti tashabbusi bilan Orolbo‘yi xalqaro innovatsiya markazi tashkil etilgani hamda uning asosiy maqsad va vazifalari haqida ma’ruza qildi.
O‘z navbatida, yoshlar bugun atrof muhitni muhofaza qilish borasidagi o‘zlarining kichik tashabbuslari, loyihalari hamda kelgusidagi takliflari bilan o‘rtoqlashdilar. |
Botir Qodirov - Bodom qovoqlaringdan (Qo’shiq matni, so’zi)
Aytolmaydi, yo`l qo`ymaydi
Скачать mp3: Botir Qodirov - Bodom qovoqlaringdan (Qo’shiq matni, so’zi)
download: Botir Qodirov - Bodom qovoqlaringdan (Qo’shiq matni, so’zi)
Botir Qodirov - Bodom qovoqlaringdan (Qo’shiq matni, so’zi) на зайцев нет
Botir Qodirov - Bodom qovoqlaringdan (Qo’shiq matni, so’zi) скачать бесплатно mp3
Botir Qodirov - Bodom qovoqlaringdan (Qo’shiq matni, so’zi) скачать бесплатно |